ضرورت آشنايي پيمانكاران و كارفرمايان با مفاهيم و روش‌هاي مهندسي ارزش

مهندسي ارزش چيست؟ ضرورت آشنايي پيمانكاران و كارفرمايان با مفاهيم و روش‌هاي مهندسي ارزش مهرداد ركني نژاد   مهندسي ارزش، تلاشي است سازمان يافته كه با هدف بررسي و تحليل تمام فعاليت‌هاي يك طرح، از زمان شكل‌گيري تفكر اوليه تا مرحله طراحي و اجرا و سپس راه‌اندازي و بهره‌برداري انجام مي‌شود و به‌عنوان يكي از […]

مهندسي ارزش چيست؟

ضرورت آشنايي پيمانكاران و كارفرمايان با مفاهيم و روش‌هاي مهندسي ارزش

مهرداد ركني نژاد

 

مهندسي ارزش، تلاشي است سازمان يافته كه با هدف بررسي و تحليل تمام فعاليت‌هاي يك طرح، از زمان شكل‌گيري تفكر اوليه تا مرحله طراحي و اجرا و سپس راه‌اندازي و بهره‌برداري انجام مي‌شود و به‌عنوان يكي از كارآمد‌ترين و مهم‌‌ترين روش‌هاي اقتصادي در عرصه فعاليت‌هاي مهندسي، شناخته شده است. مهندسي ارزش در چارچوب مديريت پروژه، ضمن اين‌كه به تمام اجزاي طرح توجه مي‌كند، هيچ بخشي از كار را قطعي و مسلم نمي‌داند. هدف مهندسي ارزش، زمان كم‌تر براي رسيدن به مرحله بهره‌برداري بدون افزودن بر هزينه‌ها يا كاستن از كيفيت كار است.

افزايش پيوسته هزينه‌هاي اجرايي و توسعه روز افزون فن‌آوري، حذف آن بخش از هزينه‌ها را كه نقشي در ارتقاي كيفيت ندارند و از لحاظ اجرايي نيز غيرضروري مي‌باشند، الزامي ساخته است. به‌كارگيري مهندسي ارزش در پروژه‌هاي اجرايي با توجه به پيچيدگي كار‌ها به ويژه در طرح‌هاي بزرگ اجرايي، مي‌تواند به ابزار بي‌چون و چراي مديريت در كنترل هزينه‌ها تبديل شود. هدف اين روش، از ميان برداشتن يا اصلاح هر چيزي است كه موجب تحميل هزينه‌هاي غيرضروري مي‌شود، بدون آن‌كه آسيبي به‌كاركردهاي اصلي و اساسي طرح وارد ‌آيد. مهندسي ارزش، مجموعه‌اي متشكل از چندين روش فني است كه با بازنگري و تحليل اجزاي كار، قادر خواهد بود، اجراي كامل طرح را با كم‌‌ترين هزينه و زمان تحقق بخشد. هزينه طرح در اين مقوله نه فقط هزينه‌هاي طراحي و اجرا بلكه هزينه‌هاي مالكيت شامل بهره‌برداري، تعمير و نگهداري و هزينه‌هاي مصرف در سراسر دوره عمر مفيد طرح را نيز شامل مي‌شود.

روش‌هاي مهندسي ارزش مي‌تواند موجب اصلاح و ارتقاي كيفيت فرايندهاي توليد صنعتي و انجام طراحي‌هاي جديد در هر مرحله از يك پروژه اجرايي شود. برخلاف آن‌چه كه در صنايع توليدي مرسوم است و مي‌توان يك روش اصلاحي را همواره در مراحل بعدي توليد يك محصول خاص نيز اجرا كرد، در پروژه‌هاي ساختماني كه هر سازه داراي شرايط ويژه‌اي است، حدود به‌كارگيري يك روش اصلاحي مهندسي ارزش، محدود به همان پروژه است گذشته از اين، امكانات صرفه‌جويي در هزينه‌هاي يك پروژه اجرايي نيز در مراحل مختلف آن تفاوت‌هاي بسيار پيدا مي‌كند. با آن‌كه روش مهندسي ارزش را مي‌توان در تمام مراحل يك پروژه اجرايي به‌كارگرفت، بيش‌‌ترين مزاياي آن زماني حاصل مي‌شود كه در نخستين مراحل برنامه‌ريزي و طراحي به‌كار گرفته شود. نوآوري و جنبه‌هاي كاربردي مهندسي ارزش، اين روش را از روش‌هاي سنتي و متعارف كاهش هزينه‌ها، متمايز مي‌گرداند.

