بیمه‌های حمایتی، اولین روش بیمه‌ در قراردادهای عمومی -آخر

بیمه‌های حمایتی، اولین روش بیمه‌ در قراردادهای عمومی -آخر مصطفی خانزادی گرشاسب مظاهری در شماره گذشته، قسمت اول مقاله «بیمه‌های حمایتی، اولین روش بیمه‌ در قراردادهای عمومی» به چاپ رسید. در این شماره، آخرین قسمت از این مقاله، از نگاهتان می‌گذرد. وظایف پیمانکار پس از عقد قرارداد در قبال بیمه پس از انعقاد قرارداد، در […]

بیمه‌های حمایتی، اولین روش بیمه‌ در قراردادهای عمومی -آخر

مصطفی خانزادی

گرشاسب مظاهری

در شماره گذشته، قسمت اول مقاله «بیمه‌های حمایتی، اولین روش بیمه‌ در قراردادهای عمومی» به چاپ رسید. در این شماره، آخرین قسمت از این مقاله، از نگاهتان می‌گذرد.

وظایف پیمانکار پس از عقد قرارداد در قبال بیمه

پس از انعقاد قرارداد، در ارتباط با بیمه پیمانکاران می‌بایست به ترتیب زیر عمل نمایند:

      یک نسخه از قرارداد منعقده را به تأمین اجتماعی محل اجرای پروژه ارایه نمایند. درمورد مهندسان مشاور، قرارداد می‌بایست به شعبه تأمین اجتماعی محدوده دفتر مرکزی مشاور ارایه شود.

      لیست حقوق، کارکنان شاغل در پروژه، مربوط به هر ماه را پس از تأیید ناظر طرح یا کارفرما، حداکثر تا پایان ماه بعد به شعبه مربوطه تسلیم نمایند.

      پیمانکار، پیگیری لازم در خصوص ارسال مدارک مورد نیاز از طریق کارفرما به شعبه ذی‌ربط را به عمل آورد. این مدارک عمدتاً عبارتند از:

الف) یک نسخه از قرارداد (پیمان)

ب) اعلام مبلغ ناخالص کل کارکرد در زمان محاسبه حق بیمه، در قالب آخرین صورت‌وضعیت و مبلغ تعدیل کارکرد

پ) گواهی کارفرما مبنی بر تأیید تأمین مصالح (طبق مفاد پیمان توسط کارفرما یا پیمانکار)

ث) گواهی کارفرما درمورد شمول پیمان در ذیل طرح‌های عمرانی، شرایط آن و نیز محل تأمین اعتبار پروژه

ح) صورت ریز‌پرداخت‌های کارفرما به سازمان تأمین اجتماعی در خصوص پیمان مربوطه.

تکالیف و حقوق پیمانکاران در برابر سازمان‌ تأمین اجتماعی

الف- تشکیل پرونده برای پیمانکار

در مواردی که انجام به‌طور مقاطعه به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می‌شود. کارفرما باید در قراردادی که منعقد می‌کند، پیمانکار را متعهد نماید تا کارکنان خود و همچنین کارکنان پیمانکاران فرعی را نزد سازمان تأمین اجتماعی بیمه نمایند و کل حق بیمه را بپردازند. ضمناً لازم است کارفرما و پیمانکار پس از انعقاد قرارداد یک نسخه از آن را به شعبه سازمان تأمین اجتماعی محل اجرای پروژه، ارایه نماید. شعبه ذی‌ربط پس از اخذ قرارداد از کارفرما یا پیمانکار، نسبت به تشکیل پرونده و اختصاص شماره کارگاه اقدام نموده و پیمانکار نیز مبادرت به تنظیم و ارسال صورت دستمزد/حقوق و پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل در قرارداد، خواهند نمود.

