نگاهی به وعده تکراری دولتمردان حذف صفر از پول ملی؛ شاید وقتی دیگر! گروه بانک، بیمه، بورس- مهم‌ترین خبر هفته گذشته طرح بانک‌مرکزی برای حذف ۴صفر از پول ملی بود. خبری که تنها ساعاتی بعد از اعلامش، باعث اظهارنظر بسیاری از کارشناسان شد. حذف ۳ یا ۴ صفر از پول ملی مسأله جدیدی نیست و […]
نگاهی به وعده تکراری دولتمردان
حذف صفر از پول ملی؛ شاید وقتی دیگر!
گروه بانک، بیمه، بورس- مهم‌ترین خبر هفته گذشته طرح بانک‌مرکزی برای حذف ۴صفر از پول ملی بود. خبری که تنها ساعاتی بعد از اعلامش، باعث اظهارنظر بسیاری از کارشناسان شد. حذف ۳ یا ۴ صفر از پول ملی مسأله جدیدی نیست و تاکنون دولت‌های مختلفی برای انجام این کار اعلام آمادگی کردند. اما هر بار این کار به پایان کار دولت‌ها منجر شد و این طرح ملی مغفول ماند. در واقع از دهه۷۰ تاکنون دولت‌ها برای حذف صفرهای اضافی از پول ملی خیز برداشته‌اند، در دولت حتی اجرای آن وارد فاز جدیدی شد. زمانی که محمودبهمنی، رییس کل وقت بانک‌مرکزی به دستور رییس‌جمهور وقت مأمور شد تا مطالعات برای انجام این کار را آغاز کند؛ موضوعی که البته در آن دولت هم هیچگاه به مرحله عملیاتی شدن نرسید! حالا عبدالناصرهمتی، رییس کل بانک‌مرکزی دولت روحانی گفته که انجام این کار حداقل دو سال زمان می‌خواهد و این بدان معناست که احتمالاً انجام این کار به دولت روحانی قد نمی‌دهد و باز هم آش همان آش است و کاسه هم همان کاسه! حال سؤال این است که بر فرض انجام آن، آیا شرایط مورد نظر تا دو سال آینده فراهم خواهد شد و اصلاً شرایطی که باید برای انجام این عمل در نظر گرفت، چه خواهد بود؟
آغاز ابهام با عدم ثبات اقتصادی و تورم بالا
در شرایطی رییس‌کل بانک‌مرکزی از ارسال لایحه حذف ۴صفر از پول ملی به دولت خبر می‌دهد که کارشناسان بانکی بر این باور هستند که عدم ثبات اقتصادی و تورم بالا، مانع از اجرای موفق این پروژه خواهد شد. در واقع، برخی بر این باور بودند که حذف صفر از پول ملی تنها یک پروژه ظاهری برای آسان‌سازی پروسه حسابرسی و حسابداری و البته راحت‌تر شدن معاملات مالی روزمره مردم است؛ به این معنا که هم‌اکنون هم، کم‌تر کسی برای واحد پول ملی، از واحد «ریال» استفاده می‌کند و همه «تومان» را ملاک خرید و فروش‌های خود قرار می‌دهند؛ در حالی‌که فقط سیستم‌های بانکی، صدور قبوض آب و برق و گاز و تلفن، عملیات حسابداری و حسابرسی شرکت‌ها و معاملات بورسی رسمی «ریال» را مبنای محاسبات خود قرار می‌دهند؛ در غیراین صورت سایر مردم ملاک عمل خود را همان تومان یعنی یک صفر حذف شده از واحد ریال، می‌گذرانند. نکته حایزاهمیت آن است که حذف صفر از پول ملی، همان‌طور که بار‌هاوبار‌ها در نقطه‌نظرات کارشناسان اقتصادی و صاحب‌نظران بانکی مطرح شده است، نیازمند فراهم‌سازی مقدماتی است که از جمله آن، ثبات اقتصادی و تورم روبه کاهش است، موضوعی که حداقل هنوز در مورد وجود آنها در اقتصاد ایران، در شرایط کنونی، اطمینان لازم وجود ندارد. در واقع، بسیاری بر این باور هستند که حذف صفر از پول ملی آن هم در شرایط امروز اقتصاد ایران، تورم را بیش‌تر کرده و هم‌اکنون در اولویت اقتصاد ایران قرار ندارد؛ در حالی‌که برای این موضوع، باید مقدماتی فراهم شود که به‌طور قطع، شرایط آن در وضعیت کنونی فراهم نیست.
حذف صفر، آخرین مرحله اصلاحات پولی باشد
بسیاری از کارشناسان اقتصادی می‌گویند که حذف صفر، آخرین مرحله اصلاحات پولی باشد. اما بانک‌مرکزی کشورمان، اجرای آن را به عنوان اولین مرحله از این اصلاحات، در دستور کار قرارداده است. آنها معتقدند الگوی اصلاحات پولی ایران هم گویا قرار است شبیه به ونزوئلا و زیمبابوه باشد که قطعاً یک الگوی شکست خورده برای اصلاحات پولی است که در آن، حذف صفر از پول ملی در مرحله اول قرار می‌گیرد.
چند کشور حذف صفر را اجرایی کرده‌اند؟
حال سؤالی که مطرح است این‌که آیا حذف صفر از پول ملی تأثیر مثبت بر اقتصاد کشور خواهد داشت یا خیر. برای رسیدن به پاسخ این پرسش ابتدا باید نگاهی به کشورهایی که این کار را انجام داده‌اند بیندازیم. از سال ۱۹۶۰ تاکنون در ۷۱ مورد دولت‌های در حال توسعه مجبور شده‌اند چندین صفر را از پول ملی خود حذف کنند.
از نمونه‌های اخیر در این زمینه به زیمبابوه مربوط می‌شود که طی آن دولت این کشور ۱۰صفر را از پول ملی این کشور حذف کرده است؛ به هر حال ۱۹کشور در این مدت یک بار اقدام به حذف صفر کرده‌اند و ۱۰کشور نیز دو بار این کار را انجام داده‌اند، آرژانتین ۴بار، یوگسلاوی سابق ۵بار و برزیل نیز ۶بار صفرهای پول ملی خود را حذف کردند.
اعتراف جالب همتی
قسمت جالب ماجرا آن است که همتی به عنوان رییس کل بانک‌مرکزی گفته که می‌دانیم حذف ۴صفر از پول ملی تأثیری در رشد و تورم ندارد، گفت: ما ادعا نکردیم حذف صفر‌ها کار حقیقی است، بلکه یک کار ظاهری است. وی دلیل انجام این کار را تسهیل امور جلوگیری از هزینه‌های چاپ اسکناس و متناسب‌سازی ارتباط پول ملی با ارزهای خارجی دانست.
گفتنی است؛ با این اوصاف احتمالاً حذف صفر از پول ملی احتمالاً به عمر این دولت قد نخواهد داد و شاید دولت بعدی باز هم آستینی برای این کار بالا بزند!
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.