به دلیل ترس سرمایه‌گذاران هندی از برجام شکنی‌های کاخ سفید سنگ‌اندازی آمریکا در برگزاری مناقصات بین‌المللی توسعه بندر چابهار گروه راه شهر سازی-سال‌هاست هندی‌ها بندر چاه بهار و ظرفیت‌های عظیم جهانی آن به عنوان یکی از ۵ بندر مگاپورت جهان، به آن توجه دارند و حتی به دنبال سرمایه‌گذاری چند صد میلیون دلاری در آن […]
به دلیل ترس سرمایه‌گذاران هندی از برجام شکنی‌های کاخ سفید
سنگ‌اندازی آمریکا در برگزاری مناقصات بین‌المللی توسعه بندر چابهار
گروه راه شهر سازی-سال‌هاست هندی‌ها بندر چاه بهار و ظرفیت‌های عظیم جهانی آن به عنوان یکی از ۵ بندر مگاپورت جهان، به آن توجه دارند و حتی به دنبال سرمایه‌گذاری چند صد میلیون دلاری در آن بودند اما انتخاب ترامپ به عنوان رییس‌جمهوری ایالات‌متحده‌آمریکا و رفتارهای افراطی و برجام‌شکن او باعث ترس هندی‌ها برای افزایش تحریم‌ها علیه ایران و دست دست آنان برای عمل به وعده سرمایه‌گذاری خود در چاه بهار و نیز برگزاری مناقصات بین‌المللی پروژه‌های توسعه این بندر را به تعویق می‌اندازد.
منطقه آزاد چابهار یکی از ۵ نقطه جهان است که قابلیت تبدیل شدن به مگاپورت (Mega Port) را دارد. با توجه به موقعیت این بندر در صادرات و واردات و رفع نیاز کشورهای آسیای‌جنوبی و ۱۱ کشور دیگر، منطقه چابهار نقطه‌ای استراتژیک، ارزان، مطمئن و سهل‌الوصول در مقایسه با دیگر کریدورهای ترانزیتی جهان به شمار می‌رود. این منطقه به وسیله شبکه حمل و نقل زمینی و هوایی از شمال به کشورهای آسیای میانه و افغانستان، از شرق به پاکستان و از جنوب به اقیانوس هند متصل است. چابهار جزیره نیست، بلکه به سرزمین اصلی متصل است و در مسیر تجارت کشورهای خاور دور به خاورمیانه و شاخ آفریقا قرار گرفته است. به همین دلیل، می‌تواند نقش مهم‌تری نسبت به دیگر مناطق آزاد در زمینه ترانزیت کالا داشته باشد.
مقامات هندی می‌گویند: تولیدکنندگان غربی از تأمین تجهیزات برای یک بندر ایرانی که قرار است هند در توسعه آن مشارکت کند به دلیل نگرانی‌‌ها از وضع مجدد تحریم‌های آمریکا علیه تهران فاصله گرفته و به بلند پروازی‌های استراتژیک دهلی نو در منطقه لطمه زده است.
بندر چابهار که در خلیج عمان و در امتداد تنگه‌هرمز واقع شده است، در امیدهای هند برای گشایش یک کریدور حمل‌ونقل به آسیای مرکزی و افغانستان و دور زدن پاکستان، نقش محوری است.
هند پس از لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران، ۵۰۰ میلیون دلار برای تسریع توسعه این بندر متعدد شد اما شرکت‌های دولتی هندی که کار توسعه چابهار را برعهده دارند، هنوز یک مناقصه برای تأمین تجهیزاتی مانند جرثقیل‌ها و لیفتراک‌‌ها اعطا نکرده‌اند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا در تبلیغات انتخاباتی خود از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و از زمانی که در ژانویه قدرت را به دست گرفته است، ایران را متهم کرده تهدیدی برای سایر کشورهای خاورمیانه است.