ب- همکاری با بازرسان تأمین اجتماعی

پیمانکار موظف است در صورت مراجعه بازرسان سازمان تأمین اجتماعی همکاری لازم را با آنها به عمل آورد. این همکاری شامل در اختیار قراردادن صورت دستمزد/حقوق بیمه‌شدگان، ارایه دفتر و مدارک مورد نیاز بازرسان است. بازرسان می‌توانند از تمام یا قسمتی از دفاتر و مدارک رونوشت و یا عکس تهیه و برای کسب اطلاعات لازم به هریک از رؤسا یا کارگران کارگاه و مراجع ذی‌ربط مراجعه نمایند. نتیجه بازرسی، حداکثر ظرف یک ماه از طرف سازمان اعلام می‌شود (ماده ۴۷ قانون تأمین اجتماعی)

درصورتی که کارفرما یا نماینده او از اقدامات بازرس سازمان جلوگیری نموده یا از ارایه دفاتر و مدارک مربوط و تسلیم رونوشت یا عکس آنها به بازرسی خودداری می‌کند به جزای نقدی محکوم خواهد شد. گزارش بازرسی سازمان در این خصوص، در حکم گزارش ضابطین دادگستری است (ماده ۱۰۲)

پ- ارسال صورت دستمزد-حقوق و مزایا

پیمانکار مکلف است طبق ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی، صورت دستمزد/حقوق بیمه‌شدگان را به ترتیب مندرج در آیین‌نامه طرز و ارسال صورت مزد، تهیه و حداکثر تا آخرین روز ماه بعد شعبه تأمین اجتماعی تسلیم نماید.

ت- تسلیم اظهارنامه و پرداخت حق بیمه

پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان با تنظیم اظهارنامه و تسلیم آن به شعب سازمان تأمین اجتماعی صورت می‌گیرد. کارفرما مشمول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان تأمین اجتماعی صورت می‌گیرد. کارفرما مشمول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان می‌باشد و مکلف است درموقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا، سهم بیمه شده را کسر نموده سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تأدیه نماید. ماده(۳۶). در هنگام تنظیم اظهارنامه می‌بایست اطلاعات مربوط به مشخصات کارگاه، پرداخت درج شده و ممهور به مهر کارگاه گشته و به باجه دریافت شعبه سازمان تأمین اجتماعی تسلیم شود.

تکالیف قانونی پیمانکار درمورد بیمه‌شدگان

الف- پیمانکار موظف است که در صورت استخدام کارگر جدید، در صورتی‌که دارای شماره بیمه نباشد، حداکثر ظرف ۱۵ روز از تاریخ استخدام برای نام‌نویسی و دریافت شماره بیمه برای او اقدام نمایند.

ب- پیمانکار مکلف است قبل از به‌کار گماردن کارگران، نسبت به معاینه پزشکی آنها اقدام نماید. در صورتی که پس از استخدام، معلوم شود که آن فرد قابلیت کار ارجاعی را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی او تعلل کرده است و در نتیجه، بیمه شده دچار حادثه گشته یا بیماری او شدت یابد، سازمان تأمین اجتماعی وظایف بیمه را در مقابل بیمه شده اجرا و هزینه‌های مربوطه از پیمانکار (کسی که کارگر به استخدام درآورده است) مطالبه و وصول خواهند نمود. (ماده ۹۰)

پ- پیمانکار موظف است از کلیه وجوه و مزایای مستمر که در مقابل کار به بیمه شده داده می‌شود احتساب معافی‌های مربوطه، حق بیمه مقرر را کسر و به اضافه سهم خود به سازمان پرداخت نماید (اقلام مشمول و غیرمشمول کسر حق بیمه قبلاً ‌آماده است). کارکنان کارگاه بدون توجه به نوع استخدام (روزمزد، قراردادی و آزمایشی و…) مشمول بیمه بوده و از روز اول شروع کار بایستی بیمه شوند. در صورتی که از کسر سهم بیمه شده، خودداری نماید شخصاً مشمول پرداخت آن خواهد بود. (ماده ۳۶)

ت- انجام خدمات بهداشتی مربوط به محیط کار، به عهده پیمانکار است. بیمه‌شدگانی که در محیط کار با مواد زیان‌آور از قبیل کارهای سمی، اشعه و… تماس داشته باشند، باید حداقل هر سال یک بار از طرف سازمان تأمین اجتماعی معاینه پزشکی شوند. (ماده ۸۸)

ث) در صورت وقوع حادثه ناشی از کار، پیمانکار مکلف است اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه، دیده به عمل آورده و مراتب را ظرف۳ روز اداری کتباً به اطلاع سازمان تأمین اجتماعی برساند. در صورتی که پیمانکار بابت اقدام اولیه مزبور محتمل هزینه‌ای شده باشد، سازمان و هزینه‌های مربوطه را پرداخت می‌نماید.

