نقص فنی هواپیمای آسمان منتفی است

گزارش مقدماتی بررسی سقوط هواپیمای تهران-یاسوج

نقص فنی هواپیمای آسمان منتفی است

سازمان هواپیمایی کشوری با انتشار گزارش مقدماتی سقوط هواپیمای پرواز تهران-یاسوج به تشریح علت سقوط هواپیمای تهران – یاسوج پرداخته است.

به گزارش ایسنا، سازمان هواپیمایی کشوری طی انتشار گزارشی از سوی دفتر بررسی سوانح اطلاعات اولیه از بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای سانحه دیده آسمان در مسیر تهران – یاسوج را اعلام کرد.

طبق این گزارش هواپیما در زمان عبور از نقطه OBTUX در حال پرواز بر مسیر W۱۴۴ و ارتفاع ۲۱ هزار پا قرار داشته و خلبان خودکار نیز فعال بوده است. پرواز برای نزول به ارتفاع ۱۷هزار پا توسط مرکز کنترل تهران مجاز شده و تحویل واحد مطالعات مراقبت پرواز یاسوج می‌شود. خلبانان پرواز، با انتخاب ارتفاع ۱۵هزار پا، تنزل از ارتفاع ۱۷ هزار پا را آغاز می‌کنند. در هنگام کاهش ارتفاع و در زمان گذر از ارتفاع ۱۵۶۰۰ پا، سیستم یخ زدایی هواپیما توسط عوامل پروازی برای دودقیقه و ۲۶ ثانیه روشن و پس از آن خاموش می‌شود.

پس از رسیدن به ارتفاع ۱۵ هزار پا، ارتفاع سنج هواپیما با فشار ۱۰۲۱هکتو پاسگال تنظیم می‌شود. هواپیما در ارتفاع ۱۵هزار پا تثبیت می‌شود. تا زمان یک دقیقه، در حالی که اهرم موتور بسته می‌شود (تُرک موتور در حدود ۱۰درصد) سرعت هوپیما در حدود ۲۰۰نات و وضعیت گردش طول محور افقی (pitch) منفی و بیش‌تر در حدود منفی ۵ درجه قرار دارد. بعد از یک دقیقه، سرعت هواپیما شروع به کاهش و زاویه حمله شروع به افزایش می‌کند. اهرم‌های موتور به تدریج به پیش برده شده و تُرک موتور افزایش می‌یابد.

در زمان ۹:۳۰:۴۴یعنی ۲۵ ثانیه پس از تنظیم اهرم موتور، سرعت هواپیما به ۱۲۹ نات می‌رسد(در شرایط عادی، کم‌ترین سرعت مناسب مانور و گردش مختصر هواپیما با این وزن ۱۳۲ نات است)، وضعیت گردش حول محور افقی (pitch) در حدود ۱۵ +درجه بوده و تُرک هر دو موتور ۶۷ درصد بوده است. سپس هواپیما آغاز به تنزل به ارتفاع تنظیم شده ۱۴ هزار پا و با نرخ نزول منفی ۶۰۰ پا در دقیقه می‌نماید.

در زمان ۹:۳۱:۱۴، سرعت هواپیما به مقدار حداقلی ۱۱۷ نات می‌رسد. یک ثانیه بعد از دریافت اخطار واماندگی (Stall) خلبان خودکار توسط عوامل پرواز غیرفعال شده و هواپیما آغاز به پیچش به چپ در حدود ۰۲درجه کرده و زاویه حمله به منفی ۹ درجه کاهش می‌یابد.

در زمان ۹:۳۱:۲۳ در ارتفاع ۱۴۲۰۰ پا و سرعت ۱۳۷ نات، خلبان خودکار مجدداً فعال می‌شود. زاویه حمله منفی ۵ درجه افزایش یافته و هواپیما به زاویه ۱۲ درجه راست پیچش می‌کند.

در زمان ۹:۳۱:۲۴ هشدار EGPWS آغاز می‌شود.

در زمان ۹:۳۱:۳۳ خلبان خودکار غیرفعال می‌شود و هشدار EGPWS تا زمان انتهای ثبت اطلاعات که ۱۲ ثانیه دیگر است ادامه می‌یابد و هواپیما با کوه برخورد می‌نماید.

هواپیما تا آخرین لحظه در اختیار خلبانان بوده و مکانیزم‌های مختلف آن مطابق اقدامات و هدایت گروه پروازی عمل می‌کرده‌اند. سیستم‌های هواپیما نیز اطلاعات صحیح را در اختیار خلبان قرار می‌داده‌اند. لذا نقص فنی هواپیما تاکنون منتفی است. لازم به ذکر است موتورهای هواپیما نیز مطابق با خواست خلبان عمل کرده‌اند.

خلبانان تا ثانیه‌ای قبل از برخورد به دلیل پوشش ابر متوجه وجود کوه در روبه‌رو نشده‌اند و در لحظه آخر با مشاهده کوه، سعی در انجام مانور شدید گردش به چپ جهت پرهیز از برخورد داشتند که بی‌نتیجه بوده است.

خلبانان تنزل به ارتفاع ۱۷۰۰۰پا را مطابق با طرح تعریف شده پروازی انجام داده‌اند، لیکن تنظیم ارتفاع ۱۵۰۰۰پا و بعد از آن ۱۴۰۰۰پا بر روی سیستم خلبان خودکار مغایر با ضوابط پروازی مجاز بوده است.

ترکیب خدمه پروازی (خلبان و کمک خلبان) برای این پرواز در مغایرت با محدودیت‌های تعیین شده توسط سازمان بوده است. خلبانان پرواز دارای صلاحیت الزم برای پرواز با هواپیما بوده‌اند لیکن به دلیل وجود محدودیت پزشکی برای خلبان، ایشان مجاز به پرواز همزمان با یک کمک خلبان نبوده و موضوع می‌بایست مورد دقت ایشان و واحد عملیات شرکت قرار می‌گرفت.

سیستم‌های ضد یخ در بال و بدنه هواپیما مطابق با استانداردهای طراحی در اروپا بوده و چنانچه خلبان در زمان الزام نسبت به فعال نمودن سیستم ضد یخ (Ice-Anti) در بال و بدنه اقدام نماید توانایی کنترل هواپیما محتمل می‌باشد، لیکن عدم انجام آرایش فنی برای استقرار سیستم هشدار به خلبان قابل قبول نبوده و باید در آخرین تعمیرات کلی (check-C) در آبان ۱۳۹۶ انجام می‌گرفت. عدم ارایه آموزش مؤثر و اصالح دستورالعمل‌ها برای طراحی، دریافت تأییدیه و اجرای راه‌حل جایگزین امریه فنی توسط شرکت بهره‌بردار قابل چشم‌پوشی نمی‌باشد.