اجازه ارایه پیشنهادات توسط پیمانکاران برمبنای طرح‌های خویش در مناقصات

تأثیر درجه اطمینان از قیمت نهایی قرارداد در مرحله مناقصه – قسمت آخر

اجازه ارایه پیشنهادات توسط پیمانکاران برمبنای طرح‌های خویش در مناقصات

حسن قاسمی اسکویی

محمدحسین صبحیه

انواع قرارداد از دیدگاه جوزف ای‌هاوس‌

•  طراحی- مناقصه ـ اجرا

•  پیمانکاری مدیریت

•  روش ساخت- بهره‌برداری- انتقال

•  طراحی- ساخت و کلید در دست

انواع قرارداد از دیدگاه پی‌دی‌وی مارش‌

•  قرارداد سنتی هماهنگی شده توسط کارفرما

•  قرارداد مدیریت

•  قرارداد کلید در دست کامل

•  قرارداد کلید در دست نسبی

انواع قرارداد از دیدگاه جی‌گی پری‌:

•  طراحی و اجرا به‌صورت مجزا

•  قرارداد مدیریت

•  قرارداد مدیریت اجرایی

•  قرارداد طراحی و مدیریت

•  قرارداد دستمزدی

•  قرارداد کلید در دست و طراحی-ساخت

قرارداد طراحی- مناقصه ـ اجرا/ روش سنتی/ طراحی و اجرا به‌صورت مجزا‌

در این روش که به‌طور سنتی در قراردادهای اجرایی مورد استفاده قرار می‎‌گیرد، کارفرما طراحی پروژه برطبق نیازهای خویش به طراج واگذار کرده تا مجموعه‌ای از نقشه‌های مورد نیاز برای مناقصه و اجرای کار راتهیه کنند. کاستی‌‌ها و معایب بالقوه‌ای در رابطه با فرم قرارداد «طراحی- مناقصه ـ اجرا» وجود دارند از جمله این‌که زمان تکمیل کل پروژه به دلیل جدا بودن مراحل طراحی و اجرا، طولانی می‌شود. به علاوه طراحی‌های انجام شده ممکن است با قابلیت‌های فنی پیمانکار اجرایی مطابقت نداشته باشد. به‌همین دلیل موقعی که بخش قابل توجهی از تأمین مالی پروژه از طریق وام باشد، این روش مورد قبول وام‌دهندگان نخواهد بود.

پیمانکاری مدیریت (Management contracting)

پیمانکاری مدیریت رویکردی نسبتاً جدید است که به در اختیار گرفتن یک پیمانکار که نقش او هماهنگی و مدیریت پروژه است مربوط می‌شود. این پیمانکار، مدیریت زمان، هزینه و کنترل کیفیت را برعهده داشته و به منظور اجرای کار با تعدادی پیمانکار جزء قرارداد می‌بندد. در واقع پیمانکار مدیریت نقش مدیریتی کارفرما را در قراردادهای سنتی «طراحی- مناقصه ـ اجرا» ایفا کرده و بدین ترتیب وظایف و مسؤولیت‌های کارفرما را کاهش می‌دهد. در این روش‌:

•  پرداخت به پیمانکار مدیریت معمولاً به‌صورت Cost plus fee انجام می‌شود.

•  کارهای اجرایی معمولاً به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم شده و رقابت زیادی در مناقصه ایجاد می‌شود.

•  برای هر قسمتی از کار‌ها که به مناقصه می‌رود طراحی باید تکمیل شده باشد.

•  در این نوع قرارداد در مقایسه با روش طراحی و اجرا به‌صورت جداگانه، طراح در مراحل اولیه طراحی باید تصمیات بیش‌تری اتخاذکند.

قرارداد طراحی و مدیریت (Desıgn and Managment contract)‌

این رویکرد در واقع نوعی از قرارداد مدیریت می‌باشد که طراحی تفصیلی را مستقیماً بر‌عهده پیمانکار گذاشته، بنابراین مشابهت‌های زیر را با قراردادهای طراحی-ساخت خواهد داشت‌:

•  کارفرما فقط یک قرارداد منعقد می‌کند.

•  مدیریت طراحی و اجرا به‌صورت یک‌پارجه انجام می‌گیرد.

