برنامه‌ریزی مدیریت ریسک شرکت در مناقصه محمد جهانگیر، حبیب‌ا… براتی، محمود چرامی، فرامرزهادی‌نیا یکی از ریسک‌های مهمی که هر پیمانکاری با آن دست به گریبان است، ریسک در مناقصه است که می‌تواند باعث از دست دادن پروژه و یا عدم‌امکان انجام آن با قیمت پیشنهادی شود. در این تحقیق با توجه به حیاتی بودن اثر […]
برنامه‌ریزی مدیریت ریسک شرکت در مناقصه
محمد جهانگیر، حبیب‌ا… براتی، محمود چرامی، فرامرزهادی‌نیا
یکی از ریسک‌های مهمی که هر پیمانکاری با آن دست به گریبان است، ریسک در مناقصه است که می‌تواند باعث از دست دادن پروژه و یا عدم‌امکان انجام آن با قیمت پیشنهادی شود. در این تحقیق با توجه به حیاتی بودن اثر این ریسک، سعی می‌شود وضعیت ریسک‌های پروژه بررسی شده، منابع تأثیرگذار در تغییرات هزینه شناسایی، و ریسک شرکت در مناقصه که تا کنون کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است، ارزیابی و تحلیل شود. با انجام تحلیل کیفی نسبت به اصل قبول یا رد پروژه آگاهی پیدا کرده و در صورت قبول پاسخ مناسب ارایه می‌شود. این پاسخ مناسب، نوع شرکت در مناقصه و رویکرد مدیریتی آن را مشخص خواهد کرد.
مقدمه
مدیریت ریسک مناقصه، فرایند اتخاذ تصمیم نهایی در مناقصه به‌منظور افزایش سودآوری پروژه و کاهش احتمال از دست دادن مناقصه است. ریسک شرکت در مناقصه یک ریسک غیرمحض (شرطی) بوده چراکه نتیجه آن می‌تواند ضرر یا منفعت باشد. همچنین ریسک شرکت در مناقصه یک ریسک پویا بوده و به تغییرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری در جامعه شدیداً وابسته است.
مدیریت ریسک شرکت در مناقصه فرایندی سیستماتیک در شناسایی، تجزیه و تحلیل کمی و کیفی منابع مؤثر در هزینه پروژه و درنهایت اتخاذ تصمیم نهایی قیمت پیشنهادی برای مناقصه به منظور ایجاد تعادل بین بیشینه نمودن احتمال انجام موفقیت‌آمیز پروژه با قیمت پیشنهادی و کمینه نمودن احتمال رد در مناقصه است. مدیریت ریسک شرکت در مناقصه همانند مدیریت ریسک یک فرایند مرحله‌ای (پله‌ای) است که در زیر به تشریح این فرایند می‌پردازیم.
برنامه‌ریزی مدیریت ریسک شرکت در مناقصه فرایند محاسبه قیمت پروژه و به‌دست‌آوردن هزینه نهایی است. این هزینه یک عدد خام بوده و هنوز هیچ ضریبی در آن ضرب نشده است. کلیه مراحل کار باید با دقت زیاد انجام شده و آخرین تغییرات قیمت در محاسبات منظور شود تا از درجه اتکاپذیری لازم برخوردار شود.
تبیین منابع ریسک شرکت در مناقصه
تبیین منابع ریسک شرکت در مناقصه فرایند شناسایی منابع ریسک احتمالی مؤثر بر هزینه پروژه و تعیین مشخصه‌های هریک از آنها و مستندسازی می‌باشد. بعد از جمع‌آوری اطلاعات لازم در مورد پروژه بایستی با تجزیه و تحلیل آنها منابع مؤثربر هزینه شناسایی شوند. در ادامه برخی منابع مؤثر بر ریسک شرکت در مناقصه خواهد آمد.
