تفهیم نقش کیفیت در مناقصات فناوری اطلاعات

 م.رضا عیوضی -این روزها دخالت فاکتور کیفیت در مناقصات حوزه فناوری اطلاعات کشور جایگاه گمشده و نا مشخصی را دارد در عین حال به چند دلیل از جمله تحریم جهانی، عدم خرید مستقیم و ارتباط با سازندگان تجهیزات IT نیاز کشور به بالا بردن کیفیت محصولات و خدمات مورد استفاده در این حوزه را گوشزد می کند.

از این رو گروه فناوری اطلاعات مناقصه مزایده به بررسی مفهوم ذات کیفیت و مزایا و محاسن بهره گیری از خدمات و اجناس با کیفیت در حوزه فناوری اطلاعات پرداخته است.باشد که در بهینه سازی مناقصات کشوربا مناقصه گزاران و مناقصه گران ملی همراه باشیم.

کیفیت را به گونه های مختلفی تعریف نموده اند از جمله، معیاری از خوب بودن، مرغوبیت، مطابقت با خواسته های مشتری و غیره. کیفیت کالای خریداری شده برای سازمان بسیار مهم و در بعضی از موارد جنبه حیاتی دارد.  کیفیت کالای خریداری شده از یک طرف در تولید محصول نهایی و مقبولیت آن نزد مشتریان سازمان موثر بوده و از سوی دیگر در جریان مصرف احتمالی آن در سازمان، رضایت بیشتر کارکنان را  حاصل می نماید. بنابراین کیفیت مناسب مواد و کالای خریدای شده تأثیر مستقیمی بر راندمان کاری سازمان دارد.

کیفیت  یک محصول  در ارتباط با ویژگیهای محصول و میزان مطابقت  آن با انتظارات مصرف کننده و نیز همخوانی با استانداردهای از پیش تعیین شده، تعیین می گردد و از آنجا که انتظارات مشتری و به طور کلی ارزیابی انسانها، بستگی به عوامل متعددی دارد که همین امر باعث گردیده تعبیر و تفسیر از موضوع کیفیت جنبه نسبی و سلیقه ای پیدا نماید. کالایی که ممکن است از نظر یک مشتری با کیفیت معرفی گردد ممکن است از نظر مشتری دیگری یک کالای معمولی و یا حتی کالای با کیفیت پایین جلوه نماید زیرا انتظارات و خواسته های این دو مشتری متفاوت از همدیگر می باشد.

از سوی دیگر، معمولاً در ارزیابی و تعیین کیفیت کالا از سوی مشتری، همه ویژگیهای آن به یک اندازه  مهم نبوده و اغلب مهم ترین ویژگیهای کالا(با توجه به نوع کاربرد و نیاز مشتری) از سوی او مورد توجه قرار می گیرد.

ذکر این نکته ضروری است که در خرید کالای مورد نیاز، مبنای انتخاب محصول باید به جای بهترین کیفیت، بر کیفیت مناسب متمرکز گردد. بدین معنی که خرید کالای با بالاترین کیفیت لزوماً   یک خرید مناسب محسوب نمی شود، بلکه سطحی از کیفیت که پاسخگوی نیاز سازمان باشد کیفیت مناسب را نشان می دهد. به عنوان مثال در بازار دوربین عکاسی،  محصولات و مارکهای متفاوتی با قیمتهای پایین و بالا وجود دارند که این قیمتها بر اساس میزان دقت و کیفیت تعیین می گردند. در چنین بازاری بهترین رایانه کدام است؟

در پاسخ  باید گفت تعیین بهترین برند بستگی به نوع کاربرد آن دارد. اگر رایانه را صرفاً برای فعالیت های شخصی به کار می گیرید، یک لپ تاپ ارزان قیمت هم می تواند برای شما کیفیت مناسب را داشته باشد. اما اگر یک برنامه نویس حرفه ای باشید آنگاه ممکن است یک رایانه حرفه ای و گران برای شما  مناسب باشد، البته همین رایانه برای هدایت و نظارت یک ابر شبکه کامپیوتری مناسب نخواهد بود

محاسن خرید کالا و خدمات با کیفیت

خرید و بکارگیری کالای با کیفیت در سازمان مزایا و محاسنی را به دنبال دارد:

بهبود بهروری در فرایند تولید و بدنبال آن کاهش هزینه هایی از قبیل هزینه مصرف مواد و کاهش  ضایعات

افزایش اعتبار و شهرت سازمان و ایجاد تصویر ذهنی خوب در بازار

جذب مشتری و افزایش سهم بازار

افزایش منافع کارکنان و نیز بهبود سودآوری سازمان

افزایش قیمت  پرداختی از طرف مشتری: زیرا مشتری حاضر است مبلغ بالایی را برای خرید یک محصول با کیفیت پرداخت نماید. به عبارت دیگر تأثیر کیفیت محصول در انتخاب محصول در اکثر  موارد از عامل قیمت مهم تر است.

بهبود جایگاه  رقابتی سازمان و تضمین دوام و بقای سازمان

معایب خرید  کالا و خدمات بی کیفیت

کیفیت برای سازمان ضروری و حتی حیاتی است و لذا انتخاب کالای با کیفیت امری نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. خرید کالای بی کیفیت در عمل هزینه های متعددی را برای سازمان ایجاد می نماید. برخی از مشکلات خرید و بکارگیری کالا و مواد بی کیفیت عبارتند از:

افزایش هزینه های داخلی سازمان از قبیل هزینه ضایعات، تولید محصول معیوب و یا محصول درجه دو.

افزایش هزینه های ناشی از شکایت مشتری مثل هزینه پس گرفتن و تعویض محصول و خدمات پس از فروش و ضمانت، تعمیر محصولات معیوب و … .

نارضایتی و از دست دادن مشتریان.

تبلیغات منفی مشتریان ناراضی و تضعیف جایگاه و اعتبار سازمان. 

 

نظر به اهمیت خاصی که خرید کالای با کیفیت هم برای مشتریان و هم برای سازمان دارد سازمانها می کوشند از روشهای گوناگون کیفیت کالای مورد نیاز خود را مشخص کرده و تلاش نمایند تا کالایی با کیفیت مناسب خریداری و دریافت نمایند.

البته کیفیت امری نسبی بوده و لذا بهترین کالا همیشه مناسب ترین گزینه برای شرکت محسوب نمی شود . به منظور ارائه تعریف واحدی از کیفیت کالاها، سازمانها مختلف در دنیا شکل گرفته اند که اقدام به تعیین سطح مطلوبی از کیفیت کالاها تحت عنوان استانداردهای کالا می نمایند. استانداردها انواع مختلفی داشته و از زمینه های متعدد دسته بندی می شوند. برخی استانداردها به یک سازمان خاص محدود می شود و برخی دیگر در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی بکار گرفته می شوند. بعضی از استانداردها اجباری بوده و همه تولید کنندگان ملزم به رعایت آنها هستند و برخی دیگر جنبه اختیاری و تشویقی دارند.

 

در انتها امیدواریم به دنبال فرمایشات مقام معظم رهبری در راستای تقویت و خود کفایی در اقتصاد ملی و مقاومتی قدم های ابتدایی برای شروع بهره گیری از سرمایه های علمی داخلی در حوزه فناوری اطلاعات برداشته شود تا روزی برسد که ایران هم به جمع کشورهای صادر کننده علم ، تجهیزات و خدمات IT بپیوندد.دور از ذهن نیست ؛ کلید دسترسی به این آرزو فقط و فقط ایمان به نیروی داخلی در بستر سرمایه گذاری های ملی است.