خط فقر آبی شد

خط فقر آبی شد قانون‌های حل بحران آب تدوین شوند گروه انرژی- منابع آبی در حال دست و پنجه نرم کردن با پدیده‌ای به نام خشکسالی هستند. در شرایطی که این بحران روز به روز سایه‌‌اش را بیش‌تر بر سر کشور پهن می‌کند، مدیران و کارشناسان نتوانسته‌‌اند بر سر چگونگی مهار و کنترل شرایط موجود […]

خط فقر آبی شد

قانون‌های حل بحران آب تدوین شوند

گروه انرژی- منابع آبی در حال دست و پنجه نرم کردن با پدیده‌ای به نام خشکسالی هستند. در شرایطی که این بحران روز به روز سایه‌‌اش را بیش‌تر بر سر کشور پهن می‌کند، مدیران و کارشناسان نتوانسته‌‌اند بر سر چگونگی مهار و کنترل شرایط موجود آستین‌های خود را بالا بزنند. بحران خشکسالی در کشور ۱۱ ساله شد. گویا این بار قضیه بی‌آبی جدی‌تر از هر زمان دیگری در حال مطرح شدن است. کشور دیگر دغدغه‌هایش منتهی به نبود نقدینگی و خوابیدن پروژه‌های اقتصادی نمی‌شود. خط‌های فقری در حال اشاعه و گسترش هستند، در این شرایط جیب مردم فقط درگیر خط فقر مالی نخواهد بود، گزینه دیگری روی میز قرار گرفته و آن هم آب رفتن منابع آبی است.

حال چاره کار در اتخاذ کدام راه است؟ ممنوعیت کشت برخی محصولات کشاورزی به‌عنوان یک راهکار کوتاه‌مدت و مقطعی، اجرای طرح‌های انتقال آب و یا تغییر و تحول در بدنه مدیریت منابع زیرزمینی و نظارت بر سدسازی‌ها؟

خشکسالی در ایران ۱۱ ساله شد

مدیرعامل مدیریت منابع آب گفت: امسال در حوضه آبریز خلیج‌فارس و دریای عمان میزان بارندگی ۵۴ درصد و در حوضه فلات مرکزی ۵۲ درصد کاهش نسبت به میانگین بارش را تجربه کردیم.

محمد حاج رسولی‌ها در این خصوص به مهر گفت: خشکسالی نخستین بار در سال ۸۶ رخ نمود و در آن سال نخستین کاهش بارندگی کل کشور به میزان کم‌تر از میانگین را تجربه کردیم. این در حالی است که پی در پی بودن این سال‌ها بدون وجود ترسالی بین آن وضعیت را سخت‌تر می‌کند. به نحوی که کم آبی در سال آبی ۹۶-۹۷ طی ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. به این ترتیب که میزان بارندگی کل کشور تا پایان روز ۲۹ فروردین سال جاری رقم ۱۲۰ میلی متر را به خود اختصاص می‌دهد در حالی که این میزان برای مدت مشابه سال قبل ۲۱۰ میلی‌متر بوده است که نشان از کاهش ۴۹ درصدی دارد. متوسط دراز مدت بارندگی نیز ۲۰۸ میلی‌‌‌‌‌متر بوده است که ۴۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش را تجربه کرد.

وی ادامه داد: به‌طور طبیعی زمانی که بارندگی در کشور کاهش می‌یابد میزان ورودی آب به سدهای کشور نیز کاهش می‌یابد. به این ترتیب کل ورودی آب به سدهای کشور ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب بود، در حالی که سال گذشته این ورودی رقم ۲۵٫۵ میلیارد مترمکعب را به خود اختصاص داده بود. یعنی شاهد ۴۳ درصد کاهش ورودی به مخازن کشور بودیم در حالی که حجم آب مخازن ۲۳ میلیارد و ۹۳۰ میلیون است که سال گذشته ۳۱ میلیارد و ۷۱۰ میلیون مترمکعب بوده است. به این ترتیب می‌توان گفت حجم مخازن ما نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کم‌تر است.

حاج رسولی‌ها بیان کرد: نخست باید در نظر داشت که محدودیت تأمین منابع آبی کشور وجود دارد، اما نباید همواره ذهن خود را معطوف به تأمین و خلق منابع جدید کنیم و در عین حال باید مدیریت مصرف را نیز مدنظر داشت. کشور ما در دوران خشکسالی به سر می‌برد، شرایطی که تصور می‌کردیم بین ۷ تا ۸ سال به طول بینجامد، اما امسال یازدهمین سال متوالی خشکسالی را پشت سر می‌گذاریم.

