فراموشی واژه بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست دربهره برداری معادن

  فراموشی واژه   بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست دربهره برداری  معادن  مناقصه‌مزایده- امروزه اهمیت بخش معدن و معدن‌کاری در کشور ایران بر کسی پوشیده نیست چرا که این بخش و صنایع جنبی آن می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای رسیدن به توسعه پایدار کشور باشد که در این راستا توجه هم زمان به مسایل اقتصادی، زیست‌محیطی […]

 

فراموشی واژه   بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست دربهره برداری  معادن 

مناقصه‌مزایده- امروزه اهمیت بخش معدن و معدن‌کاری در کشور ایران بر کسی پوشیده نیست چرا که این بخش و صنایع جنبی آن می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای رسیدن به توسعه پایدار کشور باشد که در این راستا توجه هم زمان به مسایل اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی معادن لازم است.

به گزارش مناقصه‌مزایده، به‌طور کلی در یک تقسیم‌بندی کلی علل ایجاد حوادث حین کار را می‌توان از جنبه‌های فنی و مادی مانند طراحی ناصحیح روش کار، محیط کار، وجود نقایص فنی دستگاه‌ها، شرایط نامناسب فیزیکی محیط کار و نیز جنبه‌های انسانی (از نظر جسمانی و رفتاری و روانی) مانند عدم تناسب جسمانی و روانی کارگر با کار، خستگی جسمی و روانی، فقدان روابط انسانی صحیح و مدیریت ناصحیح بررسی کرد.

در این زمینه قانون ایمنی در معادن نوشته شده که رعایت آن در کلیه معادن کشور الزامی است. به‌طور مثال، برای پیشگیری از خطرات انفجار و آتش‌سوزی در معادن ماده ۲۱ قانون ایمنی معادن می‌گوید: «به استناد آیین‌نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها مصوب شورایعالی حفاظت فنی: «ورود افراد همراه با سیگار، کبریت، فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتش‌زا به معادن زغال‌سنگ و سایر معادنی که خطر آتش‌سوزی یا انفجار داشته باشد مطلقاً ممنوع است» و یا ماده ی ۳۲ با در نظر گرفتن خطر ریزش معدن گفته است: «در حفر ترانشه برای اکتشاف و نمونه‌برداری باید دقت شود تا خطر ریزش دیواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم با وسایل مناسب نگهداری شود. در ترانشه و چاهک‌هایی که به عمق بیش از ۵٫۱متر هستند باید برای بالا و پایین رفتن از نردبان استفاده شود» همچنین در ماده ۳۳ به خطر انباشتگی گاز اشاره می‌کند: «در ترانشه و چاهک‌هایی که خطر انباشتگی گاز وجود دارد ورود و کار افراد باید پس از تهویه و اطمینان از بی‌خطر بودن آن محل‌ها انجام گیرد» قانون ایمنی معادن در ۴۷۵ ماده نوشته شده است که رعایت آنها به کاهش حوادث و بیماری‌های شغلی منجر خواهد شد.

نتایج یک گزارش رسمی حاکی از آن است که ۴۳۰۵ معدن کشور معادل ۸۷٫۶ درصد از کل معادن، در حال بهره‌برداری فاقد واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند.

بر اساس مطالعات مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، نتایج آمارگیری معادن کشور نشان می‌دهد در سال ۱۳۹۵، تعداد کل معادن در حال بهره‌برداری کشور ۴۹۱۳ معدن و متوسط تعداد شاغلان معادن، ۹۳۴۸۶ نفر بوده است.

بر حسب استان، استان‌های کرمان، خراسان‌رضوی و اصفهان به ترتیب با ۹٫۸ درصد، ۷٫۴ درصد و ۷٫۳ درصد دارای بیش‌ترین معادن و استان‌های البرز و ایلام به ترتیب با ۰٫۵ درصد و ۰٫۸ درصد و استان‌های گلستان و قم با ۱٫۳ درصد کم‌ترین معادن را دارا هستند.

بر حسب فعالیت نیز، استخراج شن و ماسه، سنگ‌آهک، سنگ لاشه و سنگ تزیینی بیش‌ترین معادن و استخراج نیکل، آنتیموان و تیتانیوم، فسفات، پتاس و ید سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، سنگ طلا، سنگ بالاست، بوکسیت و قیر طبیعی جامد، کم‌ترین معادن را دارند.

قابل ذکر است فعالیت گل سفید، از فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن، ماسه فاقد معدن است.

براساس نتایج این گزارش، همچنین بررسی معادن در حال بهره‌برداری کشور نشان می‌دهد ۶۰۸ معدن دارای واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند. به عبارت دیگر، فقط ۱۲٫۴ درصد کل معادن در حال بهره‌برداری در کشور دارای واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند.

در این راستا استان‌های کرمان، تهران و فارس دارای بیش‌ترین تعداد معادن دارای واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند. قابل ذکر است، معادن در حال بهره‌برداری استان کهگیلویه و بویراحمد فاقد واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست است.

