دارندگان چک برگشتی دوباره دسته‌چک می‌گیرند

دارندگان چک برگشتی دوباره دسته‌چک می‌گیرند براساس مصوبه ستاد مبارزه با کرونا، قرار بود اجرای محدودیت‌های دارندگان چک برگشتی مندرج در ماده۵ مکرر قانون صدور چک، به صورت موقت تعلیق شود ولی بانک‌مرکزی در برخی موارد فراتر از این مصوبه عمل کرده و در نتیجه، زمینه لازم برای صدور دسته‌چک جدید برای صادرکنندگان چک برگشتی […]

دارندگان چک برگشتی دوباره دسته‌چک می‌گیرند

براساس مصوبه ستاد مبارزه با کرونا، قرار بود اجرای محدودیت‌های دارندگان چک برگشتی مندرج در ماده۵ مکرر قانون صدور چک، به صورت موقت تعلیق شود ولی بانک‌مرکزی در برخی موارد فراتر از این مصوبه عمل کرده و در نتیجه، زمینه لازم برای صدور دسته‌چک جدید برای صادرکنندگان چک برگشتی فراهم شده است. به گزارش فارس، با شروع شیوع ویروس کرونا در کشور، ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا طی مصوبه‌ای به تاریخ ۲۶ اسفندماه ۹۸، تمام محرومیت‌ها و محدودیت‌های افرادی که دارای چک برگشتی (که در ماده۵ مکرر قانون صدور چک تصریح شده است) در بازه اسفندماه سال۹۸ تا اردیبهشت‌ماه سال۹۹ هستند را به مدت سه ماه از تاریخ برگشت تعلیق کرد.۲۰ روز بعد از تصویب مصوبه مذکور، این مصوبه توسط بانک‌مرکزی به همه بانک‌ها ابلاغ و عملیاتی شد. طبق متن مصوبه مذکور، تمام محرومیت‌ها و محدودیت‌های افرادی که دارای چک برگشتی (که در ماده۵ مکرر قانون صدور چک تصریح شده است) در بازه اسفند ۹۸ تا اردیبهشت۹۹ هستند به مدت سه ماه از تاریخ برگشت تعلیق شد. به عبارت دیگر، قرار بود سایر محرومیت‌ها و محدودیت‌های افرادی که دارای چک برگشتی هستند، همچنان اجرایی باقی بماند. یکی از موارد مذکور، عدم صدور دسته‌چک جدید برای افرادی بود که چک برگشتی داشتند، موضوعی که هم در ماده۲۱ مکرر قانون صدور چک (مصوب آبان ۹۷) و مواد۴ تا ۶ ابلاغیه بانک‌مرکزی در تاریخ ۲۳خردادماه ۹۷ درباره «دستورالعمل حساب‌جاری (ریالی)» مورد تأکید قرار گرفته است. با این وجود، پیگیری‌ها نشان می‌دهد بانک‌مرکزی در برخی موارد فراتر از مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا عمل کرده است. به عنوان مثال، در حالی که موضوع نمایش یا عدم نمایش سوءاثر چک در سامانه بانک‌مرکزی هیچ ارتباطی با ماده۵ مکرر قانون صدور چک و در نتیجه، مصوبه ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا نداشت، بانک‌مرکزی نمایش سوءاثر چک در دوره زمانی مذکور را متوقف کرده است؛ اقدامی‌که شرایط لازم برای صدور دسته‌چک جدید برای افرادی که در این دوره زمانی چک برگشتی داشتند را فراهم کرد و نهایتاً به تضییع حقوق مردم منجر می‌شود.

