تشریح خروجی سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف در بخش راه‌آهن

تشریح خروجی سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف در بخش راه‌آهن   پانزدهم تیرماه سال ۱۳۸۹ بود که مقام‌معظم‌رهبری، سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف را تعیین و به رؤسای قوای ۳‌گانه و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند. به گزارش صما، ایشان در بند ۷ این ابلاغیه بر «صرفه‌جویی در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای […]

تشریح خروجی سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف در بخش راه‌آهن

 

پانزدهم تیرماه سال ۱۳۸۹ بود که مقام‌معظم‌رهبری، سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف را تعیین و به رؤسای قوای ۳‌گانه و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند.

به گزارش صما، ایشان در بند ۷ این ابلاغیه بر «صرفه‌جویی در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای متعادل از اقدامات قیمتی و غیرقیمتی به منظور کاهش مستمر شاخص شدت انرژی کشور به حداقل دو سوم میزان کنونی تا پایان برنامه پنجم توسعه و به حداقل یک دوم میزان کنونی تا پایان برنامه ششم توسعه» تأکید کردند.

به گزارش«صما»، مقام‌معظم‌رهبری بر این اساس سیاست‌های ۹ گانه‌ای را اعلام کردند که اصلاح و تقویت ساختار حمل و نقل عمومی با تأکید بر راه‌آهن درون‌شهری و برون‌شهری به منظور فراهم کردن امکان استفاده سهل و ارزان از وسایل حمل و نقل عمومی، اولویت دادن به افزایش بهره‌وری در تولید، انتقال و مصرف انرژی در ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید انرژی، انجام مطالعات جامع و یکپارچه سامانه انرژی کشور به منظور بهینه‌سازی عرضه و مصرف انرژی و پایش شاخص‌های کلان انرژی با سازوکار مناسب از جمله آنها بوده است.

همچنین تدوین برنامه ملی بهره‌وری انرژی و اعمال سیاست‌های تشویقی نظیر حمایت مالی و فراهم کردن تسهیلات بانکی برای اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف و عرضه انرژی و شکل‌گیری نهادهای مردمی و خصوصی برای ارتقای کارایی انرژی، بازنگری و تصویب قوانین و مقررات مربوط به عرضه و مصرف انرژی، تدوین و اعمال استانداردهای اجباری ملی برای تولید و واردات همه وسایل و تجهیزات انرژی‌بر و تقویت نظام نظارت بر حسن اجرای آنها و الزام تولیدکنندگان به اصلاح فرایندهای تولیدی انرژی‌بر سیاست‌های ابلاغی دیگر از سوی مقام‌معظم‌رهبری به شمار می‌رود.

افزایش بازدهی نیروگاه‌ها، متنوع‌سازی منابع تولید برق و افزایش سهم انرژی‌های تجدید‌پذیر و نوین، گسترش تولید برق از نیروگاه‌های تولید پراکنده، کوچک مقیاس و پر‌بازده برق و تولید همزمان برق و حرارت و بهبود روش‌های انتقال حامل‌های انرژی از جمله حداکثر‌سازی انتقال فرآورده‌های نفتی از طریق خط لوله و راه‌آهن، بخش‌های دیگر این سیاست‌ها را شامل می‌شوند.

با توجه به گذشت ۷ سال از این ابلاغیه، ضروری است تا میزان تحقق و نحوه اجرایی شدن آن را در حوزه صنعت ریلی و راه‌آهن کشور بررسی کرده و نقاط قوت و همچنین موانع احتمالی برای عقب ماندن از این مسیر را به بحث بگذاریم.

برقی‌ کردن قطار ناحیه شمال در قراردادی با روس‌ها

در این زمینه یوسف‌گران‌پاشا، مدیرکل راه‌آهن شمال در گفت‌و‌گو با خبرنگار «صما»، گفت: در راه‌آهن ناحیه شمال برای برقی کردن قطار‌ها قدم برداشته شده است که این کار با توجه به ورود بار از قزاقستان و ترکمنستان به واسطه درگاه اینچه‌برون و همچنین بهره‌برداری بندر امیرآباد در نیمه دوم سال جاری موجب افزایش حجم بار تا حدود ۵ تا ۷ میلیون تن در سال می‌شود.

وی با یادآوری این‌که هم‌اکنون ظرفیت خط برای جابه‌جایی بار، ۲٫۵ میلیون تن است، تصریح‌کرد: در راستای پیگیری برای برقی شدن خط، در حال انعقاد قراردادی با روس‌‌ها هستیم که به دنبال انجام این کار، همه دیزل‌هایی که با سوخت گازوییل کار می‌کنند، جمع‌آوری می‌شوند.

