اعلام وصول سؤال از رییس‌جمهوری

از سوی رییس مجلس شورای اسلامی انجام شد اعلام وصول سؤال از رییس‌جمهوری رییس مجلس شورای اسلامی سؤال از رییس‌جمهوری را اعلام وصول کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده علی لاریجانی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، سؤال از رییس‌جمهور را اعلام وصول کرد. براساس این گزارش رییس مجلس شورای اسلامی گفت: همان‌طور که اطلاع دارید پیش […]

از سوی رییس مجلس شورای اسلامی انجام شد

اعلام وصول سؤال از رییس‌جمهوری

رییس مجلس شورای اسلامی سؤال از رییس‌جمهوری را اعلام وصول کرد.

به گزارش مناقصه‌مزایده علی لاریجانی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، سؤال از رییس‌جمهور را اعلام وصول کرد.

براساس این گزارش رییس مجلس شورای اسلامی گفت: همان‌طور که اطلاع دارید پیش از این در حدود ۹۲ نفر از خانم‌ها و آقایان تقاضای سؤال از رییس‌جمهور را داشتند و این موضوع به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. کمیسیون اقتصادی نیز با حضور نمایندگان رییس‌جمهور موضوع را بررسی و پس از بررسی ۸۰ نفر بر سؤال خود از رییس‌جمهور باقی ماندند. وی ادامه داد: با توجه به این‌که تعداد نمایندگان درخواست‌کننده سؤال از رییس‌جمهور بیش از یک چهارم کل نمایندگان است و براساس قانون اساسی و آیین‌نامه داخلی مجلس پس از این‌که یک هفته از بررسی آن در کمیسیون گذشت اگر تعداد درخواست‌کنندگان بیش از یک چهارم کل نمایندگان باشد، می‌بایست سؤال اعلام وصول شود، بنابراین مستند به اصل ۸۸ قانون اساسی و ماده ۲۱۲ آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و بنا بر گزارش شماره د۴۲۹۷۷۱۱۱۴ مورخ ۲ مرداد ۹۷ کمیسیون اقتصادی مجلس، سؤال تعدادی از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی از حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رییس‌جمهور محترم مورد بررسی قرار گرفت و با عنایت به اتمام مهلت مقرر قید شده در آیین‌نامه داخلی مجلس و عدم اقناع بیش از یک چهارم نمایندگان قوه مقننه از نمایندگان ایشان، لذا سؤال با ۵ محور اعلام وصول می‌شود.

لاریجانی در توضیح محورهای مطرح شده در سؤال از رییس‌جمهور تصریح کرد: این محور‌ها عبارتند از؛

۱-عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز

۲- استمرار تحریم‌های بانکی

۳- عدم اقدام شایسته دولت در خصوص کاهش نرخ بیکاری

۴- رکود اقتصادی شدید چندین ساله

۵- افزایش شتابان نرخ ارزهای خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی

رییس نهاد قانونگذاری کشورمان گفت: براساس ماده ۲۱۳ آیین‌نامه داخلی مجلس، رییس‌جمهور موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ اعلام وصول شدن سؤال در مجلس حضور پیدا کرده و به سؤالات مطروحه پاسخ دهند.

همه چیز درباره سؤال از رییس‌جمهور در آیین‌نامه داخلی مجلس

حال با امضای حدود ۸۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی سؤالاتی پیش روی ریاست جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است که علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی به علت قانع نشدن بیش از یک چهارم نمایندگان مجلس، این سؤال را دیروز چهارشنبه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول کرده است لذا در حال حاضر به صورت قانونی رییس‌جمهور در قبال سؤال مطرح شده از وی وظایفی دارد، چنانچه طبق قانون اساسی هرگاه در خصوص کار و وظایف رییس‌جمهور یا هریک از وزرا ابهاماتی برای مجلس پیش آید یا مجلس نیاز به تنویر مسایلی داشته باشد قانوناً ۴ راه عمده در پیش دارد تا از ابهام درآمده و قانع شود. این ۴ راه عبارتند از: تذکر، سؤال، استیضاح و تحقیق و تفحص.

مفهوم تذکر، سؤال، استیضاح و تحقیق و تفحص

باید گفت تذکر زمانی است که نماینده یا نمایندگان مجلس در مواردی که حق سؤال برای آنها وجود دارد از طریق رییس مجلس به وزیر یا رییس‌جمهور تذکر قانونی داده و آنان را متوجه وظایف قانونی خود می‌کنند. سؤال نیز زمانی مطرح می‌شود که یک یا چند نماینده مجلس در خصوص امور داخلی یا خارجی و برخی موضوعات از وزرا یا رییس‌جمهور سؤال می‌کنند که این مقامات نیز موظف هستند به این سؤالات پاسخ داده و آنها را قانع کنند. استیضاح نیز برای زمانی است که نمایندگان مجلس یا از پاسخ‌های وزرا یا رییس‌جمهور قانع نشده و یا مورد خاصی که طبق قانون مستلزم استیضاح باشد، پیش آمده است که معمولاً نتیجه آن منجر به ابقا یا برکناری مقام مسؤول می‌شود. تحقیق و تفحص نیز براساس اصل ۷۶ قانون اساسی این حق را به مجلس داده تا در تمام امور مملکت تحقیق و تفحص کند.

