سرنوشت جدید طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آبی

سرنوشت جدید طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آبی ورود طرح احیا و تعادل‌بخشی به صندوق توسعه ملی بی‌شک می‌تواند نقطه امیدی برای حل مشکلات منابع آبی کشور باشد. در همین راستا نیز مقامات وزارت نیرو در صدد هستند تا این طرح بتواند در مجموعه صندوق توسعه جای گیرد و با توجه به اهمیت مسأله آب […]

سرنوشت جدید طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آبی

ورود طرح احیا و تعادل‌بخشی به صندوق توسعه ملی بی‌شک می‌تواند نقطه امیدی برای حل مشکلات منابع آبی کشور باشد. در همین راستا نیز مقامات وزارت نیرو در صدد هستند تا این طرح بتواند در مجموعه صندوق توسعه جای گیرد و با توجه به اهمیت مسأله آب به‌نظر می‌رسد که انجام این کار بتواند تحولی بزرگی در صنعت آب رقم بزند.

به‌گزارش ایسنا، طرح احیا و تعادل‌بخشی از سال‌۱۳۹۳ مورد بررسی قرار گرفت و بعد از مصوبه شورای عالی آب در سال ۱۳۹۴ رسماً عملیات اجرایی و مسؤولیت‌های مختلف این طرح تدوین و آغاز شد. همچنین در جلسه پانزدهم شورای عالی آب اعتبارات مورد نیاز برای اجرای این طرح در نظر گرفته شد که در سال ۱۳۹۴ شاهد رشد ۱۴درصدی اعتبارات نسبت به سال پیشین بودیم. در سال ۱۳۹۵ نیز رشد اعتبارات ادامه داشت اما متأسفانه در این سال نیز تنها ۱۰ درصد اعتبارات تخصیص پیدا کرد.

علاوه بر این در سال جاری نیز ۳۴ درصد اعتبارات طرح ملی احیا و تعادل‌بخشی تخصیص یافت؛ به همین دلیل طبق اعلام مسؤولان وزارت نیرو برنامه‌ریزی‌‌ها برای ورود طرح مهم احیا و تعادل‌بخشی به پروژه‌های صندوق توسعه ملی در حال اجراست و در شورای عالی آب نیز این مسأله مطرح شده تا به دلیل اهمیت بالای اجرای آن، این طرح نیز در قالب پروژه‌های صندوق دیده شود.

در مجموع علی‌رغم وجود مشکلات مالی کار این طرح با جدیت خوبی پیش رفت، به‌گونه‌ای که طی دو سال گذشته ۱٫۵ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی در مصرف آب صورت گرفت که اگر در بعضی از آبخوان‌‌ها چند اقدام با یکدیگر انجام می‌شد، قطعاً شاهد شرایط بهتری بودیم. از سوی دیگر از ابتدای اجرای این طرح تاکنون بیش از ۴۰هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور مسدود شده است و می‌توان گفت که هر ساله به‌طور متوسط حدود ۵٫۵میلیارد مترمکعب بیش از توان سفره‌های زیرزمینی آب استخراج و مرتباً قسمت تجدیدپذیر سفره‌های کشور خالی می‌شود.

در همین راستا، فاضلی دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به اعتبارات در نظر گرفته شده برای اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی به ایسنا، گفت: میزان اعتبارات تنها به اندازه‌ای بود که توانستیم یکی از پروژه‌های گشت و بازرسی را اجرا کنیم با این وجود از عملکرد روند طرح رضایت کافی داریم.

وی ضمن انتقاد از دستگاه‌های مربوطه برای اجرای طرح تعادل‌بخشی، تأکیدکرد: متأسفانه وزارت جهاد کشاورزی برای پیشبرد اهداف این طرح مقاومت می‌کند. به همین دلیل باید گفت که هدف‌گذاری امسال که صرفه‌جویی یک میلیارد مترمکعب آب است با شرایط فعلی امکان‌پذیر نخواهد بود.

به گفته دبیر اجرای طرح تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران بحث اصلاح پروانه‌ها یکی از موارد مهمی است که باید برای اجرای این طرح مورد توجه قرار گیرد و با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از این مسأله تحت نظارت وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد و همکاری از سوی این سازمان صورت نمی‌گیرد، نمی‌توان نسبت به پیشبرد اهداف این طرح امیدوار بود.

براساس آمار و ارقام، در حال حاضر حجم آب‌های تجدیدپذیر در ایران ۱۳۰ میلیارد مترمکعب در سال بوده که به علت تغییر اقلیم و همچنین الگوهای نامناسب مصرف آب، حدود ۲۵درصد کاهش یافته به‌طوری که در برآوردهای صورت گرفته براساس میانگین سال‌های اخیر، حجم آب تجدیدپذیر در ایران به حدود ۱۰۰ میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

علاوه بر این ۵۴میلیارد مترمکعب از آب مصرفی کشور مربوط به منابع تجدیدپذیر است که این رقم باید به ۴۰میلیارد متر مکعب کاهش یابد. طرح مهم احیا و تعادل‌بخشی منابع آب‌های زیرزمینی هم‌اکنون این هدف را در گام نخست با بستن چاه‌های غیرمجاز دنبال می‌کند .اما براساس برآوردهای صورت گرفته هم احیای آب‌های زیرزمینی ۲۰ سال زمان خواهد برد. این اعداد بیانگر وخیم بودن شرایط منابع آبی کشور است و به نظر می‌رسد که طرح احیا و تعادل‌بخشی منابع آب‌های زیرزمینی بتواند راه نجات منابع آبی کشور باشد لذا لازم است که دولت توجه بیش‌تری به اجرای این طرح داشته باشد.