روش‌هاي سنتي كاهش هزينه‌ها، عموماً از تجربيات گذشته، نگرش‌‌ها و عاداتي كه جنبه تكرار به خود گرفته است، تبعيت مي‌كند و اثري از خلاقيت در آن‌‌ها ديده نمي‌شود. مهندسي ارزش برعكس، گردآوري اطلاعات، شناسايي عرصه‌هاي مشكل‌دار، پيشنهاد و تدوين روش‌ها و طرح‌هاي ابتكاري، پرورش انديشه‌هاي نو و تلفيق همه‌جانبه ديدگاه‌هايي را كه قرار است توصيه شود، مطرح مي‌سازد.

از سال ۱۹۶۱ كه لارنس مايلز در كتاب روش‌هاي فني تحليل و مهندسي ارزش، تحليل ارزش را همچون ديدگاهي خلاق و سازمان يافته در جهت شناسايي و حذف هزينه‌هاي غير ضروري، تعريف كرد تا سال ۱۹۹۵ كه ساكسنا و كريشنان كتاب مهندسي ارز ش در مديريت پروژه را منتشر كردند، مهندسي ارزش به‌صورت يك روش فني پذيرفته شده در فعاليت‌هاي طراحي و اجرايي در بيش‌تر كشور‌ها تثبيت شد و رسميت يافت، به‌طوري كه بسياري از دست‌اندركاران عرصه‌هاي اجرايي به ويژه طراحان، پيمانكاران و كارفرمايان با مفاهيم و روش‌هاي فني مهندسي ارزش آشنا شدند.

سير تاريخي مهندسي ارزش

تحليل ارزش به‌صورت يك روش فني ويژه، در سال‌هاي پس از جنگ جهاني دوم صورت گرفت. كار طراحي و تدوين اين روش به دستور هري ارليكر معاون فني بخش خريدهاي شركت جنرال الكتريك آغاز شد. وي معتقد بود كه برخي از مواد و مصالح و طرح‌هاي جايگزين، كه به‌طور ضروري و به علت كمبودهاي زمان جنگ به‌كار گرفته مي‌شدند، داراي عملكرد بهتر با هزينه كم‌تر هستند. به دستور او در داخل شركت و به منظور ارتقاي كارايي توليد از طريق تأمين مواد، مصالح وروش‌هاي جايگزين براي مواد و مصالح پرهزينه، كوشش همه‌جانبه‌اي به عمل آمد. در سال ۱۹۴۷ اين وظيفه برعهده لارنس مايلز مهندس ارشد شركت جنرال‌الكتريك نهاده شد. مايلز در مورد روش‌ها و فنون موجود به پژوهش پرداخت و از برخي روش‌هاي مرسوم به‌صورت تلفيقي با روش مرحله به مرحله خويش براي تحليل ارزش بهره گرفت. مايلز كه مبتكر و بنيانگذار مهندسي ارزش به‌شمار مي‌رود، يك روش رسمي را به اجرا درآورد كه در جريان آن چندين گروه از كاركنان شركت، عملكرد محصولات توليدي شركت جنرال الكتريك را بررسي مي‌كردند. آنان به اتكاي روش‌هاي خلاق گروهي و بدون افت كارايي محصول، تغييراتي در محصولات شركت به‌وجود آوردند و هزينه‌هاي توليد را كاهش دادند. روش تحليل ارزش به عنوان يك استاندارد در شركت جنرال الكتريك پذيرفته شد و به تدريج شركت‌هاي ديگر و برخي سازمان‌هاي دولتي نيز اين روش جديد را به عنوان ابزاري براي كاستن از هزينه‌هاي خود به‌كار بستند. اين روش جديد، همان مهندسي ارزش بود. با آن‌كه اغلب روش‌هاي به‌كار گرفته شده در آن روز‌ها تازگي نداشت، بهره‌گيري از فلسفه نگرش عملكردي و كاري نو بود.