در نتیجه منبع اصلی که حق مجلس را در طرح سؤال از رییس‌جمهور مشخص می‌کند اصل ۸۸ قانون اساسی است که براساس آن در هر موردی که حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رییس‌جمهور و یا هر یک از نمایندگان از وزیر مسؤول در باره یکی از وظایف آنان سؤال کنند، رییس‌جمهور یا وزیر مربوطه موظف است در مجلس حاضر شده و به سؤال جواب دهد.

لازم به ذکر است ارایه پاسخ نباید در مورد رییس‌جمهور بیش از یک ماه و در مورد وزیر بیش از ۱۰ روز به تأخیر افتد مگر این‌که عذر موجهی وجود داشته باشد و مجلس آن را بپذیرد.

برابر این اصل رییس‌جمهور اختیاری در پاسخ دادن یا ندادن به سؤال نمایندگان ندارد بلکه موظف است به سؤال آنها پاسخ دهد چرا که اگر رییس‌جمهور سؤال نمایندگان مجلس را بدون پاسخ گذارد، مجلس ممکن است سراغ اصل ۸۹ قانون اساسی رفته و استیضاح رییس‌جمهور را در دستور قرار دهد که این امر تبعات زیانباری برای وی خواهد داشت.

از سوی دیگر رییس‌جمهور برای پاسخ دادن به سؤالات نمایندگان باید به محل مجلس شورای اسلامی بیاید و احیاناً تقریر و ارسال پاسخ به مجلس کافی و مجاز نیست بلکه شخصاً باید در مجلس برای پاسخگویی حاضر شود.

همچنین رییس‌جمهور در مقابل تکالیف فوق حق دارد تا یک ماه برای پاسخ به سؤالات و حضور در مجلس تأخیر کند به عبارت دیگر وی می‌تواند از مهلت یک ماه‌های که اصل ۸۸ برای او در نظر گرفته استفاده کند.

گفتنی است رییس‌جمهور فقط در صورتی می‌تواند بیش از یک ماه از ارایه پاسخ و حضور در مجلس امتناع کند که عذر موجهی داشته باشد و موجه بودن آن را نیز مجلس تشخیص می‌دهد که اگر غیرموجه باشد به سمت استیضاح خواهد رفت.

برابر ماده ۲۱۲ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس که در فصل نظارت آن آمده؛ در صورتی که حداقل یک‌چهارم کل نمایندگان بخواهند درباره یکی از وظایف رییس‌جمهوری سؤال کنند باید سؤال خود را به‌طور صریح، روشن و مختصر و همگی با امضا در اختیار رییس مجلس قرار دهند.

رییس مجلس نیز موضوع را به کمیسیون تخصصی مربوطه ارجاع می‌کند و کمیسیون وظیفه دارد حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده رییس‌جمهور و نماینده منتخب سؤال‌کنندگان تشکیل جلسه دهد که در این جلسه نماینده رییس‌جمهور پاسخ را از طرف رییس‌جمهور ارایه می‌کند.

بعد از گذشت یک هفته اگر هنوز حداقل یک چهارم نمایندگان کل مجلس که طرح سؤال از رییس‌جمهور را امضا کرده‌اند از سوی خود منصرف نشده باشند، رییس مجلس وظیفه دارد در اولین جلسه سؤال آنها را قرائت و سریعاً برای رییس‌جمهور ارسال کند. گفتنی است این سؤال ظرف ۴۸ ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار خواهد گرفت.

در تبصره یک این ماده آمده که تعداد سؤالات نباید از ۵ سؤال بیش‌تر باشد و در تبصره ۲ آن نیز ذکر شده که پس از ارسال سؤال یا سؤالات برای رییس‌جمهور، کاهش امضا‌ها سبب خروج سؤال یا سؤالات از دستور نمی‌شود.

در ماده ۲۱۳ آیین‌نامه داخلی مجلس نیز آمده که رییس‌جمهور موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت سؤال در جلسه علنی مجلس حضور یافته و به سؤال مد نظر نمایندگان پاسخ دهد مگر این‌که عذری داشته باشد که مجلس موجه بودن آن را تشخیص دهد.

مدت طرح سؤال یا سؤالات از طرف نمایندگان منتخب سؤال‌کنندگان حداکثر ۳۰ دقیقه و مدت پاسخ رییس‌جمهور حداکثر یک ‌ساعت است که طرفین می‌توانند وقت خود را به دو بخش تقسیم کنند که در این صورت همه سؤالات و پاسخ‌ها در بخش اول وقت هر یک از دو طرف بیان می‌شود و در بخش دوم ابهامات سؤال‌کنندگان و پاسخ‌های رییس‌جمهور مطرح خواهد شد.

در تبصره این ماده آمده که پس از این مرحله، درباره پاسخ رییس‌جمهور به هر یک از سؤالات از نظر قانع‌کننده بودن به صورت جداگانه رأی‌گیری می‌شود.

در نهایت چنانچه اکثریت نمایندگان حاضر در جلسه از پاسخ رییس‌جمهور به سؤالی قانع نشده باشند و موضوع مورد سؤال، نقض قانون و یا استنکاف از قانون محسوب شود، آن سؤال به قوه قضاییه ارسال می‌شود.