جایگاه روش‌های خارجی کمی‌سازی در مدیریت دعاوی داخلی

هنگام وقوع تأخیرات ناشی از قصور کارفرما در اجرای پروژه‌های احداث، پیمانکاران تقاضای جبران ضرر و زیان ناشی از تحمیل هزینه‌های مازاد را در پی جواز تأخیرات دارند. از طرفی محاسبات هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از تأخیرات، علی‌الخصوص هزینه‌های غیرمستقیم بالاسری دفتر مرکزی (ستاد) پیچیده می‌نماید. در کشورهای خارجی برای محاسبه و پرداخت هزینه‌های […]

هنگام وقوع تأخیرات ناشی از قصور کارفرما در اجرای پروژه‌های احداث، پیمانکاران تقاضای جبران ضرر و زیان ناشی از تحمیل هزینه‌های مازاد را در پی جواز تأخیرات دارند. از طرفی محاسبات هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از تأخیرات، علی‌الخصوص هزینه‌های غیرمستقیم بالاسری دفتر مرکزی (ستاد) پیچیده می‌نماید. در کشورهای خارجی برای محاسبه و پرداخت هزینه‌های موصوف، روش‌های گوناگونی با شرایط، مطلوبیت و محدودیت‌های متعدد، ارایه گردیده است. در این مقاله، پس از تبیین مبانی موضوع، روش‌های کمّی­سازی هزینه‌های بالاسری، احصاء شده و با توجه به تعریف و کارکرد عُرف و عادت در حقوق موضوعه، مسیر حقوقی نحوه بهره­مندی از روش‌های خارجی هزینه‌های غیرمستقیم بالاسری دفتر مرکزی (ستاد) در مدیریت دعاوی داخلی، بررسی و تحلیل شده است.

مقدمه:

تطویل زمان پروژه نسبت به مدت اولیه آن، یکی از رخدادهای شایع نه تنها در داخل، بلکه خارج کشور نیز هست. این امر، تأثیرات سوء‌فراوانی در اهداف پروژه و ذی‌نفعان آن دارد، از جمله این موارد می‌توان به افزایش هزینه‌های بالاسری (هزینه‌های سربار دفتر مرکزی یا ستاد) پیمانکار اشاره کرد. معمولاً، پیمانکار درصد مشخصی را برای هزینه‌های سربار دفتر مرکزی، به قیمت برآوردی هزینه‌های مستقیم خود در زمان مناقصه اضافه می‌نماید. بنابراین اگر پروژه با تأخیر مواجه شود، ‌درآمدهای دریافتی از پروژه در طول مدت زمانی بیش‌تر (به دلیل تأخیر ایجاد شده) نسبت به برنامه اولیه به‌دست می‌آید و لذا این موضوع باعث برهم خوردن محاسبات و اصول اولیه‌ای که پیمانکار برای جبران هزینه‌های سربار درنظر گرفته بود می‌شود (۱).

 برای محاسبه هزینه‌های تحمیلی پیش‌گفته، روش‌های متعددی توسط خبرگان خارجی با در نظر گرفتن شرایط متفاوت پروژه‌ها ارایه شده است، که در این مقاله ضمن معُرفی و برشمردن اجمالی شرایط، مطلوبیت و محدودیت‌های هر یک از این روش‌ها، چگونگی بهره‌مندی از این روش‌ها در حقوق موضوعه با توجه به این‌که تا به حال در این زمینه، مقرره خاصی تدوین نگردیده، مورد بررسی قرار گرفته است.

 طرح بَحث:

قلمروی نگارش حاضر، از حیث تبیین و تعرفۀ روش‌های محاسباتی، صرفاً منصرف به روش‌های کمّی‌سازی بالاسری دفتر مرکزی پیمانکار (هزینه‌های غیرمستقیم – ستاد) و نه کارگاه (هزینه‌های مستقیم – صف) و از حیث، قابلیت تسرّی روش‌های خارجی مدیریت دعاوی به عرصۀ داخلی، جامع است.

ادامه این مقاله در تصاویر زیر که در روزنامه مناقصه مزایده منتشر شده است آمده است ( تصاویر را ذخیره نمایید )

نویسندگان:

امیر احمدی‌مطلق (کارشناس ارشد مدیریت پروژه و ساخت)

حمید حسین‌زاده (معاون تحقیق و توسعه مؤسسه بین‌المللی سنگ بنای حقوق احداث)

دکتر مجتبی‌حسینعلی­پور (استاد دانشگاه شهید بهشتی)

دکتر محمدرضا حافظی (استاد دانشگاه شهید بهشتی)

 

منبع: مقالات چهاردهمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه؛ تهران، اسفند ۱۳۹۷