نرخ بهره
این منبع عبارت از کاهش ارزش مبلغ صورت‌وضعیت دریافتی در اثر تغییر نرخ‌های بهره است. درصورتی که پروژه در محیطی بی‌ثبات و با تغییرات سریع نرخ بهره و میزان تورم در حال اجرا است، اثر آن تشدید می‌شود. همچنین در آن صورت تأخیر در وصول صورت‌وضعیت‌ها تأثیر مستقیم و زاینده‌ای خواهد داشت، که لازم است به نحوه برخورد قرارداد با این موضوع توجه خاص شود. همچنین در صورتی که تأخیر در پرداخت‌ها در متن قرارداد دیده نشده باشد، بایستی بهره پولی که به‌طور راکد نزد کارفرما می‌ماند در محاسبات منظور شود.
تورم
این منبع، عبارت از کاهش ارزش مبلغ صورت‌وضعیت دریافتی نسبت به‌کار انجام شده به دلیل افزایش قیمت کالا‌ها و خدمات مصرفی بر اثر تورم است. اگر سیستم پرداخت قرارداد شامل تعدیل نباشد و یا افزایش شاخص‌های اعلام شده تعدیل کم‌تر از میزان واقعی تورم موجود در جامعه باشد، در آن صورت مبلغ صورت‌وضعیت دریافتی برای هزینه‌های انجام شده ناکافی می‌باشد. به علاوه، پیمانکار توان تهیه مصالح لازم برای ادامه کار را نیز از دست داده و این اثر به‌صورت فزاینده تشدید می‌شود. بنابراین داشتن درک صحیحی از وضعیت جامعه و تورم آن برای هر پیمانکاری ضروری است.
سیاست‌های ارزی
این منبع عبارت از تغییر قوانین ارزی داخلی کشور، نظیر تثبیت نرخ برابری ارز است. همچنین تغییرات نرخ برابری ارز که نشأت گرفته از سیاست‌های ارزی نیز می‌تواند باشد در همین مقوله می‌گنجد. در صورتی که نوع پرداخت قرارداد ارزی باشد، احتمال سود یا زیان در یک وضعیت غیرپوششی (بدون تعدیل) در اثر افزایش یا کاهش ارزش یک پول خارجی وجود دارد که بایستی به آن توجه شود.
وضعیت عرضه و تقاضای منابع
این منبع عبارت از تغییر (معمولاً کاهش) برخی منابع در شرایط نابرابر با سایر تغییرات به دلیل اختلاف میزان عرضه با تقاضا است. از دلایل این امر می‌توان به افزایش سریع نیاز به منابع براثر سرمایه‌گذاری گسترده دولت در صنعتی ویژه و یا منطقه‌ای خاص اشاره کرد.
قرارداد‌ها با توجه به نوع پروژه تحت سیستم‌های مختلفی به مناقصه و اجرا گزارده می‌شوند. یکی از فاکتورهای مهم سیستم اجرای پروژه، نوع پرداخت آن است. در سیستم «پرداخت هزینه+دستمزد ثابت با تضمین سقف قیمت» پیمانکار بیش‌ترین ریسک و در سیستم «پرداخت هزینه+ دستمزد ثابت» پیمانکار کم‌ترین ریسک را دارا است.
وضعیت مالی شرکت
یکی از منابع مهم و مؤثر در فرایند شرکت در مناقصه، وضعیت بد مالی شرکت پیمانکار بوده که در اثر ناتوانی او در پرداخت تعهدات خود ایجاد می‌شود. بر این اساس، پرداخت‌های یک پیمانکار همیشه عقب بوده و تصمیم دارد برای جبران بدهی اتمام پروژه‌های قبلی از پیش‌پرداخت پروژه بعدی استفاده کند. بنابراین ناچار است که حتی‌المقدور و با کم‌ترین قیمت منطقی برنده مناقصه شود. این مسأله باعث خواهد شد تا وی در برآورد نهایی قیمت قدری خوش‌بینانه عمل کند.
