سازمان نظام مهندسی در حال پوست‌اندازی!

رامین شاهی- سازمان نظام مهندسی در حال پوست‌اندازی است. بازسازی هویت و شرح وظایف در سازمان نظام مهندسی در حال انجام است تا در آینده شاهد حضور فعال‌تر و کاراتر این سازمان مردم نهاد در حوزه ساخت و ساز کشور باشیم. سازمانی که نه به صلاح است و نه تمایلی دارد تا خصولتی شود. همچنین می‌توان گفت به روزرسانی و انطباق با شرایط روز و رفع برخی ابهامات و ضعف‌ها، می‌تواند موجب ارتقای سطح استانداردهای اعمالی شویم و دردسرهای ساخت انواع ساختمان‌ها و سازه‌های فاقد کیفیت موجب افزایش هزینه‌های سربار در آینده دور اقتصادی کشور نشود و شاهد وجود ساختمان‌هایی با عمر طولانی باشیم.

ریشه مشکلات شهرسازی در بازرسی‌های اعمالی از پیمانکاران نیست

رییس مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که باید منابع پایدار برای شهرداری‌ها تعریف شود، گفت: لازم است امور شهرداری‌ها به جای وزارت کشور به وزارت شهرسازی وصل شود که این ایراد ساختاری مربوط به دولت بوده و باید حل شود. علی لاریجانی به فلسفه نظام مهندسی اشاره کرد و گفت: معتقدیم باید کارهای حرفه‌ای از امور دیوانی جدا شده و به متخصصان آن حرفه سپرده شود، چرا که امور دیوانی ظرفیت کارهای تخصصی در این حد را ندارد و بهتر است کار‌ها به متخصصان حوزه و مردم سپرده شود. رییس مجلس در ادامه با بیان این‌که سابقه دیوانی کشور نشان می‌دهد اگر مسیر به درستی طی شود به نفع مردم و کشور است، عنوان‌کرد: نگرانی‌هایی درباره شهرفروشی وجود دارد اما بعید است این مشکل مربوط به نظام مهندسی باشد. وی افزود: همه ما سال‌ها است که در کشور کار اجرایی می‌کنیم و این اشکال از زمانی در شهرسازی به وجود آمد که شهرداری‌ها شهرسازی را به درستی اجرا نکردند و وزارت شهرسازی نیز نظارت دقیق نداشت.

امور شهرداری‌ها از وزارت کشور به وزارت شهرسازی منتقل شود

رییس قوه مقننه ادامه داد: بعید است ریشه مشکلات شهرسازی این باشد که نقش بازرسی از پیمانکاران کاملاً جدا نیست بلکه مشکل به تصمیمات شوراهای اسلامی شهر و شهرداری‌ها مربوط است که شرایط را برای شهر‌ها سخت‌تر کرده است.

نظام مهندسی سازمانی برای تعیین صلاحیت شرکت‌ها است

وی در ادامه با بیان این‌که سازمان نظام مهندسی ساختمان، سازمانی برای تعیین صلاحیت شرکت‌ها است، تأکیدکرد: دلیلی ندارد فردی که قصد دارد ساختمان کوچکی بسازد برای امضاهای مختلف به این سازمان مراجعه کند، بلکه باید به شرکت‌هایی مراجعه کند که سازمان نظام مهندسی آن را تأیید کرده است لذا کار حکومت را برای مردم سخت نکنید و پیچ را از سر راه مردم‌ بردارید و شرایط سخت را صرفاً برای ساختمان‌سازی‌های بزرگ قرار دهید.

سازمان نظام مهندسی یک نهاد مردمی بوده و دولتی نیست

لاریجانی در ادامه با بیان این‌که واگذاری کارهای دولتی به بخش حرفه‌ای برای چابک‌سازی و کوچک کردن نظام دیوانی کشور است، اذعان‌داشت: از طرف دیگر سیستم‌های اداری تمکن لازم برای اجرای امور را ندارند و مناقشه دیگر این است که آیا نظام مهندسی به دلیل انتخاب ریاست آن از سوی رییس‌جمهور دولتی است یا خیر که پاسخ این است که این سازمان دولتی نیست. وی اضافه کرد: اگر در قانون آمده ریاست سازمان نظام مهندسی را رییس‌جمهور انتخاب کند صرفاً برای ایجاد پلی با حاکمیت است، در غیر این صورت این سازمان یک نهاد مردمی بوده که ماهیت آن به پول دولت نیست و رفتار آن باید مردمی باشد و کار را برای مردم سهل کند و اعتماد مردم را برانگیزد.