در سال ۱۹۵۴ دفتر كشتي‌سازي نيروي دريايي، در سال ۱۹۵۶ ستاد مهندسي ارتش و در سال ۱۹۶۱ نيروي هوايي آمريكا به دنبال به‌كارگيري تحليل ارزش و نتيجه بخش واقع شدن اين روش در تقليل هزينه‌ها، به امكانات و توانايي‌هاي بالقوه آن علاقه‌مند شدند. عنوان «تحليل ارزش» در اين مرحله و به منظور تأكيد بر جنبه‌هاي مهندسي به «مهندسي ارزش» تغيير يافت. در سال ۱۹۶۲ مك نامارا وزير دفاع آمريكا، حيثيت و اعتبار خود را بر كارگيري مهندسي ارزش متكي ساخت. مهندسي ارزش عنصر اصلي حركت در جهت كاهش هزينه‌هاي دفاعي آمريكا شد. مك نامارا حركتي بزرگ در طراحي و اجراي سيستم‌هاي برنامه‌ريزي متكي بر شبكه، روش‌هاي فني ارزشيابي و بازنگري برنامه و روش مسير بحراني ايجاد كرد و دستور داد تا اين روش‌ها در تمام برنامه‌ريزي‌‌ها و طراحي‌هاي وزارت دفاع استفاده شود.

پيش از آغاز استفاده از مهندسي ارزش در آيين‌نامه تداركات نيروهاي مسلح آمريكا، كاربرد آن در عرصه ساختمان و كارهاي اجرايي بسيار اندك و اتفاقي بود. ستاد مهندسي ارتش آمريكا درنخستين دهه كاربرد مهندسي ارزش حدود ۲۰۰ ميليون دلار صرفه جويي كرد، كه بخش عمده اين صرفه جويي نيز نتيجه ارزيابي دوباره پروژه‌هاي اصلي توسط خود اين ستاد بوده است. در همان دوره بيش از ۲۲۰۰ پيمانكار براي كاستن از هزينه‌ها به كمك مهندسي ارزش، پيشنهادهايي ارايه كردند كه از آن ميان ۱۴۰۰ پيشنهاد پذيرفته شد و معادل ۷ ميليون دلار صرفه جويي شد.

صنعت ساختمان تا سال ۱۹۷۲ به‌طور كلي، فقط تا حدودي به مهندسي ارزش ابراز علاقه كرده بود. در سال ۱۹۷۲ دوازدهمين كنفرانس سالانه انجمن آمريكايي مهندسان ارزش ((Sive‌بر به‌كارگيري تحليل ارزش در صنعت ساختمان تأكيد كرد. در سيزدهمين كنفرانس كه در شيكاگو برگزار شد، بيش از نيمي از حاضران را معماران، مهندسان و پيمانكاران تشكيل مي‌دادند. انجمن زمين‌شناسي آمريكا در مارس ۱۹۷۲، اعلام كرد كه شرايط مربوط به مهندسي ارزش در اغلب قراردادهاي معماري، مهندسي و مديريت اجرا، گنجانده شده است. در سال ۱۹۷۴ به دعوت انجمن زمين‌شناسي آمريكا شوراي سراسري مديريت ارزش به منظور توسعه و هماهنگ‌سازي كوشش‌هاي مربوط به مهندسي ارزش، تأسيس شد.

تعاريف و توصيف‌هاي مرتبط با مهندسي ارزش‌:

–  مهندسي ارزش را بازنگري خلاق و سازمان‏ يافته ارزش‌‌ها (Value) و هزينه‌ها (Cost) به منظور بيشينه‏كردن شاخص ارزش (Function/Cost) تعريف كرده‏اند.

–  هدف مهندسي ارزش از ميان برداشتن يا اصلاح هر عاملي است كه موجب تحميل هزينه‌هاي غيرضروري مي‌شود، بي‏آن‌كه آسيبي به‌كاركردهاي اصلي و اساسي سيستم وارد‌‌‌ايد. دستور كار مهندسي ارزش، بهبود مداوم طراحي و اجرا است.

•  مهندسي ارزش صرفاً برنامه‏اي براي كاهش هزينه‌ها نيست، بلكه روشي براي حداكثر نمودن ارزش طرح‌ها مي‌باشد، زيرا در بعضي موارد، كارفرما خواستار سهولت بهره‌برداري و كاهش هزينه‌ها به قيمت افزايش هزينه‌هاي مطالعاتي، طراحي و ساخت است.