•  در مراحل نخستین طراحی و اجرا، زمان اجرای پروژه کاهش می‌یابد.

•  احتمال قابل اجرا بودن طراحی‌ها، هرچه بیش‌تر افزایش می‌یابد و

در عین حال تفاوت‌های ذیل را بین قراردادهای طراحی و مدیریت با طراحی-ساخت خواهیم داشت‌:

•  نحوه پرداخت‌ها، مشابه قراردادهای مدیریت می‌باشد.

•  کارفرما کنترل بیش‌تری بر روند اجرای کار‌ها خواهد داشت ولی کم‌تر در خصوص کارهای فنی متعهد است.

•  ارتباط کارفرما با پیمانکار طراحی و مدیریت بیش‌تر تخصصی (حرفه‌ای) و مشارکتی است.

•  پیمانکار طراحی و مدیریت کار اجرایی انجام نمی‌دهد و ریسک اجرایی خیلی کم‌تری را می‌پذیرد.

•  تغییرات در این نوع قرارداد ساده‌تر انجام گرفته و مذاکره در مورد تغییر قیمت‌ها عادلانه برگزار می‌شود.

قرارداد دستمزدی (fee contractıng)‌:

پیمانکار مسؤولیت کارهای اجرایی، انجام خدمات مدیریتی (به‌طور عمده قبل از اجزا) تهیه اطلاعات مورد نیاز ر)طراحی (Design input) و بعضی مواقع مدیریت فرایند طراحی را برعهده خواهد داشت. در این نوع قرارداد‌:

•  پرداخت به‌صورت هزینه به علاوه دستمزدی بابت مدیریت خواهد بود.

•  طراح و مترور‌ها را کارفرما انتخاب می‌کند.

•  هزینه کل پروژه در حین کارهای طراحی و اجرا مشخص می‌شود.

•  در این روش انعقاد قراردادهای دست دوم بسیار معمول می‌باشد.

روش «ساخت-بهره‌برداری- انتقال» (Build- operate- transfer)‌:

روش قراردادی Bot عبارت از این است که امتیاز توسعه و بهره‌برداری از یک پروژه بخش دولتی برای مدتی مشخص به یک شرکت تحت عنوان (project development company) واگذار شود. بعد برای مدت توافق شده در قرارداد، از کارخانه و تسهیلات مذکور بهره‌برداری کرده و در انتها آن‌را به دولت بازپس می‌گرداند. بنابراین Bot در واقع یک روش مستقل قراردادهای اجرایی نیست، بلکه بیش‌تر روشی برای تأمین مالی پروژه است. محبوبیت فزاینده این تیپ پروژه‌ها به دو دلیل است‌: کمبود منابع سرمایه‌ای دولتی و این تفکر، که بخش خصوصی مدیریت بهینه‌تری خواهد کرد. به‌صورت تئوریک، طرح Bot در کشورهای در حال توسعه امکان ایجاد پروژه‌های زیربنایی را با کم‌ترین هزینه مستقیم برای دولت فراهم می‌آورد. با این حال پروژه‌های Bot با هزینه و ریسک بالایی برای بخش خصوص همراه خواهد بود.

«طراحی-ساخت» و «کلید در ساخت»‌

روش کلید در دست مسؤولیت طراحی و اجرا را به‌طور کامل برعهده پیمانکار می‌گذارد به قسمی که بعد از تکمیل پروژه، کارفرما فقط با چرخاندن یک کلید می‌تواند بهره‌برداری از تسهیلات اجرا شده را آغاز کند. در این حالت کارفرما یا مشاورین او فقط در فرایند مناقصه و نظارت عالیه بر کار پیمانکار دخالت خواهند داشت.کلید در دست حداعلای سپردن مسؤولیت طراحی و اجرا به پیمانکار را تداعی می‌کند. بنابراین نیازی نیست که مشخص شود آیا یک نقیصه به دلیل طراحی غلط بوده یا از اجرای ضعیف ناشی شده است و به‌عنوان یک قانون کلی، هر عیب و نقصی که در محدوده تعریف شده کار حادث شود مسؤولیت پیمانکار خواهد بود.