وضع مهندسی کشور خوب نیست

رییس نهاد قانون‌گذاری کشورمان در ادامه با تأکید بر این‌که باید برای سازمان نظام مهندسی ساختمان نظام‌های نظارتی در نظر گرفته شود، اظهارداشت: وضع مهندسی در کشور خوب نیست و اکثر مهندسان وضع خوبی ندارند که این امر باعث تلف شدن یک پتانسیل مهم در کشور است لذا باید پیشنهاداتی داده شود تا برای رشد مهندسی، نقدینگی به سمت حوزه ساختمان‌سازی برود، ما در شورای هماهنگی قوا تمهیداتی برای کمک به رونق تولید ساختمان خواهیم اندیشید و اگر نیاز به قوانین دائمی باشد در مجلس به آن می‌پردازیم.

ظرفیت‌های سه‌گانه سازمان‎های نظام‌مهندسی برای کمک به دولت

رییس شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با بیان این‌که اعضای هیأت مدیره سازمان‌های نظام مهندسی دوران پرفراز و نشیبی را در حوزه مهندسی طی می‌کنند، گفت: در این دوران است که قدر مرد‌ها و عیار‌ها شناخته خواهد شد. فرج ا… رجبی افزود: در زمان بلا و ابتلا مسؤولان و مدیرانی می‌توانند ارزش و حضور داشته باشند که عیار مدیریت و شخصیت حرفه‌ای آنها عیار بالایی باشد. وی با تأکید بر این‌که هیچ کس در عرصه مسؤولیت برای ما فرش قرمز پهن نکرده است، افزود: ما خودمان را در سطح مجلس، دولت و هر سطح دیگری عرضه کرده‌ایم و مردم ما را پذیرفته‌اند و باید امانتدار امانتی باشیم که در اختیار گرفته‌ایم. در سازمان‌های نظام مهندسی، اعضای هیأت مدیره موظفند که این وظیفه را به انجام برسانند.

اختاپوس بیکاری بر جامعه مهندسی سایه انداخته است

رجبی با بیان این‌که ما امروز پاسدار و امانتدار ۲۰ سال تلاش و کوشش خود و اصنافمان و همکارانمان در عرصه نظام مهندسی هستیم، خطاب به لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی که در سالن اجلاس حاضر بود، گفت: سازمان‌های نظام مهندسی به دلیل ظرفیت‌ها و سنخیتی که با موضوع دارند، می‌توانند در حل برخی از چالش‌ها به کمک دولت بیایند، اگر ارزش آنها شناخته شود و به آنها اهمیت داده شود. وی یکی از چالش‌های امروز کشور را اشتغال دانست و افزود: یکی از راهبردهای ما برای حل این چالش بخش مسکن است. بخش مسکن یک خرده سیاست نیست و یک راهبرد اساسی در حوزه اقتصاد مملکت است و در واقع شاکله اقتصاد ما با بخش مسکن و ساخت و ساز گره خورده است. امکان ندارد آماری را که دولت برای عبور از بیکاری و ایجاد اشتغال ارایه و پیش‌بینی کرده، بدون توجه به بخش مسکن اتفاق بیفتد. رجبی تأکید کرد: تا زمانی که به این مهم در این سطح نگاه نکنیم امکان ندارد که بتوانیم از عرصه بیکاری که چون اختاپوسی بر جامعه ما سایه انداخته، خود را نجات بدهیم. باید به این مسأله ورود مدیریت و برنامه‌ریزی کنیم و دولت و بانک مرکزی ورود مجدانه و مطالبه‌گری کنند تا این سیاست‌ها و راهبرد‌ها مشخص شود. آن وقت، هم در سیاست‌گذاری و هم در راهبری و هم در مدیریت در عرصه اجتماع، سازمان‌های نظام مهندسی موکد هستند که این کار را انجام دهند، اگر به ظرفیت آنها توجه شود.

صندوق مشترک نظام مهندسی به کمک بازآفرینی شهری می‌آید

رییس نظام مهندسی کشور مطلب دوم را بحث بازآفرینی شهری و توجه به بافت‌های فرسوده دانست و افزود: ورود به این بافت‌ها نیازمند درگیر کردن ظرفیت‌های اجتماعی است. این‌که دولت در برنامه ۵ ساله ۲۷۰ محله را در نظر گرفته که بازسازی کند، یعنی کاری که افق آن سال‌ها طول خواهد کشید، مگر موفق شود که لایه‌های اجتماعی و لایه‌های توانمند اقتصادی موجود در جامعه را در این کار درگیر کند.

