دو نرخی بودن ارز فسادخیز است!

دو نرخی بودن ارز فسادخیز است! دو نرخی بودن ارز؛ مسأله‌ای که برای بسیاری از کارشناسان اقتصادی سؤال‌برانگیز است و آنها معتقدند که دو نرخی بودن ارز مشکلاتی را به همراه دارد. در همین ارتباط، یک اقتصاددان با تأکید بر این‌که دو نرخی بودن ارز، منجر به بروز فساد شده است، گفت: تعیین نرخ ۴۲۰۰ […]

دو نرخی بودن ارز فسادخیز است!

دو نرخی بودن ارز؛ مسأله‌ای که برای بسیاری از کارشناسان اقتصادی سؤال‌برانگیز است و آنها معتقدند که دو نرخی بودن ارز مشکلاتی را به همراه دارد. در همین ارتباط، یک اقتصاددان با تأکید بر این‌که دو نرخی بودن ارز، منجر به بروز فساد شده است، گفت: تعیین نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار اثر مثبتی روی هیچ بخشی نداشته و مردم آن را در سفره‌هایشان احساس نکرده‌اند.

تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی

سعید‌اسلامی در گفت‌و‌گو با مهر، در رابطه با تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی گفت: به‌طورکلی وجود چند قیمت در هر کالایی، ایجاد رانت می‌کند و عملاً تخصیص آن در کشور ما که دارای سطح شفافیت پایین است؛ نتایج بدتری دارد، این در حالی است که در ایران نیز، بخش‌های دولتی و حاکمیتی مسلط بر اقتصاد هستند و بخش‌های خصوصی بزرگ هم‌، از طریق ارتباط با نهادهای دولتی، بزرگ شده‌اند؛ بنابراین شائبه وجود رانت و فساد بر کالاهایی که چند قیمتی هستند، همواره وجود خواهد داشت.

قیمت‌گذاری اکثر کالا‌ها با قیمت بازار آزاد

این اقتصاددان افزود: از ابتدای سال ۹۷ که بار تورمی قیمت دلار در بازار آزاد، به همه کالاهایی که به اصطلاح قرار بود ارز دولتی (۴۲۰۰ تومانی) دریافت کنند، کشیده شد، بخش بزرگی از این کالا‌ها با قیمت دلار قابل معامله در بازار آزاد، قیمت‌گذاری شده‌اند. وی ادامه‌داد: از سوی دیگر، شائبه‌های بسیار زیادی در فرایندهای تخصیص این ارز‌ها وجود دارد؛ در حالیکه این شائبه‌ها، هم به سرمایه‌های اجتماعی آسیب می‌زنند و هم به هیچ عنوان، منفعتی برای اقتصاد ایران ندارد؛ بنابراین بهتر بود نرخ ارز به سمت قیمت واحد می‌رفت تا به کنترل بهتری در کالاهای دریافت کننده ارز، منجر شود. اسلامی تصریح‌کرد: به دلایل متعدد، همه دولت‌ها سعی می‌کنند رفتارهای پوپولیستی داشته باشند؛ چراکه سواد اقتصادی و مالی جامعه پایین است و این سواد پایین باعث می‌شود مردم، تصویر اشتباهی از تأثیر سیاست‌گذاری‌ها داشته باشند و سیاست‌گذاران نیز سعی می‌کنند با کنترل اذهان مردم، این‌گونه القا کنند که آنها باعث تورم نیستند.

تأثیر ارز ۴۲۰۰ تومانی در افزایش قاچاق کالا

عضو هیأت علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی، با اشاره به تأثیر ارز ۴۲۰۰ تومانی در افزایش قاچاق کالا، گفت: به صورت طبیعی زمانی که جایی رانت ایجاد شود؛ تقاضای اصلی در جامعه تأمین نمی‌شود و بخشی از تقاضا به سمت قاچاق می‌رود، از سوی دیگر، زمانی که قیمت‌گذاری نادرستی روی هر کالایی به خصوص ارز انجام می‌شود، سایر کالا‌ها نیز از این روش قیمت‌گذاری تأثیر می‌پذیرند و یک نوع عدم تعادل بین اقتصاد داخل و خارج از کشور ایجاد و جریان‌های سوداگرایانه، حول آن کالا ایجاد شده و بخشی از رانت ایجاد شده از کشور خارج می‌شود. وی با بیان این‌که تعیین نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار اثر مثبتی روی هیچ بخشی نداشته و مردم آن را در سفره‌هایشان احساس نکرده‌اند، اظهارداشت: تعیین کالاهایی که مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌شوند، با صدور بخشنامه‌های مختلف با چالش‌های متعددی مواجه است و نحوه تخصیص ارز به این کالا‌ها مشکلات جدی دارد؛ بسیاری از کالا‌ها محل مصرف برای تولیدات بعدی هستند که این بخش نیز، با چالش مواجه شده است.

اصلاح روند موجود در نرخ‌گذاری ارز

اسلامی با تأکید بر اصلاح روند موجود در نرخ‌گذاری ارز، افزود: راهکار بلندمدت «اتخاذ سیاست‌های ارزی صحیح برای حرکت به سمت تک‌نرخی شدن»، «تعیین قیمت‌ها براساس سازوکار بازار» و «پرهیز از اعطای منافع به گروه‌های خاص از سوی دولت‌ها» است که البته طی ۲۰ سال گذشته نیز، قول‌های زیادی در این زمینه داده شده؛ اما تاکنون به منصه ظهور نرسیده است. این اقتصاددان ادامه‌داد: در کوتاه‌مدت نیز، باید فهرست تمام کالاهایی که مشمول دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی شده‌اند، به‌طور کاملاً شفاف اعلام و روز به روز از تعداد این کالا‌ها کاسته شود و اختلاف قیمت رانتی این کالا‌ها با قیمت بازار نیز کاهش یابد.