ج- کارفرما باید ترک کار و پایان خدمت بیمه شده را ظرف مدت یک هفته از تاریخ کار و پایان خدمت، کتباً به شعبه سازمان تأمین اجتماعی ذی‌ربط اعلام نماید.

چ- کارفرما مکلف است به میزان ۳ برابر حداقل دستمزد روزانه، برای هر فرزند بیمه شده (حداکثر برای دو فرزند) به عنوان کمک هزینه اولاد (حق اولاد)، به بیمه شده پرداخت نماید. مشروط به این‌که بیمه شده حداقل ۷۲۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.

تکالیف قانونی کارفرما

الف- کارفرما مکلف است تا پیمانکار را متعهد نماید که کارکنان خود و همچنین کارکنان پیمانکاران فرعی خود را نزد سازمان تأمین اجتماعی بیمه نماید و کل حق بیمه به ترتیب مقرر در ماده ۲۸ بپردازد.

ب- کارفرما ۵ درصد ناخالص کارکرد را از هر صورت‌وضعیت مقاطعه‌کار، کسر و نزد خود نگه دارد. معادل حق بیمه پرداختی پیمانکارانی که صورت مزد و حق بیمه کارکنان خود را در موعد مقرر به سازمان تسلیم و پرداخت می‌کنند. با گواهی سازمان تأمین اجتماعی از مبلغ مذکور مسترد خواهد شد.

پ- کارفرما موظف است آخرین قسط صورت‌وضعیت پیمانکاران و یا صورت حساب مهندسان مشاور را تا ادامه مفاصاحساب بیمه توسط پیمانکار یا مهندسی مشاور، نگهداری نماید. هرگاه کارفرما آخرین قسط پیمانکار را بدون مطالبه مفاصاحساب بیمه بپردازد، مسؤول پرداخت بیمه مقرر و خسارات مربوطه خواهند بود.

ت- کارفرما به محض انعقاد قرارداد بایستی یک نسخه از آن را به واحد تأمین اجتماعی قرارداد (درمورد مهندسان مشاور به شعبه‌ای که دفتر مرکزی مشاور در محدوده آن واقع است) ارسال نماید.

ث- کافرما موظف است کل حق بیمه مقرر پیمان را ۶٫۶ درصد برای قراردادهای پیمانکاری و ۱۵٫۶ درصد برای قراردادهای مشاوره‌ای با احتساب سهم کارفرما و پیمانکار مشاور) نسبت به صورت‌وضعیت، محاسبه و حساب بیمه واریز کند.

ج- پرداخت صورت‌وضعیت‌های پیمانکار (با صورت حساب‌های مشاور)را منوط به ارایه رسید تسلیم لیست (صورت مزد) بیمه نماید.

چ- پس از خاتمه کار موضوع قرارداد، کارفرما مکلف است میزان کل کارکرد مبلغ تعدیل کارکرد (درصورت داشتن تعدیل)، تاریخ شروع و خاتمه قرارداد و محل تأمین اعتبار طرح را، ضمن ارسال یک نسخه از صورت‌وضعیت نهایی پیمانکار، به بیمه اعلام نماید.

ح- کارفرما مکلف است درصورت عدم ارایه مفاصاحساب از سوی پیمانکار، ظرف یک سال از تاریخ خاتمه، تعلیق یا فسخ قرارداد، مشخصات پیمانکاران و مهندسین مشاور طرف قرارداد را به بیمه اعلام نماید.

خ- کارفرما مکلف است بدهی قطعی شده مربوط به پیمانکاران و مهندسان مشاور طرف قرارداد را که توسط بیمه (سازمان تأمین اجتماعی) ابلاغ می‌شود، حداکثر ظرف مهلت ۲۵ روز از تاریخ ابلاغ، از محل ۵ درصد سپرده و آخرین قسط به حساب بیمه واریز نماید. میزان بدهی حق بیمه پس از انجام مراحل قانونی (مقطعی شدن) و انقضای مهلت پرداخت پس از ابلاغ مجدد به پیمانکار، به‌کارفرما ابلاغ می‌گردد.