رجبی اجرای این طرح را نیازمند یک سیستم چابک و توانمند و زودبازده و تأثیرگذار دانست که باید بیرون از دولت اتفاق بیفتد و دولت راهبری و سیاست‌گذاری کند و ادامه داد: مهندسان ما در ایجاد صلاحیت‌های لازم برای مداخله در بافت‌های فرسوده، در تأمین ظرفیت‌های فنی و حتی در سرمایه‌گذاری در این بخش می‌توانند دخالت کنند. او تأکید کرد: اگر برنامه‌های دولت مشخص باشد، ما در قانون صندوق مشترک در نظام مهندسی داریم که این صندوق مشترک هم می‌تواند به کمک بیاید، به شرطی که تشکیلاتی به وسعت همه ایران و با ظرفیت ۵۰۰ هزار مهندس ارزشمند شناخته شود و در محاسبه عمرانی و اقتصاد کشور نقش خود را بتوانند ایفا کنند.

ظرفیت جامعه مهندسی برای حل بحران آب و انرژی در ساختمان‌ها

رجبی همچنین نکته مهم سوم را مربوط به بحث آب و انرژی و بهینه‌سازی مصرف آن در ساختمان‌ها برشمرد و گفت: امروز در اکثر استان‌ها با بحران آب مواجه هستیم و حل این بحران با نصیحت ممکن نیست. بلکه به ساختار‌ها و فرایندهایی نیاز دارد که جامعه فنی بتوانند به آن ورود کنند و در فرایند متعارف کار فنی خودشان اجرا کنند.

به گفته او تنها جایی که از این ظرفیت برخوردارند، سازمان‌های نظام مهندسی هستند که می‌توانند کمک کنند؛ کافی است تا موارد صرفه‌جویی را آیین‌نامه‌ای کنند و بعد تشکیلات و دستگاهی بر اجرای این آیین‌نامه نظارت کنند و مهندس و ناظر و طراح و مجری آن را ببینند. این نگاه اقتصادی و بهره‌وری درست می‌تواند به جامعه ما کمک کند.

یکپارچه‌سازی نظام مهندسی و نظام فنی و اجرایی

رییس سازمان نظام مهندسی کشور همچنین به بحث اصلاح قانون نظام مهندسی اشاره کرد و تصریح‌کرد: اتفاقاتی که در سال‌های گذشته افتاده، ناشی از آن است که تفاوت برداشت در مفاهیم داریم و می‌توانیم نمونه‌هایی از عدم تصدی‌گری دولت داشته باشیم. وی با بیان این‌که این سازمان غیرانتفاعی است و با سایر تشکل‌ها و انجمن‌های انتفاعی فرق دارد، افزود: این سازمان مسؤولیت‌ها و تعهداتی دارد و باید مهندسان را آموزش دهد و بر عملکرد آنها برای اقدام مطابق با مقررات ملی نظارت کند و هیچ تشکیلات صنفی این مسؤولیت‌ها را برعهده ندارد.

رجبی با اشاره به این‌که در بررسی اصلاح قانون در مرکز پژوهش‌های مجلس به این نتیجه رسیدند که سازمان نظام مهندسی با ۲۰ سال قدمت و نظام فنی و اجرایی با ۷۰ سال قدمت باید مکمل هم باشند و در یک مسیر قرار بگیرند، انجام شدن این موضوع را بسیار مهم دانست و گفت: مگر می‌شود که وزارت راه و شهرسازی مستند به ضوابط برنامه و بودجه باشد و بخش خصوصی مستند به قوانین نظام مهندسی باشد و باید این دو مورد هم‌افزایی قرار بگیرند. رجبی خواستار پیگیری مجلس برای نهایی شدن این موضوع شد و خاطرنشان‌کرد: تمامی فعالیت‌های حرفه‌ای باید حقوقی باشد و به گونه‌ای نباشد که با افراد طرف حساب باشیم.

نظام مهندسی شترمرغ نمی‌شود

 وی با بیان این‌که سازمان‌های نظام مهندسی به دلیل ظرفیت بالایی که دارند می‌توانند به کمک دولت و مردم بیایند، گفت: یکی از چالش‌های امروز کشور بحث اشتغال است و یکی از راهکار‌ها برای این موضوع، بخش مسکن است که می‌توان با رونق‌بخشی به حوزه ساختمان، اشتغال را بالا برد. رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان همچنین با اشاره به طرح ملی بازآفرینی شهری اظهار کرد: دولت در ۲۷۰ محله طی افق ۵۰ ساله در نظر دارد که بافت‌های فرسوده را نوسازی کند اما در این کار موفق نمی‌شود مگر این‌که لایه‌های اجتماعی را درگیر کند. مهندسان در هر عرصه‌ای برای تأمین ظرفیت‌های فنی و حتی سرمایه‌گذاری برای این موضوع آماده هستند. وی تأکید کرد: موضوع بحران آب بر هیچ کس پوشیده نیست. امروز در آبادان، خرمشهر، بوشهر و یزد، همه درگیر مسأله آب شده‌اند. ورود به این عرصه هم با نصیحت ممکن نیست بلکه ساختار و برنامه می‌خواهد. تنها جایی که من می‌شناسم می‌تواند به این حوزه کمک کند سازمان نظام مهندسی است. تنها باید موارد صرفه‌جویی را آیین‌نامه‌ای کنیم و بعد بر آن نظارت داشته باشیم. در آن صورت نیز خواهید دید که قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود. رجبی در خصوص اصلاح قانون نظام مهندسی ساختمان اظهار کرد: در برداشت از مفاهیم ابهام‌هایی وجود دارد که فرصتی است تا از تجربه ۲۰ سال گذشته استفاده کنیم. باید نمونه‌هایی از عدم تصدی‌گری دولت داشته باشیم. وی ادامه داد: سازمان نظام مهندسی یا خصوصی است یا دولتی. شترمرغ نمی‌شود. از نظر ما این دستگاه قطعاً خصوصی است. با این نگاه رشد می‌کند و بالنده می‌شود. در بررسی قانون اتفاق جدیدی افتاد که گفتند سازمان نظام مهندسی و نظام فنی اجرایی مکمل یکدیگر باشند. هیچ کدام ذیل دیگری قرار نگیرند بلکه هم‌افزایی ایجاد کنند.

