تلاش دولت برای بهبود اقتصاد

تلاش دولت برای بهبود اقتصاد مائده شیرپور توافق هسته‌ای از همان روزهای نخست با اتفاقات اقتصادی عجین شد. از همان روزهایی که مردم با در دست داشتن دلار و ریال در خیابان‌ها از امضا شدن برجام استقبال کردند به خوبی با نمادهای که در دست داشتند، توقعاتشان را از برجام فریاد می‌زدند. اما در این […]

تلاش دولت برای بهبود اقتصاد

مائده شیرپور

توافق هسته‌ای از همان روزهای نخست با اتفاقات اقتصادی عجین شد. از همان روزهایی که مردم با در دست داشتن دلار و ریال در خیابان‌ها از امضا شدن برجام استقبال کردند به خوبی با نمادهای که در دست داشتند، توقعاتشان را از برجام فریاد می‌زدند. اما در این بین، گفت‌وگوهای نمایندگان مجلس طرفدار دولت و البته دولتی‌ها هر روز بر این توقعات به قدری اضافه کردند که حتی بارندگی و رفع آلودگی هوا هم از این توافق انتظار می‌رفت! با گذشت دو سال از زمان امضا شدن برجام و تغییر رییس‌جمهور آمریکا که بنا بر عقیده روحانی، قرار بود تفاوتی در اجرای روند برجام به وجود نیاورد، به حدی علنی از توافق شکننده رونمایی کرده که حتی عراقچی هم تهدید به خروج از برجام می‌کند. توافقی که قرار بود طوری تنظیم شود که هیچ‌کس نتواند آن را زیر پا گذارد، امروز ابزاری برای تهدید شده است.

اما حتی در راستای تهدید برای خرج از برجام هم همه انتظارات در اقتصاد و مراودات اقتصادی خلاصه می‌شود تا نشان دهد توافق هرقدر هم که سیاسی باشد به اقتصاد گره خورده و نمی‌توان مسایل سیاسی را بدون توجه به مسأله اقتصادی بررسی کرد.

روز پنجشنبه هفته گذشته، معاون وزیر امور خارجه کشورمان بعد از این‌که دو سال از توافق برجام سپری شد و انتظارات اقتصادی جمهوری اسلامی نتوانست محقق شود، گفت: اگر شرکت‌ها و بانک‌ها با ایران کار نکنند و برجام برای کشورمان منفعتی در پی نداشته باشد، نمی‌توانیم در این توافق باقی بمانیم.

رویترز نوشت، سیدعباس‌عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و عضو مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، می‌گوید اگر در برجام هیچ منافع اقتصادی برای ایران وجود نداشته باشد و بانک‌های عمده نتوانند با جمهوری اسلامی ایران کار کنند، ایران از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد.

عراقچی که در اندیشکده چتم‌هاوس انگلیس صحبت می‌کرد، افزود: «توافق به این شیوه دوام نخواهد آورد، حتی اگر ضرب‌الاجل (اعلامی رییس‌جمهوری آمریکا) رد شود و معافیت‌ها (تحریمی) تمدید شوند. اگر همان سیاست‌های اغتشاش و عدم‌اطمینان درباره برجام تداوم یابد، اگر شرکت‌ها و بانک‌ها با ایران کار نکنند، ما نمی‌توانیم در توافقی باقی بمانیم که هیچ نفعی برایمان ندارد. اگر ما برجام را از دست بدهیم، با یک بحران اتمی دیگر مواجه خواهیم شد».

از ادبیات این روزهای دیپلماتهای ایرانی، می‌توان فهمید که به راحتی براساس عملکرد دولت‌ها می‌توانند مطالبات به حق جامعه ایران را در هر کجای کره‌زمین فریاد بزنند. دیپلماتهای تدبیر و امید که پیش از این با لبخندی بر لب شناخته شده و مماشات و مدارا ویژگی بارزشان بود، حالا بعد از بدعهدی صورت گرفته به صراحت زبان تهدید را پیش گرفته‌اند تا بتوانند اقتصاد کشور را آن‌طور که مدنظرشان بود، پیش ببرند.

لحن عراقچی، صحبت‌های ظریف در دیدار با همتایان اسپانیایی و هلندی و البته سفر روحانی به منطقه خصوصاً هند، همه یک نکته را می‌رساند و آن این‌که اگر دولت تدبیر و امید نتواند با زبان خوش حق مردم کشور را در توسعه اقتصادی و مراودات جهانی استیفا کند، آن را فریاد زده و رویکرد خود را نسبت به اروپا و غرب متفاوت خواهد کرد و سیاست‌های جایگزینی چون نگاه عمیق‌تر به منطقه و ائتلاف منطقه‌ای را جایگزین مراوده با اروپا می‌کند.

همه این اتفاقات یک پیام دارد و آن این‌که دولت روحانی عزم خود را جزم کرده تا تمام توان خود را برای احیای اقتصاد کشور و بهبود و رونق اقتصادی به‌کار گیرد و در این مسیر عاقلانه ابتدا با نرمی دیپلماسی ورود کرده و اگر لازم باشد رویکرد جدید را برای استیفای حق کشور و بهبود اوضاع اقتصادی به‌کار خواهد بست. این رویکرد نوید بخش آینده‌ای با ثبات‌تر و البته رونق اقتصادی می‌تواند تلقی شود.