صفحه نخست معدن و زمین شناسی
  • انتشار : 10 - بهمن - 1394 - ۱۴:۰۹
  • کد خبر : 295

    • پویایی معادن در افزایش عمق اکتشافات

      محمد قره داغلی- واردات تجهیزات و فن‌آوری‌های روز جهت انجام اکتشافات معدنی به علت تحریم‌های بین‌المللی به‌خصوص در این چند سال اخیر اثر بسیار زیادی به‌خصوص در بخش معدن و محصولات معدنی داشته و آن را با مشکل روبه‌رو کرده است. بسیاری از ذخایر معدنی ایران در سطح زمین قرار گرفته طی سال‌های متمادی […]

  • انتشار : 10 - بهمن - 1394 - ۱۴:۰۹
  • کد خبر : 295
    •  
    محمد قره داغلی- واردات تجهیزات و فن‌آوری‌های روز جهت انجام اکتشافات معدنی به علت تحریم‌های بین‌المللی به‌خصوص در این چند سال اخیر اثر بسیار زیادی به‌خصوص در بخش معدن و محصولات معدنی داشته و آن را با مشکل روبه‌رو کرده است. بسیاری از ذخایر معدنی ایران در سطح زمین قرار گرفته طی سال‌های متمادی استخراج شده و در این شرایط باید به سراغ منابع زیر زمینی رفت. این در حالی است که عمق اکتشافات معدنی در ایران به‌طور متوسط بین ۳۰ تا ۴۰ متر است که در مقایسه با میانگین جهانی آن که حدود ۱۵۰ متر می‌باشد بسیار کم و حتی اندک می‌باشد. در صورتی که بتوان میزان عمق اکتشافات را به ۱۵۰ متر ارتقا داد امکان این‌که میزان ذخیره مواد معدنی دوبرابر مقدار فعلی برسد، وجود دارد.این در حالی است که برای دسترسی به ذخایر کانی‌های موجود در اعماق زمین، باید از تجهیزات و روش‌های نوین برای عمق‌ بخشی به اکتشافات استفاده کرد که نیاز به دانش و فن آوری روز دنیا دارد. پسا برجام در این برهه می‌تواند بسیار به‌کار معدنکاران ما بیاید و از همین رو بوده که روحانی در سفر به اروپا و عقد قراردادهای معدنی با کشورهای نظیر ایتالیا و فرانسه در پی انجام این مهم می‌باشد. در این میان برخی از مسؤولان و فعالان حوزه اکتشاف می‌گویند که در دوره پسا برجام امکان همکاری مشترک با کشورهای پیشرو در عرصه اکتشافات معدنی فراهم شده و راه برای اکتشافات عمقی و دستیابی به ذخایر زیرزمینی هموار می‌شود.
    مزیت‌های معدنی جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی
    به گفته معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، بخش معدن و صنایع معدنی هم مانند سایر بخش‌های اقتصادی و بلکه بیش‌تر می‌تواند از شرایط جدید و اجرایی شدن برجام بهره‌مند شود. خوشبختانه مزیت‌هایی که در بخش معدن و صنایع معدنی در اختیار داریم برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی بسیار جذاب است. با توجه به اتفاقات رخ داده در فضای بین‌المللی و اجرایی شدن رفع تحریم‌ها، امیدواریم به‌تدریج شاهد حضور شرکت‌های بزرگ معدنی دنیا در عرصه معدنکاری کشور باشیم. البته باید به این نکته توجه داشت، ورود عملی شرکت‌های بزرگ معدنی دنیا به معادن ایران موضوعی نیست که به سرعت رخ دهد، اما مذاکراتی که از چند ماه پیش شروع شده با اجرایی شدن برجام، این مذاکرات سرعت بیش‌تری گرفته است. از سویی دیگر باید این نکته را عنوان کرد که بخش معادن ایران فرصت مناسبی برای حضور همه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در اختیار دارد و ما نیز از این اتفاق حمایت خواهیم کرد. حوزه‌های مختلف از بخش معدن امروز آماده جذب سرمایه‌گذار هستند، به‌عنوان مثال، در بخش اکتشاف نیز برای حضور شرکت‌های خارجی منعی وجود ندارد  معاون اکتشافات معدنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره آثار برجام بر فعالیت‌های اکتشافات معدنی اظهار کرد: معدن و معدنکاری به‌ ویژه اکتشاف و زمین‌شناسی مرزی ندارد و تشکیلات معدنی می‌تواند از یک کشور یا نقطه‌ای از زمین خاکی آغاز شود و چندین کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد.
