توسعه روستایی عمق استراتژیک اقتصاد ایران! گروه اقتصاد کلان- فارغ از نگاه‌های جناحی باید گفت از مزایای طرح مسکن مهر آن بود که زمانی که دولت قبل مشاهده کرد به‌راحتی نمی‌توان باندهای مافیایی مسکن در داخل شهر‌ها را شکست داد، میدان بازی را به خارج از شهر‌ها برد و طرح مسکن مهر را در […]
توسعه روستایی عمق استراتژیک اقتصاد ایران!
گروه اقتصاد کلان- فارغ از نگاه‌های جناحی باید گفت از مزایای طرح مسکن مهر آن بود که زمانی که دولت قبل مشاهده کرد به‌راحتی نمی‌توان باندهای مافیایی مسکن در داخل شهر‌ها را شکست داد، میدان بازی را به خارج از شهر‌ها برد و طرح مسکن مهر را در آنجا کلید زد؛ حالا همین ابتکار می‌تواند برای تیم اقتصادی دولت الگویی باشد تا خارج از شهر‌ها و اقتصاد پیچیده آنها، امر توسعه اقتصادی و اشتغالزایی و بهبود فضای کسب و کار را در روستاها پیگیری کند تا آثار رونق اقتصادی آن بتواند مشکلات اقتصادی کشور را در شرایط تشدید تحریم‌ها کاهش دهد. روستاهایی که کم‌تر به ارز و فناوری‌های جدید نیازمند هستند اما در توسعه بومی و استقلال اقتصادی بسیار مؤثر هستند زیرا توسعه روستایی عمق استراتژیک اقتصاد ایران محسوب می‌شود.
نقش صنایع تبدیلی در توسعه روستایی
محمدچهاردولی- کارشناس توسعه
براساس اطلاعات به‌دست آمده، بیش‌تر از یک پنجم فرآورده‌های غذایی در کشورهای در حال توسعه به صورت ضایعات بر اثر فساد ناشی از عوامل گوناگون فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی در مراحل کاشت، داشت و برداشت و پس از برداشت تا زمان توزیع و مصرف از بین می‌رود. این در حالی است که شمار قابل توجهی از مردم این کشور‌ها برای تأمین موادغذایی مورد نیاز خود در تنگنا هستند. به عقیده کارشناسان و صاحبنظران، بخش کشاورزی به‌عنوان محور توسعه اقتصادی ایران که معادل یک چهارم تولید ناخالص ملی، یک سوم نیروی اشتغال و همچنین تأمین چهار‌پنجم نیاز غذایی کشور را به عهده دارد به علت شیوه کاشت سنتی و عدم به‌کارگیری مکانیزاسیون کشاورزی که منجر به افزایش هزینه‌های تولید و نیز قیمت تمام شده محصولات تولیدی است. لذا ادامه فعالیت کشاورزی را از نظر اقتصادی غیرقابل توجیه نموده به همین خاطر زمینه مهاجرت روستاییان را به حاشیه شهر‌ها فراهم می‌کند.
بدون تردید ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها یکی از سودمند‌‌ترین ارتباطات بین دو بخش صنعت و کشاورزی است. این صنایع از میزان بیکاری‌های دائمی و فصلی در مناطق روستایی می‌کاهد و به افزایش تولیدات روستایی، بهره‌وری، ایجاد فرصت‌های شغلی، تأمین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش‌های اقتصادی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر خواهد شد. لذا این‌گونه صنایع می‌تواند پیش نیاز استراتژی صنعتی شدن و تأمین‌کننده امنیت غذایی در کشور باشد.
در اقتصاد کشاورزی معاصر صنایع تبدیلی عامل مهمی در فرآوری محصولات کشاورزی می‌باشد. از یک سو ارزش افزوده محصولات اولیه بخش را ارتقا می‌دهد و از سوی دیگر محصولاتی به بازار ارایه می‌کند که با استفاده از تکنولوژی مدرن به دست آمده‌اند. بنابراین از نظر استمرار تولید و مولد بودن دارای ویژگی‌های مناسبی هستند. علاوه بر این از منابع موجود به نحو مطلوبی استفاده و کارایی و راندمان منابع در مقایسه با حالت قبل به نحو قابل توجهی افزایش می‌یابد. اشتغال ایجاد شده در صنایع تبدیلی از نظر مولد بودن و بهره‌وری قابل توجه است. با تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی ضمن تولید موادغذایی و سایر فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا، امکان نگهداری و حمل و نقل آسان آنها را فراهم می‌کند.
