سمیه مهدوی- پای بازار نفت ایران روی پوست خربزه تحریم ها است. آنچه که دلواپسان را دلواپس‌تر می‌کرد بالاخره اتفاق افتاد، سنا تحریم‌های ایران را ۱۰ سال دیگر تمدید کرد. دولتمردان آمریکایی برجام را بدون حتی یک رأی مخالف نقض کردند. تحریم‌هایی که نوک پیکانش نفت و گاز و پتروشیمی ایران را هدف […]
سمیه مهدوی- پای بازار نفت ایران روی پوست خربزه تحریم ها است. آنچه که دلواپسان را دلواپس‌تر می‌کرد بالاخره اتفاق افتاد، سنا تحریم‌های ایران را ۱۰ سال دیگر تمدید کرد. دولتمردان آمریکایی برجام را بدون حتی یک رأی مخالف نقض کردند. تحریم‌هایی که نوک پیکانش نفت و گاز و پتروشیمی ایران را هدف قرارداده است، منتظر فرصتی هستند تا با یک حرکت برای ابدالدهر اقتصاد ایران را ضربه فنی کنند.
فارغ از واکنش‌های دیپلمات‌های سیاسی ایران نسبت به این تابوشکنی آمریکا، باید دید در شرایط کنونی چه خطراتی صنعت نفت ایران را تهدید می‌کند. در حالی که مسؤولان و مدیران نفتی خود را به آب و آتش زدند تا با تصویب قراردادهای جدید نفتی سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بین‌المللی را به داخل بازار جذب کنند، اقدام اخیر آمریکا با هدف کیش و مات کردن نفت ایران، شوکی تازه وارد کرد.
تا پیش از این، دغدغه مدیران پاسخگویی به منتقدان و قانع کردن مخالفان قراردادهای IPC بود و به هر راهکار و تدبیری شده قصد داشتند کمبود سرمایه ۲۰۰ میلیارد دلاری این صنعت را به اضافه دانش‌های روز نفتی ابر کشورهای خارجی را از این طریق جبران کنند. شرکت‌های خارجی و صاحب نام نیز تاکنون استقبال خوبی برای ورود به بازار ایران کرده‌اند البته این تا قبل از تمدید تحریم‌های ایران بوده است. با نگاهی به تاریخ می‌توان دریافت که همین کشورهای مشتاق که چشمشان به دنبال میادین نفتی ایران بوده با شروع تحریم‌ها عرصه را خالی کرده‌اند و خاک ایران را ترک گفتند. به این ترتیب با نیمه‌کاره ر‌ها کردن پروژهها، کارفرما، پیمانکاران و شرکت‌های داخلی را بدون یک دلار سرمایه دست تنها گذاشتند. همین امر سال‌ها میادین نفتی را در بایکوت پیمانکاران بین‌المللی و شرکت‌های معتبر دنیا گذاشت و باعث عقب ماندن بازار نفت ایران شد. به‌طوری‌که در حال حاضر ١٧ میلیارد دلار به صورت سالانه از قطر و عراق و عربستان عقب‌تر هستیم.
با کوبیده شدن بر طبل تحریم‌ها در دوره قبل، مشتریان پروپا قرص نفت ایران با شنیدن این نوا تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و از ترس عقب‌نشینی کردند.
حال باز هم تاریخ تکرار شد و بار دیگر تحریم‌ها توسط آمریکا تمدید شد. کارشناسان و مسؤولان در خصوص این‌که اجرای تحریم‌های ۱۰ ساله علیه ایران چقدر می‌تواند در بده بستان و تعاملات بین‌المللی نفتی ایران تأثیر‌گذار باشد، نظرات متعددی بیان می‌کنند. برخی می‌گویند این امر به شدت بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برخی دیگر نظری مغایر دارند.
اما تحریم، واژه‌ای هولناک است که عواقب سهمگینی با خود به همراه می‌آورد، نه سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و نه اجازه ورود به تکنولوژی می‌دهد.
بخش اعظمی از این امر بستگی به واکنش کشورهایی دارد که وارد فاز انعقاد قرارداد شده و یا در حال رایزنی برای ورود به بازارهستند، که آیا در صورت فشار آمریکا عطای نفت ایران را به لقایش ببخشند یا این‌که بدون توجه به تحریم‌ها همکاری خود را ادامه دهند؟
اما باید گفت اگر در شرایط تحریم صنعت نفت، معاملاتی برای فروش نفت با شرکت‌های خارجی انجام شود، پول‌های حاصل از فروش آن بازهم در گروی تحریم‌های بانکی می‌ماند و با تلنبار شدن آن حجم عظیمی از درآمد بازهم توقیف خواهد شد.
حتی اگر تحریم‌ها در واقعیت کوچک‌ترین تأثیری در روند اجرای قراردادهای IPC که برای اقتصاد کشور بسیار حایز اهمیت است، نداشته باشد، باز هم باید در پی واکنش‌های احتمالی، برنامه‌های حساب‌شده‌ای از سوی ایران تدوین شود تا در عمل انجام شده قرار نگیرد.
تا پیش از این‌که یکی از مهم‌ترین موضوعات روز صنعت نفت، بحث و جدل کردن برسر اجرایی شدن IPC و مناقصات مربوط به آن بود، دغدغه اصلی پیمانکاران و شرکت‌های داخلی را شرایط ورود به این قرارداد‌ها و چگونگی ادامه حیاتشان در جوار شرکت‌های خارجی تشکیل می‌داد. حال با فرض اعمال تحریم‌ها دغدغه دیگری به سیاهه نگرانی‌های شرکت‌های ایرانی اضافه می‌شود، یعنی اجرای پروژهها چه در بازار داخلی و چه در بازار خارجی تحت‌الشعاع این امر قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر فارغ از اختلافات و تنش‌های داخلی نسبت به رفتارهای دیپلمات‌های ایران از برجامِ ظریف گرفته تا برجامِ زنگنه یعنی همان موضع مقتدرانه وی در مقابل اعضای اوپک و علی‌الخصوص سعودی‌ها؛ هنوز در سطح بین‌المللی وضعیت نفت به ثبات نرسیده است. هرچند اتحادی که مابین ۳ مهره اصلی یعنی ایران، عربستان و عراق در جلسه اخیر اوپک شکل گرفت، منجر شد تا قیمت نفت حدود ۱۳ درصد افزایش پیدا کند، اما تاریخ انقضای این توافق معلوم نیست تا چه زمانی به درازا بکشد و دوام بیاورد. چرا که کشورهای غیراوپکی مانند آمریکا که به تازگی اداره امورش را در اختیار شخصیتی جنجالی و غیرقابل پیش‌بینی گذاشته است، مشخص نیست که برای آینده نفت چه سیاستی را در پیش بگیرد. اما آنچه مسلم است با افزایش تولیدات نفت و گاز شیل که آمریکا در آن حرف نخست را می‌زند به‌طور قطع طومار این تصمیم و توافق اوپک را در هم خواهد پیچید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.