•  مهندسي ارزش با بررسي دقيق كاركرد اجزا و يافتن روش‌هاي جديدتر و بهتر، به انجام دادن بهتر كار‌ها كمك مي‌كند.

•  مهندسي ارزش تكنيكي مؤثر براي كاهش هزينه ‏ها، افزايش سودآوري و بهره‏وري، بهبود كيفيت بدون كاستن از جاذبه‌هاي ظاهري و جلوگيري از تأثير سوء بر محيط زيست است.

•  مهندسي ارزش به‌كارفرما اطمينان مي‌دهد كه پروژه‌ها مي‌توانند با بازدهي بيش‌تر انجام شوند.

•  روش‌هاي مهندسي ارزش مي‌تواند موجب اصلاح و ارتقاي كيفيت محصولات يا روش‌ها يا فرايندهاي توليد و انجام طراحي‌‌هاي جديد در هر مرحله از مراحل اجرايي يك پروژه شود.

•  مهندسي ارزش يا تحليل ارزش يك تكنولوژي مديريتي است كه در پي برقراري توازن عملي ميان هزينه، قابليت اطمينان و عملكرد در يك محصول/خدمت، پروژه، فرآيند يا اجزاي هر يك از آن‌‌ها است.

توصيه‌هاي مهندسي ارزش‌:

– هزينه‌هاي تمام طول عمر پروژه را مد نظر قرار دهيد نه فقط مقاطعي از آن را.

– شاخص ارزش (كاركرد به هزينه) سيستم يا زيرسيستم مورد نظر را بالا ببريد.

– تأثير هر پيشنهاد مهندسي ارزش را در صورت جوابگويي به عملكرد از نقطه نظر زمان، هزينه و كيفيت تحليل كرده و گزارش كنيد.

– در برنامه‌هاي مهندسي ارزش، نيازهاي تصريح شده، تلويحي و تكويني را مورد توجه قرار دهيد.

– براي خلاقيت ذهني طرف‌‌هاي ذي‌ربط و ذينفع احترام قايل شويد و براي بروز آن، فضاي مناسب ايجاد كنيد.

– رأي نهايي از آن كارفرما است، آن را بپذيريد.

– مهندسي ارزش مي‌تواند حلال مشكلات باشد، به شرط آن‌كه از طريق نظام طراحي، منسجم و تحت كنترل باشد و با مستندات شفاف و يكپارچه‏اي پشتيباني شود.

– به‌كارگيري مهندسي ارزش با استفاده از تحليل كاركرد عوامل و محصولات معمولاً توسط يك گروه آموزش ديده و متخصص به نام گروه مهندسي ارزش صورت مي‌گيرد.

– گروه مهندسي ارزش مستقل از گروه طراحي است.

– متخصصين مهندسي ارزش در زمينه تحليل پروژه‌ها از ديدگاه هزينه/كاركرد آموزش ديده‏اند.

– گروه مهندسي ارزش با استفاده از ديدگاه هزينه/كاركرد به دنبال گزينه‌هاي طراحي هستند كه واجد بهبود در زمينه عملكرد، هزينه‌هاي ساخت و برپايي و هزينه‌هاي طول عمر پروژه باشند.

– گروه مهندسي ارزش، همچنین نقطه‏ نظرات خود را در زمينه بهبود روش‌هاي ساخت يا زمان‌بندي اجرا، كه بر بهينه‏‌سازي بهره‏‌برداري و تعمير و نگهداري مؤثر است به‌كارفرما ارايه مي‌كند.

سير تاريخي مهندسي ارزش

چهاردهمين اجلاس انجمن آمريكايي مهندسان ارزش كه در سال ۱۹۷۳ به تشريح دستاوردهاي مهندسي ارزش پرداخت، مشخص كرد كه به ازاي هر يك دلار سرمايه‌گذاري براي اجراي مهندسي ارزش چيزي حدود ۵۳/۴ دلار صرفه جويي در هزينه‌هاي اجرايي به‌دست آمده است، به نحوي كه از زمان به‌كارگيري مهندسي ارزش در آمريكا تا سال ۱۹۷۳ معادل ۱٫۸ميليارد دلار صرفه جويي شده است. اين صرفه جويي تا سال ۱۹۸۹ به بيش از ۴٫۳ ميليارد دلار افزايش يافته است. بازده مهندسي ارزش از سال ۱۹۷۳ تا سال ۱۹۹۵ براي هر يك دلار هزينه سرمايه‌گذاري شده، مبلغي حدود ۱۵ تا ۳۰ دلار بوده است.

