فلج شدن تولید داخلی یا داغ شدن رقابت داخلی؟

دو روی سکه واردات بی‌رویه فلج شدن تولید داخلی یا داغ شدن رقابت داخلی؟ واردات بی‌رویه به یکی از چالش برانگیز‌ترین معضلات حوزه اقتصادی و تولیدی کشور تبدیل شده، اما در این میان برخی نیز معتقدند با محدود کردن واردات، ضریب کیفی تولیدات داخلی نیز با افت همراه خواهد شد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، واردات […]

دو روی سکه واردات بی‌رویه

فلج شدن تولید داخلی یا داغ شدن رقابت داخلی؟

واردات بی‌رویه به یکی از چالش برانگیز‌ترین معضلات حوزه اقتصادی و تولیدی کشور تبدیل شده، اما در این میان برخی نیز معتقدند با محدود کردن واردات، ضریب کیفی تولیدات داخلی نیز با افت همراه خواهد شد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، واردات و صادرات در هر کشوری، جزیی از واقعیت‌ها و اقتضائات اقتصادی آن محسوب می‌شود. به واقع پایین کشیدن کرکره واردات در کشور با آسیب‌‌ها و پیامدهای خاص به خود همراه خواهد بود، آنچنان که افراط یا بی‌برنامگی در این خصوص نیز، مخرب و زیان بار خواهد بود.

در طول سالیان گذشته، کم نبوده‌اند مراکز و مجموعه‌های تولیدی که در سایه واردات بی‌رویه، متحمل هزینه‌ها و خساراتی جدی شده‌اند.

به واقع در نیاز کشور به واردات، هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای وجود ندارد، اما نقد و ایراد اصلی، ناظر بر وارداتی است که متأسفانه علی‌رغم وجود نمونه‌های مشابه داخلی انجام می‌پذیرد.

بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی بر این عقیده‌اند که واردات بی‌رویه، آفتی است که پیامدهای منفی آن در وابستگی اقتصادی، افزایش آمار بیکاری، تعدیل نیروها، کاهش ظرفیت‌های تولیدی و… ظهور و بروز پیدا می‌کند.

صمد یاروند، دانش‌آموخته رشته اقتصاد در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به لزوم اتکای به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بومی و داخلی کشور، اظهار‌کرد: به واقع یکی از ارکان اصلی توسعه و شکوفایی اقتصادی بر این امر خطیر استوار می‌شود و در فقدان یا خلأ این رویکرد، محال است در دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی، توفیق و موفقیت برجسته‌ای حاصل شود.

وی افزود: تحقق چنین موفقیتی، مستلزم تلاش و نظارت هر چه بیش‌تر بر عرصه واردات خواهد بود در غیراین صورت، در سایه واردات بی‌رویه، تولیدات داخلی در حاشیه و انزوا فرو خواهند رفت.

دانش‌آموخته رشته اقتصاد عنوان‌کرد: اگرچه مسؤولان و متولیان امر، بار‌ها و به کرات بر لزوم مهار و کنترل واردات بی‌رویه تأکید کرده‌اند، اما همچنان با یک بررسی میدانی در سطح بازار، شاهد عرضه انبوهی از محصولات خارجی هستیم که نمونه‌های مشابه داخلی آن وجود دارد.

یاروند عنوان‌کرد: اخیراً نیز طرحی از سوی دولت مصوب شده که بر مبنای آن، واردات ۱۱۴ کالای دارای مشابه داخلی ممنوع شده اما این الزام عمدتاً متوجه دستگاه‌های دولتی و اداری می‌شود.

وی افزود: بدون تردید، هر تصمیم، طرح و اقدامی که زمینه و عرصه واردات کالا‌ها و محصولاتی که مشابه داخلی آن موجود است را محدود و تنگ نماید، قابل تقدیر و ستایش است، اما انتظار می‌رود که در اتخاذ تصمیمات این‌چنینی، فراگیری، جامعیت و قاطعیت فزاینده‌تری لحاظ شود.

