کشور‌ها به دنبال کاهش وابستگی به دلار

کشور‌ها به دنبال کاهش وابستگی به دلار اقتصاد بین‌الملل یعنی ساختاری اقتصادی که براساس مبادلات ارزی میان کشور‌ها و ساختارهای اقتصادی جهان صورت می‌گیرد. در این میان واژه‌ای به نام دلار به نقطه اشتراک تمام این اقتصاد‌ها مبدل شده به‌گونه‌ای که حتی مقامات آمریکایی را با این تصور دچار ساخته که بر‌ترین ارز جهانی دلار […]

کشور‌ها به دنبال کاهش وابستگی به دلار

اقتصاد بین‌الملل یعنی ساختاری اقتصادی که براساس مبادلات ارزی میان کشور‌ها و ساختارهای اقتصادی جهان صورت می‌گیرد. در این میان واژه‌ای به نام دلار به نقطه اشتراک تمام این اقتصاد‌ها مبدل شده به‌گونه‌ای که حتی مقامات آمریکایی را با این تصور دچار ساخته که بر‌ترین ارز جهانی دلار آنهاست، چنانکه اوباما رییس‌جمهور سابق آمریکا در وست پونت می‌گوید قدرت جهانی آمریکا به دلار آمریکاست و این دلار است که جایگاه برتر آن را در جهان نشان می‌دهد. دلار آمریکا به عنوان یک ارز جهانروا چندین دهه بر سیستم مالی بین‌المللی سلطنت کرده است. ولی طبق پیش‌بینی‌ها و اتفاقاتی که در سال‌های اخیر در کشورهای جهان افتاده است، پایان این تسلط نزدیک است.

امروزه بیش از ۶۰ درصد از ذخایر ارز خارجی کشورهای جهان در کشور آمریکا قرار دارد. در حال حاضر برخی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان با یکدیگر متحد شده‌اند تا از به‌کاربردن دلار آمریکا در تجارت بین‌المللی جلوگیری کنند. همچنین برخی از کشورهای تولیدکننده نفت نیز شروع به فروش نفت خود به‌وسیله ارزهای دیگری (ارزهای ملی) به غیر از دلار آمریکا کرده‌اند بسیاری از اقدامات انجام شده علیه دلار توسط کشور چین صورت گرفته است. چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است که طبق پیش‌بینی اقتصاددانان، اقتصاد این کشور تا سال ۲۰۴۰ سه برابر بزرگتر از اقتصاد آمریکا خواهد بود. بنابراین کشور چین از این نکته متعجب است که چرا دلار آمریکا همچنان باید ارز برتر جهان باشد، در حالی که اقتصاد چین در حال تبدیل به اقتصاد شماره یک جهانی است؟

مدتهاست که دومین اقتصاد بزرگ جهان (چین) و سومین اقتصاد بزرگ جهان (ژاپن)، توافق نموده‌اند تا در تجارت با یکدیگر از ارزهای ملی خود (به جای دلار) استفاده کنند. کشورهای عضو گروه بریکس شامل روسیه، چین، هند، آفریقای جنوبی و برزیل براساس توافقاتی که داشته‌اند، مقرر کرده‌اند تا برای افزایش هر چه بیش‌تر نقش ارزهای ملی خود در تجارت با یکدیگر و کاهش وابستگی به دلار، از ارزهای ملی خود استفاده کنند. روسیه و چین در حال حاضر مدتهاست که از ارزهای ملی خود جهت تجارت با یکدیگر استفاده می‌کنند. در سال ۲۰۰۹ چین بزرگ‌ترین شریک تجاری آفریقا شد و در حال حاضر نیز این کشور به شدت به دنبال گسترش استفاده از یوآن در این قاره است. چین و امارات متحده عربی توافق نموده‌اند تا در معاملات نفت میان یکدیگر از ارزهای ملی خود استفاده کنند واردات نفت توسط چین از عربستان در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته و در حال حاضر چین بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان است که به دنبال حذف دلار از معادلات هستند

گزارش‌های متعددی از سازمان ملل متحد منتشر شده که در آنها این سازمان به‌طور آشکارا خواستار ایجاد یک ذخیره ارزی جدید به جای دلار آمریکا است. صندوق بین‌المللی پول نیز در گزارش‌هایی بیان کرده که باید یک ارز جدید برای ذخیره ارزی استفاده شود بانک مرکزی پاکستان با انتشار بیانیه‌ای اجازه استفاده از یوآن چین به جای دلار برای تجارت با سایر کشور‌ها را صادر کرد.

در این میان با توجه به این‌که معاملات نفتی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین معاملات روز در دنیا محسوب می‌شود و همچنین با توجه به این‌که چین بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان در سال ۲۰۱۷ می‌باشد و عربستان نیز سومین کشور واردکننده نفت به چین است، حذف دلار از مبادلات نفتی چین و عربستان و همچنین همراهی سایر اعضای اوپک با این تصمیم، قطعاً باعث شکسته شدن یکی از پایه‌های اصلی تقاضای دلار در دنیا خواهد شد و این می‌تواند در کنار رشد پیمان‌های چند جانبه پولی، آغازی بر حذف دلار از کل معاملات جهانی باشد.