بیش از ۸۵ درصد صنایع تبدیلی و تکمیلی مربوط به بخش کشاورزی را صنایع‌غذایی تشکیل می‌دهد. با توجه به آثار مستقیم و غیرمستقیم این صنایع از نظر تولید و اشتغال که در بخش کشاورزی بر جای می‌گذارد موجب رشد و شکوفایی درسطح کلان اقتصاد می‌گردد.
کشورهای توسعه‌یافته همواره سیاست اقتصادی خود را بر مبنای تلفیق کشاورزی و صنعت استوار کرده‌اند. میزان تحقق پذیری پیوند زراعی- صنعتی درسطح ملی در حد قابل توجهی به رشد متوازن کشاورزی و صنعت، همبستگی متقابل آنها و همچنین ارضای کامل و متقابل نیازهای یکی به توسط دیگری مربوط می‌شود.
ضرورت توسعه صنایع تبدیلی بخش کشاورزی به‌عنوان بخش اصلی صنایع روستایی می‌تواند در ساماندهی وضعیت اقتصادی روستاها، نقش سازنده و مهمی را ایفا کرده و در عین حال، وظیفه تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی را نیز برعهده گیرد. گسترش این صنایع در درجه اول، موجب کاهش ضایعات شده و در مرحله بعد به افزایش و بهبود تولید تمامی فرآورده‌های کشاورزی کمک می‌کند و قادر است کالا را با بسته‌بندی مناسب و کاملاً بهداشتی در اختیار مصرف‌کننده قرار دهد.
نزدیکی صنایع تبدیلی به محل تولید، از میزان ضایعات می‌کاهد، ضمن این‌که موجب حذف هزینه حمل و نقل و در نتیجه کاهش قیمت تمام شده فرآورده‌های تولیدی نیز می‌شود. تغییر ساختار کشاورزی و صادرات را باید تأثیر انکارناپذیر صنایع تبدیلی دانست. این خصیصه به دلیل ویژگی صنایع یادشده در ایجاد ارزش افزوده است. زیرا با حفظ خواص محصولات، موجب بالارفتن کیفیت و ارزش افزوده می‌شوند. اما از سوی دیگر گسترش کشاورزی موجب رونق و توسعه صنایع تبدیلی را فراهم می‌آورد. همچنین از آنجا که کشاورزان پس از برداشت محصول تا زمان آماده‌سازی زمین برای فصل بعدی کاشت، به طور معمول بیکارند، از آن طرف هم صنایع تبدیلی با انبارکردن مواداولیه قادرند در زمان دلخواه، فعالیت خود را پی بگیرند از مهاجرت بی‌رویه روستانشینان با ایجاد اشتغال جلوگیری می‌کند که یکی از نتایج صنایع تبدیلی به ویژه در روستاها خواهد بود. در پایان می‌توان گفت: با توجه به میزان بالای ضایعات محصولات کشاورزی و همچنین ناکافی بودن توسعه صنایع پس از برداشت محصول در سال‌های گذشته، پتانسیل رشد و توسعه این صنعت بسیار بالاست.، علاوه بر این به منظور ایجاد افزایش ارزش افزوده در بخش کشاورزی خصوصاً برای جلب سرمایه‌گذاران در این بخش لازم است صنعت مذکور در کشور در آینده نزدیک توسعه جدی پیدا کند.
اولویت‌بندی معضلات روستاها با تدوین سند توسعه روستایی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی بر ضرورت تدوین سند توسعه روستایی تأکید کرد و گفت: لازم است در حل معضلات روستا و برنامه‌ریزی برای آن اولویت‌ها را در نظر بگیریم، در حالی‌که به علت نبود سند توسعه روستا این اتفاق نمی‌افتد. حسن رمضانی در کارگروه تخصصی توسعه روستایی و عشایری خراسان جنوبی اظهارکرد: توجه به صنایع‌دستی در حوزه اشتغالزایی روستایی می‌تواند زمینه مهاجرت معکوس را به وجود آورد. وی با بیان این‌که از بین بردن ساختارهای اجتماعی که از گذشته بر روستاها حاکم بوده مشکلاتی را در تصمیم‌گیری ایجاد کرده است، افزود: در برنامه‌ریزی برای توسعه روستا باید از مشورت افراد صاحب نفوذ در آن منطقه بهره‌مند شویم. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌‌جنوبی ادامه‌داد: علاوه برآن لازم است در حل معضلات روستا و برنامه‌ریزی برای آن اولویت‌ها را در نظر بگیریم در حالی‌که به علت نبود سند توسعه روستا این اتفاق نمی‌افتد. رمضانی با بیان این‌که صنایع‌دستی حتی در معماری روستا نیز تأثیرگذار بوده است، یادآورشد: توجه به صنایع‌دستی در حوزه اشتغالزایی روستایی می‌تواند زمینه مهاجرت معکوس را به وجود آورد.