دو مقام هندی در گفت‌وگوی جداگانه به رویترز اظهار کردند: گروه مهندسی سوئیسی لیبهر و کانکرینز و کارگوتک فنلاند به شرکت «ایندیا پورتس گلوبال» که این بندر دریای عمیق را می‌سازد، اعلام کرده‌اند به دلیل این که بانک‌هایشان به دلیل ابهام نسبت به سیاست آمریکا آماده نیستند مبادلات مربوط به ایران را تسهیل کنند، قادر به دادن پیشنهاد در مناقصه نیستند.
این شرکت‌ها بازار تجهیزات سفارشی برای ساخت اسکله‌ها و پایانه‌های کانتینری را در دست دارند.
یک مقام هندی اظهار کرد: نخستین مناقصه در سپتامبر برگزار شد، اما به دلیل نگرانی از تجدید تحریم‌ها، تقاضاهای معدودی را جلب کرد. این نگرانی از ژانویه تشدید شده است.
یک مقام هندی که مایل نبود نامش فاش شود، به رویترز گفت: اکنون وضعیت به گونه‌ای است که ما دنبال تأمین‌کنندگان می‌دویم.
یک سخنگوی کانکرینز حاضر نشد در این باره اظهارنظر کند و تنها تأیید کرد که این شرکت در پروژه حضور ندارد. شرکت‌های کارگو تک و لیبهر نیز در این باره اظهارنظر نکردند.
برگزاری بعضی از مناقصات از سپتامبر گذشته
بعضی از مناقصات از سپتامبر ۳ بار برگزار شدند، زیرا نتوانستند پیشنهاددهنده‌ای را جذب کنند. تنها یک شرکت چینی از آن زمان برای تأمین بعضی از تجهیزات پا پیش گذاشته است.
ترامپ توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی را بد‌ترین توافقی که تاکنون مذاکره شده، خوانده است. ابهام پیرامون سیاست آمریکا باعث تأخیرهای طولانی در قراردادهایی شده که ایران با شرکت‌های بین‌المللی برای توسعه میادین نفتی خود و خرید هواپیما برای شرکت‌های هواپیمایی داشته است.
لغو تحریم‌های سازمان ملل و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ تا حدودی دسترسی ایران به سیستم مالی بین‌المللی را که برای تجارت حیاتی است، فراهم کرد، اما بانک‌های بین‌المللی که در آمریکا حضور دارند، به دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های یک‌جانبه واشنگتن که همچنان به قوت خود باقی هستند، تمایلی برای تسهیل توافق‌های ایران نشان نمی‌دهند.
به گفته سفیر هند در ایران، پروسه تأمین تجهیزات برای بندر چابهار در جریان بوده و ساخت بعضی از جرثقیل‌های سفارشی حداکثر ۲۰ ماه به طول می‌انجامد. وضعیت بانکی نیز به آهستگی رو به بهبود است.
وی در ایمیلی به رویترز گفت: مناقصات به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت خصوصیات فنی مجدداً برگزار شده‌اند و کانال‌های بانکی در ماه‌های اخیر تا حدودی بهبود پیدا کرده‌اند.
هند بیش از یک دهه به دنبال توسعه بندر چابهار به عنوان قطبی برای لینک‌های تجاری خود به کشورهای سرشار از منابع آسیای مرکزی و افغانستان بوده است. دسترسی به این کشور‌ها به دلیل روابط تیره هند با پاکستان، در حال حاضر پیچیده شده است.
تأخیرهای اداره، مذاکرات دشوار با ایران و ریسک برانگیختن ناخشنودی واشنگتن به معنای این بوده که تاکنون پیشرفت اندکی در کار توسعه این بندر وجود داشته است. اما نارندرا مودی، نخست وزیر هند تحت‌تأثیر توسعه بندر گوادار پاکستان از سوی چین که در فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری چابهار قرار دارد، برنامه‌های سرمایه‌گذاری عظیمی حول چابهار رونمایی کرده و پیشنهاد کمک برای ساخت خطوط راه‌آهن، جاده‌ها و کارخانه‌های تولید کود که به ۱۵ میلیارد دلار بالغ می‌شود را عرضه کرده است.