بارندگی‌ها هم به داد بحران کم آبی نرسید

وزیر نیرو در خصوص معضل آبی پیشِ رو گفت: با وجود این‌که روزهای پربارشی را در کشور شاهد هستیم ولی متأسفانه مجموعه بارندگی‌‌ها نسبت به سال قبل و مدت متوسط درازمدت بیش از ۴۰ درصد افت داشته است. پیام این کمبود بارش این است که با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از منابع آبی ما متکی به مخازن سد‌ها است، مطمئناً هر چه بتوانیم از همین امروز صرفه‌جویی در بخش شرب داشته باشیم و آب مصرفی در این بخش را به مصارف حیاتی و ضروری اختصاص دهیم و کم‌تر از آن شرب تصفیه شده برای سایر مصارف استفاده کنیم مسلماً این آب در مخازن سد‌ها باقی خواهد ماند و تابستان را با مشکلات کم‌تری سپری خواهیم کرد.

به گزارش وزارت نیرو، رضا اردکانیان خاطرنشان‌کرد: با این وجود این اطمینان را می‌دهم که در سطح کشور ما تمام راه‌های ممکن را برای کاهش این مشکل به‌کار گرفته‌ایم. با تأکید معاون اول رییس‌جمهور و همراهی سازمان برنامه و بودجه سعی خواهیم کرد تمامی طرح‌هایی که حتی قطره قطره آبی در اختیار ما قرار خواهد داد را اجرایی کنیم و بتوانیم با چالش کم‌تری امسال را پشت سر بگذاریم.

وزیر نیرو در خصوص انتقال آب از خلیج‌فارس به برخی از استان‌های کشور، گفت: هم‌اکنون ۶۵ میلیون مترمکعب آب شور دریا توسط ۵۴ سامانه نمکزدایی شیرین می‌شود و در نقاط مختلف کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین بالغ بر یک میلیارد مترمکعب مجوز مشارکت به بخش خصوصی در این زمینه نیز داده شده است و همچنان این طرح برای نقاطی که مورد نیاز باشد در دست مطالعه است.

کنتور هوشمند؛ تنها راه مدیریت آب‌های زیرزمینی

عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز با تأکید بر این‌که بسیاری از پروژه‌های آبی به هیچ وجه منجر به کشف منابع جدید آب نمی‌شود و تنها موجب جابه‌جایی مصرف آب است، گفت: به منظور استفاده صحیح از منابع آب کشور باید هرگونه پروژه آبی از قبیل ایجاد سد، پوشش انهار، حفر چاه‌های جدید، کف‌شکنی و طرح‌های تغذیه مصنوعی انجام نگیرد مگر این‌که روش علمی یعنی تعیین بیلان حوضه آبگیر رودخانه‌های بزرگ، مشخص کردن حجم مجاز بهره‌برداری، انتخاب بهترین گزینه‌ها، مطالعه و اثر هر گزینه بر روی منابع آب و کیفیت دشت‌های مجاور انجام شده باشد.

عزت‌ا… رییسی‌اردکانی با اشاره به قوانین مورد نیاز برای حل بحران به پاون گفت: پیشنهاد می‌کنم که در پیش‌نویس لایحه قانون جامع آب ایران بخشی تحت عنوان قانون‌های حل بحران آب در آبخوان‌‌ها و حوضه‌های آبگیر بحرانی اضافه شود. مهم‌ترین و اساسی‌‌ترین قوانین و دستورالعمل‌ها مربوط به نصب کنتور هوشمند است چون تنها تجهیزاتی است که حکمرانی بر آب زیرزمینی را امکان‌پذیر می‌کند. با کنتور می‌توان برداشت از آبخوان را برای همه ذی‌نفعان به‌طور یکسان کاهش داد چون در شرایط فعلی چاه‌های بالادست و عمیق، عموماً آب بیش‌تری برداشت می‌کنند در حالی ‌که آبدهی چاه‌های زیر دست کم و یا خشک شده‌اند.

وی گفت: میزان برداشت در سال‌های خشکسالی و ترسالی را می‌توان طوری تنظیم کرد که افت تراز آب زیرزمینی به حداقل ممکن برسد. کنتور هوشمند زارعین را به سمت استفاده از روش‌های نوین صرفه‌جویی در مصرف آب هدایت می‌کند و فرصتی است که پژوهش‌های ارزشمند دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف آب به‌کار گرفته شود.

رییسی ادامه داد: حل بحران آب نیاز به اطلاعات دقیق از شرایط هیدروژئولوژیکی در سال‌های خشکسالی و ترسالی دارد اگرچه در بخش‌های مختلف پیشنویس لایحه قانونی جامع آب ایران در مورد شرایط هیدروژئولوژیکی آبخوان مطالبی وجود دارد ولی در راستای هدف حل بحران آب قرار نمی‌گیرد.