اخذ مالیات بر خانه‌های خالی در برزخ شکست یا موفقیت!

اخذ مالیات بر خانه‌های خالی در برزخ شکست یا موفقیت! رامین شاهی – با گذشت بیش از دو سال از تصویب قانون مالیات‌های مستقیم در تیرماه ۱۳۹۴، تاکنون سامانه ملی املاک راه‌اندازی نشده است و موضوع مالیات بر خانه‌های خالی همچنان مورد توجه مسؤولین مربوطه، نمایندگان مجلس واقع شده است. در واقع املاک و مستغلات […]

اخذ مالیات بر خانه‌های خالی در برزخ شکست یا موفقیت!

رامین شاهی – با گذشت بیش از دو سال از تصویب قانون مالیات‌های مستقیم در تیرماه ۱۳۹۴، تاکنون سامانه ملی املاک راه‌اندازی نشده است و موضوع مالیات بر خانه‌های خالی همچنان مورد توجه مسؤولین مربوطه، نمایندگان مجلس واقع شده است. در واقع املاک و مستغلات یکی از منابع مهم برای اخذ مالیات محسوب می‌شوند که انواع عوارض و مالیات بسته به نوع و کاربری از آنها اخذ می‌شود. حال فارغ از این مباحث به گفته کارشناسان همواره در سال‌های بروز رکود در بخش ساختمان، یکی از روش‌هایی که برای واردکردن املاک خالی به چرخه مصرف مطرح شد، اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سکنه بود که با گذشت چند سال از طرح آن و پیشنهاد راهکارهای مختلف برای اجرایی کردن آن، عملاً جنبه قانونی و اجرایی به خود نگرفته است.

 اما درستی اصل موضوع و نتایج و تبعات آن مورد اختلاف کارشناسان و صاحبنظران است. گروهی این کار را صحیح و تأثیر‌گذار می‌دانند که می‌تواند موجب افزایش درآمدهای مالیاتی و رونق بازار مسکن از ساخت و ساز گرفته تا کاهش قیمت اجاره بها و مسکن شود و گروهی آن‌ را بی‌فایده و طرحی ناکارآمد تحلیل می‌کنند که نتیجه مناسبی بر بازار مسکن نخواهد داشت و در این خصوص عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی اخیراً سخنانی خبر داده است که معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در حال پیگیری راه‌اندازی سامانه دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه است و این سامانه به‌زودی به مرحله اجرایی می‌رسد.

 

مالیات بر خانه‌های خالی در انتظار راه‌اندازی سامانه ملی املاک

احمد زمانی معاون سازمان امور مالیاتی کشور

اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی منوط به راه‌اندازی سامانه ملی املاک توسط وزارت راه و شهرسازی است که تکمیل نشده است و با توجه به اهمیت اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی و تأثیر آن در افزایش عرضه مسکن، گفت: کمبود عرضه مسکن و خالی نگاه‌داشتن منازل مسکونی همواره یکی از معضلات جامعه بوده‌ به همین سبب قانون‌گذار این بار از اهرم مالیات برای رفع این مشکل و افزایش عرضه مسکن بهره برده‌ است. لذا بر پایه تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم «وزارت راه و شهرسازی موظف است، حداکثر ۶ ماه پس از تصویب قانون مالیات‌های مستقیم در سی و یکم تیرماه ۱۳۹۴، سامانه ملی املاک و اسکان کشور را ایجاد کند». همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی با هدف پیگیری و اطلاع از روند انجام کار، در سی‌ام آبان و نهم و هفدهم دی‌ماه ۱۳۹۴، هجدهم اسفند ۱۳۹۵، بیست و دوم مرداد و پانزدهم مهر و بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۶ با وزیر راه و شهرسازی، معاون و دبیر کمیته ملی اسکان آن وزارتخانه مکاتبه داشتند.