آن‌چه از تجربيات اجراي مهندسي ارزش تا كنون حاصل شده است، كشف و تدوين برخي مفاهيم و اصول بنيادي است كه اساس رشد و تكامل روش‌هاي مهندسي ارزش قرار گرفته است. اين اصول بنيادي عبارتند از‌‌:

۱- بهره‌‌گيري از كارشناسان چند تخصصي براي اعمال تغييرات.

۲- تكميل تدريجي تغييرات از طريق مطالعه و بررسي عيني كار.

۳- بهره‌‌گيري از يك منطق اساسي براي طرح پرسش‌ها.

۴- برنامه‌ريزي انجام كار.

در طي چندين سال، روش‌هاي فني مهندسي ارزش همانند عرصه‌هاي به‌كارگيري آن، گسترش پيدا كرد. امروزه تحليل يا مهندسي ارزش، رشته‌اي شناخته شده براي ارتقاي ارزش توليدات يا خدمات به شمار مي‌رود.

فرايند مهندسي ارزش، فرايندي منطقي و ساختار يافته است كه در آن از يك گروه كارشناس چند تخصصي براي هدف‌هاي زير استفاده مي‌شود‌‌:

۱- انتخاب پروژه يا محصول مناسب براي تحليل با توجه به زمان صرف شده براي مطالعه.

۲- مشخص كردن و اندازه‌گيري كردن ارزش جاري يك پروژه و محصول يا اجزاي تشكيل دهنده آن با توجه به عملكردهايي كه نيازها، هدف‌‌ها و خواسته‌هاي يك پروژه را برآورد مي‌سازد.

۳- تدوين و ارزيابي گزينه‌هاي جديد براي تخمين يا ارتقاي كيفيت بخش‌هاي وابسته با هزينه كم‌تر.

۴- انطباق گزينه جديد با به‌ترين راه عملي كردن آن.

گروه مهندسي ارزش از طراحان، پيمانكاران، تحليل گران ارزش و كارفرماي يك پروژه اجرايي تشكيل مي‌شود. اين گروه گرچه در كنار يكديگر و در پروژه‌اي واحد كار نمي‌كنند اما از لحاظ موضوع به يكديگر مربوط بوده و با زمينه‌هاي تخصصي مجموعه نيز آشنايي دارند.

نقش گروه طراحي در به‌كارگيري موفقيت‌آميز تحليل ارزش، بسيار مهم است، زيرا بيش‌تر دست اندركاران عرصه اجرايي به‌طور كامل به توانايي مهندسي ارزش پي نبرده‌اند و به بهره‌گيري عملي از روش‌هاي فني اين تحليل نپرداخته‌اند. تحليل‌گر ارزش بايد راه‌هاي متعادل‌سازي گروه را دريابد و با آنان هم‌فكري و همدلي كند تا اعضاي مجموعه به تفكر مهندسي ارزش نزديك شوند. تحليلگر ارزش بايد با فراهم آوردن فرصت لازم براي يكايك افراد مجموعه، امكان ارايه ديدگاه‌هاي آنان را ميسر سازد تا افراد بدون نگراني از اين‌كه ممكن است اظهار‌نظر آن‌‌ها چندان فني و عملي نباشد، ديدگاه‌هاي خود را مطرح كنند. گاهي به‌ترين و ارزان‌‌ترين راه‌حل‌‌ها از پيشنهاد‌ها و ديدگاه‌هايي كه به نظر كم ارزش و سطحي مي‌آيند، حاصل مي‌شود.

عملكرد مهندسي ارزش‌‌:

آن‌چه از تجربيات اجراي مهندسي ارزش تا كنون حاصل شده است، كشف و تدوين برخي مفاهيم و اصول بنيادي است كه اساس رشد و تكامل روش‌هاي مهندسي ارزش قرار گرفته است. اين اصول بنيادي عبارتند از‌‌:

۱- بهره‌‌گيري از كارشناسان چند تخصصي براي اعمال تغييرات.