گران‌پاشا در تکمیل توضیح خود اضافه‌کرد: برقی شدن راه‌آهن شمال یکی از اقدامات برای کاهش مصرف سوخت به شمار می‌رود زیرا دیزل‌‌ها بیش‌ترین سوخت را مصرف می‌کنند.

افزودن یک خط باری به ایستگاه نکا

مدیرکل راه‌آهن شمال همچنین به اضافه شدن یک خط برای بارگیری گندم از سیلوی ایستگاه نکا اشاره کرد و توضیح داد: افزودن این خط موجب دو برابر شدن بارگیری از سیلوی گندم شده است و به این ترتیب موفق شدیم که حجم بار بیش‌تری را از طریق ریل حمل کرده و ماشین‌های داخل جاده را کاهش دهیم.

گران‌پاشا با اشاره به افزایش ۲۰۰ درصدی حمل بار در راه شمال نسبت به سال ۹۵، اظهارکرد: این افزایش بارگیری ریلی به معنای کاهش مصرف سوخت در جاده‌هاست که به‌طور عادی راه‌آهن یک هفتم آن را مصرف می‌کند.

وی از دیگر اقدامات انجام شده برای کاهش مصرف انرژی و اصلاح الگوی مصرف به استفاده از پنل خورشیدی در داخل برخی از ایستگاه‌ها اشاره کرد و افزود: همچنین اقداماتی در حوزه ساختمانی در داخل ایستگاه‌ها برای کاهش برق توسط همکاران‌مان انجام شده است.

جایگزینی ریل‌باس به جای قطارهای محلی

مدیرکل راه‌آهن شمال در حوزه جذب مسافر به استفاده از قطار نیز گفت: واگن‌‌ها را به جز قطار ساری به مشهد، عوض کرده‌ایم همچنین ریل‌باس جدید وارد ناوگان خود کرده و حتی ریل‌باس‌هایی را جایگزین قطارهای محلی فاقد سیستم تهویه مناسب کرده‌ایم که مورد استقبال مردم نیز قرار گرفته‌اند؛ همچنین یکسری از ناوگان‌های قدیمی و فرسوده را جمع‌آوری کرده و ناوگان نو جایگزین آنها کرده‌ایم.

در حوزه استفاده از توان تولیدی و تجهیزات داخلی نیز، مدیرکل راه‌آهن شمال (ساری) اظهارکرد: براساس سیاست‌گذاری راه‌آهن، در مرکز حدود ۱۰۰ درصد خریدهایمان از تولیدات داخلی است و قطعات یدکی برای دیزل و واگن را نیز که در حیطه خرید شرکت‌هاست.

کاهش ۷ برابری سوخت قطار نسبت به خودرو

علی‌خدایی، دومین مدیرکلی است که پاسخگوی سؤالاتمان شد. وی به عنوان مدیرکل راه‌آهن منطقه شمال غرب کشور با بیان این‌که سیستم حمل و نقل ریلی از الگوهای حمل و نقلی است که فرمایش مقام‌معظم‌رهبری را به‌طور کامل اجابت می‌کند، تصریح کرد: کاهش ۷ برابری مصرف سوخت، ایمنی بیش از ۵۰ برابری، آلودگی کم‌تر از ۵۰ برابری به ازای هر تن بار و کاهش فوق‌العاده اشغال سطح زمین از جمله مزایای حمل و نقل ریلی به شمار می‌رود.

خدایی با تأکید بر این‌که پارامتر کاهش ۷ برابری سوخت قطار نسبت به خودرو ارتباط مستقیم با کاهش مصرف انرژی دارد، یادآورشد: علاوه بر این موارد، با تکیه بر فرمایش مقام‌معظم‌رهبری مبنی بر این‌که باید سیاست مدیریت مصرف را در رأس برنامه‌های اساسی و در سطوح مختلف اعمال کنیم، یکسری سیاست‌گذاری‌ها را در منطقه خود داشته‌ایم.

بهره‌برداری از پروژه دو خطه شدن مسیر تا پایان سال

خدایی در توضیح اقدامات انجام شده در حوزه اصلاح و تقویت ساختار حمل و نقل ریلی در منطقه تحت مدیریت خود نیز توضیح داد: از ۵۱۹ کیلومتر ابلاغی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در راستای ارتقای خدمات ریلی، ۳۱۵ کیلومتر از تهران تا زنجان در حوزه ادارات کل شمال غرب و تهران قرار گرفته است.