 

سامانه طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی موفق نخواهد شد

بیت‌ا…ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن

مقررشده است سامانه طرح دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه به‌زودی به مرحله اجرایی برسد و بدون تردید سازمان مالیات برای اجرایی شدن این طرح با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد؛ و حتی اگر عملیاتی شود با موفقیت چندانی روبه‌رو نخواهد شد. زیرا در شناسایی خانه‌های خالی دچار کج فهمی بزرگی شده‌ایم چرا که دولت به دنبال ایجاد یک برنامه غلط برای یک فرض غلط در خصوص مالیات مسکن است و متأسفانه آمارهایی که در خصوص تعداد خانه‌های خالی ارایه‌شده بسیار ناصحیح است و به‌طور حتم در کشور دو میلیون و ۵۰۰ خانه خالی از سکنه وجود ندارد و در بهترین حالت تعداد املاک خالی از سکنه در کل کشور بیش از ۵۰ هزار واحد نیست از سویی در اقتصاد مسکن، ضریبی داریم به اسم خانه‌های خالی که در شهر‌ها حدود ۴ درصد و در پایتخت‌ها ۵ درصد است و این ضریب البته در شهرهای توریستی و تجاری به ۸ درصد می‌رسد. هر واحد مسکونی ۵ درصد از عمرش را خالی است و به‌ این ‌ترتیب ۵ درصد از خانه‌های هر شهر همیشه خالی است. این ضریب در تمام شهرهای دنیا وجود دارد و ممکن است در شهرهایی مثل تهران کمی بیش‌تر باشد از سویی ضرایب خانه‌های خالی در تهران در سال ۹۴ افزایش پیدا کرد به این دلیل که سازندگان به‌ جای شروع پروژه‌های تازه، پروژه‌هایی را که ۷۰ تا ۸۰ درصد آن انجام‌ شده تکمیل کردند و در حال حاضر منتظر فروش این واحد‌ها هستند و متأسفانه این پروژه‌های تکمیل‌ شده نیز در بین سرشماری خانه‌های خالی قرار گرفت.

انبوه‌سازان مایل به تولید مسکن نخواهند بود

حسن محتشم، عضو هیأت ‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران

اگر قرار باشد هر انبوه‌ساز برای فرار از مالیات مسکن خود را به‌صورت اجاره عرضه کند. دیگر انبوه‌سازی مایل به تولید مسکن نخواهد بود در نتیجه اگر دولت بخواهد می‌تواند مالیات بر خانه‌های خالی اعمال کند اما با مالیات دستوری و اقتصاد فرمایشی حال مسکن خوب نمی‌شود. می‌توان گفت با اعمال مالیات بر خانه‌های خالی معاملات مسکن به‌صورت جزیی رشد خواهد کرد که اما به‌طور حتم این مورد عدد بزرگی نخواهد بود لذا اگرچه اخذ مالیات از خانههای خالی در نگاه اول کاری مثبت است، اما تا اندازه‌ای برای بازار مفید است که از احتکار مسکن جلوگیری شود، در غیر این صورت طرحی نشدنی و نامناسب خواهد بود.

 

مالیات از خانه‌های خالی امری غیرممکن است

ایمان رفیعی، کارشناس ساخت و ساز

اولین قدم در اخذ مالیات از واحدهای خالی تدوین سازوکار تعیین و تعریف این املاک و مشخص کردن میزان و نحوه دریافت این مالیات است و با عنایت به گستردگی و پراکندگی املاک و تنوع کاربرد و شرایط فیزیکی آن به نظر می‌رسد برای اجرای این طرح نیاز به نیروی انسانی فراوان در کنار کار کارشناسی طولانی و پر کش‌وقوس باشد. لذا با توجه به تجربه ناموفق دولت در تشخیص خوشه‌بندی و تعیین درست گروه‌های درآمدی در بحث هدفمندی یارانه‌ها، بعید به نظر می‌رسد بتوان به سازوکار واحدی برای تمام نقاط کشور برای اخذ مالیات رسید.

از سوی دیگر باید توجه داشت اخذ مالیات اگرچه ممکن است موجب اجبار و نه ترغیب مالکان به فروش یا اجاره املاک خالی خود شود، اما مطمئناً این هزینه نه از جیب مالکان بلکه از جیب خریداران و مستأجران پرداخت خواهد شد و موجب بالا رفتن قیمت نهایی ملک یا اجاره‌بها خواهد شد؛ مانند مالیات بر ارزش‌افزوده که مستقیماً از جیب مصرف‌کننده نهایی کالا و خدمات پرداخت می‌شود.