استفاده از روش کلید در دست، درگیری کارفرما را در فرایند طراحی و اجرا در مقایسه با سایر روش‌های قراردادی به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش داده و نقش او به‌طور عمده، مدیریت قرارداد و بسته به مفاد پیمان کلید در دست مرور و یا تأیید کارهای طراحی خواهد بود.

تلفیق مسؤولیت‌های طراحی با اجرا، همچنین امکان کاهش زمان کلی تکمیل پروژه یا به عبارتی اجرای سریع را میسر می‌سازد به علاوه با فراهم ساختن امکان طراحی و اجرای اقتصادی می‌توان هزینه‌های پروژه را کاهش داد.

در روش کلید در دست مرحله مناقصه از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مرحله کارفرما بایستی نیرو و منابع زیادی را به‌منظور اطمینان از قابلیت‌های پیمانکاران و کیفیت طرح‌های پیشنهادی آن‌ها صرف کرده همچنان‌که پیمانکار نیز بایستی وقت و انرژی زیادی برای تهیه پیشنهاد خود با اطمینان از این نظر که قابل اجرا بوده و قیمت پیشنهادی سودآور می‌باشد، مصروف دارد.

کارفرما ممکن است پیمان کلید در دست را فقط برای قسمت مشخصی از پروژه انتخاب کند که به‌عنوان «نیمه‌کلیددردست» معروف است. در واقع بسته به میزان کاری که کارفرما به‌صورت مستقیم توسط مشاورین یا پیمانکارا کلید در دست انجام می‌دهد، مقدار مسؤولیت کارفرما هم برای کاری که خود انجام می‌دهد و هم هماهنگی با وظایف پیمانکار کلید در دست افزایش می‌یابد. این نوع قرارداد متضمن موارد زیر خواهد بود‌:

•  پرداخت‌ها در این روش ممکن است به‌صورت یک قلم یا فهرست بهایی باشد.

•  در مراحل اولیه طراحی بایستی مشخصات فنی کامل و روشنی تهیه شود.

•  کارفرما در بدو امر از نظر فنی و قراردادی، نیاز‌ها و الزامات خود را مشخص می‌کند.

•  بعد از انعقاد قرارداد معمولاً کارفرما در بحث‌‌ها و مذاکرات موضع ضعیفی خواهد داشت.

•  بایستی ترتیبی اتخاذ شود که هزینه طراحی انجام شده توسط پیمانکار در مرحله مناقصه نیز ملحوظ شود.

•  در این روش ممکن است محدوده و نیز روش کنترل کارهای طراحی توسط کارفرما منشأ بروز اتلاف شود.

•  خواسته‌ها و الزامات کارفرما در مورد راه‌اندازی باید در قرارداد نوشته شود.

ضوابط تصمیم‌گیری در مورد انتخاب نوع قرارداد

در این قسمت ضوابط و فاکتورهایی که کارفرما جهت تصمیم‌گیری در مورد انتخاب نوع قرارداد بایستی مدنظر قرار دهد تبیین می‌شود. به‌طورکلی موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد.

•  قوانین و مقررات کشوری.

•  روش سرمایه‌گذاری (تأمین مالی).

•  بزرگی و پیچیدگی پروژه و وضعیت منابع کارفرما.

•  زمان لازم برای تکمیل پروژه.

•  لحاظ کردن فاکتورهای اقتصادی در طراحی و هزینه‌های بهره‌برداری.

•  اطمینان از هزینه تمام شده پروژه.

قوانین و مقررات کشوی‌

عامل مذکور به ترتیب ذیل در تصمیمات کارفرما برای انتخاب استراتژی قرارداد تأثیرگذار خواهد بود‌:

•  تأکید در خصوص قیمت نهایی پروژه‌ها به لحاظ بودجه‌بندی، که کارفرما را به سمت روش‌های با قیمت ثابت و یک قلم هدایت می‌کند.

•  در کشورهای در حال توسعه که سعی می‌شود کارهای اجرایی به‌صورت دست دوم به پیمانکاران محلی واگذار شود، روش کلید در دست عملاً کاربردی نداشته چون پذیرفتن مسؤولیت‌های این نوع قرارداد برای پیمانکار بسیار دشوار خواهد بود.