نظارت بر طرح‌های اشتغال پایدار روستایی تشدید می‌شود
عضو هیأت مدیره بانک توسعه تعاون گفت: نظارت بر اجرای طرح‌های اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری که تسهیلات ارزان‌قیمت می‌گیرند، تشدید می‌شود تا از پول پاشی در اقتصاد جلوگیری شود.
علیرضا عصارزاده اظهارداشت: جلوگیری از اتلاف منابع و انحراف در اعطای تسهیلات از مسیر اصلی آن از دغدغه‌های این بانک در اجرای طرح اشتغال پایدار روستایی و عشایری است. اجرای طرح اشتغال فراگیر از تابستان سال گذشته و تصویب لایحه برداشت ۱٫۵ میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی برای ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با عاملیت ۳ بانک توسعه تعاون، پست بانک، کشاورزی و صندوق کارآفرینی امید کلید خورد و با توجه به زمانبر بودن فراهم شدن زمینه‌های اجرا و تصویب آیین‌نامه‌های مرتبط با آن در دولت از بهمن ۹۶ وارد فاز عملیاتی شد.کمک به افزایش عدالت اجتماعی و رفع محرومیت، حفظ محیط‌زیست و ارزش‌های قومی، فرهنگی و اجتماعی و جلوگیری از مهاجرت از اهداف اجرا این طرح است.
عصارزاده که بانک متبوعش یکی از بانک‌های عامل در اجرای این طرح است، درباره جزییات آن به ایرنا توضیح داد: در این برنامه فرصت‌ها و مزیت‌های بومی هر منطقه شناسایی و معرفی می‌شود و متقاضیان ایجاد کسب و کار در رسته‌های مورد نظر تسهیلات ارزان قیمت دریافت می‌کنند. وی سهولت و سرعت در اجرای این طرح را یکی از اهداف مجریان آن برشمرد و تأکید کرد: باید مراقبت شود تا منابع پیش‌بینی شده برای این طرح نه تنها از مسیر اصلی خود منحرف نشده و به دست کارآفرینان واقعی برسد، بلکه به ایجاد اشتغال در مناطق روستایی و عشایری منجر شود.
عضو هیأت مدیره بانک توسعه تعاون درباره برنامه این بانک برای جلوگیری از انحراف منابع اظهارداشت: کمیته‌ای برای نظارت بر اجرای آن تشکیل شده است تا در کنار پرداخت تسهیلات، در روند اجرای طرح‌ها نیز با رویکرد توسعه و ایجاد اشتغال پایدار مداخله کنند. عصارزاده اظهارداشت: شعبه‌های استانی بانک توسعه تعاون مکلف شده‌اند فرصت‌های واقعی ایجاد اشتغال را در مناطق خود شناسایی و به متقاضیان معرفی کنند.
وی، ارایه مشاوره به متقاضیان استفاده از این تسهیلات، هدایت آنان به طرح‌هایی که منجر به اشتغال پایدار می‌شود و نیز تسهیل فرایندهای اداری را از جمله برنامه‌های بانک توسعه تعاون برای تخصیص اعتبارات اشتغال فراگیر روستاییان و عشایر برشمرد.
عضو هیأت مدیره بانک توسعه تعاون اظهارداشت: آمایش سرزمینی برای ایجاد شغل در مناطق مختلف انجام شده است و از این رو از میان طرح‌های متعددی که برای اخذ تسهیلات به بانک معرفی می‌شوند، بانک طرح‌های برتر را گزینش می‌کند تا منابع به طرح‌های فاقد توجیه اقتصادی داده نشود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.