تصفیه خسارات بیمه

بعد از محاسبه برآورد حق بیمه متعلقه به‌کارگاه، در صورتی که کارفرما (صاحب کارگاه که عموماً پیمانکار است) مشخص شود مبلغی به سازمان بدهکار است، در صورتی که کارفرما (صاحب کارگاه که عموماً پیمانکار است) مشخص شود مبلغی به سازمان بدهکار است، صورت بدهی به او ابلاغ می‌گردد. صورت بدهی، اعلامیه بدهی حق بیمه است که برای اعلام میزان بدهکاری به بیمه، صادر می‌گردد صورت بدهی، اعلامیه بدهی حق بیمه است که برای اعلام میزان بدهکاری به بیمه، صادر می‌گردد. کارفرما در صورت دریافت صورت بدهی و می‌تواند درخواست تقسیط بدهی نماید. یا آن‌که اگر محاسبات را قبول نداشته باشد به آن اعتراض نماید. در هر روی پس از قطعی شدن بدهی، مطالبات بیمه (سازمان تأمین اجتماعی) در حکم مطالبات مستند به اسناد لازم‌الاجرا می‌باشد و قابل وصول است. لذا تأمین اجتماعی طی اطلاعیه‌های در قالب اخطاریه و اجراییه اقدام به وصول می‌نماید کارفرما (صاحب کارگاه اعم از پیمانکار، مشاور و…) بعد از پرداخت بدهی‌ها می‌تواند مفاصاحساب دریافت نماید.

الف-تقسیط بدهی

کارفرما می‌تواند درخواست تقسیط بدهی را تا حداکثر ۳۶ قسط ماهانه تقسیط نماید. در صورتی که کارفرما هر یک از اقساط مربوطه را در موعد مقرر پرداخت نکند، مانده بدهی تقسیط شده، از طریق صدور اجراییه وصول خواهد شد. (ماده ۴۶).

ب- اعتراض کارفرما

ولی در صورتی که کارفرما به میزان بدهی ابلاغ شده معترض باشد، می‌تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ اعلامیه (یا به صورت بدهی)، اعتراض خود را کتباً اعلام کند. در صورت عدم اعتراض، میزان اعلام شده قطعی و حق بیمه و جرایم تعیین شده قابل وصول است. سازمان تأمین اجتماعی نیز مکلف است پس از دریافت اعتراض کارفرما، حداکثر تا یک ماه، آن را در هیأت تشخیص مطالبات مطرح نماید. (ماده ۴۲).

پ- بدهی قطعی شده

پس از طی مراحل پیش گفته بدهی اعلام شده، بدهی قطعی شده می‌گردد. بدهی قطعی، غیرقابل اعتراض می‌باشد. .طبق موازین قانون تأمین اجتماعی، به شرح زیر بدهی قطعی می‌گردد. بدهی طبق لیست‌های حقوق و مزایای ارسالی کارفرما (صاحب کارگاه اعم از پیمانکار، مشاور و …) برآورد می‌گردد، پس از اعلامیه صادره صورت بدهی، در صورتی که ظرف مهلت ۳۰ روزه از تاریخ ابلاغ، مورد اعتراض قرار نگیرد، بدهی قطعی است. در صورت اعتراض، آرای هیأت تشخیص مطالبات و تجدید نظر حکم قطعی را دارد. درصورت تقسیط بدهی نیز، به علت پرداخت اقساط، تمام یا باقی‌مانده آن تبدیل به دین حال می‌گردد.

ت- اخطاریه

در صورت عدم پرداخت بدهی قطعی، مراتب از طریق صدور اخطاریه، به‌کارفرما ابلاغ می‌گردد. درصورتی که کارفرما ظرف ۴۸ ساعت بدهی خود را پرداخت ننماید، سازمان تأمین اجتماعی نسبت به وصول مطالبات خود از طریق صدور اجراییه اقدام می‌نماید. (ماده ۵۰)

ث- اجراییه

مطالبات بیمه بابت بدهی قطعی شده، در حکم مطالبات مستند به اسناد لازم‌الاجرا بوده و طبق مقررات مربوطه به اجرای مفاد استاد رسمی به وسیله مأمورین اجرای سازمان قابل وصول می‌باشند.. (ماده ۵۰). همان‌طور که اشاره شد پس از انقضای مهلت پس از اعلام اخطاریه، اجراییه صادر می‌گردد..