تحلیل کیفی ریسک شرکت در مناقصه
تحلیل کیفی به این دلیل صورت می‌گیرد تا نشان دهد که اگر پروژه به علت ریسک‌های بالقوه طبق برنامه دنبال نشود هزینه پروژه چه تغییری خواهد نمود و همچنین به مدیر‌عامل شرکت (تصمیم‌گیرنده) نسبت به لزوم (و یا عدم‌لزوم) تغییر قیمت پیشنهادی جهت چیره شدن بر هزینه‌های احتمالی هشدار می‌دهد.
تعیین اهداف و اصول
تحلیل کیفی ریسک شرکت در مناقصه ۳ هدف دارد:
– بررسی اهمیت نسبی منابع شناسایی شده مؤثر بر قیمت پیشنهادی در زمان انجام مناقصه.
– طبقه‌بندی منابع شناسایی شده بر حسب اولویت هریک از لحاظ تأثیرگذاری بر هزینه پروژه.
– گردآوری اطلاعات لازم در مورد لزوم و یا عدم‌لزوم تغییر قیمت پیشنهادی براساس میزان ریسک موجود.
لازم به ذکر است که تحلیل کیفی میزان تغییر قیمت را نمی‌تواند مشخص کند.
مرور شرایط پروژه
در اسناد مناقصه، باید مواردی از قبیل نوع پرداخت قرارداد، وجود و یا عدم‌وجود جرایم مالی، تأخیر در پرداخت صورت‌وضعیت، جریمه دیرکرد و پاداش اتمام زودهنگام، موقعیت جغرافیایی پروژه و منابع در دسترس آن مورد بررسی قرار گیرد. همچنین به نوع کارفرما (دولتی یا خصوصی) و توان مالی او و نیز توانمندی مشاور باید توجه شود.
تعیین منابع مؤثر بر ریسک شرکت در مناقصه
در فرایند تعیین منابع می‌بایست مراحل چک لیست منابع محتمل، تکمیل پرسش‌نامه از مدیران پروژه‌های اجرا شده، اطلاعات موجود از پروژه‌های قبلی و مرور شرایط آنها، با دقت انجام شود. اگر منبع ریسک و اثر آن به خوبی شناسایی شود، تعیین راه‌های کنترل آن نیز ساده‌تر می‌شود.
نمایش منابع مؤثر بر ریسک شرکت در مناقصه
همان‌طور که ذکر شد برای تعیین منابع مؤثر بر ریسک شرکت در مناقصه می‌توان از اطلاعات به‌دست آمده از پروژه‌های قبلی استفاده کرد. این اطلاعات باید قبلاً جمع‌آوری و بایگانی شده باشند. به همین دلیل نیز یکی از مراحل فرایند تحلیل کیفی ریسک شرکت در مناقصه، نمایش منابع مؤثر می‌باشد. این مرحله تأثیری در پروژه فعلی نداشته و فقط برای پروژه‌های آتی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعات این مرحله در دو مرحله به‌دست می‌آید:
پس از بررسی منابع ریسک با مستندسازی منابع شناسایی شده می‌توان نسبت به تکمیل لیست منابع مؤثر اقدام کرد.
پس از پاسخ به ریسک با ثبت اطلاعات پروژه و نتایج حاصله می‌توان منابع شناسایی شده را ارزیابی کرد.
بررسی منابع ریسک شرکت در مناقصه
بررسی منابع خروجی‌های زیر را شامل می‌شود
۱- فهم و ارتباط منابع ریسک: پیدا کردن درک منطقی از منابع مؤثر، فرم‌های اطلاعات تاریخی منبع اقتصادی (نظیر تاریخچه تغییرات قیمت یک کالا)، تصویر وابستگی منابع مختلف با هزینه پروژه.
۲- اولویت‌بندی منابع بر مبنای میزان تغییر در هزینه پروژه.
۳- تعیین راه‌کارهایی برای کاهش سطح تأثیر منابع منفی و در نظر گرفتن ضرایبی برای جبران آن.
