دوئل اقتصاد جهان با نفت ۲۰ دلاري

جنگ قيمت در بازار نفت كليد خورد دوئل اقتصاد جهان با نفت ۲۰ دلاري گروه انرژي- اخبار اين روزهاي صنعت نفت بر محوريت تثبيت قيمت نفت در شرايطي كه كرونا اين بازار را به تسخير خود درآورده، قرار گرفته است؛ اين درحالي است كه با شروع جنگ قيمت نفت، بازار نفت يك سقوط ۳۰ درصدي […]

جنگ قيمت در بازار نفت كليد خورد

دوئل اقتصاد جهان با نفت ۲۰ دلاري

گروه انرژي- اخبار اين روزهاي صنعت نفت بر محوريت تثبيت قيمت نفت در شرايطي كه كرونا اين بازار را به تسخير خود درآورده، قرار گرفته است؛ اين درحالي است كه با شروع جنگ قيمت نفت، بازار نفت يك سقوط ۳۰ درصدي را تجربه كرد به گونه‌اي كه قیمت شاخص نفت‌خام برنت در روز دوشنبه گذشته به ۳۲ دلار و ۲۳ سنت و قیمت شاخص دبلیوتی‌آی آمریکا به ۲۸٫۲۲ دلار سنت رسید. باتوجه به احتمال ادامه اين سير نزولي پيش‌بيني می‌شود كه بازار نفت يك اتفاق نادر را تجربه كند و با سرنوشت نفت ۲۰ دلاري دست‌وپنجه نرم كند و اقتصاد جهان را با يك چالش اساسي روبه‌رو كند هرچند سرنوشت بازيگران اصلي اين سناريو در مواجه با سقوط آزاد نرخ نفت كمی‌مبهم به نظر می‌رسد.

براساس اين گزارش، هفته گذشته هفته‌اي پُر از گمانه‌زني و هيجان براي پيش‌بيني نتيجه يكصدوهفتادوهشتمين جلسه اوپك و در پي آن نشست اوپك و اوپك‌پلاس بود.

وزير نفت پس از پایان نشست اوپک و غیراوپک اظهار کرد: همان‌طور که پیش از این گفتم، نشست سختی بود؛ دو طرف بر نظراتشان اصرار کردند و در نهایت نشست به نتیجه‌ای نرسید.

بیژن زنگنه در توضیح بیشتر گفت: اعضایی از اوپک اصرار داشتند غیراوپکی‌ها هم باید مقدار مشخصی از سهم کاهش تولید را به‌عهده بگیرند، اما آنها نپذیرفتند و مذاکرات به بن‌بست رسید.

زنگنه با بیان اینکه شاید ظرف روزهای آتی از طریق برخی رایزنی‌ها، نتایجی حاصل شود، افزود: بازار نیاز به کاهش تولید دارد.

وزیر نفت عنوان کرد: نهایی شدن تصمیم جلسه اوپک مشروط به همکاری غیراوپک بود و از آنجا که غیراوپک همکاری نکرد، توافقی به‌دست نیامد و حتی توافق قبلی مبنی بر کاهش تولید ۱٫۷ میلیون بشکه‌ای اوپک و غیراوپک هم تمدید نشد.

وی با بیان اینکه با توجه به تمدید نشدن توافق قبلی اعضای اوپک و غیراوپک، از ابتدای آوریل همه اعضا می‌توانند نسبت به افزایش تولید نیز اقدام کنند، نشست با اوپك پلاس را یکی از بدترین نشست‌های تاریخ اوپک خواند و گفت: باید تدبیری کرد و به نتیجه رسید.  

شکست مذاکرات اوپک‌پلاس که با هدف کاهش بیشتر تولید در واکنش به افت تقاضا پس از شیوع ویروس کرونا صورت گرفت، قیمت نفت را به زیر ۴۰ دلار در هر بشکه رساند که طبق اعلام کارشناسان، این مسأله حتی به نفع بسیاری از کشورهای غیراوپک هم نیست.