افزایش تعرفه خدمات مهندسان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد

در همین راستا عضو شورای مرکزی سازمان نظام‌مهندسی با بیان این‌که اجلاس‌های هیأت. عمومی سازمان نظام‌مهندسی مکانی برای ارایه مطالبات مهندسان است، گفت: افزایش تعرفه خدمات مهندسان یکی از مطالبات به‌ حق مهندسان است متأسفانه با وجود گذشت ۶ ماهه کاری از سال جاری هنوز وزارت راه و شهرسازی در خصوص افزایش تعرفه‌ها فعالیت مناسبی نداشته است. علیرضا مجربی کرمانی با بیان مطلب فوق گفت: به دلیل این‌که در اجلاس ۲۱ وزیر راه و شهرسازی، معاونان و اعضای کمیسیون عمران حضور دارند این فرصت ایجادشده که در خصوص مطالبات مهندسان مطالبی ارایه شود. عضو هیأت‌مدیره سازمان نظام‌مهندسی البرز تصریح کرد: هر خدمتی یک تعرفه مشخص دارد زمانی که خدمات ارایه‌شده با تعرفه آن همخوانی نداشته باشد، مشکلات و کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد. اگرچه سازمان نظام‌مهندسی به‌هیچ‌عنوان این کوتاهی را نمی‌پذیرد اما این کوتاهی‌ها اجتناب‌ناپذیر است. وی با بیان این‌که باید مهندسان حق‌الزحمه متعارف و نرمال بگیرند، تأکیدکرد: افزایش تعرفه خدمات مهندسان جزو وظایف وزارت راه و شهرسازی است که متأسفانه علی‌رغم گذشت ۶ ماه از سال اجرای آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

باید افزایش تعرفه خدمات مطالبه شود

دبیر هیأت‌مدیره سازمان نظام‌مهندسی استان تهران گفت: ایجاد وحدت رویه در خصوص افزایش تعرفه‌های خدمات مهندسی می‌تواند به یک مطالبه عمومی مهندسان مبدل شود. مهیار فرنیا افزود: چند ماه پیش نامه‌ای از شورای مرکزی مبنی بر این‌که حق‌الزحمه خدمات مهندسی که شامل طراحی و نظارت است در سال ۹۷ افزایش قیمت نداشته باشد به دست ما رسید.

وی گفت: در نامه فوق قیدشده هیأت‌مدیره استان‌ها با توجه به شرایط موجود می‌توانند تا ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته باشند که این مورد می‌تواند ظلم صریح و آشکار بر حق‌وحقوق مهندسان باشد. فرنیا با بیان این‌که با توجه به افزایش نرخ تورم در کشور لحاظ عدم افزایش تعرفه خدمات مهندسی یک مسأله فکر نشده است، گفت: در حال حاضر یک مهندس تا پایان عمر خود مسؤول جان مردم بوده این مسؤولیت همخوانی مطلوبی با نرخ دستمزد وی ندارد. دبیر هیأت‌مدیره سازمان نظام‌مهندسی استان تهران گفت: در حال حاضر تمام کارگران افغانی به علت تورم ایجاد شده در کشور در حال خروج هستند. این در حالی است که از مهندس می‌خواهیم با تعرفه‌های چند سال پیش خدمات مهندسی مناسب ارایه دهند. وی با اشاره به این‌که افزایش ۱۰ برابری تعرفه خدمات مهندسی در برابر مسؤولیت بالای مهندسان رقم بالایی نیست، اظهار داشت: باید افزایش تعرفه‌های خدمات مهندسی به یک مطالبه عمومی تبدیل شود.