* سردرگمی ‌بانک‌ها در صدور دسته‌چک جدید با عدم نمایش سوءاثر چک در سامانه

این اقدام بانک‌مرکزی موجب شده است که بانک‌ها برای صدور دسته‌چک جدید برای افرادی که چک برگشتی در دوره زمانی مذکور داشته اند، دچار سردرگمی‌شوند. پیگیری‌های میدانی خبرنگار فارس از برخی بانک‌ها به عنوان شخصی که در بازه اعلامی ‌بانک‌مرکزی (اسفند۹۸ تا اردیبهشت۹۹)، یک فقره چک برگشتی داشته است و الان تقاضای دریافت دسته‌چک جدید دارد، در ادامه آمده است: رئیس یکی از شعب بانک صادرات درباره این موضوع گفت که اگر چک برگشتی در بازه کرونا ثبت شده‌ باشد، دسته‌چک جدید صادر می‌شود. البته توصیه ایشان این بود که اگر چک برگشتی تسویه شود، بهتر است. رئیس یکی از شعب بانک‌شهر هم درباره این موضوع اظهار داشت: در صورتی‌که در سامانه استعلام بانک‌مرکزی، سوءاثر برگشتی چک در بازه کرونا، ثبت نشده باشد، مشکلی از جهت صدور دسته‌چک نبوده و می‌توان با وجود داشتن چک برگشتی تسویه نشده، دسته‌چک جدید دریافت کرد. جالب اینجاست که متصدی یکی دیگر از شعب بانک‌شهر اعلام کرد: صدور دسته‌چک جدید منوط به تسویه چک برگشتی است. متصدی بانک قوامین هم درباره این موضوع گفت که چون چک برگشتی در ایام کرونا بوده است، سوء‌اثری احتساب نشده و امکان صدور دسته‌چک جدید وجود دارد. البته متصدیان برخی بانک‌ها هم اظهار داشتند که می‌بایست ابتدا چک برگشتی تسویه شده تا دسته‌چک جدید صادر گردد.

*بانک‌ها اجازه‌ صدور دسته‌چک برای افراد دارای چک برگشتی را ندارند

یاسر مرادی؛ استاد دانشگاه و کارشناس حقوق بانکی درباره این موضوع گفت: «با توجه به اینکه مصوبه ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا، تعلیق محدودیت‌های ماده۵ مکرر قانون صدور چک بوده‌ است و اعطای دسته‌چک جدید هیچ ارتباطی با این ماده ندارد، لذا با این مصوبه، بانک‌ها نمی‌توانند برای مشتریانی که در بازه اسفند۹۸ تا اردیبهشت۹۹ چک برگشتی داشته‌اند، دسته‌چک جدید صادر کنند». وی افزود: «عدم نمایش سوءاثر چک‌های برگشتی اسفند۹۸ تا اردیبهشت ۹۹ در سامانه اعتبارسنجی بانک‌مرکزی تضییع حقوق ذی‌نفعان است و متأسفانه اگر ذی‌نفعان در این سامانه استعلام بگیرند، چک‌های برگشتی در این بازه نمایش داده نمی‌شود، این مورد فراتر از مصوبه قانونی ریاست جمهوری و ستاد مبارزه با کروناست و به نظر می‌رسد بانک‌مرکزی در این زمینه تخلف کرده است. این موضوع به نوعی فریب و سردرگمی ‌برای شخصی که میخواهد چک دریافت کند، تلقی می‌شود و وی حق دارد بداند صادرکننده چک حتی در این سه ماه چک برگشتی داشته است یا خیر. بانک‌مرکزی باید به سرعت سیستم استعلام را اصلاح کند».

*از دست رفتن اعتماد به چک در صورت تداوم تخلف عجیب بانک‌مرکزی

عدم نمایش سوءاثر چک در سامانه بانک‌مرکزی در ماه‌های اخیر منجر به این شده است که بسیاری از افرادی که چک بی‌محل صادر کرده‌اند، از این فرصت نهایت سوءاستفاده را ببرند و با درخواستی جدید، دسته‌چک دیگری دریافت کنند. در واقع، بانک‌مرکزی با این اقدام غیرقانونی خود، دست شیادان و افراد بدحساب را در بسیاری از امور باز گذاشته و به دلیل کم‌اطلاعی و سردرگمی ‌بانک‌ها، هزینه صدور چک بی‌محل را به شدت کاهش داده ‌است. بدون تردید، بزرگترین قربانی این تخلف بانک‌مرکزی، مردم به‌خصوص فعالان اقتصادی خواهند بود که بار دیگر نسبت به تبادل چک بی‌اعتماد می‌شوند و از این وسیله مهم برای رونق کسب‌وکار خود، نمی‌توانند استفاده کنند. در صورت عدم اصلاح این وضعیت، بخش اعظم اتفاقات مثبتی مانند برگشت اعتماد به ابزار چک جهت معامله و دادوستد و همچنین پرهزینه شدن صدور چک بی‌محل که به خاطر اجرای قانون جدید چک ایجاد شده بود، از بین خواهد رفت. به همین دلیل، ضرورت دارد بانک‌مرکزی هر چه سریعتر تمامی‌اقداماتی که به نفع دارندگان چک‌های برگشتی و فراتر از مصوبه ۲۶ اسفندماه ۹۸ ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا درباره این موضوع است، متوقف نماید تا جامعه دچار هرج‌ومرج در حوزه چک نشود.