    بهبود فعالیت‌های اکتشافی، کم شدن خطا‌های ممکن
    به گفته بهروز برنا، با برداشته شدن تحریم‌ها می‌توان بخش معدن و فعالیت‌های اکتشافی کشور را به تجهیزات نوین تجهیز کرد. چراکه استفاده از آخرین دستاورد‌ها تأثیر به‌سزایی بر بهبود فعالیت‌های اکتشافی، کم شدن خطا و رسیدن به نتیجه مطلوب دارد. به‌ویژه خرید فن‌آوری‌های برتر در بخش فرآوری مواد معدنی، صنایع معدنی و تجهیزات آزمایشگاهی راه رسیدن به هدف را هموار می‌کند. برنا بر این باور است که نقشه راه کشور برای بخش معدن، همان اکتشافات عمقی است که پایه آن اکتشافات نوین بوده و نیازمند تجهیزات است. به همین دلیل می‌توان با مدیریت امور با کشورهای صاحب‌ نظر برای فعالیت‌های معدنی وارد همکاری مشترک شد و در کنار بهره‌گیری از دانش فنی دیگر کشورها، از دانش بومی متخصصان ایرانی استفاده کرده و وابستگی‌‌ها را کم کرد.
    معاون اکتشافات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی افزود: ارتباط بین معدنکاران و اکتشاف‌ گران می‌تواند به تدوین و به سرانجام رسیدن نقشه راه و به‌کارگیری راه و روش درست معدنکاری که به عنوان یک اصل مطرح است، کمک کند. در این زمینه اگر بخواهیم نقش تحریم‌ها را بر فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی مورد بررسی قرار دهیم، می‌بینیم که این سازمان در دوران تحریم خود را محدود نکرده و ارتباطاتی با دیگر کشور‌ها داشته؛ اما این روابط به شکل شفاف برای ادامه فعالیت دیگر حلقه‌های فعال در این بخش نبوده است. به‌عنوان مثال، برای این‌که سرمایه‌‌گذار خصوصی شرکت‌های خارجی بتواند به راحتی در کشور فعالیت‌های معدنی خود را انجام داده و تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز را وارد کند یا محصولات خود را از کشور خارج کند، فضای مناسبی وجود نداشته است. وی در ادامه پاسخ به این‌که بعد از برداشته شدن تحریم‌ها بیش‌تر با کدام کشور‌ها و در چه زمینه‌هایی باید وارد همکاری مشترک شد، بیان کرد: هر کشوری براساس نوع ماده معدنی و صنایع مرتبط با آن فعالیت‌هایی را در سطح گسترده انجام می‌دهد و بازار و بورس آن کانی را ایجاد می‌کند. نمی‌توان گفت تمام عناصر عنوان شده در جدول مندلیف در یک کشور وجود دارد. ایران نیز باید براساس شرایط زمین‌شناسی و رخداد مواد معدنی با کشورهایی که در این زمینه‌ها برتر هستند، وارد مذاکره شود. برنا دسترسی به آب‌های آزاد را به‌عنوان یک امتیاز برای ایران دانست چراکه ۸ کشور معدنی اطراف ایران، امکان دسترسی به آب‌های آزاد را ندارند. از طرفی بسیاری از دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های معدن و صنایع معدنی برای حضور در بخش معدن مشتاق هستند. در این زمینه می‌توان با برقراری ارتباط با بخش خصوصی زمینه ورود آن‌ها به بازار کار را فراهم کرد. همچنین با کار روی برخی مواد معدنی مانند فسفات و تیتانیوم می‌توان زنجیره ارزش این دست از مواد معدنی را کامل کرد. وی افزود: چین به‌دلیل در اختیار داشتن ذخایر فراوان عناصر نادر خاکی و همچنین فرآوری و کانه‌‌آرایی آن بسیار پیشرفته است. همچنین کشور ژاپن نیز در زمینه تولید برخی از مواد معدنی های‌تک و اکتشافات دریایی فعالیت‌های خوبی داشته است. با آفریقای جنوبی، کانادا و حتی برخی از کشورهای اروپایی همچون لهستان نیز که در زمینه زغال‌ سنگ دارای قدرت است می‌توان وارد مذاکره شد. همچنین اگر با کشورهای همجوار ایران مانند ترکیه، قزاقستان، هند و… ارتباط خوبی برقرار شود، می‌توان خلأهایی که در این مدت در بخش معدن وجود داشته را پر کرده و سرعت بیش‌تری به رشد این بخش داد.