حق‌الاجرای عملیات اجرایی، معادل یک بیستم مبلغ مندرج در برگ اجراییه می‌باشد که پس از ابلاغ اجراییه لازم است توسط بدهکار پرداخت شود. همچنین هزینه‌های انجام شده در ارتباط با وصول مبلغ مندرج در اجراییه از جمله هزینه‌های آگهی توسط سازمان، علاوه بر بدهی مربوطه، از بدهکار وصول خواهد شد.

ج- گواهی مفاصاحساب

طبق شرایط عمومی پیمان، آزاد شدن ۵ درصد از مبلغ هر صورت‌وضعیت و همچنین تسویه حساب و پرداخت نهایی منوط به ارایه مفاصاحساب می‌باشد. مفاصاحساب در حکم گواهی پرداخت حق بیمه پرداخت حق بیمه می‌باشد. که پیمانکار موظف به اخذ آن می‌باشد همچنین در مقابل قانون کلیه وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها و سایر مراجع ذی‌ربط مکلف نموده است. در موقع تقاضای تجدید پروانه یا هر نوع فعالیت دیگر، مفاصاحساب پرداخت حق بیمه را از متقاضی مطالبه نمایند.

صدور مفاصاحساب منوط به پرداخت بدهی و تسویه حساب یا بیمه می‌باشد. در مقابل سازمان تأمین اجتماعی موظف شده است حداکثر پس از یک ماه از تاریخ ثبت تقاضا، در صورت پرداخت یا نداشتن بدهی، مفاصاحساب را صادر و به تقاضا کننده تسلیم نماید. (ماده ۳۷)

هنگام نقل و انتقال عین یا منافع مؤسسات و کارگاه‌ها و یا کل یک قرارداد، اعم از این‌که انتقال به صورت قطعی، شرطی و اجاره انجام گیرد، انتقال گیرنده مکلف است گواهی سازمان را مبنی بر نداشتن بدهی بابت حق بیمه از انتقال پیمان بدون اخذ مفاصاحساب انتقال دهنده و انتقال گیرنده برای پرداخت مطالبات بیمه، دارای مسؤولیت تضامنی خواهد بود.

تخلفات و جرایم در مقررات بیمه تأمین اجتماعی

با بررسی قانون تأمین اجتماعی موارد مختلفی مشاهده می‌گردد که قانون‌گذار به عنوان تکلیف تعیین کرده است. که عدول از آنها را به عنوان تخلفات آورده شده است. در غالب این موارد جرایمی متناسب با هر نوع از این موارد تخلف بیان شده است. در این قسمت با توجه به این که شرح و فلسفه طراحی این جرایم در بخش‌های قبلی بیان شده است، تنها به ارایه خلاصه‌ای فهرست‌وار از لیست تخلف بسنده می‌گردد. خواننده برای مطالعه تفصیلی این موارد می‌تواند به مرجع (راهنمای مقررات تأمین اجتماعی/۷۶) مراجعه کند.

در پیمان‌ها با توجه به این‌که در غالب قراردادها، پیمانکار، کارفرما و مشاورین (و دیگر عوامل پروژه ازجمله مدیریت طرح و….) شخصیت‌های حقوقی هستند، نمایندگی کارفرما (کارفرمای قراردادهای بیمه‌ای، که می‌تواند هریک از عوامل پروژه باشد) درمورد مسؤولیت‌های جزایی متوجه مدیرعامل شرکت یا هر شخص دیگری خواهد بود. که در اثر فعل یا ترک فعال او، موجبات ضرر و زیان بیمه‌شدگان فراهم شده است. (ماده ۱۰۹). با توجه به این‌که طبق مفاد شرایط عمومی پیمان هر یک از عوامل پروژه در کارگاه نماینده‌ای دارند که وظایف و اختیارات آنها را به عهده دارد، به تبع مسؤولیت جزایی پیش گفته در کارگاه، برعهده خواهد بود. بر این اساس، رییس کارگاه از سوی پیمانکار که در واقع غالب تعهدات و جرایم متوجه اوست، مسؤولیت جلوگیری از بروز تخلفات و در غیراین صورت پرداخت جرایم را در کارگاه یک پروژه عمرانی عهده دار خواهد بود.

