بازخوانی یک مشکل؛ چرایی درج نام استاد در پایان‌نامه‌ها !

بازخوانی یک مشکل؛ چرایی درج نام استاد در پایان‌نامه‌ها ! در حالی که عده‌ای از دانشجویان نسبت به درج نام استاد در مقاله مستخرج از پایان‌نامه معترض هستند، مدیرکل پژوهشی وزارت علوم می‌‌گوید: نقش نداشتن استاد در مقاله باید ثابت شود. به گزارش مهر، در آیین‌نامه چاپ مقالات تأکید شده در مواردی که مقاله مستخرج […]

بازخوانی یک مشکل؛ چرایی درج نام استاد در پایان‌نامه‌ها !

در حالی که عده‌ای از دانشجویان نسبت به درج نام استاد در مقاله مستخرج از پایاننامه معترض هستند، مدیرکل پژوهشی وزارت علوم می‌‌گوید: نقش نداشتن استاد در مقاله باید ثابت شود.

به گزارش مهر، در آیین‌نامه چاپ مقالات تأکید شده در مواردی که مقاله مستخرج از پایان‌نامه به‌صورت مشترک بین دانشجو و استاد راهنما تهیه شده باشد، دانشجویان ملزم به درج نام استاد راهنما هستند؛ در حالی که برخی دانشجویان بر این باورند در شرایطی که بخش عمده کار علمی ‌‌و پژوهشی توسط خود دانشجو انجام می‌‌شود، چرا نام استاد راهنما به عنوان نویسنده مسؤول در مقالات باید ذکر شود.

حکم دیوان درباره درج نام استادراهنما در مقاله مستخرج از پایان‌نامه

چندی پیش دیوان عدالت اداری در پی شکایت یکی از دانشجویان دانشگاه علامه‌طباطبایی اعلام کرد که الزام دانشجو به درج نام استاد راهنما به‌عنوان «نویسنده مسؤول» مغایر قانون است؛ چراکه براساس قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان (اصلاحی ۱۳۸۹)، مقاله علمی‌-پژوهشی مستخرج از پایان‌نامه، اثر حقوقی مستقلی است که پدید آورنده آن دانشجو است و مالک فکری آن محسوب می‌‌شود و استاد راهنما صرفاً وظیفه نظارت بر آن را دارد.

در نهایت دیوان عدالت اداری شیوهنامه نظارت بر اجرای دوره دکتری آموزشی-پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی در قسمتی که ناظر بر درج شرط نویسنده مسؤول بودن استاد راهنما در مقالات علمی‌‌و پژوهشی مستخرج از رساله دکتری است، را باطل کرد.

از آنجا که به واسطه ذکر نام استاد راهنما در مقالات مستخرج از پایان‌نامه و همچنین سایر مقالات مشترک پژوهشی با دانشجویان، آنها مراتب ارتقاء به دانشیاری و استاد تمامی ‌‌را در فاصله کوتاهی به اتمام می‌‌رسانند دانشجویان معتقدند که اخلاق علمی‌‌در این روند رعایت نمی‌‌شود.

مقالات مستخرج شده از پایان‌نامه حاصل پژوهش‌های استاد و دانشجو است

در همین رابطه محسن شریفی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم‌، گفت: در ابتدا باید به این اشاره کنم که پایان‌نامه‌ها و مقالات مستخرج شده از آن در واقع حاصل پژوهش‌هایی است که در قالب برنامه مشترک استاد و دانشجو انجام می‌‌شود.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در پاسخ به این سؤال که برخی دانشجویان عنوان می‌‌کنند، اساتید راهنما بعضاً نقشی در نگارش مقالات ندارند و بیشتر کار توسط دانشجو انجام می‌‌شود، گفت: این موضوع روال و روتین نیست و ممکن است تعداد کمی‌‌از دانشجویان نسبت به این موضوع معترض باشند.

وی ضمن تأکید بر اینکه در مقالات مستخرج شده که استاد و دانشجو مشترکاً کار را انجام داده‌اند، نام هر دو باید ذکر شود، اظهار داشت: اینکه دانشجویی معتقد است که استاد راهنما در نگارش مقاله نقشی نداشته، در وهله اول باید اثبات شود و نمی‌‌شود ادعای چنین دانشجویی را به راحتی پذیرفت.

شریفی با اشاره به اینکه استاد راهنما فردی است که یک برنامه پژوهشی بزرگ داشته و در جهت اجرا، چند پایان‌نامه را در دل آن تعریف می‌‌کند، افزود: در این میان ممکن است موضوعاتی را برای تعدادی از دانشجویان در یک سال و یا در چند سال متوالی و مختلف، تعریف کند تا آن پروژه کلان به نتیجه برسد.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم گفت: وقتی از استاد راهنما سخن به میان می‌‌آوریم، منظور فردی است که صاحب پروژه بوده و لحظه‌به‌لحظه در جریان پیشرفت کار است. این فرد باید تراز ایده و فکرش آنقدر بالا باشد که دانشجو از پژوهش زیر نظر او بهره‌مند شود.

عوامل مؤثر در ارتقای اساتید

وی درباره ارتقای هیأت علمی ‌‌نیز توضیح داد و گفت: ارتقای درجه از مرتبه استادیاری به دانشیاری حداقل چهار سال و به استادتمامی ‌‌نیز حداقل چهار سال است؛ با این وجود اما علاوه بر سنوات، عملکرد و داشته‌های علمی‌‌فرد تعیینکننده است.

شریفی بیان کرد: علاوه بر تأثیرگذاری مقالات در ارتقاء، مواردی نظیر دروس تدریسی، طرح‌ها، پروژه‌ها و کتاب‌های که تألیف کرده است، ضروری است و اهمیت دارد.