درخواست وزارت ارتباطات: واگذاری صفر تا صد پروژه جویشگر بومی

تغییر سیاست حمایتی درخواست وزارت ارتباطات: واگذاری صفر تا صد پروژه جویشگر بومی وزارت ارتباطات خواستار تغییر سیاست حمایتی برای پروژه «جستجوگر بومی» و در اختیار گرفتن راهبری صفر تا ۱۰۰ این پروژه، به عنوان یکی از خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات شد. به گزارش مهر، در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات (مصوب […]

تغییر سیاست حمایتی

درخواست وزارت ارتباطات: واگذاری صفر تا صد پروژه جویشگر بومی

وزارت ارتباطات خواستار تغییر سیاست حمایتی برای پروژه «جستجوگر بومی» و در اختیار گرفتن راهبری صفر تا ۱۰۰ این پروژه، به عنوان یکی از خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات شد.

به گزارش مهر، در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات (مصوب شورای‌عالی فضای مجازی – دی ماه سال۹۲) به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، ارائه چهار دسته خدمت مورد تأکید قرار گرفته که وزارت ارتباطات مکلف به اجرا و راهبری این خدمات است.

یکی از این دسته خدمات شامل خدمات پایه کاربردی می‌شود که با عناوینی چون موتور جستجوگر بومی، ایمیل ملی، پیام‌رسان‌های بومی، خدمات ابری و دیتاسنتر دیده شده است.

البته پروژه «موتور جستجوی بومی» سابقه‌ای بیش از این دارد و اولین بار در سال ۸۹ از سوی وزیر وقت ارتباطات مطرح و در سال ۹۰ نیز نخستین اقدامات روی آن صورت گرفت اما با پایان یافتن دولت دهم، این پروژه در نیمهراه رها شد و سرنوشت مشخصی پیدا نکرد.

وضعیت نامشخص جویشگر بومی

پس از آن، این پروژه با نام «جویشگر بومی» در ابعاد بزرگ‌تری در دولت یازدهم و با اختصاص بودجه‌ای نزدیک به ۱۷۰ میلیارد تومان کار خود را آغاز کرد و در ادامه راه وزیر ارتباطات وقت، سه پروژه مربوط به موتور جستجوی بومی ‌شامل یوز، گرگر و پارسی‌جو را رونمایی کرد. البته پس از رونمایی اولیه از این طرح‌ها، موتور جستجوی پارسی‌جو نیز چندین بار از سوی وزارت ارتباطات با عناوین مختلفی به بهره‌برداری رسید.

در نهایت اینکه پروژه جویشگر بومی ‌که سال‌ها در مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان یک پروژه راهبردی در حال تکمیل بود، از سال گذشته و در دولت دوازدهم با اتمام فاز نخست، از حوزه مسؤولیت پژوهشگاه ICT خارج و به سازمان فناوری اطلاعات واگذار شد و هم‌اکنون نیز وضعیت این پروژه نامشخص به نظر می‌رسد.

شواهد نشان می‌دهد که با وجود سیاست‌گذاری مرکز ملی فضای مجازی و حمایت‌ وزارت ارتباطات از این پروژه، جویشگر بومی ‌به معنای واقعی نتوانسته در این بازار موفق عمل کند و موتورهای جستجوی بومی ‌مرتبط با این پروژه، نتوانسته‌اند سرمایه کلانی که در اختیارشان قرار گرفته را به نحو درستی خرج کنند. از سوی دیگر بسیاری از کاربران اینترنت حتی اطلاعی از فعالیت این موتورهای جستجو ندارند.

برای مثال آخرین تحقیقات انجام شده از سوی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد جویشگر پارسی‌جو که مربوط به تیرماه سال ۹۷ می‌شود؛ نشان می‌دهد که این موتور جستجو رتبه دوم استفاده را بعد از گوگل در ایران دارد؛ اما با این حال نسبت استفاده از این موتور جستجوی بومی‌ به گوگل، یک به ۱۰۰ است و رتبه این موتور جستجو ۲۸ هزار در الکسا است.