اوپک پیشنهاد کرده بود توافق فعلی برای محدودیت عرضه ۱٫۵ میلیون بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۰ تمدید شود و ۱٫۵ میلیون بشکه در روز تا پایان ماه ژوئن به کاهش تولید اضافه شود؛ اما روسیه روز جمعه گذشته حاضر نشد با این پیشنهاد همراهی کند و در نتیجه قیمتهای نفت در یک روز ۱۰ درصد سقوط کرد.

خطیبی، کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره سرنوشت بازار نفت و آنچه در انتظار این بازار است، به ایسنا گفت: در حال‌حاضر بازار نفت شرایط مساعدی ندارد و هیچ تصمیمی‌ برای تداوم کاهش تولید و یا افزایش میزان کاهش تولید گرفته نشده و بازار به حال خود رها شده است.

وی با تأکید بر اینکه تصمیم اخیر اوپک واکنش‌های به شدت منفی به دنبال داشت، اظهار کرد: این مسأله موجب شد که قیمت نفت کاهش یابد و پیشبینی می‌شود که این روند کاهشی ادامه داشته باشد و حتی ممکن است که با خاتمه فصل زمستان و کاهش تقاضای فصلی، قیمت هر بشکه نفت حتی به زیر ۴۰ دلار نیز برسد.

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به رایزنی‌هایی که قرار است در این باره انجام شود، ادامه داد: جای امیدواری وجود دارد که این رایزنی‌ها منجر به حفظ کاهش تولید یا به عبارت بهتر مدیریت بازار شود و اگر این تلاش‌ها موفقیتآمیز باشد، می‌توان قیمت‌ها را بهبود بخشید؛ در غیر این صورت روند کاهش قیمتها ادامه خواهد داشت.

  خطیبی با تأکید بر اینکه با ورود به فصل بهار و خاتمه فصل زمستان یعنی حدود یک ماه دیگر حتی قیمت‌های ضعیف‌تری را شاهد خواهیم بود، تصریح کرد: این مسأله به نفع آمریکا نیست، چون با کاهش قیمت‌های نفت سرمایه‌گذاری روی شیل که قیمت بالایی را می‌طلبد ضعیف می‌شود. هرچند دولت آمریکا ممکن است مشوق‌هایی را در نظر بگیرد ولی قطعاً تولید نفت‌خام با هزینه‌های بالا مقرون به صرفه نخواهد بود.

عربستان متضرر تصمیم جدید اوپک

به گفته وی تصمیم فعلی اوپک قطعاً به ضرر عربستان خواهد شد؛ چراکه این موضوع روی فروش سهام آرامکو تأثیر خواهد گذاشت و این موضوع موجب کاهش فروش سهام این شرکت خواهد شد و به همین دلیل تلاش خواهد کرد که مانع از تداوم سقوط قیمت‌ها شود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با تأکید بر اینکه عربستان تلاش خواهد کرد مانع کاهش بیشتر قیمت نفت شود، تصریح کرد: در حال‌حاضر بین عربستان و روسیه چالش ایجاد شده است؛ چراکه روسیه مایل نیست قیمت نفت بیش از این کاهش داشته باشد و عربستان نیز کاهش بیشتر تولید نفت را به همکاری روسیه منوط کرده است.

خطیبی با بیان اینکه اوپک تصمیم به کاهش یک میلیون بیشتر تولید نفت را گرفت ولی آن را به همکاری اوپک‌پلاس منوط کرد، گفت: در واقع چون اوپک‌پلاس با این تصمیم موافقت نکرد، این موضوع وارد مرحله اجرایی نشد که به اعتقاد من این یک سیاست غلط است و نباید تصمیمات اوپک را منوط به همکاری غیراوپک کرد.