وی با بیان این‌که از این میزان حدود ۱۷۰ کیلومتر در حوزه کاری منطقه شمال غرب و مابقی در حوزه اداره کل تهران قرار دارد، تصریح‌کرد: در این ۱۷۰ کیلومتر تحت مدیریت خود در حال دو خطه کردن مسیر هستیم که تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید.

این مقام مسؤول در توضیح مزیت‌های دو خطه شدن این مسیر ۱۷۰ کیلومتری، اظهارکرد: ایجاد خط دوم در کنار خط قدیمی موجب افزایش ظرفیت برای قطار‌ها و مسیر و افزایش سرعت و ایمنی قطار‌ها می‌شود.

برقی شدن منطقه پس از پروژه شمال

نکته دیگری که خدایی به آن اشاره کرد، مسأله برقی کردن خط منطقه شمال غرب کشور است: برقی کردن خط شمال غرب کشور در برنامه‌های راه‌آهن است که پس از محور شمال که قرارداد برقی کردن آن بسته شده است، محور شمال غرب نیز برقی خواهد شد.

این‌که چه برنامه‌های رفاهی برای جذب مسافر به استفاده از قطار برای سفر دارند، سؤال دیگری است که مدیرکل راه‌آهن منطقه شمال غرب کشور به آن پاسخ داد: روزانه ۴ قطار حومه‌ای از قزوین به تهران داریم که برای ترغیب استفاده مسافران حرکت این قطار‌ها را نسبت به سایر قطار‌ها اولویت داده‌ایم تا مردم سفر به موقعی را به تهران و در مسیر برگشت فقط با ۳ هزار تومان داشته باشند.

 

۵۴۱ کیلومتر راه‌آهن دو خطه در شمال شرق

همچنین فرشادزادخور، مدیرکل راه‌آهن شمال شرق یک نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار «صما» با اشاره به ظرفیت ریلی منطقه تحت مدیریت خود، گفت: راه‌آهن شمال‌شرق کشور، مجموعه‌ای شامل ۵۴۱ کیلومتر راه‌آهن دو خطه اصلی است که در حقیقت هزار و ۸۲ کیلومتر را در بر می‌گیرد، همچنین بیش از ۱۸۰ کیلومتر نیز خطوط تجاری داریم.

وی با بیان این‌که حدود ۱۰ درصد شبکه کل کشور در حوزه شمال شرق کشور تعریف می‌شود، اظهارکرد: حدود یک چهارم حمل و نقل مسافربری کشور در حوزه راه‌آهن شمال شرق اتفاق می‌افتد به‌گونه‌ای که روزانه بیش از ۸۰ رام قطار مسافری در مسیر تهران- مشهد تردد می‌کند که قرارگیری بیش از ۶۵ درصد مسیر راه‌آهن تهران- مشهد در حوزه سرزمینی این منطقه، وظایف ما سنگین‌تر است.

تردد روزانه ۳۰ هزار مسافر ریلی معادل تردد ۹۰۰ دستگاه اتوبوس

زادخور با اشاره به بستر ایجاد شده، خبر از تردد روزانه حدود ۳۰ هزار مسافر با قطار داد و گفت: عملکرد حمل و نقلی ما با تردد روزانه ۳۰ هزار مسافر در مسیر تهران- مشهد، برابر با تردد ۹۰۰ دستگاه اتوبوس در روز می‌شود که با توجه به یک هفتم بودن مصرف انرژی در حوزه بار و مسافر در ریل، این خود صرفه‌جویی در هزینه‌ها و انرژی به شمار می‌رود.

وی همچنین به عملکرد راه‌آهن منطقه در حوزه حمل بار ریلی نیز گریز زد و افزود: روزانه بیش از ۳۰ هزار تن بار جابه‌جا می‌شود که معادل فعالیت ۸۰۰ دستگاه تریلر می‌شود که در مجموع فعالیت راه‌آهن منطقه شمال‌شرق کشور به اندازه هزار و ۷۰۰ دستگاه ماشین سنگین شامل اتوبوس و تریلر در روز است.

 

مدیرکل راه‌آهن شمال شرق کشور در ادامه به بخش دیگری از اقدامات مجموعه خود اشاره و تصویب‌کرد: از ظرفیت‌های گپ شبکه برای توسعه حمل و نقل مسافری و باری با رویکرد حمل بار ترانزیت استفاده کرده‌ایم.