      وقوع حادثه به لحاظ عدم رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی (مفاد ماده ۶۶)

      وقوع حادثه یا تشدید بیماری به لحاظ عدم انجام معاینه پزشکی توسط کارفرما (مفاد ماده ۹۰)

      عدم ارسال صورت مزد یا حقوق (مفاد ماده ۴۰)

      ارسال لیست خلاف واقع (مفاد تبصره ۲ ماده واحده مصوب ۶۱٫۱۲٫۱۶)

      جلوگیری از اقدامات بازرس سازمان‌ (مفاد ماده ۱۰۲)

      اضافه برداشت حق بیمه سهم بیمه شده (مفاد ۱۰۲)

      عدم پرداخت حق بیمه قطعی شده در مهلت مقرر (مفاد ماده ۱۰۸)

      استفاده غیرقانونی از مزایای قانون تأمین اجتماعی (مفاد ماده ۹۷)

      برداشت غیرقانونی وجوه و اموال سازمان تأمین اجتماعی (مفاد ماده ۱۰۴)

      صدور گواهی خلاف واقع، مؤثر در استفاده از مزایای قانون اجتماعی (مفاد ماده ۱۰۵)

      نقل و انتقال کارگاه بدون اخذ مفاصاحساب (ماده ۳۷)

      وصول مطالبات سازمان از طریق صدور اجراییه (ماده ۵۰)

حمایت‌های بیمه‌ای

مجموعه حمایت‌هایی که در قالب بیمه تأمین اجتماعی از بیمه‌شدگان می‌شود را می‌توان در دو دسته حمایت‌های کوتاه مدت و حمایت‌های کوتاه مدت و حمایت‌های بلند مدت صورت می‌گیرد. حمایت‌های کوتاه مدت (یا در مقابل تعهدات کوتاه مدت سازمان تأمین اجتماعی) شامل حمایت‌های درمانی، پرداخت غرامت و کمک‌های نقدی می‌باشد در حالی که حمایت‌های بلند مدت شامل برقراری انواع مستمری‌ها می‌شود. بررسی این حمایت‌ها می‌تواند مزیت و دلیل استقرار بیمه‌های تأمین اجتماعی در قرارداد‌ها و طرح‌های عمرانی را نشان دهد.

الف- حمایت‌های کوتاه‌مدت

      حمایت‌ درمانی

بیمه‌شدگان و افراد تحت تکفل آنها در صورت مصدوم شدن بر اثر حوادث، ابتلا به بیماری و یا بارداری می‌توانند از حمایت درمانی استفاده نمایند. موارد این حمایت در قالب مفاد مواد ۵۴ و ۵۵ قانون تأمین اجتماعی بیان شده است.

      غرامت دستمزد ایام بیماری

غرامت دستمزد به وجوهی گفته می‌شود که درایام بیماری، بارداری و عدم توانایی موقت اشتغال به‌کار و به تبع آن عدم دریافت مزد یا حقوق، به بیمه شده پرداخت می‌گردد. شرح جزییات و شرایط پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری در موارد ۶۲ تا ۶۴، مفاد بند ۹ ماده دو و تبصره ماده ۲۹ قانون تأمین اجتماعی آمده است.

      غرامت دستمزد ایام بارداری

بیمه شدن زن در صورتی که ظرف مدت یک سال قبل از زایمان، ۶۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، می‌تواند از کمک بارداری (حداکثر برای ۳ فرزند) استفاده نماید. مبلغ کمک بارداری برای هر روز استراحت معادل دو سوم میانگین دستمزد روزانه بیمه شده در آخرین ۹۰ روز قبل از شروع استراحت ایام بارداری می‌باشد. شرح بیش‌تر جزییات در ماده ۶۷ قانون تأمین اجتماعی بیان شده است.

      هزینه سفر و اقامت بیمار

بیمه‌شدگان، مشروط به این‌که بر اثر حوادث ناشی از کار و بیماری‌های حرفه‌ای تحت درمان قرار گرفته‌شده باشند و یا به سب بیماری و طبق گواهی پزشک احتیاج به استراحت مطلق یا بستری شدن داشته باشند مشمول دریافت هزینه‌ سفر و هزینه اقامت بیمار می‌باشد. برای هزینه سفر، بهای بلیط مربوطه پرداخت شده و طبق تعرفه‌های موجود در مقررات مبلغی به عنوان فوق‌العاده هزینه به بیمار و همراه او پرداخت می‌گردد. هزینه‌ اقامت بیمه شده بیمار سرپایی به میزان صددرصد غرامت دستمزد وی و ۵۰ درصد هزینه اقامت همراه معادل ۵۰ حقوق بیمه شده، قابل پرداخت می‌باشد جزییات محاسبه تعرفه‌ها در مفاد بند ۵ ماده ۶۲ آمده است.