احتمال تعطیلی اوپک

به گفته وی در گذشته اینچنین نبود و چه غیراوپک همکاری می‌کرد و چه این همکاری وجود نداشت، اوپک کار خودش را انجام می‌داد. در واقع این یک بدعت‌گذاری غلط است که در سال‌های اخیر انجام شده، اما باید دانست که در این شرایط اوپک تعطیل خواهد شد و نباید این روال ادامه داشته باشد.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به اهمیت استقلال اوپک در تصمیمگیری‌ها گفت: اوپک باید کار خود را انجام دهد؛ اگر غیر اوپک همکاری کرد چه بهتر، اما در غیر این صورت اوپک می‌بایست کار خود را مانند سال‌های گذشته پیش ببرد.

به گفته خطیبی در شرایط فعلی می‌بایست کاهش تولید از طریق خود اوپک ادامه داشته و مدیریت بازار نیز در حیطه اوپک باشد؛ به گونه‌ای که اوپک این مسأله را منوط به همکاری دیگران نکند.

افزایش تولید نفت عربستان از ماه آینده

بايد اذعان كرد كه عربستان‌سعودی در پی فروپاشی پیمان اوپک‌پلاس با روسیه، قصد دارد تولید نفت خود را از ماه میلادی آینده افزایش داده و به بالای ۱۰ میلیون بشکه در روز برساند.

منابع آگاه اعلام کردند عربستان‌سعودی که بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان است روز شنبه جنگ قیمت را با کاهش چشمگیر قیمت فروش نفت خود در بازارهای خارجی آغاز کرد که بیشترین میزان کاهش قیمت در ۲۰ سال اخیر بوده است و تخفیفهای کم‌سابقه‌ای به خریداران آسیا، اروپا و آمریکا عرضه کرد تا پالایشگاهها را به خرید نفت سعودی به جای نفت دیگران تشویق کند.

رویترز به نقل از منابع آگاه نوشت: همزمان عربستان‌سعودی به طور محرمانه به برخی از فعالان بازار اعلام کرد که می‌تواند در صورت نیاز، تولیدش را افزایش دهد و حتی ۱۲ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند. در شرایطی که شیوع ویروس کرونا باعث افت شدید تقاضا شده، باز کردن شیرهای نفت بازار را به هرج و مرج بیشتری خواهد کشاند.

به گفته منابع آگاه، تولید عربستان در وهله نخست ممکن است از ۹٫۷ میلیون بشکه در روز به بالای ۱۰ میلیون بشکه در روز در آوریل افزایش پیدا کند. پیمان محدودیت عرضه اوپک‌پلاس در پایان مارس منقضی می‌شود و زمینه را برای افزایش تولید کشورهایی که در این پیمان حضور داشتند، فراهم می‌کند.

استراتژی شوک و ترس عربستان‌سعودی اقدامی ‌برای تحمیل کردن فشار مضاعف به سریعترین شکل ممکن به روسیه و سایر تولیدکنندگان خواهد بود تا آنها را به پای میز مذاکره برگرداند و سپس روند افزایش تولید را معکوس کرده و در صورت دستیابی به توافق، تولیدش را مجدداً محدود کند.

در این بین، ارزش سهام آرامکوی سعودی برای نخستین بار از زمان آغاز معامله در دسامبر، به پایین قیمت عرضه اولیه عمومی‌رسید. ارزش سهام این شرکت با ۶٫۲ درصد کاهش، به ۳۰٫۸۵ ریال سعودی معادل ۸٫۲۲ دلار رسید که شدیدترین کاهش قیمت در یک روز و پایینتر از قیمت ۳۲ ریال در زمان عرضه اولیه عمومی‌ بود.

همچنين علی خدری، مشاور سابق امور خاورمیانه شرکت اکسون و مدیرعامل شرکت دراگومان ونچر در توئیتر خود نوشت: نفت ۲۰ دلاری در سال ۲۰۲۰ در راه است.