کنترل ریسک
برای کنترل ریسک شرکت در مناقصه باید ابتدا منابعی که احتمال و اثر آنها کم است، حذف و بقیه اولویت‌بندی شده
و مهم‌ترین‌های آنها تحلیل می‌شود. برای کنترل ریسک باید ابتدا منابع دارای تأثیر زیاد کنترل شوند و از مؤثر بودن اعمال کنترلی ریسک اطمینان حاصل شود، به‌طوری که شدت ریسک کاهش یابد (معمولاً با کاهش میزان اثر
منبع ریسک).
پاسخ کیفی به ریسک شرکت در مناقصه
بر طبق راهنمای دانش مدیریت پروژه ۲۰۰۴ روش‌های پاسخ به ریسک به‌طور کلی به پذیرش، کاهش، مشارکت، انتقال، اجتناب، بهره‌برداری و افزایش تقسیم‌بندی شده است که از این میان روش‌های بهره‌برداری، تسهیم، افزایش و پذیرش برای پاسخ به ریسک‌های مثبت در نظر گرفته شده است. باید توجه داشت که منظور از پاسخ به ریسک انتخاب یک یا چند گزینه به عنوان بهترین پاسخ ممکن است. ریسک شرکت در مناقصه یک ریسک محض نبوده و می‌تواند طیفی از تبعات مثبت تا منفی داشته باشد. بنابراین از میان پاسخ‌های ذکر شده روش‌های پذیرش، کاهش، تسهیم، انتقال و اجتناب برای پاسخ‌دهی به ریسک شرکت در مناقصه مناسب به نظر می‌رسد. دامنه کاربرد این روش‌ها و چگونگی تطبیق آنها با ریسک شرکت در مناقصه در ادامه شرح داده می‌شود.
پذیرش ریسک این پاسخ نشان می‌دهد که پیمانکار تصمیمی به تغییر قیمت خود نداشته و یا ناگزیر از برنده شدن در مناقصه است.
برای پذیرش ریسک باید یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:
– پیمانکار پروژه یا پروژه‌هایی را به اتمام رسانده و برای جلوگیری از بیکاری تجهیزات و از دست دادن کادر فنی و نیروی متخصص خود، مصمم به برنده شدن در مناقصه داشته باشد.
– در برخی مقاطع زمانی به یک‌باره مناقصه‌های بزرگ زیادی صورت می‌گیرد که شروع برنامه‌های ۵ساله توسعه کشوری از آن جمله است. با توجه به محدودیت پروژه‌های زیربنایی پیمانکاران بزرگ سعی دارند تاحتی‌المقدور در این برهه چند پروژه به‌دست‌آورند.
در بعضی موارد شرکت‌های تازه تأسیس و نوپا برای کسب پروژه و ایجاد پشتوانه و سابقه کاری برای خود اقدام به پذیرش ریسک می‌کنند. هدف آنان از پذیرش ریسک، ورود به عرصه رقابت پیمانکاری برای پروژه‌های آتی است.
پذیرش ریسک به دو صورت انفعالی و فعال می‌تواند باشد. در پذیرش انفعالی برنامه قبلی برای مواجهه با تغییرات هزینه وجود ندارد. در پذیرش فعال ارزیابی و برنامه‌ریزی قبلی وجود دارد و به
۳ صورت میسر است:
– برنامه مواجهه با افزایش هزینه‌ها
اصولاً مدیران پروژه تجربیات و تصوراتی برای چگونگی کاهش هزینه برخلاف آنچه که در شرکت در مناقصه ذکر شده است، دارند. برای آنکه بتوان روی این تجربیات حساب دقیقی باز کرد، بایستی به‌صورت برنامه‌ای مکتوب درآید تا تصمیم‌گیرنده نهایی بتواند با اطمینان بیش‌تری نسبت به پذیرش و یا عدم‌پذیرش ریسک قیمت پیشنهادی
اقدام کند.
– تحلیل رقبا
تحلیل رقبا معمولاً یک کار درونی پیمانکاران مطرح به منظور برآورد قدرت مالی رقبا و توان اجرایی آنها است. این کار بیش‌تر در مورد پروژه‌های بزرگ و یا پروژه‌هایی که پیمانکار بایستی مبلغ زیادی تأمین مالی نیز بکند اتفاق می‌افتد، چرا که پیمانکاران معدودی توان انجام آن را دارند.
