حفظ بازار وظیفه کیست؟ تولیدکنندگان یا دولت

حفظ بازار وظیفه کیست؟ تولیدکنندگان یا دولت

مجتبی قدیری

سال‌‌ها بود که بر روی تولیدات داخلی قیمت برای مصرف‌کننده درج می‌شد. برچسبی که مانع سوءاستفاده سودجویان در بازار می‌شد. اما این روز‌ها حتی کالاهایی که برچسب قیمت دارد را خریدار با قیمت‌های متفاوت خریداری می‌کند! مثلاً شما اگر یک بطری نوشابه را از بقالی سر کوچه خرید کنید، یا سوپر سر خیابان و یا فروشگاه زنجیره‌ای محل، متوجه می‌شوید که همین یک بطری نوشابه به ۳ قیمت متفاوت عرضه می‌گردد. البته این تفاوت قیمتی توجیه خاص خود را دارد که فروشگاه زنجیره‌ای محل با توجه به خرید عمده‌تر از سوپر و بقال محل، ارزان‌تر خرید می‌کند و برای فروش کالای خود تخفیف ویژه در نظر گرفته است.

البته در بازارهای متفاوت شیوه قیمتی و تخفیف نیز تفاوت دارد، مثلاً شما اگر سری به بازار لوازم خانگی بزنید مشاهده می‌کنید که لیست کارخانه‌ای در دست فروشندگان است که قیمت‌ها در آن درج شده است و فروشندگان کالا را با قیمت کم‌تر به شما عرضه می‌کنند!

البته درصد تخفیف در هر فروشگاه متفاوت است، از ۵درصد تا ۳۰ درصد و حتی گاهی ۵۰ درصد را در یک کالای خاص و یکسان شاهد هستید. همین امر باعث سردرگمی خریداران شده است و این‌که چرا باید یک کالا در یک راسته بازار با قیمت‌های متفاوت عرضه گردد. چرا کارخانه محصول را به یک قیمت به بازار عرضه نمی‌کند؟ و یا چرا درصد تخفیف‌های در نظر گرفته شده برای فروشگاه‌ها متفاوت است، در حالی‌که فروشگاه‌ها رتبه‌بندی نشده‌اند؟ همه سؤالاتی است که ذهن خریداران را نسبت به قیمت‌های موجود در بازار خراب می‌کند.

در حالی‌که می‌دانیم مهم‌ترین عوامل مؤثر در میزان موفقیت هر کسب ‌و کار انجام فرایند قیمت‌گذاری بر روی محصولات و خدمات می‌باشد، به بیان ساده‌تر تصمیمات درست در قیمت‌گذاری محصولات و خدمات تأثیر بسیار زیادی در میزان جذب مشتری و سود بنگاه‌های اقتصادی خواهد داشت.

حالا چرا بنگاه‌های تولیدی قیمت‌گذاری را در اختیار اصناف گذاشته‌اند، سؤالی است که ما نمی‌توانیم به آن پاسخ دهیم. اما می‌دانیم این قیمت‌گذاری از سوی اصناف برای عرضه به مشتری که با تفاوت محسوسی ارایه می‌شود، می‌تواند برای تولیدکنندگان محترم دردسرساز باشد و سود محدود فروشنده برای آنها دیگر معنا و مفهومی ندارد چرا که با این حجم تخفیفی حتماً فروشنده باید سود خوبی کسب نماید.

ضمن آن‌که هر کدام از فروشندگان با توجه به قیمت خود و سودی که از فروش محصول می‌برند، اطلاعات محدود و خاصی در اختیار مشتریان می‌گذارند و این تفاوت قیمتی با توجه به اطلاعات عجیب و غریب ارایه‌شده از سوی فروشنده باعث می‌شود حس اعتماد خریدار نسبت به کالای داخلی از میان برود و در اولین فروشگاهی که محصول خارجی عرضه و تبلیغ می‌گردد، خریدار کالای خارجی را به کالای داخلی ترجیح دهد.

باید یادآور شد درج قیمت بر روی کالا طبق یک قانون نانوشته، سندیتی برای خریدار به شمار می‌رود که براساس آن در شفافیت هر چه بیش‌تر در نرخ‌گذاری‌ها و حصول اطمینان‌خاطر متقاضیان خرید محصولات مصرفی نقش مؤثری ایفا می‌کند. نرخ‌گذاری بر روی کالاها، همواره از مواردی به شمار می‌رود که به نوعی اعتماد عمومی جامعه بر آن استوار است.

حالا در این میان تولیدکنندگان داخلی که در فروش محصولات خود با مشکل مواجه هستند، ادعاهای واهی مثل هزینه‌های گران تولید و غیره را مطرح می‌کند تا توجیه‌ای برای نداشتن بازارشان باشد و به دنبال حمایت‌های دولت هستند. در حالی‌که حفظ و توسعه بازار از اولین ضرورت‌های تولید است که این امر بیش از آن‌که برعهده دولت و مسؤولان دولتی باشد، برعهده خود تولیدکنندگان است که متأسفانه تولیدکنندگان داخلی در این خصوص کوتاهی می‌کنند و بر این باورند که حفظ و توسعه بازار‌ها برعهده دولت است.

به نظر شما حالا خریداران که با این تفاوت قیمتی روبه‌رو هستند، می‌توانند فکر کنند که هزینه‌های تولید در کشور بالاست و تولیدکنندگان داخلی متضرر هستند؟ یا شاید این تخفیف‌های ویژه از سوی تولیدکنندگان ورشکسته ارایه می‌شود، تا بتوانند با حراج سرمایه خود بخشی از بدهی‌های خود را تقبل نمایند؟ هر چه هست این روند خراب کردن بازار و ایجاد کردن ذهنیت بد خریداران نسبت به کالای داخلی است که متأسفانه چندی است در بازارهای کشور حاکم شده است و مقصر اصلی آن نه دولت و اصناف که خود تولیدکنندگان هستند که اجازه می‌دهند کالای آنها با قیمت‌های متفاوت در بازار عرضه گردد.