اما و اگر طرح‌های LNG در بازار بین‌المللی

  عبدالصمد رحمتی – کارشناس نفت و انرژی     پس از پایان عصر نفت بدون شک گاز اولین منبع انرژی دنیا خواهد شد و محور اصلی همه مجامع بین‌المللی و امنیت انرژی گاز خواهد بود. براین اساس بهترین و مناسب‌‌ترین روش انتقال گاز به خصوص در فواصل طولانی تبدیل آن به LNG است. براین اساس […]

 

عبدالصمد رحمتی – کارشناس نفت و انرژی

 

 

پس از پایان عصر نفت بدون شک گاز اولین منبع انرژی دنیا خواهد شد و محور اصلی همه مجامع بین‌المللی و امنیت انرژی گاز خواهد بود. براین اساس بهترین و مناسب‌‌ترین روش انتقال گاز به خصوص در فواصل طولانی تبدیل آن به LNG است. براین اساس تغییرات در بازارهای گاز چگونه خواهد بود! ؟ در ۴سال آینده و پس از تکمیل برخی از پروژه‌های در حال انجام، تولید LNG حدود یک سوم رشد خواهد داشت. تولید و تقاضای گاز طبیعی به شدت در طول ۲۰سال آینده رشد کرده و به همراه LNG به سمت بازار یکپارچه جهانی حرکت خواهد کرد. عرضه گاز طبیعی بین سال‌های ۲۰۳۵-۲۰۱۷ در ایالات متحده BCF/d 19و در استرالیا BCF/d 13خواهد بود. در حال‌حاضر آسیا بزرگ‌ترین مقصد تقاضای LNG است. چین، ژاپن و هند و دیگر کشورهای آسیایی تقاضای خود را برای LNG افزایش داده‌اند و این موضوع کمک خواهد کرد که رشد تقاضای گاز سریعتر از نفت و زغال‌سنگ باشد.

سرعت رشد معاملات LNG، ۷برابر خطوط لوله گاز خواهد شد، به‌طوریکه تا سال ۲۰۳۵ حدود نیمی از تمام معاملات گاز در سطح جهان براساس معاملات LNG خواهد بود یعنی بیش از ۳۲ درصد کنونی. اهمیت رشد تجارت LNG در مقایسه با خط لوله این است که به راحتی می‌توان محموله‌های آن را در پاسخگویی به نوسانات عرضه و تقاضای منطقه‌ای هدایت کرد.

دراین بین ایران علاوه بر تحویل گاز از طریق خط لوله به کشورهایی همچون ترکیه، هند و پاکستان، می‌تواند بخش عمده‌ای از گاز خود را در قالب LNG روانه بازارهای آسیا کند.

طرح‌های LNG ایران که تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند شامل پروژه‌های ذیل است:

۱-طرح Pars LNG: به میزان ۱۰ میلیون تن در سال از طریق ۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب در روز گاز تولیدی فاز ۱۱پارس‌جنوبی، در سایت۲ پارس جنوبی برنامه‌ریزی شده بود.

۲-طرح Persian LNG: برای تولید LNG به میزان ۱۶٫۲ میلیون تن در سال از گاز تولیدی فازهای۱۳ و۱۴ پارس جنوبی به میزان۳هزار میلیون فوت مکعب در روز در سایت۲ پارس‌جنوبی برنامه‌ریزی شده بود.

۳-طرح Qeshm LNG: مذاکره توسط یک شرکت ایرانی با شرکاء خارجی تا سال ۸۷ ادامه داشته و سپس به‌ دلیل انصراف شرکت LNGIQ استرالیا، مذاکرات متوقف شده است.

۴-طرح تولید و صادرات LNG از میادین گلشن و فردوسی: طرح مذکور با هدف توسعه پتانسیل گازی میادین گلشن و فردوسی و تولید LNG با ظرفیت ۲۰ میلیون ‌تن در سال در حوالی بندر دیر برنامه‌ریزی شده بود.

۵-طرح تولید و صادرات LNG از میدان پارس‌شمالی: بر اساس طرح اولیه، اجرای پروژه LNG پارس‌شمالی با هدف تولید و انتقال ۳۶۰۰ میلیون فوت مکعب در روز به منظور تأمین خوراک تاسیسات کارخانه LNG، میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت CNOOC چین برنامه‌ریزی شده بود.

مطمئناً با گذشت زمان و جایگزینی گاز به جای نفت در بازار‌های مبادلات انرژی جای اوپک گازی که مسؤولیت هماهنگی این رویکرد را برعهده داشته باشد. کاملاً احساس خواهد شد و زمینه‌سازی و تقویت مجمع فعلی از سوی اعضای آن از مهم‌ترین اقدامات است متأسفانه سرمایه‌گذاری در LNG ایران تا اکنون به شکل جدی و اصولی پیگیری نشده است. سیاست‌های گازی ایران باید به گونه‌ای تدوین گردد که «گاز سوزی» در بخش خانگی و «فرصت‌سوزی» در بخش صادرات گاز جای خود را به «ارزش افزوده» دهد. یعنی از طریق تبدیل گاز به محصول صادراتی همچون LNG کشور به دنبال در دست گرفتن سهمی از بازار منطقه باشد. در حال‌حاضر یکی از قراردادهای که می‌تواند جهت ورود به بازار LNG کارگشا باشد موضوع استفاده از پتانسیل قرارداد گازی با عمان است. به نظر می‌رسد برای صادرات گاز به عمان از آب‌های عمیق از نظر فنی مشکلی وجود ندارد، اگر قرارداد اجرایی گردد ۳ سال بعد از آن می‌توان شاهد صادرات گاز به عمان و آغاز ورود به بازار بین‌المللی LNG بود.