معضل تعطیلات تحصیلی برطرف می‌شود؟

معضل تعطیلات تحصیلی برطرف می‌شود؟ مسعود طاهری تعطیلی مدارس در زمستان، مسأله‌ای که در دولت تصویب شده و به عنوان راهکاری برای خروج تهران از آلودگی هوا مطرح شده است. البته این طرح اولین بار نیست که مطرح شده است و پیش‌تر نیز طرح و ایده تعطیلات زمستانی و کاهش تعطیلات تابستانی مدارس مطرح شد […]

معضل تعطیلات تحصیلی برطرف می‌شود؟

مسعود طاهری

تعطیلی مدارس در زمستان، مسأله‌ای که در دولت تصویب شده و به عنوان راهکاری برای خروج تهران از آلودگی هوا مطرح شده است.

البته این طرح اولین بار نیست که مطرح شده است و پیشتر نیز طرح و ایده تعطیلات زمستانی و کاهش تعطیلات تابستانی مدارس مطرح شد که به دلیل نبود توافق به بایگانی آموزش و پرورش رفت. براساس طرح قبلی، دانش‌آموزان ۱۵ روز زودتر و در میانه شهریورماه، سال تحصیلی را آغاز می‌کردند تا تعطیلات زمستانی، خللی در آموزش ایجاد نکند.

در واقع ایران کشوری با اقلیم متعدد و آب و هوای متفاوت است که گرمای طاقت‌فرسای نقاط جنوبی کشور و سرمای شدید نقاط کوهستانی مرکز و غرب و شمال‌غرب از دلایلی است که ضرورت بازتعریف تعطیلات مدارس را نشان می‌دهد، به علاوه آلودگی هوا در کلان‌شهرهایی مانند تهران در فصل پاییز و زمستان به دلیل استفاده بیش از حد از وسایل نقلیه شخصی و کمبود وسایل نقلیه جمعی دلیل دیگری است که شهروندان را با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌کند. گذشته از کمبود سوخت در نقاطی از کشور به‌خصوص شهرهای سردسیری که باز هم فعالیت مدارس را با کاستی روبه‌رو می‌کند، خستگی دانش‌آموزان و دانشجویان و تعطیلی خودسرانه و پیش از موعد در تعطیلات مختلف سال، نشانه ساماندهی تعطیلات است که البته هنوز طرحی به آن اختصاص نیافته است.

حال سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا اجرای این طرح در ایران ضرورت دارد یا خیر؟ و این‌که در کشورهای دیگر شرایط از چه قرار است؟

بی‌تردید برای کلان‌شهرهایی همچون تهران، اصفهان، تبریز و شیراز… با شروع فصل سرما وضعیت آلودگی هوا در شرایط نامطلوب قرار می‌گیرد و این مسأله خصوصاً با افزایش روزافزون تولید خودرو به کشور (خاصه در کلان‌شهرها) شرایط بدتری نیز پیدا می‌کند. همچنین بر اساس آمارها، دی‌ماه بیش‌ترین آلودگی هوا در کلان‌شهر‌ها را به دلیل وارونگی هوا شاهد هستیم که این امر نیز باعث شده تا در این چند سال به صورت مرتب شاهد تعطیلی مدارس در تهران و برخی کلان‌شهرهای دیگر باشیم.

اگر نگاهی به وضعیت برخی از کشور‌ها نیز بیندازیم، می‌بینیم که در کشورهای دیگر نیز تعطیلی مدارس به رغم عدم وجود آلودگی هوا به صورت چند مرحله‌ای انجام می‌شود. مثلاً در ژاپن، ۱۳ روز در ۳ ماه اول، ۱۵ روز در ۳ ماه دوم و ۴۵ روز در ۳ ماه سوم تعطیلی دارند. ایالات متحده نیز با ۱۸۷ روز سال تحصیلی را (از شهریور تا خرداد)‌ سپری می‌کند که ۲۱ روز در ۳ ماه اول و ۱۴ روز در ۳ ماه دوم تعطیلی دارد.

در برخی از کشورهای اروپایی همچون آلمان نیز شرایط به همین منوال است و ۱۷ روز در ۳ ماهه اول، ۲۱ روز در ۳ ماهه دوم و ۶ هفته در ۳ ماهه سوم تعطیل هستند. در انگلستان نیز مدارس ۲۰۰ روز در سال (شهریور تا تیر)‌ دایر است که ۲۱ روز در ۳ ماهه اول، ۱۴ روز در ۳ ماهه دوم و ۶ هفته در ۳ ماه سوم مدرسه‌ها تعطیل هستند.

جالب آن‌که مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای سازمان صدا و سیما طی پژوهشی نظر خانواده‌ها و دانش‌آموزان را درباره طول مدت تعطیلات تابستانی و جایگزینی با تعطیلات زمستانی جویا شد که براساس آن، ۷۷ درصد پاسخگویان طول مدت مفید سال تحصیلی را بین ۶ تا ۹ ماه دانستند. بیش از ۶۵ درصد این افراد با تعطیلات زمستانی موافق یا کاملاً موافق بودند و آن را مفید می‌دانستند.

همانطور که گفته شده بیش‌تر کشورهای پیشرفته به تعطیلات سالانه تعادل بخشیده‌اند و تعطیلات مدت‌دار را مدنظر قرار نداده‌اند.

شاید بهترین کار این باشد که با توجه به شرایط اقلیمی در کشور، طرح تعطیلات تحصیلی به دست مدیران مناطق آموزش و پرورش و به صورت منطقه‌ای باشد و ایشان با توجه به ظرفیت‌های استانی یا منطقه‌ای جهت تعطیلات تحصیلی دانش‌آموزان تصمیم‌گیری کنند.