نقش شرکت‌های کاغذی در مناقصات بین‌المللی

نقش شرکت‌های کاغذی در مناقصات بین‌المللی مجتبی قدیری استفاده از ظرفیت‌های داخلی همواره مورد تأکید بوده، ظرفیتی که در پی خود علاوه بر اشتغال‌زایی و خروج ارز از کشور، ده‌ها تبعات مثبت اقتصادی دارد. اما نکته اینجاست که بسیاری از دستگاه‌های اجرایی که قصد دارند برای اجرای پروژه‌های خود مناقصه بگذارند، تمایلی به استفاده از […]

نقش شرکت‌های کاغذی در مناقصات بین‌المللی

مجتبی قدیری

استفاده از ظرفیت‌های داخلی همواره مورد تأکید بوده، ظرفیتی که در پی خود علاوه بر اشتغال‌زایی و خروج ارز از کشور، ده‌ها تبعات مثبت اقتصادی دارد.

اما نکته اینجاست که بسیاری از دستگاه‌های اجرایی که قصد دارند برای اجرای پروژه‌های خود مناقصه بگذارند، تمایلی به استفاده از توان داخلی ندارند و با طرح مناقصه بین‌المللی تلاش می‌کنند ظرفیت و توان داخلی را نادیده بگیرند. حتی اگر در اسناد مناقصه بین‌المللی استفاده از توان داخلی گنجانده شده باشد و یا این‌که شرکت‌های خارجی برای حضور در مناقصه باید از توان و ظرفیت داخلی بهره ببرند، نظارتی بر اجرای این بند از اسناد مناقصه صورت نمی‌گیرد و رقبای خارجی فقط از نام و عنوان برخی شرکت‌ها برای حضور در مناقصه استفاده می‌کنند.

شرکت‌های کاغذی که وجود خارجی ندارند و فقط ثبت شده‌اند تا در ازای دریافت مبلغی اسنادی را در اختیار شرکت‌های خارجی در مناقصه بگذارند تا مجوز حضور در مناقصه را داشته باشند. شرکت‌های کاغذی که وظیفه شراکت یا جوینت شدن پیمانکاران خارجی را برعهده دارند. شرکت‌هایی که نه دانش و تکنولوژی منتقل می‌کنند و نه اجازه می‌دهند تا شرکت‌ها و پیمانکاران واقعی این کار را در شراکت یا جوینت‌شدن با رقبای خارجی انجام دهند.

به راستی چرا باید این‌گونه باشد؟ و چگونه است که این شرکت‌ها از سوی دستگاه‌ها و نهادهای نظارتی و رسیدگی‌کننده به مناقصات شناسایی نمی‌شوند. شرکت‌های صوری ‌که آنقدر بزرگ و قدرتمند شده‌اند که گردش مالی آنها سالانه چند ۱۰ میلیارد دلار است! اما عملاً وجود خارجی ندارند و یا دفاتر کوچکی هستند که یک آبدارچی، دو منشی، یک تحصیل‌دار و یک حسابدار با یک مدیر کار می‌کنند.

شرکت‌هایی که با فروش چند برگ سند و ادعای شراکت و جوینت شدن با پیمانکاران خارجی سرنوشت یک مناقصه بزرگ بین‌المللی را تغییر می‌دهند.

در این میان مدیران دستگاه‌های اجرایی برگزارکننده مناقصه ادعا دارند که رسیدگی به این موارد، وظیفه آنها نیست، زیرا نه صلاحیت آن و نه اجازه و توان لازم را دارند و ورود به این مسأله در حیطه آنها نیست و وظیفه آنها در جریان برگزاری یک مناقصه بین‌المللی فقط رسیدگی به اسناد مناقصه می‌باشد و در صورت تشکیک خواهان اسناد بیش‌تر می‌شوند.

این امر باعث شده تا شرکت‌های کاغذی رویشی قارچ‌گونه داشته باشند و حتی برخی دستگاه‌های دولتی که در دل خود چند شرکت دارند و به قولی توسعه‌دهنده بخش شبه‌دولتی هستند، به دنبال ایجاد شرکت‌های کاغذی باشند، شرکت‌هایی که سودهای سرشار برای آنها در پی داشته باشد.

در این میان باید رسیدگی جدی به این امر داشت و حتماً سازمان‌ها و نهادهای نظارتی باید با جدیت بیش‌تری در این خصوص وارد شوند و پیگیر کار باشند تا نه تنها مانع فعالیت این شرکت‌های صوری و کاغذی شوند؛ بلکه فرصت را برای شرکت‌ها و پیمانکاران واقعی نیز فراهم کنند، شرکت‌هایی که اشتغال‌زایی فراوان دارند و حتماً در انتقال تکنولوژی و دانش فنی به کشور نقش‌آفرینی می‌کنند و می‌توانند کشور را از وابستگی به بیگانه رهایی بخشند. نگذاریم شرکت‌های صوری و کاغذی در مناقصات بین‌المللی نقش‌آفرینی کنند. نقش‌آفرینی این شرکت‌ها فروش کشور به بیگانه است.