     سرمایه‌گذار بخش معدن تمایلی برای پرداخت هزینه اکتشافات تفصیلی ندارد
    مشاور معدنی خانه صنعت، معدن و جوانان ایران درباره آثار برجام بر بخش اکتشافات معدنی اظهار کرد: در بخش اکتشافات معدنی کشور دو مشکل اساسی وجود دارد. یکی آن که سرمایه‌گذار تمایلی برای پرداخت هزینه اکتشافات تفصیلی ندارد و بیش‌تر سعی می‌کند تا اکتشافات را در حد مقدماتی و حداکثر نیمه‌ تفصیلی انجام داده و قبل از تکمیل آن به خام‌ فروشی مواد معدنی بپردازد یا در سطح پیشرفته‌تر به فرآوری و احداث کارخانه روی آورد.
    آرمین سلسانی گفت در برخی از محدوده‌های معدنی ایران از روش‌های قدیمی و سنتی برای اکتشافات معدنی استفاده می‌شود. البته در سال‌های اخیر فعالیت‌های معدنکاری در کشور به سمت اکتشاف و بهره‌برداری از عناصر نادر خاکی حرکت کرده‌اند. روش‌های اکتشافی این دسته از مواد متفاوت از روش‌های اکتشافی متداولی است که برای دیگر مواد معدنی استفاده می‌شوند. این در حالی است که روش‌های نوین اکتشافی در چند سال گذشته کم‌تر مورد توجه قرار گرفته و استفاده آنچنانی از آن‌ها نشده است.
    سلسانی اظهار کرد: تا چند سال گذشته که منابع معدنی به شکل روباز و در سطح زمین رخنمون داشتند به‌ دلیل رخنمون رگه‌های معدنی روی زمین، فعالیت‌های اکتشافی مشکلات و سختی‌های چندانی نداشت زیرا بهره‌بردار با ایجاد ترانشه و گمانه‌هایی با تعداد کم به ماده‌معدنی دسترسی پیدا می‌کرد. اما در شرایط امروزی و بعد از برداشت ذخایر معدنی روی سطح زمین، فراوانی رخنمون‌‌ها کاهش یافته‌اند و برای دسترسی به آن‌ها باید به سراغ اکتشافات عمقی رفت که نیازمند هزینه‌های بالا و استفاده از روش‌های نوین اکتشافی است. وی معتقد است که باید سرمایه‌گذاری در بخش اکتشافات تفصیلی، استفاده از راهکارهای جدید برای اکتشافات معدنی و استفاده از ابزارهای جدید به‌ ویژه عناصر کمیاب را در برنامه‌های آینده قرارداد. در حال حاضر در بخش فرآوری و اکتشافات معدنی، سرمایه‌گذاری‌های کلان در جهان در حال انجام است. حال با برداشته شدن تحریم‌ها می‌توان زمینه را برای خرید آن‌ها و استفاده از آن در اکتشافات نیمه تفصیلی و تفصیلی فراهم کرد. این کارشناس اکتشاف خاطر نشان کرد: در سال‌های اخیر برای اکتشاف مس و دیگر فلز‌ها از روش دوربر و امواج مغناطیسی استفاده کردیم که نتیجه خوبی به همراه داشت. اما به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی تاکنون نتوانستیم از فن‌آوری مناسبی همچون تجهیزات، دستگاه‌ها، نرم‌افزارهای مناسب و خرید تصاویر ماهواره‌ای به منظور انجام اکتشافات مقدماتی، استفاده کنیم.
    امید است با افزایش مناسبات دیپلماتیک و تجاری بین ایران و کشور‌های صاحب فن‌آوری روز دنیا، مسیر رشد، توسعه و پیشرفت ایران به‌خصوص در بخش معدن و محصولات معدنی هموار شود که تحقق این مهم می‌تواند باعث پویایی معادن در افزایش عمق اکتشافات شود.

     

    برچسب ها

    این مطلب بدون برچسب می باشد.