اگر قصد بر این باشد که کار‌ها در مناقصه‌های رقابتی با حضور پیمانکاران متعدد به پیمانکار واگذار شده و کارهای طراحی توسط دپارتمان مهندسی کارفرما یا شرکت‌های مهندسی مشاور انجام گیرد، واضح است که روش سنتی هماهنگی شده توسط کارفرما راه‌حل مناسبی خواهد بود.

روش سرمایه‌گذاری (تأمین مالی)‌

زمانی‌که کارفرما خود، تأمین مالی پروژه را انجام می‌دهد مناسب‌‌ترین روش را از نظر خود انتخاب خواهد کرد، در غیر این‌صورت وام‌دهندگان و تأمین‌کنندگان پروژه مطابق روشی که برای تأمین مالی پروژه در پیش گرفته‌شده به یکی از طرق زیر بر انتخاب روش قراردادی تأثیرگذار خواهند بود‌:

•        اگر وامی از یک آژانس بین‌المللی گرفته شود به‌طور طبیعی آژانس مذکور علاقه‌مند خواهد بود که عملیات اجرایی و تأمین تجهیزات و نصب به‌صورت جداگانه به پیمان گذاشته شوند. فقط استثنائاً زمانی‌که فرایندهای خاصی در کارخانه‌ای که باید احداث شود وجود داشته باشد، آژانس وام‌دهنده اجازه قرارداد کلید در دست را خواهد داد.

•        اگر پروژه فاینانس باشد، وام‌دهنده تمایل بیش‌تری به قرارداد Turnkey خواهد داشت چون این روش ریسک هزینه‌های اضافی را کاهش داده و می‌توان اطمینان یافت که پروژه در تاریخ معین به بهره‌برداری تجاری برسد.

بزرگی و پیچیدگی پروژه و وضعیت منابع کارفرما‌

بزرگی پروژه و پیچیدگی آن به لحاظ منابع مدیریتی و فنی مورد نیاز از نظر کمی و کیفی و تجارب مرتبط با آن که خود کارفرما می‌تواند در اختیار داشته باشد، تأثیر به‌سزایی در تصمیمات او برای انتخاب روش قراردادی خواهد داشت‌:

•        اگر پروژه در مقایسه با منابع موجود کارفرما، اساساً ساده یا کوچک باشد، روش سنتی هماهنگی شده توسط کارفرما ترجیح داده می‌شود.

•        در حالت عکس، وقتی که پروژه بزرگ بوده و در مقایسه با منابع کارفرما پیچیدگی داشته باشد انتخاب روش «کلید در دست» یا «پیمان مدیریت» مناسب خواهد بود. درهرحال کارفرما یا باید خود منابع لازم را برای انتخاب صحیح پیمانکار در اختیار داشته باشد یا این‌که در صورت لزوم از مشاورین برای تهیه خلاصه‌ای از پروژه جهت ارزیابی پیشنهاد دریافتی استفاده کند.

زمان لازم برای تکمیل پروژه‌

در مورد پروژه‌هایی که هدف افزایش سود یا صرفه‌جویی هزینه‌ها است، باید مقدار زمانی که می‌تواند از طریق پیمان کلید در دست یا پیمان مدیریت در مقایسه با روش سنتی صرفه‌جویی هزینه‌ها که در روش سنتی به‌دست می‌آید (از تقسیم کار به قسمت‌های کوچک‌تر) مقایسه و سپس تصمیم‌گیری شود. در شرایط خاص که نیاز به ایجاد تسهیلاتی در یک برهه مشخص داریم، صرفه‌جویی در زمان عامل تعیین‌کننده‌ای خواهد بود.

لحاظ کردن فاکتورهای اقتصادی در طراحی و هزینه‌های بهره‌برداری‌

اصولاً زمانی‌که طراحی مستقل از اجرا و توسط مشاورین یا دپارتمان مهندسی کارفرما انجام می‌گیرد، طرح‌ها محافظه‌کارانه و دست بالا و درنتیجه غیراقتصادی خواهد بود.