این اظهارنظر در شرایطی مطرح شده که قیمت‌های نفت از ابتدای امسال تاکنون ۳۰ درصد سقوط کرده‌اند و عربستان‌سعودی در قیمت فروش نفت برای آوریل تخفیف بسیار زیادی به مشتریانش داده است.

همچنین به گفته منابع آگاه، تولید عربستان‌سعودی در وهله نخست ممکن است از ۹٫۷میلیون بشکه در روز به بالای ۱۰ میلیون بشکه در روز در آوریل افزایش پیدا کند.

پیمان محدودیت عرضه اوپک‌پلاس در پایان مارس منقضی می‌شود و عربستان‌سعودی می‌تواند هر میزان که بخواهد حتی ۱۲ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند. 

ادوارد بل، تحلیلگر بانک امارات ان‌بی‌دی در یادداشتی نوشت: به نظر می‌رسد اعضای اوپک‌پلاس با اعلام برنامه‌های افزایش تولید نفت، آماده جنگ قیمت می‌شوند. نتیجه مذاکرات روز جمعه گذشته وین متحیرکننده و برخلاف انتظار برای کاهش بیشتر تولید این گروه در واکنش به افت تقاضا پس از شیوع ویروس کرونا بوده است.

شاخص‌های قیمت نفت روز جمعه پس از شکست پیمان همکاری سه ساله میان اوپک و روسیه، بزرگ‌ترین کاهش روزانه خود در بیش از ۱۱ سال گذشته را رقم زدند.

بهای معاملات آتی نفت برنت چهار دلار و ۷۲ سنت معادل ۹٫۴ درصد ریزش کرد و در ۴۵ دلار و ۲۷ سنت در هر بشکه بسته شد. بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا چهار دلار و ۶۲ سنت معادل ۱۰٫۱ درصد کاهش پیدا کرد و در ۴۱ دلار و ۲۸ سنت در هر بشکه بسته شد.

استراتژی‌های عربستان‌سعودی و روسیه تغییر اولویت از ثبات بازار و قیمت نفت به سهم بازار را نشان می‌دهد. سطح فعلی تولید در خاورمیانه و شمال آفریقا حدود دو میلیون بشکه در روز کمتر از نقطه اوجش از سال ۲۰۱۸ است که نشان می‌دهد اگر تولیدکنندگان تصمیم بگیرند شیرهای نفت را باز کنند هنوز فضای زیادی برای عرضه وجود دارد.

به گفته بل، اگر اعضای اوپک‌پلاس تصمیم بگیرند از سه ماهه دوم به بعد تولیدشان را افزایش دهند موج جدیدی از عرضه روانه بازار خواهد شد. انتظار می‌رود عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی و سایر تولیدکنندگان بزرگ اوپک با بازگشت به استراتژی سهم بازار به جای تثبیت قیمت، تولیدشان را در سال ۲۰۲۰ افزایش دهند.

در این بین روسیه حدود ۱۳۰ هزار بشکه در روز کمتر از سطح اوج تولیدش نفت تولید می‌کند و به نظر می‌رسد به شکل آشکاری استراتژی سهم بازار را اجرا می‌کند.

متعاقب این رفتار تولیدکنندگان، سطح ذخایر نفت بالا خواهد رفت و بازارها حداقل تا پاییز دچار مازاد عرضه می‌شوند. سیل عرضه، ذخایر بالا و شوک ویروس کرونا بر تقاضا، قیمت نفت را پایین نگه خواهد داشت.

بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، البته همه نفت ۲۰ دلاری را پیشبینی نمی‌کنند. تحلیلگران بانک آمریکایی گلدمن ساکس نفت ۳۵ دلاری را در صورت وقوع جنگ قیمت پیشبینی کرده‌اند یا انتظار دارند نفت پیش از سه ماهه دوم به ۴۰ دلار سقوط کند.

پیشبینی امارات ان‌بی‌دی از قیمت نفت برنت در سه ماهه دوم ۴۵ دلار و از قیمت وست‌تگزاس اینترمدیت ۴۰ دلار است.