– ارزیابی پیمانکاران جزو
در بعضی موارد پیمانکارانی که از سابقه و رتبه لازم برای شرکت در مناقصه برخوردار نبوده و یا توانایی فنی و تجهیزات انجام کل پروژه را ندارند، حاضرند کارهایی را که در توان آنهاست با قیمت کم‌تری انجام دهند. پیش‌بینی این گزینه می‌تواند یکی از راه‌های برخورد آتی با افزایش هزینه‌ها باشد.
کاهش ریسک
در صورتی که پذیرشِ ریسک ارایه قیمت‌های پایین به منظور برنده شدن در مناقصه غیرمنطقی است، بهتر است که به کاهش ریسک پرداخت. کاهش ریسک شرکت در مناقصه به این امر اشاره دارد که پیمانکار ریسک را پذیرفته، اما یک سری عملیات برنامه‌ریزی شده تدافعی برای کم کردن اثر بالقوه آن، در پیش گرفته است. این امر می‌تواند به دو روش صورت گیرد:
الف: کم کردن احتمال افزایش هزینه
ب: کم کردن میزان افزایش هزینه
کم کردن احتمال افزایش هزینه با تغییر در قیمت پیشنهادی میسر است. اما کاستن از میزان افزایش هزینه‌ها به توان و تجربه مدیریت پروژه بستگی دارد.
تسهیم ریسک
در صورتی که افزایش قیمت به منظور کاهش ریسک غیرمنطقی است، بهتر است که به تسهیم ریسک شرکت در مناقصه پرداخت. برای این منظور به ۳ صورت می‌توان عمل کرد:
الف- تسهیم ریسک یک پروژه با شرکتی دیگر: برای تسهیم ریسک یک پروژه با یک یا چند شرکت دیگر می‌توان از شراکت چند پیمانکار سود برد. مسؤولیت تضامنی نتیجه یکی شدن، شراکت و همراهی دو یا چند شرکت پیمانکاری برای اجرای یک پروژه است. این نوع آرایش سازمانی اغلب بهترین گزینه برای مشارکت در ریسک شرکت در مناقصه و انجام بهتر پروژه با هزینه کم‌تر نسبت به موقعی است که هر پیمانکار به تنهایی عمل کند. دلایل این موفقیت عبارتند از:
– هر پیمانکار بخشی را که در آن تخصص بیش‌تری دارد، انجام داده و بنابراین هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
در صورت عدم‌موفقیت مالی، هریک از پیمانکاران نسبت به حالت انفرادی کم‌تر متضرر می‌شوند.
در پروژه‌هایی با مبلغ پیمان خیلی زیاد، مشارکت پیمانکاران از ورشکستگی آنان جلوگیری به عمل می‌آورد.
ب- تسهیم ریسک چند پروژه درون یک شرکت با ازدیاد پروژه‌ها: بدین منظور یک پیمانکار بایستی پروژه‌های خود را زیاد و گسترده سازد. در این صورت سود یک پروژه می‌تواند ضرر پروژه دیگر را برای او بپوشاند. در صورتی که یک پیمانکار تک‌پروژه‌ای باشد (تعداد پروژه‌های وی بسیار محدود باشد) ممکن است با تمرکز بر روی آن پروژه سود زیادی نصیب خود سازد. اما در صورت ضرردهی پروژه، امکان ورشکستگی پیمانکار خیلی زیاد است. یک پیمانکار با سرمایه‌گذاری در چند پروژه وقتی که پروژه‌ها جدای از یکدیگر در نظر گرفته شود و استفاده از درآمد و منفعت پروژه‌های سودده، می‌تواند زیان پروژه ضررده خود را جبران کرده و وضعیت مالی شرکت را در کل بهبود بخشد. لازم به ذکر است که فرض بر آن است که پیمانکار در موارد کم‌تری در برآورد قیمت به بیراهه می‌رود و پروژه‌های سودآور وی بیش از پروژه‌های ضررده اوست. یک پیمانکار تخصصی در یک رشته خاص هم امکان ازدیاد پروژه‌های خود را دارد.