یک راه‌حل این است که با تلفیق طراحی و اجرا به پیمانکاران اجازه داده شود که در مناقصات پیشنهادات خود را برمبنای طرح‌های خویش ارایه دهند. در سال‌های اخیر پیمانکاران به نحو چشمگیری در مرحله ارایه پیشنهادات بر مبنای قراردادهای کلید در دست، از مهندسین مشاور جهت انجام خدمات طراحی استفاده می‌کنند، بنابراین نسبت به سال‌های پیش مشاورین، عموماً خط‌مشی‌هایی اقتصادی‌تر در پیش گرفته‌اند. با این‌حال، نباید تأثیر منفی آن را بر هزینه‌های بهره‌برداری و تعمیر نگهداشت از نظر دور داشت. به‌طور کلی کارفرما باید علاوه بر مدنظر داشتن هزینه‌های اولیه پایین برای پروژه تصریح کند که هزینه‌های بهره‌برداری و تعمیر و نگهداری مشتمل بر قطعات یدکی مورد نیاز در طول عمر مفید پروژه ارزیابی شده و درنظر گرفته می‌شود.

اطمینان از هزینه‌های تمام شده پروژه‌

زمانی‌که کارفرما در ابتدای امر از خواسته‌های خود آگاهی کامل داشته و بعداً تغییری اساسی به لحاظ نیاز‌ها و الزامات پروژه ایحاد نشود، یک قرارداد کلید در دست به صورت قیمت یک قلم بهترین راه‌حلی است که به دلیل انتقال کامل ریسک و مسؤولیت‌های پیمانکار و دادن حداقل فرصت ایجاد تغییرات به گروه مهندسی کارفرما، از هزینه‌های اضافی جلوگیری به عمل می‌آورد.

تشریح ویژگی‌های قرارداد کلید در دست

اینک که جایگاه هریک از روش‌های قراردادی و ضوابط تصمیم‌گیری در مورد انتخاب هرکدام در اجرای پروژه‌های عمرانی مشخص شد، ویژگی‌های قرارداد کلید در دست را به‌صورت جامع‌تری مورد بررسی قرار می‌دهیم.

کلیات

تعداد زیادی از پروژه‌های صنعتی در دنیا به صورت قرارداد طراحی-ساخت اجرا می‌شوند. در این نوع قرارداد‌ها که امروزه به صورت فزاینده‌ای در طرح‌های عمرانی مورد توجه قرار گرفته‌اند، اساساً یک شخصیت حقوقی مستقل و منفرد، مسؤولیت طراحی و اجرای پروژه را عهده‌دار می‌شود که ممکن است یک شرکت تنها یا مشارکت دو یا چند شرکت باشند. شرکت یا سازمانی که مبادرت به اجرای پروژه‌های طراحی ساخت می‌کند الزاماً ضرورتی ندارد که تمامی امکانات مورد نیاز را هم برای طراحی و هم برای اجرا در درون خود داشته باشد. یک پیمانکار اجرایی ممکن است کار طراحی و مهندسی را به پیمانکار دست دوم واگذار کند یا یک شرکت مهندسی، کار اجرا و ساخت را به صورت قرارداد دست دوم توسط پیمانکاری صلاحیت‌دار و باتجربه در زمینه کارهای اجرایی انجام دهد.

تجربه اجرای پروژه‌های کلید در دست ‌نشان داده که به‌طور عمده مزایای زیر را دارا است‌:

•        در پروسه طراحی، مشارکت زیادی توسط گروه اجرایی به عمل می‌آید و اغلب به طرحی اقتصادی و مقرون به صرفه منتج می‌شود.

•        برقراری ارتباط بین پرسنل طراحی و اجرا به راحتی فراهم شده و نتیجه آن به حداقل رساندن زمان کلی پروژه و تبدیل مؤثر مفاهیم مهندسی به طراح‌های اجرایی خواهد بود.

•        کارفرما این‌که مسؤولیت‌ها برعهده یک شخص می‌باشد احساس رضایت بیش‌تری کرده و مجبور نیست وقت و انرژی خود را برای حل دعاوی ناشی از عدم توافق طراح و پیمانکار ساخت در مورد مسایل مختلف پروژه مصروف کند.

    عوامل مشخصه قراردادهای کلید در دست

اساساً در این قرارداد‌ها دو عامل مهم باید مورد توجه قرار گیرد‌:

•  نخست، مسؤولیت پیمانکار در مورد فرایند سیستم

•        دوم، نوع و طبیعت توافقات مالی (این‌که پرداخت‌ها به صورت «یک‌قلم» یا روش‌های دیگر پرداخت، صورت گیرد).