یاروند گفت: به واقع، باید سازوکاری اندیشیده شود که واردات چنین اقلام و محصولاتی از اساس و به‌طور کامل ممنوع شود، نه این‌که منع لحاظ شده، صرفاً مشمول دستگاه‌های اداری و دولتی شود، زیرا اِعمال نظارت بر تمامی نهاد‌ها و مجموعه‌های دولتی در کشور و رصد محصولات و کالاهای خریداری شده از سوی آن‌ها‌، امری سخت و دشوار است، ضمن این‌که جامعه هدف عرضه و فروش این محصولات به ادارات دولتی خلاصه نمی‌شود، زیرا بخش عمده خرید محصولات خارجی(منظور اقلامی که نمونه و مشابه داخلی آن وجود دارد) از سوی مردم انجام می‌شود پس می‌طلبد از صفر تا ۱۰۰ واردات چنین اقلامی ممنوع شود.

هزینه‌ها و خسارات واردات بی‌رویه، سنگین‌تر از نتایج افت کیفی محصولات داخلی است

امیر حسین‌والی، دانش‌آموخته رشته اقتصاد در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به توجیه برخی از افراد، گروه‌ها و فعالان اقتصادی در خصوص واردات کالا از کشورهای خارجی و نقش مثبت این واردات(به زعم حامیان واردات) در ایجاد فضای رقابتی عنوان‌ کرد: نیاز کشور به واردات، غیرقابل انکار است، زیرا ظرفیت‌ها و توانمندی‌های تولیدی کشور به سطحی نرسیده که بتوان تمامی نیازهای کشور را از طریق تولید داخلی تأمین کرد، اما متأسفانه واردات کالا‌ها صرفاً به چنین محصولاتی خلاصه نمی‌شود و دامنه آن بسیار فراگیرتر از این نوع خاص از اقلام و محصولات به نظر می‌رسد.

وی افزود: برخی قائل به این نظر هستند که ممنوعیت واردات باعث انحصاری شدن فضا و تکیه مطلق به تولید‌کنندگان داخلی می‌شود و در چنین بستر و شرایطی، دغدغه‌ای از سوی تولیدکنندگان برای ارتقای کیفی محصولاتشان وجود نخواهد داشت.

دانش‌آموخته رشته اقتصاد گفت: به اعتقاد بنده در شرایطی که کشور، جامعه و متقاضیان اشتغال، تشنه برخورداری از شغل هستند یا در شرایطی که بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، در صف طولانی اشتغال به انتظار نشسته‌اند و تنها راهکار برون رفت از این وضعیت به ارتقای تولید و توسعه کارخانه‌ها و مراکز تولیدی و به دنبال آن افزایش به‌کارگیری نیروی انسانی معطوف می‌شود، تجدید نظر اساسی در اولویت‌گذاری‌های اقتصادی کشور ضروری به نظر می‌رسد.

وی افزود: حتی با فرض افت کیفی برخی از تولیدات داخلی یا به تعبیر شفاف‌تر، سوءاستفاده برخی(تأکید می‌شود برخی)از تولید‌کنندگان از ممنوعیت کامل واردات محصولاتی که نمونه داخلی آن وجود دارد، هزینه و نتایج تحمیلی این عارضه به مراتب کم‌تر از خساراتِ واردات بی‌رویه خواهد بود.

والی گفت: از سوی دیگر نباید تنها راهکار به اصطلاح مؤثر و سازنده برای رقابتی شدن فضا را در این رویکرد جستجو کرد، زیرا می‌توان با ارتقا و تقویت اقدامات نظارتی، برخورد با تولیدکنندگان محصولات بی‌کیفیت و حمایت از تولید‌کنندگان برای افزایش تنوع و تکثر واحد‌ها و مراکز فعال تولیدی، فضای رقابتی را‌، با انتخاب هوشمندانه مردم و فرهنگ‌سازی برای نخریدن محصولات بی‌کیفیت ایجاد نمود.

وی افزود: حتی در صورت تأکید بر نقش مثبت واردات محصولات خارجی در ایجاد فضای رقابتی، باید ضریب و میزان ورود این محصولات‌، به صورت کاملاً کنترل شده‌، انجام پذیرد تا علاوه بر حفظ فضای رقابتی مورد نظر، بقای مراکز تولیدی و صنعتی کشور استمرار یابد.

 

دانش‌آموخته رشته اقتصاد در خاتمه یادآور ‌شد: امید آن می‌رود به دغدغه‌ها و منویات مقام معظم رهبری توجه هر چه بیش‌تری شود که قطعاً تأمین منویات معظم‌له در تحقق هرچه مطلوب‌تر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی‌، رفع‌کننده بسیاری از مشکلات و معضلات اقتصادی و نارسایی‌های اجتماعی منبعث از چالش‌های اقتصادی خواهد بود.