نمونه‌های موفق موتورهای جستجو در دنیا

بسیاری از منتقدان پروژه جویشگر بومی ‌باور دارند که با حضور موتورجستجویی همچون گوگل، هیچ پروژه‌ای در این حوزه نمی‌تواند در زمینه تجاری‌سازی و کسب درآمد موفق شود و بر همین اساس سرمایه‌گذاری روی آن یک شکست به تمام معنا محسوب می‌شود.

اما از سوی دیگر از آنجایی که موتورهای جستجو هم‌اکنون از اهمیت بسیاری در فضای وب برخوردار هستند، این سرویس‌ها ابزاری ایده‌آل برای هدایت جریان ترافیک هر کشوری به شمار می‌روند و قادر به جمع‌آوری اطلاعات ارزشمندی هستند.

به همین دلیل نیز کشورهای بسیاری به این موضوع پی برده و تلاش کرده‌اند تا چنین جریان کلیدی را خود در دست گیرند. از اینرو شاهد ایجاد نمونه‌های موفق موتورهای جستجو در کشورهایی مانند روسیه (یاندکس)، کره‌جنوبی (ناور) و چین (بایدو) هستیم.

خواسته وزارت ارتباطات

در این راستا امیر ناظمی، ‌معاون وزیر ارتباطات در مورد آخرین وضعیت پروژه جستجوگر بومی‌ که هم‌اکنون به سازمان فناوری اطلاعات سپرده شده است، توضیح داد.

وی گفت: برای پیشبرد این پروژه، ما یک برنامه جامع داریم اما اجرای این برنامه مستلزم آن است که راهبری صفر تا صد آن را به ما واگذار کنند.

ناظمی ‌با بیان اینکه خواسته ما این است که کل ابعاد این پروژه را به ما واگذار کنند و کسی در این موضوع دخالت نکند، افزود: ما قصد نداریم پروژه موتورجستجوی بومی ‌را از ابتدا آغاز کنیم اما همان‌طور که پروژه‌هایی مانند نقشه و مسیریاب بومی‌ را بدون مشکل جلو بردیم و هم‌اکنون تعداد نصب آنها از اپلیکیشنی مانند ویز هم بیشتر است، در صورتی که این پروژه را به صورت کامل به ما واگذار کنند می‌توانیم برای سرانجام آن تضمین دهیم.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با تأکید براینکه می‌خواهیم از پروژه موتور جستجوی بومی ‌به صورت صددرصد حمایت کنیم، خاطرنشان کرد: این موضوع مستلزم این است که به ما اجازه دهند خودمان تشخیص دهیم که از چه اپلیکیشنی حمایت کنیم؛ نه اینکه به ما بگویند از فلان طرح و شرکت حمایت کنید.

ناظمی ‌با بیان اینکه این خواسته را به دوستان منعکس کرده‌ایم، افزود: نباید اجازه داد دوباره ماجرای پیام‌رسان‌های بومی‌پیش بیاید. اینکه بگویند برای مثال فقط از این سه پیام‌رسان حمایت کنید، شیوه مناسبی نیست. چرا که ممکن است کسب و کار مربوطه نخواهد مورد حمایت قرار گیرد و یا اینکه مردم به آن اعتماد نداشته باشند.

وی گفت: اینکه توقع داشته باشیم با حمایت از یک کسب‌وکار، مردم هم به آن باید اعتماد کنند، شیوه و روش درستی نیست. براین اساس درخواست ما این است که صفر تا صد پروژه موتورجستجوی بومی ‌را به ما بسپارند تا بتوانیم به یک پروژه موفق در این راستا برسیم.

راه‌اندازی جویشگر بومی ‌از جمله حوزه‌های مادر در صنعت IT هر کشوری به حساب می‌آیند و سرمایه‌گذاری روی آنها می‌تواند مباحث ارزشمندی همچون بیگ دیتا (Big Data)، یادگیری ماشینی و کلان داده را تقویت کند و در نهایت پیشرفت کلی صنعت IT کشور را درپی داشته باشد.