 

          مسؤولیت پیمانکار در مورد فرایند سیستم

تخصیص مسؤولیت‌ها در مورد فرایند سیستم بین کارفرما و پیمانکار یک عامل اساسی در تعیین فلسفه و ارتباط قرارداد طراحی-ساخت می‌باشند، لذا کارفرما مسؤولیت کارکرد فرایندی و راه‌اندازی سیستم را خواهد داشت. در این حالت طراحی بنیادی بر‌عهده پیمانکار نبوده و کار را از مرحله طراحی تفصیلی شروع خواهد کرد. در حالت دوم، طراحی فرایندی سیستم در تخصص پیمانکار بوده و یا حتی ممکن است دانش و تخصص آن فقط نزد او باشد لذا کار از مرحله طراحی مقدماتی توسط پیمانکار انجام شده و درنهایت مسؤولیت کارکرد فرایندی و راه‌اندازی و تضمین بهره‌برداری از سیستم نیز به عهده پیمانکار می‌باشد و در این صورت به دلیل دانش و تخصص بالای پیمانکار، قرارداد کلید در دست منطقی خواهد بود و پیمانکار نه تنها مسؤولیت طراحی و ساخت کارخانه بلکه آزمایشات و راه‌اندازی آن را بر‌عهده داشته و تولید کمی و کیفی محصول را در طول زمان مشخص تضمین می‌کند. در این قرارداد‌ها اغلب ضرورت پیدا می‌کند که پیمانکار پرسنل کارفرما را برای بهره‌‌برداری و خدمات بعد از تکمیل کارخانه آموزش دهد. مسؤولیت عملکرد فرایندی کارخانه به‌صورت تقسیم شده یا مشترک است. کارفرما ممکن است فقط مسؤولیت تهیه فرمول شیمیایی مناسب یا فرایند تئوریک سیستم را داشته و پیمانکار، طراحی انواع گوناگون تجهیزات و ارتباطات آن‌ها را برای این‌که فرایند مذکور عملی شود انجام دهد. به به‌طورکلی هرچقدر که تمایز مسؤولیت‌های کارکرد فرایندی سیستم بین کارفرما و پیمانکار کم‌تر روشن شده باشد پیدا کردن راه‌حل‌های اصلاحی در مواقعی که کارخانه درست کار نکند مطابق آیتم‌های قراردادی مشکل خواهد بود. میزان مسؤولیت پیمانکار در کارکرد فرایندی کارخانه همچنین بر طبیعت ارتباطات او با کارفرما و پیمانکاران جزء تأثیر خواهد گذاشت.

 

نوع و طبیعت توافقات مالی

مشخصه دوم برای این نوع قراردادها، توافقات مالی بوده و نحوه پرداخت، تأثیر به‌سزایی در قرارداد خواهد داشت. در اجرای طرح‌های صنعتی در روش متداول عبارتند از‌: هزینه قابل برگشت (cost plus) و یک‌قلم (lump sum) که در این‌جا فقط قابلیت استفاده از آن‌ها در پروژه‌های طراحی- ساخت صنعتی مورد توجه قرار می‌گیرد. ضمناً یک روش ترکیبی نیز وجود دارد که روش cost plus با سقف هزینه تضمین شده می‌باشد و بیش‌تر مزایای هردو روش مذکور را از دید کارفرما شامل می‌شود، بدین صورت که زمانی‌که هزینه‌ها از حداکثر مقدار تضمین شده تجاوز کند ارتباط قراردادی خطری نسبت به اضافه شدن هزینه‌ها از سقف تضمین شده وجود ندارد در آن‌صورت، حداکثر هزینه تضمین شده موضوعیتی نداشته و قرارداد مشابه یک توافق صرف cost plus اجرا خواهد شد.

          دلایل جذاب بودن پروژه‌های کلید در دست برای پیمانکاران

•        به دلیل سریع بودن این پروژه‌ها، پیمانکار قادر خواهد بود که کار را به سرعت انجام داده و پرداخت‌های مورد انتظار به او انجام شود.

•        باتوجه به ویژگی‌های قرارداد کلید در دست، در بیش‌تر مواقع این تیپ پروژه‌ها وابسته به برنامه زمان‌بندی یا فعالیت‌های دیگران نخواهد بود.

