درآمد مالیاتی با نظارت ۳ قوه

مائده شیرپور – مقرر شده است که بخشی از بودجه کشور با درآمدهای مالیاتی جبران شود. در همه کشورهایی که ثبات و رشد اقتصادی بالایی دارند، این رویه اجرایی می‌شود، اما این رویه در کشور ما متأسفانه آن‌طور که باید، پیش نرفته و اجرایی نشده است.

بر خلاف انتظاری که از اجرایی شدن این رویه داشته‌ایم، تاکنون مالیات از کارمندان و کارگرانی کسر شده که تقریباً حداقل حقوق را دریافت می‌کردند و خودشان قشر متوسط رو به پایین بوده‌اند در حالی که در اصول کسب درآمد مالیاتی، برای همه کشورهایی که اخذ مالیات بر درآمد را اجرایی می‌کنند، مقرر شده این مالیات‌ها بیش‌تر از افرادی که معمولاً جزو طبقه مرفه جامعه بوده و درآمدشان از معاملات کلان مانند صادرات و واردات تأمین می‌شود، اخذ شود. هر چند که رییس کل سازمان امور مالیاتی از شناسایی ۳۰۰۰ حساب بانکی مشکوک با ۶۳۰۰میلیارد تومان فرار مالیاتی خبر داده و این امید را زنده کرده که بعد از این، از افرادی با درآمدهای بی‌حدوحساب مالیات گرفته شود و اجازه فرار آنها از مالیات داده نشود، اما به نظر اقدام در این زمینه نیازمند سازوکار قانونمند و البته نظارتی دقیق است.

این رویه، نه طرح‌های پر سروصدایی مانند افزایش پلکانی عوارض خروج از کشور را می‌طلبد و نه اقدامات شتابزده‌ای که تولیدکننده‌هایی را که با مشقت‌های هنوز به فعالیت خود ادامه می‌دهند، به مرز ورشکستگی می‌رساند. می‌توان اجرای این طرح را مدتی به عقب انداخت اما در عوض با رفع موانع و مشکلات، آن را طوری عملیاتی کرد که به قول کارشناسان اقتصادی، دست دولت از جیب طبقه متوسط به پایین بیرون آمده و از افرادی که با رانت‌های اطلاعاتی درآمدهای نجومی کسب می‌کنند، مالیات بر درآمد گرفته شود.

در کنار داشتن قانونی شفاف، غیرقابل تفسیر و غیرقابل دور زدن، نیاز مبرم به ناظرانی قانونمند نیز احساس می‌شود. ناظرانی که به هر قیمتی حاضر به چشم‌پوشی از واقع‌نگاری نبوده و حاضر نشوند سود شرکت‌ها را مطابق خواست مدیران عامل تعیین و سازمان‌های مالیاتی دور بزنند. اگر بتوانیم ساختاری عظیم و نظارتی دقیق و چند وجهی را برای اجرایی شدن کسب درآمد از اخذ مالیات اجرایی کنیم، می‌توانیم هم به کاهش فاصله طبقاتی و هم به تأمین بودجه لازم برای اجرایی کردن طرح‌های کلان در جهت پیشبرد برنامه‌های توسعه، امیدوار باشیم. البته که اجرایی کردن چنین طرح پیچیده‌ای کمک هر ۳ قوه و نظارت دقیق آنها را می‌طلبد.