همچنین بر حسب فعالیت، استخراج سنگ‌آهک، سنگ تزیینی و شن و ماسه از فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن و ماسه فعالیت اصلی استخراج سنگ‌های فلزی غیرآهنی دارای بیش‌ترین معادن دارای واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست بوده‌اند.

معادن استخراج گل‌سفید، قیر طبیعی جامد، سنگ بالاست، صدف دریایی و میکا، تالک، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی و سنگ بالاست از واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست محروم هستند.

وقوع حادثه برای ۱۹۰۶ نفر در معادن

براساس نتایج طرح در سال ۱۳۹۵، معادل ۳۷۷ معدن دچار حادثه سقوط شده است. در این معادن، در مجموع ۱۹۱۲ مورد حادثه به وقوع پیوسته که متعاقب آن حدود ۱۹۰۶ نفر دچار حادثه شده‌اند.

استان‌های فارس، مازندران و خراسان رضوی به ترتیب دارای بیش‌ترین تعداد معدن بوده‌اند که حادثه در آنها اتفاق افتاده است. به علاوه استان‌های خراسان‌جنوبی و کرمان به ترتیب با ۳۸۸ و ۲۶۳ مورد دارای بیش‌ترین تعداد وقوع حادثه بوده‌اند. در همین راستا برای استان‌های چهارمحال‌وبختیاری و کهگیلویه و بویراحمد حادثه‌ای گزارش نشده است.

بر حسب فعالیت معادن، بیش‌ترین حادثه در سنگ‌آهک، سنگ تزیینی و شن و ماسه از فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن و ماسه اتفاق افتاده است.

در معادن در حال بهره‌برداری با فعالیت‌های منیزیت، صدف دریایی و میکا، تالک، فلدسپات، گل سفید، بنتونیت و گل سرشوی، نیکل، آنتیموان و تیتانیوم و سنگ بالاست، حادثه‌ای اتفاق نیفتاده است.

از تعداد ۱۹۰۶ نفر فرد آسیب‌دیده در معادن در حال بهره‌برداری کشور، ۱۷۶۲نفر بهبودی کامل یافته و ۴۴ نفر فوت کرده‌اند که در این میان استان فارس بیش‌ترین آمار فوت را به خود اختصاص داده است.

بر اساس نتایج این طرح، نرخ فوت در معادن در حال بهره‌برداری کشور، ۴٫۷ در ۱۰۰۰۰ نفر شاغل است. همچنین معادن با فعالیت استخراج سنگ تزیینی و شن و ماسه از فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن و ماسه و… به ترتیب با ۱۱ و ۶ مورد و فعالیت اصلی استخراج‌ سنگ‌های فلزی غیرآهنی با ۶ مورد، بیش‌ترین حادثه منجر به فوت را داشته‌اند.

 

https://media.mehrnews.com/d/2018/04/20/0/2763040.png

علت حوادث در معادن کشور

از تعداد ۱۹۱۲ مورد حادثه که در معادن در حال بهره‌برداری کشور اتفاق افتاده، بیش‌ترین علت حادثه مربوط به تماس با اشیای تیز و برنده ۴۹۸مورد، تصادف و برخورد ۳۹۱مورد و حوادث ماشین‌آلات معدنی با ۳۴۷ مورد بوده است؛ به‌طوری که در تماس با اشیای تیز و برنده، استان خراسان‌جنوبی با ۱۵۶ مورد (۳۱٫۳ درصد)، در تصادف و برخورد، استان سمنان با ۱۱۰ مورد (۲۸٫۱ درصد) و در حوادث ماشین‌آلات معدنی استان مازندران با ۹۲ مورد (۲۶٫۵ درصد) بیش‌ترین سهم را در بین استان‌های کشور داشته‌اند.

با توجه به علل حوادث در معادن، علت حادثه تصادف و برخورد و تماس با اشیای تیز و برنده به ترتیب با ۲۴۵ و ۲۲۰ مورد در معادن با فعالیت اصلی استخراج زغال‌سنگ خشک و حوادث ماشین‌آلات معدنی در معادن با فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن و ماسه و … با ۱۷۳ مورد بیش‌ترین فراوانی را داشته‌اند.

نوع آسیب‌های وارده به شاغلان

از تعداد ۱۸۸۴ نوع آسیب وارد شده به شاغلان در معادن در حال بهره‌برداری کشور، بیش‌ترین نوع آسیب وارده مربوط به آسیب‌دیدگی سطحی و زخم باز با ۸۳۱ مورد، شکستگی با ۴۱۹ مورد و رگ‌به‌رگ شدن و در رفتگی با ۳۳۴ مورد و کم‌ترین نوع آسیب‌های وارده مربوط به قطع عضو با ۱۶ مورد بوده است. همچنین شاغلان معادن سنگ‌آهک با ۱۳۲ مورد و سنگ تزیینی با ۸۲ مورد، از فعالیت اصلی استخراج سنگ، شن و ماسه و فعالیت اصلی استخراج زغال‌سنگ خشک با ۴۰۸ مورد، بیش‌ترین آسیب‌دیدگی سطحی و زخم باز را به خود اختصاص داده‌اند.

در حالت کلی بیش‌ترین موارد آسیب‌های وارده مربوط به استان‌های خراسان‌جنوبی، کرمان و مازندران بوده است.