•  پیمانکار برای انتخاب تجهیزات و تکنیک‌های اجرایی آزادی عمل بیش‌تری خواهد داشت.

با این‌حال، مورد آخر برای کارفرما جزو معایب محسوب نمی‌شود. چون هرچند که احتمال دارد یک پیمانکار با به‌کار بردن تجهیزات ارزان قیمت و سطح پایین، کیفیت کار را پایین بیاورد ولی در عین حال او می‌داند که چه نوع تجهیزی به‌راحتی می‌تواند فراهم شده، مطمئن‌تر بوده و کار را بهتر انجام می‌دهد و نهایتاً پیمانکار در صورتی‌که تجهیزات با سیستم به درستی عمل نکند ریسک عدم‌دریافت آخرین پرداخت را تقبل کرده و مهم‌تر از آن این‌که ریسک عدم‌گرفتن کار بعدی را باید بپذیرد.

    شرح وظایف و اختیارات پیمانکار در پروسه اجرای پروژه‌های کلید در دست

در سراسر دنیا پیمانکارانی وجود دارند که در تمام زمینه‌های مهندسی و اجرا مهارت دارند و آن‌چه برای کارفرما اهمیت دارد بهره‌گیری از مجموعه مهارت و تجربه پیمانکاران در پروژه‌ها است که هم سرعت و هم صرفه اقتصادی را در پروژه بهبود بخشد. در پروسه تبدیل خواسته‌ها و الزامات کارفرما به یک طراحی قابل اجرا، پیمانکار با سؤالات زیادی مواجه می‌شود از جمله تفسیرهای گوناگون از مشخصات فنی و سایر مراجع شامل استاندارد‌ها یا تجارب مهندسی و مفاهیمی از این قبیل. لذا در مرحله طراحی تفصیلی، کارفرما یا مشاور او باید اطمینان یابند که پیمانکار از مشخصات عدول نکرده یا استانداردهای پروژه را پایین نیاورد.

اساساً اجرای پروژه باید بر مبنای تفسیر منطقی از اسناد مناقصه یا طراحی بنیادی و مشخصات فنی، تجارب مهندسی استاندارد که پیمانکار در سایر پروژه‌ها مورد استفاده قرارداده، کد‌ها و استانداردهایی که باید به‌کار برده شود، اما باید اتکای کامل به مهارت و تجربه پیمانکار به‌عنوان طراح و اجرا کننده طرح، عملی شود.

کارفرما و مشاورین او در حقیقت با انتخاب روش کلید در دست به مهارت و تجارب پیمانکار اعتماد کرده و بنابراین غیر از مواردی که پیمانکار از وظایف خود به‌صورت اساسی و کلی عدول کند لازم نیست در کار پیمانکار دخالت کرده یا پیشنهادات پیمانکاران را با استاندارد و تجارب مهندسی بین‌المللی پیشرفته و مصالح مربوطه و تجهیزات از منابع و سازندگان تأیید شده تهیه شود.

در قراردادهای کلید در دست نه تنها به‌صورت قانونی بلکه به شکلی کاربردی، زمان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و باید طبق تعهدات، هم از طرف پیمانکار و هم کارفرما مراعات شود. لذا قراردادهای استاندارد با این تفکر تهیه می‌شوند که در هر مرحله‌ای از کار چه طراحی و چه مهندسی، خرید کالا‌ها و تجهیزات یا ساخت و نصب فقط موارد مهم و اساسی مورد بحث قرار گیرد و تأخیری در روند اجرای پروژه حاصل نشود.

در مجموع می‌توان گفت که قراردادهای کلید در دست باید با روشی متفاوت از قراردادهای سنتی مدیریت شوند و پیمانکاران در حین اجرای این قرارداد‌ها باید با ریسک خود، کار را پی ببرند مگر در مواقعی که مسأله ایمنی پیش بیاید. همچنین همان‌گونه که در بیش‌تر نقاط دنیا متداول شده نباید اجازه داد که قراردادهای کلید در دست به سعی و خطاهای مهندسی مبدل شده و نهایتاً به نتیجه‌ای دورتر از آن‌چه در قرارداد به‌عنوان شرح وظایف پیمانکار پیش‌بینی شده بود، منتهی شوند.