احتمال بازگشت اخراجی‌ها به زمین بازی ایران

تاریخ تکرار می‌شود احتمال بازگشت اخراجی‌ها به زمین بازی ایران سمیه مهدوی- نقطه سر خط؛ باز هم پای چینی‌ها به میادین نفت و گاز ایران باز می‌شود. باز هم پروسه هشدار‌ها و اولتیماتوم‌ها از سر گرفته می‌شوند و باز هم هزینه گزاف میلیارد‌ها دلار و سرنوشت نامعلوم پروژه‌های نیمه‌کاره تکرار خواهد شد. نقض برجام و […]

تاریخ تکرار می‌شود

احتمال بازگشت اخراجی‌ها به زمین بازی ایران

سمیه مهدوی- نقطه سر خط؛ باز هم پای چینی‌ها به میادین نفت و گاز ایران باز می‌شود. باز هم پروسه هشدار‌ها و اولتیماتوم‌ها از سر گرفته می‌شوند و باز هم هزینه گزاف میلیارد‌ها دلار و سرنوشت نامعلوم پروژه‌های نیمه‌کاره تکرار خواهد شد. نقض برجام و از سرگیری دوباره تهدیدها و اعمال فشار‌ها، ایران را در تنگنا قرارداده است.

به گزارش مناقصه‌مزایده، زمزمه‌های ترک محل خدمت فرانسوی‌ها از پارس‌جنوبی در حال تبدیل شدن به فریادهایی است تا دیگران و مخاطبان را متوجه عمق فاجعه کند.

پارس‌جنوبی با داشتن ۲۴ فاز در امر گازرسانی فعالیت چشمگیری داشته است و تا اینجای کار علی‌رغم فشار‌ها، کمبود‌های مالی، مدیریت‌های غلط و احساسی در دولت‌های گذشته توانست در دولت فعلی با حرکت سینه‌خیز خود از زیر سیم خاردارهای قد علم کرده مقابلش عبور کند و یک به یک فازهای نیمه توسعه‌یافته را به مرحله بهره‌برداری برساند.

معافیت تحریمی؛ شرط ابقا در قرارداد ipc

فقط ۵ فاز (۱۳، ۱۴، ۲۲ تا ۲۴) از میان طرح‌های نیمه‌کاره باقی مانده که تا پایان سال به اتمام برسند و برای همیشه نقطه پایانی بر پرونده طرح‌های نیمه‌کاره پارس‌جنوبی بگذارد.

اما فاز ۱۱ که قرار بود با لیدری توتال به توسعه و بهره‌برداری برسد؛ سرنوشتش در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و تعداد فازهای بلاتکلیف را به عدد ۶ رسانده است؛ این شرکت فرانسوی علی‌رغم تعهدات مندرج در قرارداد IPC، خواهان بر هم زدن قول و قرارش با ایران شده است و شرط ابقای خود را در این پروژه دریافت معافیت تحریمی آن هم با حمایت مقامات فرانسوی و اروپایی از ایالات متحده می‌داند.

درحالی‌که قرار بود این طرح با هدف تولید حداکثری و پایدار روزانه دو میلیارد فوت مکعب (برابر با حدود ۵۶ میلیون مترمکعب) گاز غنی ترش از منابع بخش فراساحل فاز ۱۱ میدان گازی مشترک پارس‌جنوبی و انتقال آن به خشکی اجرا شود، عملاً با رفتار کج دارو مریز فرانسوی‌ها طرح مذکور به صورت معلق خواهد ایستاد.

انتخاب پیمانکاران ایرانی یا چینی‌ها؟

محمدمشکین‌فام؛ مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس؛ با احتمالاتی که برای عقب‌نشینی توتال از قرارداد مذکور داده می‌شد پیمانکاران ایرانی را جایگزینی مناسب برای ادامه توسعه فاز ۱۱ دانست.

این درحالی است که بیژن زنگنه در تازه‌‌ترین اظهارات خود شرکت CNPC چین را جایگزینی مناسب برای توتال اعلام کرده است.

همان شرکتی که حدود ۵ سال پیش در پی وقت‌کشی‌های بسیار در میدان مشترک نفتی آزادگان‌جنوبی از مدیران نفتی کارت قرمز گرفت و از دور زنجیره‌های نفتی اخراج شد.

سال ۹۳ بود که به دلیل عدم پایبندی شرکت پیمانکار چینی (CNPCI) به تعهدات خود، حکم خاتمه قرارداد این شرکت در طرح توسعه میدان آزادگان‌جنوبی صادر شد.

بنابراین پس از تذکرهای مکرر کتبی و شفاهی و در نهایت ابلاغ اخطار کتبی به پیمانکار چینی این طرح در اوایل زمستان سال ۹۲، شرکت CNPCI برای پیشبرد پروژه، قول مساعد داد و با وجود این‌که حدود یک ماه پس از اخطار ۹۰ روزه نیز به این شرکت برای تجدیدنظر در روند پروژه فرصت داده شد، از سوی پیمانکار اقدام مؤثری انجام نشد.

با این تفاسیر آیا باز هم قرار است روند اولتیماتوم‌ها به شرکت‌های چینی بر سر توسعه میادین نفت و گاز تکرار شود؟

در این مدت صنعت نفت باید متحمل چه میزان ضرر و زیان مالی و زمانی شود؟

متأسفانه شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که بازار نفت و گاز و بازیگرانش اعم از شرکت‌ها، سازندگان، پیمانکاران، مسؤولان و مدیران در یک دور تسلسل قرار گرفته‌اند که فقط به دور خود می‌چرخند.

در همین راستا شرکت نفت CNPC چین اعلام کرده است: در صورتی‌که شرکت نفتی فرانسوی توتال پروژه‌های خود در میدان گازی پارس‌جنوبی را به دلیل خروج آمریکا از برجام نیمه‌کاره ر‌ها کند آمادگی داریم تا جایگزین این شرکت در پارس‌جنوبی شویم.

سرمایه یک میلیارد دلاری توتال در ایران می‌ماند

اما نکته حایز اهمیت در این خصوص این است علی‌رغم این‌که در قرارداد مذکور جریمه‌ای برای توتال در صورت نقض عهد و پیمانش در نظر گرفته نشده است مبلغ سرمایه‌گذاری شده توتال در ایران تا پایان اتمام پروژه می‌ماند.

وزیر نفت در ارتباط با جریمه شدن توتال در صورت خروج از ایران و فاز ۱۱ پارس‌جنوبی گفت: مقوله‌ای به‌ نام جریمه مطرح نیست اما مبلغی که توتال در ایران سرمایه‌گذاری کرده است تا پایان انجام پروژه به آنها عودت داده نمی‌شود.

بیژن‌نامدارزنگنه، با اشاره به بیانیه توتال مبنی بر خروج این شرکت از ایران در صورت غیرممکن شدن ادامه فعالیت‌های آن گفت: اشاره‌ای به خروج نشده است بلکه منظور متوقف شدن امکان ادامه روند فعالیت توتال است.

برآورد هزینه مستقیم این طرح ۴۸۷۹ میلیون دلار است. در این قرارداد طرف دوم (مشارکت توتال و همکاران) موظف به تأمین کلیه منابع مالی مورد نیاز(اعم از مستقیم و غیرمستقیم) برای اجرای پروژه است و شرکت ملی نفت ایران تا پیش از آغاز تولید از میدان هیچ مبلغی به طرف دوم پرداخت نخواهد کرد. شروع بازپرداخت به پیمانکار، تنها منوط به آغاز تولید از میدان و از محل بخشی از تولید آن است.