      وسایل کمک پزشکی

وسایل کمک پزشکی (پروتز و اروتز) وسایلی هستند که به منظور اعاده سلامت و یا جبران نقایص جسمانی و یا تقویت حواس به‌کار می‌روند. بر اساس شرایط و طبق تعرفه تصریح شده در مفاد بند ۱۰ ماده دو قانون تأمین اجتماعی، بهای آن توسط بیمه جهت فرد بیمه شده، قابل پرداخت می‌باشند.

      غرامت نقص عضو

به آن دسته از بیمه‌شدگان که به علت حادثه ناشی از کار طبق تشخیص کمیسیون پزشکی، بین ۱۰ درصد تا ۳۳ درصد کارآیی خود را از دست داده باشند، غرامت نقص عضو مقطوع پرداخت می‌گردد.. نحوه محاسبه غرامت مذکور به شرح زیر می‌باشد:

میزان غرامت عضو=۳۶× مبلغ مستمری ازکارافتادگی× درصد از کار افتادگی

کلی استحقاقی (یا کاهش کارآیی)

      کمک ازدواج و هزینه کفن و دفن

به بیمه شده‌ای که برای اولین‌بار ازدواج می‌کند، مبلغی به عنوان کمک ازدواج، معادل یک ماه میانگین دستمزد وی پرداخت می‌گردد. (ماده ۸۵). همچنین هزینه‌ کفن و دفن در قبال فوت بیمه شده به افراد خانواده او طبق تعرفه‌های موجود در ماده ۸۴ قانون تأمین اجتماعی دریافت می‌شود.

ب- حمایت‌های بلند مدت

مجموعه حمایت‌های بلند مدت، متضمن برقراری و پرداخت انواع مستمری بازنشستگی، از کارافتادگی و بازماندگان می‌باشد.

      مستمری بازنشستگی

بیمه‌شدگان مشمول قانون تأمین اجتماعی، در صورت رسیدن به ۳۵ سالگی سابقه پرداخت حق بیمه و یا ۲۰ سال سابقه کار متوالی سخت و زیان آور، می‌تواند از مستمری بازنشستگی استفاده خواهند نمود. استفاده از مستمری بازنشستگی با توجه به سابقه و حداقل سن شرایطی دارد که در مفاد مواد ۷۶ الی ۷۹ قانون تأمین اجتماعی و ماده واحده مصوب ۷۱٫۱۲٫۱۶ تشریح شده است.

      مستمری ار کار افتادگی کلی

از کارافتادگی کلی عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه شده به نحوی که کاهش قدرت وی بیش‌از ۶۶ درصد باشد و نتواند با اشتغال به‌کار قبلی و یا کار دیگری بیش از یک سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورد. کاهش قدرت کار بیمه شده براساس گواهی پزشک معالج و تأیید کمیسیون‌های پزشکی موضوع ۹۱ قانون تأمین اجتماعی انجام خواهد شد. میزان مستمری از کار افتادگی کلی عبارت است از یک سی‌ام میانگین دستمزد ماهانه بیمه شده ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه می‌باشد. (مواد ۷۰الی ۷۲ و ۷۵ قانون تأمین اجتماعی)

سنوات پرداخت حق بیمه ×۵۰ درصد میانگین دستمزد ماهانه × یک ‌سی‌ام ≥= میزان مستمری از ۱۰۰ درصد میانگین دستمزد ماهانه ≥ کارافتادگی

– مستمری از کارافتادگی

مستمری از کارافتادگی جزیی به بیمه شده‌ای که قدرت کار به او موجب نظریه کمیسیون پزشکی در اثر حادثه ناشی از کار بین ۳۳ تا ۶۶ درصدکاهش یابد، پرداخت خواهد شد. این حمایت بدون توجه به مدت پرداخت حق بیمه یا اشتغال به‌کار مجدد مستمری بگیر می‌باشد. (ماده ۳۷قانون اجتماعی) محاسبه میزان مستمری براساس نسبت از کارافتادگی از مستمری از کارافتادگی کلی می‌باشد.