واضح است که پیمانکاران عمده و بزرگ، در مقایسه با پیمانکاران کوچک‌تر و جزو، شانس بیش‌تری برای ازدیاد پروژه‌ها دارند. چرا که شرکت‌های کوچک ابزار و امکانات اداره چندین پروژه بزرگ در مناطق مختلف جغرافیایی را ممکن است نداشته باشند.
ج: تسهیم ریسک چند پروژه درون یک شرکت با تنوع‌سازی پروژه‌ها: بدین منظور یک پیمانکار بایستی پروژه‌های خود را گوناگون و متنوع سازد. در این صورت سود یک پروژه، می‌تواند ضرر پروژه دیگر را برای وی بپوشاند. تنوع‌سازی در عین سادگی روشی بسیار قدرتمند است. یک پیمانکار با سرمایه‌گذاری در چند پروژه وقتی که پروژه‌ها جدای از یکدیگر در نظر گرفته شود و بیرون کشیدن آیتم‌های با سوددهی بیش‌تر که در سایر پروژه‌ها یافت نمی‌شود، می‌تواند ریسک قیمت پیشنهادی اولیه را کاهش دهد و وضعیت مالی شرکت را در کل بهبود بخشد. لازمه این امر توانایی پیمانکار در انجام پروژه‌های مختلف بوده که هرکدام احتمال سودآوری متفاوتی دارند. بنابراین یک پیمانکار تخصصی دیگر توانایی تنوع‌سازی ندارد.
شرکت‌های بزرگ بین‌المللی می‌توانند در پروژه‌های عمرانی در کشورهای مختلف فعالیت نمایند. این کار حتی ریسک‌های عمده مطرح در شرکت در مناقصه پروژه نظیر نرخ تورم، بهره و… را نیز تعدیل خواهد نمود. نکته مهم و بسیار قابل توجه این است که این شرکت‌ها اگر در داخل کشور، پروژه ارزی با قیمت مقطوع‌بردارند، حتی در صورت تثبیت تصنعی نرخ ارز، کم‌تر متضرر خواهند شد. چرا که یکی از دلایل ضرر این شرکت‌ها ارزش واقعی بیش‌تر ارز در برابر ریال بوده که در داخل کشور قابل دریافت نیست. اما می‌توان همین ارز دریافتی از پروژه‌های داخلی را در خارج از کشور به نرخ واقعی آن صرف پروژه خارجی کرد. بنابراین پیشنهاد می‌شود که شرکت‌هایی اقدام به پذیرش و انجام پروژه‌های ارزی در داخل کشور نمایند که یا پروژه‌های خارج از کشور داشته و یا مبادلات تجاری و دفا‌تر بازرگانی فعال در خارج از کشور دارند. در غیراین صورت بهتر است از پذیرش چنین ریسکی اجتناب کنند.
انتقال ریسک
در انتقال، همه یا بخشی از ریسک و مالکیت آن به دیگری واگذار می‌شود. این کار با واگذاری کل پروژه و یا قسمتی از آن به شخص ثالث صورت گرفته و پیمانکار اصلی پروژه به‌صورت مدیریتی بر آن نظارت می‌کند. لازم به ذکر است که با انتقال ریسک، ریسک از بین نخواهد رفت و به علاوه همیشه انتقال ریسک با هزینه همراه خواهد بود. انتقال ریسک شرکت در مناقصه به دو صورت عمده میسر است:
الف استفاده از پیمانکاران جزو
پیمانکار پس از اکتساب پروژه می‌تواند بخشی از آن را به‌صورت قرارداد با قیمت مقطوع پیمانکار دیگری واگذار کند. همچنین در صورت احتمال بروز تغییرات در پروژه می‌توان از قراردادهای دستمزدی بهره برد، اما میزان انتقال ریسک آن نسبت به قرارداد با قیمت مقطوع کم‌تر است.