۲- تكميل تدريجي تغييرات از طريق مطالعه و بررسي عيني كار.

۳- بهره‌‌گيري از يك منطق اساسي براي طرح پرسش‌ها.

۴- برنامه‌ريزي انجام كار.

در طي چندين سال، روش‌هاي فني مهندسي ارزش همانند عرصه‌هاي به‌كارگيري آن، گسترش پيدا كرد. امروزه تحليل يا مهندسي ارزش، رشته‌اي شناخته شده براي ارتقاي ارزش توليدات يا خدمات به شمار مي‌رود.

مهندسان مشاور در جريان طراحي و پس از ارايه طرح به سختي مي‌پذيرند كه ارزش داوري را كه براي كار خود قايلند ممكن است با روش‌هاي فني و عملي كه گروه تحليل ارزش ارايه مي‌دهد، ناسازگاري داشته باشد. حال آن‌كه مشاور و طراح هر چند كه بايد از بيش‌‌ترين داده‌ها و آمار موجود در طراحي خود استفاده كنند باز ممكن است به دلايلي، دسترسي به كليه اطلاعات مورد نياز براي تهيه مناسب‌‌ترين طرح را نداشته باشند. گذشته از اين، بيش‌‌ترين اشكالات و نارسايي‌هاي طراحي در مرحله اجرا پيش مي‌آيد، در مرحله‌اي كه بازشدن جنبه‌هاي مختلف كاري عوارض پنهان و ناشناخته كار را آشكار مي‌سازد و شرايط جديدي را به طرح تحميل مي‌كند.

مهندس مشاور بايد ظرفيت پذيرش مهندسي ارزش را با ارزش‌هاي داوري خود داشته باشد و تغييرات را به راحتي بپذيرد و تحميل شرايط مهندسي ارزش را توهيني به مقام تخصصي خود تلقي نكند.

پيمانكاران، تقريباً همواره در حين اجرا با مسايل و مشكلات تازه‌اي روبه‌رو مي‌شوند كه لزوم تغييرات در طراحي يا حتي بازنگري طراحي ضرورت مي‌يابد با آن‌كه بيش‌‌ترين موارد به‌كارگيري روش‌هاي فني تحليل ارزش، در مرحله اجرا انجام مي‌شود، بايد پذيرفت كه موفقيت كامل اين كار به توانايي پيمانكاران مجرب براي مشاركت در تحليل ارزش بستگي دارد. يكي از مشكلات كنوني در عرصه اجرايي، دوگانگي بين طراحي و اجرا است.

به رسميت شناختن توانايي‌هاي مدير يا سرپرست كارگاه مي‌تواند به‌كارگيري روش‌هاي تحليل ارزش را تضمين كند.

كارفرما مهم‌‌ترين و اصلي‌‌ترين جنبه مشاركت كار را در حلقه تحليل ارزش به عهده دارد. پشتيباني فعالانه كارفرما، ضامن موفقيت و مؤثر واقع شدن كار است. كارفرما براي آن‌كه تمايل لازم را براي انجام اين پشتيباني پيدا كند، بايد با مسؤوليت‌هاي مجموعه تحليل ارزش و حدود آن مسؤوليت‌ها در چارچوب ساختار حق‌الزحمه‌اي موافقت نامه طرح، آشنا باشد. با توجه به اين‌كه بيش از ۵۰ درصد از كل بودجه برنامه‌ريزي شده بيش‌تر كشور‌ها صرف كارهاي اجرايي مي‌شود، از اين رو مجريان طرح‌ها و پروژه‌ها، متحمل هزينه‌هاي بس سنگيني مي‌شوند. محدوديت‌هاي مالي و قيمت‌هاي اجرايي كه هر روز افزايش مي‌يابند، بازگشت ارزش كامل پولي را كه كارفرما هزينه مي‌كند و بايد به دور از هرگونه هزينه‌هاي غير ضروري باشد، به‌طورجدي مطرح ساخته است.

مهندسي ارزش يكي از ابزارهاي مؤثر براي دست‌يابي به اجراي طرح‌ها با كم‌‌ترين هزينه، همراه با اطمينان بخشي طرح، سودمندي، قابليت تعمير و نگهداري و حفظ جنبه‌هاي زيبايي كار است.