مبلغ مستمری از کارافتادگی×درصد از کارافتادگی کی استحقاقی= میزان مستمری از کارافتادگی جزیی

      مستمری بازماندگان

بازماندگان واجد شرایط متوفی، در صورت فوت بیمه شده، به علت حادثه ناشی از کار و یا بیماری حرفه‌ای (یا فوت بیمه شده یا مستمری بگیر به علت غیرشرایط کار) می‌توانند مستمری بازماندگان را دریافت کنند. شرایط و جزییات مربوط به این حمایت در موارد ۸۰ الی ۸۳ قانون تأمین اجتماعی بیان شده است.

      مزایا و عید مستمری بگیران

مستمری بگیران، به استنثنای مستمری بگیران از کارافتاده جزیی، می‌توانند از مزایای نقدی (کمک عائله‌‌مندی، کمک هزینه اولاد و عیدی) و غیرنقدی (بن) استفاده نمایند.

ملاحظات ویژه در تنظیم قرارداد بیمه تأمین اجتماعی

الف- متمم، الحاقیه تمدید قراردادهای منعقده، هریک در حکم قرارداد واحد بوده و حق بیمه برای آنها جداگانه محاسبه و وصول می‌گردد.

ب- درمواردی که حق بیمه بر مبنای لیست‌های ارسالی طی دوره اجرای قرارداد، بیش از حق بیمه طبق ضریب اعمال باشد، حق بیمه براساس لیست‌های ارسالی مطالبه و وصل می‌گردد. (به استثنای قراردادهای مبنی بر طبق طرح‌های عمرانی)

پ- مبلغ ناشی از تعدیل بهای براساس جداول سازمان برنامه و بودجه، از جمله موارد کارکرد ناخالص پیمانکار یا مهندس مشاور تلقی گردیده و مشمول کسر حق بیمه می‌باشد.

ت- مابه‌التفاوت آخرین مبلغ صورت‌وضعیت و قیمت تمام شده مصالح پای کار، در صورتی که خرید آنها قبلاً درصورت‌وضعیت‌ لحاظ گردیده باشد، مبنای محاسبه حق بیمه خواهد بود.

ث- درصد تخفیفی که در صورت‌وضعیت‌های قطعی اعمال می‌گردد، خواه جزو شرایط پیمان بوده و یا جبری و یا خارج از اداره و اختیار پیمانکار باشد، مشمول کسر حق بیمه نخواهد بود. بنابراین ملاک محاسبه حق بیمه پیمانکاران، رقم کارکرد صورت‌وضعیت قطعی آنها پس از کسر تخفیف می‌باشد.

ج- مبالغی که تحت عنوان جرایم و خسارات از صورت قطعی پیمانکار کسر می‌گردد، به عنوان کارکرد پیمانکار محسوب شده مشمول کسر حق بیمه می‌باشد.

چ- حق بیمه قرارداد منحصراً به‌کارکنان شاغل در قرارداد اختصاص داشته و پیمانکار می‌بایست لیست و حق بیمه کارکنان دفتر مرکزی خود را جداگانه به شعبه تأمین اجتماعی که دفتر مرکزی پیمانکار در آن قرار دارد، پرداخت نماید. در صورتی که اسامی افراد مذکور، در لیست‌های ارسالی بابت پیمان درج گردد، حق بیمه آنان جدا از حق بیمه قرارداد، وصول خواهد شد.

ح- در صورتی که پیمانکار یا مشاوربه بدهی برآوردی اعلام شده از سوی سازمان تأمین اجتماعی معترض بوده و در عین حال نیاز به مفاصاحساب داشته باشد، می‌تواند میزان بدهی اعلام شده را به صورت «سپرده» به حساب سازمان تأمین اجتماعی واریز و مفاصاحساب دریافت نماید.

هیأت‌های تشخیص مطالبات به اعتراض وی رسیدگی نموده و در صورت اضافه دریافتی، مبلغ مذکور به حساب پیمان دیگر وی منظور یا مسترد خواهد شد.