تاکنون یک خط اعتباری ۱۵۰ میلیون دلاری که هند می‌خواهد برای توسعه چابهار برای ایران گسترش دهد فعال نشده، زیرا ایران سهم کاری خود را انجام نداده است.
به گفته یک مقام دولتی هند، ایران‌‌ها این وام را دریافت نکردند، زیرا به دلیل عدم وجود مشارکت‌کننده یا مشکلات بانکی مناقصات را اعطا نکرده‌اند.
با این همه سفیر هند اظهار کرده است: ایران اعلام کرده که پیشنهاد‌ها برای استفاده از این خط اعتبار را ارسال خواهد کرد.
میناسینگ‌روی، مدیر مرکز آسیای مرکزی در مؤسسه تحلیل‌‌ها و مطالعات دفاعی در دهلی نو می‌گوید افزایش تنش‌‌ها میان واشنگتن و تهران، بر پروژه توسعه بندر چابهار تأثیر خواهد گذاشت.
توسعه بندر چابهار با ریسک هندی‌ها
همچنین مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور نوع قرارداد سرمایه‌گذاری هندی‌ها در فاز نخست طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار را هوشمندانه توصیف کرد و گفت: براساس این قرارداد، هندی‌ها با کم‌ترین ریسک برای ایران بندر یاد شده را توسعه می‌دهند.
محمدسعیدنژاد اعلام کرد: نوع قرارداد مزبور، ساخت، بهره‌برداری و انتقال یا «بی.او.تی» است که در آن کارفرما مسؤولیت بسیار محدودی در قبال ریسک‌های مالی، اجرایی و بهره‌برداری پروژه دارد و بیش‌تر ریسک را به سرمایه‌گذار منتقل می‌کند.
وی ادامه داد: کشورهای در حال توسعه که دارای محدودیت‌های سرمایه‌ای و فناوری هستند و آستانه تحمل ریسک آنها کم است به این نوع قرارداد‌ها رغبت زیادی نشان می‌دهند.
معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: در طول مدت بهره‌برداری از پروژه، بخش خصوصی مجاز است با اعمال عوارض، اجاره بها، انبارداری و عوارض ترانزیت بار و غیره به نحو مناسب با بهره‌برداری از ابنیه و تأسیسات، هزینه‌های ساخت، بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات سود سرمایه خود را دریافت کرده و مطابق با مفاد قرارداد و در موعد مقرر آنها را سالم و به صورت عملیاتی به کارفرما تحویل دهد.
بندر چابهار دروازه تجارت با کشورهای عضو اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای حاشیه اقیانوس هند (IORA)، افغانستان و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) است که پس از فروپاشی شوروی سابق به وجود آمدند.
به گفته مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور، ارزش مبادلات تجاری هند با کشورهای مزبور در سال ۲۰۱۵ معادل ۵٫۱۷ میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ معادل ۵٫۱۶ میلیون تن کالا از هند به کشورهای یاد شده ترانزیت شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: وجود معادن با کیفیت در افغانستان و قراردادهای دو کشور هند و افغانستان در خصوص بهره‌برداری از این معادن نیز انعقاد این نوع قرارداد سرمایه‌گذاری برای هند را توجیه پذیر می‌کند.
وی تصریح کرد: بر اساس قرارداد بی.او.تی با هندی‌ها، دهلی‌نو برای توسعه فاز نخست بندر شهید بهشتی چابهار ۸۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌کند و اگزیم‌بانک این کشور نیز خط اعتباری به میزان ۱۵۰ میلیون دلار به این منظور اختصاص داده است.
سعیدنژاد گفت: بعد از ۱۰ سال همه تجهیزات در مالکیت ایران خواهد بود ضمن آن‌که در ١٠ سال نخست سهم ایران از درآمدهای تخلیه و بارگیری از سهم هندی‌ها بیش‌تر است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.