مهندسي ارزش چون موجب كاهش هزينه‌هاي اجرايي و صرفه جويي در هزينه‌ها مي‌شود، از اين رو كارفرمايان تمايل دارند تا با پرداخت حق‌الزحمه جداگانه‌اي به تحليل‌گران ارزش، همواره از حضور و تداوم فعاليت گروه تحليل‌گر ارزش در كنار خود، بهره‌مند باشند.

به‌كارگيري مهندسي ارزش كه در ابتدا از آمريكا آغاز شد با تأخير به ساير كشور‌ها نيز انتقال يافت. كشورهاي اروپايي، ژاپن و هند بعد از آمريكا بيش‌‌ترين استفاده را از امكانات بالقوه مهندسي ارزش بردند و با تلفيق روش‌هاي مهندسي ارزش در آمريكا با روش‌هاي رايج در كشورهاي خود، به صرفه جويي‌هاي قابل توجهي دست يافتند. امكانات بالقوه به‌كارگيري مهندسي ارزش در طرح‌هاي عمراني، بيكران است. پيشگامان اين روش، راه را علامت گذاري و مشخص كرده‌اند. كشور ما هنوز در ابتداي راه قرار دارد، كارهاي بسياري بايد انجام شود تا بتوان گفت دست‌اندركاران عرصه‌هاي اجرايي كشور ما نيز از فرصت‌هايي كه توسط مهندسي ارزش در كاستن از هزينه طرح‌ها و پروژه‌ها فراهم مي‌شود، بيش‌‌ترين بهره و فايده را خواهند برد.

مهندسي ارزش در دنيا كارايي خود را اثبات كرده است. در ژاپن از ۶۹۸ شركت كه مورد بررسي قرار گرفته‌اند، حدود ۷۱ درصد، مهندسي ارزش را در توليد محصولات و ارايه خدمات خود استفاده كرده‌اند.

در آمريكا و كانادا استفاده از متدولوژي ارزش در صنايع عمده، عموميت داشته و در طرح‌هاي عمومي (دولتي) اجباري هستند. مهندسي ارزش در دايره عمران آمريكا در بين سال‌هاي ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ بيش از ۳۵ ميليارد دلار صرفه‌جويي در پي داشته و از ۵۵ ميليارد دلار هزينه اضافي نيز جلوگيري كرده است (در حدود در آمد نفتي ايران در همين مدت) در حالي‌كه ۸۵ درصد درآمد عربستان، به عنوان ثروتمند‌ترين كشور عربي، از فروش نفت حاصل مي‌شود، بيش از ۲۰ سال است كه مهندسي ارزش را در دستور كار خود قرارداده است.

جملات برتر از مهندسي ارزش‌‌:

۱. مشكلات امروز ناشي از عدم‌برنامه‌ريزي ديروز است‌.

۲. كيمياي جوامع، نيروهاي خلاق و نخبه آن‌هاست.

۳. قبل از اين‌كه ببينيم چگونه بسازيم، ببينيم‌: چرا بايد بسازيم.

۴. مهندسي ارزش مهندسان را در جايگاه مخترعان و نوآوران‌ مي‌نشاند.

۵. جمله نهايي‌‌: توسعه پايدار متكي بر كار گروهي و خلاقيت جامع‌نگري.

۶. تفكر خلاق عبور از الگوي متعارف حل مسأله است‌.

۷٫ خلاقيت حاصل تخيل است، به‌صورتي كه تركيبي جديد از افكار ايجاد شود.

۸. تفكر خلاق وسيله‌اي براي حل مشكلات است‌.

۹. براي آن‌كه با صورت به زمين نخوري، لازم نيست بيش از حد به عقب خم شوي.

۱۰. از جالب‌‌ترين دستاورد‌ها در ساخت سد كريبا اين است كه جاده دسترسي آن علي‌رغم تمام مشكلات موجود در ميان انبوه جنگل (با خلاقيت مهندسان) بر روي مسير حركت فيل‌‌ها ساخته شد.

در چه پروژه‌هايي مهندسي ارزش توصيه مي‌شود‌:

– پيچيدگي بالا «تعدد عوامل»

– هزينه بالا «پروژه‌هاي بزرگ»

– تكرارپذيري اجزا

– فاصله زماني زياد بين طراحي و اجرا

– ريسك بالا