ب استفاده از بیمه
استفاده از بیمه فقط در مواردی کاربرد دارد که پیمانکار به دلیل خطرات پروژه اقدام به افزایش قیمت پیشنهادی کرده است. در این صورت می‌توان قیمت پیشنهادی را فقط به میزان حق بیمه و یا کمی بیش‌تر از آن افزایش داد. نکته قابل توجه آن است که ریسک عدم‌پوشش هزینه‌ها توسط مبلغ پیمان قابل انتقال به بیمه نبوده و فقط برخی از منابعی که موجب افزایش قیمت شده‌اند، قابل بیمه شدن است.
اجتناب از ریسک
اجتناب از ریسک با تغییر در تصمیم‌گیری، ریسک ارایه قیمت نامناسب را حذف کرده و پیمانکار را از خطر شکست مالی مصون می‌دارد. باید توجه داشت که اجتناب از ریسک شرکت در مناقصه به مقوله ارایه قیمت‌های پایین و ضررده اشاره دارد و بحث رد شدن در مناقصه در این حیطه نگنجیده و قابل اجتناب نیست. اجتناب از ریسک به ۳ صورت امکان‌پذیر است:
الف تغییر روش اجرا
در مناقصه‌هایی که ملاک انتخاب پیمانکار علاوه بر قیمت پیشنهادی، روش اجرای کار (موجود در پاکت فنی) نیز است، می‌توان با تغییر روش اجرای پیشنهادی و انتخاب روش‌های مطمئن‌تر، از وقوع ریسک اجتناب ورزید.
ب: افزایش ایمنی کار
در این حالت با افزایش ایمنی کار از بروز ریسک‌هایی که در صورت وقوع موجب ضررهای مالی هنگفت جلوگیری می‌شود. اما لازم است هزینه ایمن‌سازی در شرکت در مناقصه منظور شود. لازم به ذکر است که کلیه ریسک‌ها توسط تیم مدیریت پروژه قابل شناسایی نبوده و بنابراین با افزایش ایمنی کار اجتناب از ریسک به‌طور صدرصد محقق نمی‌شود.
ج: عدم‌شرکت در مناقصه
در صورتی که پروژه به قدری پیچیده و محیط آن، چنان ناایمن باشد که احتمال شکست علی‌رغم کلیه تمهیدات، همچنان پررنگ و قابل توجه باشد، عدم‌شرکت در مناقصه یکی از راه‌حل‌‌ها است. همچنین ارایه قیمت کاملاً مطمئن نیز در همین حیطه می‌گنجد. اما باید توجه داشت که در صورتی که قیمت یک پیمانکار همیشه خیلی زیاد باشد، به تدریج، دیگر از او برای شرکت در مناقصه دعوت نخواهند نمود. همچنین اگر پیمانکار برای اجرای پروژه احساس ضعف کند، بهتر است یا از قبول آن صرف نظر نموده و یا مبادرت به جذب نیروی متخصص و مجرب و تدارک تجهیزات لازم نماید.
نتیجه‌گیری
در این تحقیق با استفاده از نمودارهای موجود مدیریت ریسک و تطبیق آن با ریسک شرکت در مناقصه و مسایل مطرح در آن، مدل فرایند مدیریت ریسک شرکت در مناقصه ارایه شد. پس از اثبات این‌که کلیت شرکت در مناقصه را می‌توان به عنوان یک ریسک تلقی کرد، منابع مهم مؤثر در ریسک شرکت در مناقصه شناسایی و بررسی شدند. سپس منابع مهم شناسایی شده به‌صورت کیفی تحلیل شده و نموداری جهت پاسخگویی کیفی به ریسک شرکت در مناقصه ارایه شد. با استفاده از این نمودار پاسخ کیفی مناسب به‌دست آمد. این نمودار می‌تواند به عنوان مرجع تصمیم‌گیری برای هیأت‌مدیره یک شرکت پیمانکاری تلقی شود.
منبع: اولین کنفرانس بین‌المللی و سومین کنفرانس ملی سد و نیروگاه‌های برق آبی
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.