قدرت زلزله کرمانشاه معادل انفجار ۱۸۰ هزار تن «تی.ان.تی»

قدرت زلزله کرمانشاه معادل انفجار ۱۸۰ هزار تن «تی.ان.تی» گروه معدن و زمین- لرزش ناگهانی پوسته جامد زمین را زلزله یا زمین‌لرزه می‌گویند. به‌طور کلی می‌توان علت ایجاد زلزله را افزایش بیش از حد فشار در داخل سنگ بیان کرد. این فشار در حدی است که گسیختگی و شکستگی‌های بزرگ و کوچکی در سنگ به […]

قدرت زلزله کرمانشاه معادل انفجار ۱۸۰ هزار تن «تی.ان.تی»

گروه معدن و زمین- لرزش ناگهانی پوسته جامد زمین را زلزله یا زمین‌لرزه می‌گویند. به‌طور کلی می‌توان علت ایجاد زلزله را افزایش بیش از حد فشار در داخل سنگ بیان کرد. این فشار در حدی است که گسیختگی و شکستگی‌های بزرگ و کوچکی در سنگ به وجود می‌آورد.

به گزارش مناقصه‌مزایده، وقتی که سنگ می‌شکند میزان انرژی ذخیره شده در زمان طولانی به‌طور ناگهانی آزاد می‌شود و به صورت امواج لرزه‌ای به اطراف حرکت می‌کند این امواج هنگام برخورد با ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها به آنها آسیب می‌رسانند و یا موجب تخریب آنها می‌شوند.

آثار سطحی زلزله ممکن است به صورت صدمه به ساختمان‌ها، گسیختگی و حرکت پوسته زمین، نشست زمین و آبگونگی، گسیختگی دامنه‌ها در خشکی و دریا و سرانجام ایجاد امواج در محیط‌های دریایی باشد.

خطرات ناشی از زلزله به عوامل زیر بستگی دارد:

• ویژگی‌های زلزله (شدت، بزرگی و مدت زمان)

• شرایط زمین‌شناسی منطقه

• وضعیت ساختمان‌های منطقه

• نزدیکی با نواحی پر جمعیت

۱-    شدت، بزرگی و مدت زلزله

برای نمایش کیفی و کمی زلزله در سطح زمین از دو مقیاس شدت و بزرگی استفاده می‌شود.

شدت زلزله معرف انرژی است که یک نقطه از زمین به هنگام وقوع زلزله دریافت می‌کند. شدت زلزله مقداری کیفی است و مبتنی بر نحوه تأثیر پذیری بشر و اشیای واقع در سطح زمین از زلزله است.

بزرگی زلزله معرف کل انرژی آزاد شده از مرکز زلزله می‌باشد. این مفهوم اولین بار توسط ریشتر مطرح شد. واحد اندازه‌گیری بزرگی زلزله ریشتر نامیده می‌شود.

جهت تعیین انرژی آزاد شده توسط هر زلزله، رابطه‌ای است که توسط چارلز ریشتر  و بنو گوتنبرگ در سال ۱۹۳۵ ارایه گردید که میزان انرژی آزاد شده در کانون زلزله را بر اساس لگاریتم بیش‌ترین مقدار جابه‌جایی افقی ثبت شده توسط لرزه‌نگار مشخص می‌کرد. زلزله‌های با ابعاد کم‌تر از ۴ ریشتر، بار‌‌ها در طول سال اتفاق می‌افتند، اما توسط انسان حس نمی‌شوند و خطری نیز به همراه ندارند. در مقابل، زلزله‌های با ابعاد بالای ۷ ریشتر چندان شایع نیستند و با افزایش شدت زلزله، اثر تخریبی آن نیز افزایش می‌یابد. در این روش دامنه حرکات زمین در فاصله ۱۰۰ کیلومتری محل وقوع زلزله توسط دستگاه لرزه نگار وود-اندرسون ثبت می‌شود.پس بزرگای محلی ریشتر به صورت لگاریتم مبنای ۱۰ دامنه لرزه نگار فوق در فاصله ۱۰۰ کیلومتری تعریف می‌گردد. مقیاس ریشتر بیانگر میزان انرژی آزاد شده در کانون زلزله است. اگر بزرگی زلزله‌ای M در مقیاس ریشتر باشد. انرژی آزاد شده آن زلزله E در واحد ارگ (Erg) خواهد بود:

logE = 11.8 + 1.5M

رابطه فوق نشان می‌دهد اضافه شدن هر یک درجه به بزرگی زلزله، انرژی آزاد شده آن را تقریباً ۳۱٫۶ برابر بیش‌تر می‌نماید. انرژی یک زلزله ۸ ریشتری برابر با انرژی انفجار یک میلیارد تن تی‌ان‌تی برآورد شده است

۲-زلزله ـ شرایط زمین‌شناسی منطقه

– دوری و نزدیکی به گسل

دوری و نزدیکی به گسل‌های مهم و فعال یکی از شرایط زمین‌شناسی است که به هنگام زلزله در میزان خطرات ناشی از آن تأثیر می‌گذارد. هرچه محل ساختمان به گسل اصلی نزدیک‌تر باشد امکان خطر برای آن ساختمان بیش‌تر است.

– نوع خاک

در اثر زلزله نیروهایی به خاک وارد می‌شود و باعث افزایش آب منفذی در بعضی مناطق می‌شود. منظور از این مناطق مکان‌هایی است که در آن سطح آب زیرزمینی بالاست و خاک از ماسه و سیلت تشکیل شده است. در اثر این پدیده و افزایش فشار آب منفذی اتصال دانه‌های ماسه و سیلت از بین رفته و خاک نشت می‌کند و به تبع آن ساختمان‌هایی که بر روی آنها ساخته شده نیز به داخل زمین نشست می‌کنند و یا کج می‌شوند به این پدیده آبگونی خاک می‌گویند. از مهم‌ترین مثال‌های این پدیده می‌توان به زلزله سال ۱۹۶۴ در نی‌ئی گاتا ژاپن اشاره کرد.

– جنس سنگ

هرچه سنگ‌های زیر ساختمان شکستگی‌های بیش‌تری داشته باشند سریع تر مقاومت خود را در برابر امواج زلزله از دست می‌دهند. شکستگی‌های اولیه در حکم نقاط ضعف سنگ در هنگام وقوع زلزله هستند. بنابراین این نوع سنگ‌‌ها که شکستگی‌های زیادی دارند سریع تر از سنگ‌های یکنواخت و فاقد شکستگی مقاومت خود را از دست می‌دهند.

– گسیختگی دامنه ای

به هنگام وقوع زلزله امکان ریزش ساختمان‌هایی که روی دامنه‌های پرشیب احداث شده‌اند بسیار زیاد است. زلزلهگسیختگی دامنه‌ای اغلب ناشی از افزایش فشار آب منفذی است این گونه فشارهای آب منفذی می‌تواند در دامنه‌های پرشیب متشکل از سنگ‌های به شدت درز و شکاف دار یا خاک‌های ریز دانه اشباع از آب ایجاد شود.

این در حالی است که یک دانشجوی رشته فیزیک، انرژی آزاد شده ۷٫۲ ریشتر زلزله اخیر را محاسبه کرده که میزان این انرژی آزاد شده عدد عجیب و غریبی است!

این دانشجوی دکترای فیزیک مقدار انرژی آزاد شده در زلزله اخیر کرمانشاه را بررسی کرده که به شرح زیر است:

LogE=(11.8+1.5)*7.2=22.6~23

 که معادل با ۱۸۰۰۰۰تن تی‌ان‌تی است؛

 

 بنابراین میزان انرژی آزاد شده زلزله اخیر با انرژی که از ۱۸۰هزار تن مواد محترقه TNT آزاد می‌شود برابری می‌کند