ایفای نقش ظرفیت‌های بالقوه ترانزیتی ایران در تجارت جهانی!

ایفای نقش ظرفیت‌های بالقوه ترانزیتی ایران در تجارت جهانی! رامین شاهی – ایران با وسعت ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع به عنوان هفدمین کشور وسیع دنیا در قلب خاورمیانه در بی‌نظیر‌ترین موقعیت جغرافیایی قرار دارد. جدا از این‌که با ۱۵کشور به صورت زمینی و دریایی همسایه است و می‌تواند با جبران خلع ارتباطی کشورهای همسایه در آسیای […]

ایفای نقش ظرفیت‌های بالقوه ترانزیتی ایران در تجارت جهانی!

رامین شاهی – ایران با وسعت ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع به عنوان هفدمین کشور وسیع دنیا در قلب خاورمیانه در بی‌نظیر‌ترین موقعیت جغرافیایی قرار دارد. جدا از این‌که با ۱۵کشور به صورت زمینی و دریایی همسایه است و می‌تواند با جبران خلع ارتباطی کشورهای همسایه در آسیای میانه با دریا‌ها صاحب درآمدهای کلانی شود از سویی دقیقاً در مسیر تردد چند صدمیلیارد دلاری کالا‌ها میان اروپا و آسیا قرار دارد به گونه‌ای که می‌تواند با توسعه و استفاده از زیرساخت‌های زمینی و دریایی و هوایی خود سالانه ده‌ها میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد تا به کمک آن عملاً از وابستگی ارزی به نفت نجات یابد. در واقع ایران از نظر جغرافیایى به دلیل دستیابی به آبهای آزاد از جنوب کشور، کشورهای اوراسیا از شمال و از شرق به کشورهای آسیای میانه و از غرب با داشتن مرز زمینی با کشور ترکیه و این‌که بخشى از جاده‌ابرشیم را در‌بردارد، دارای موقعیت بسیار ممتازی در حوزه ترانزیت کالا است. باید گفت ایران همانند چهارراهی کریدورهای بین‌المللی را به هم وصل کرده است. متأسفانه به دلیل قوانین دست‌وپاگیر گمرکى نتوانسته‌ایم از این پتانسیل و موقعیت استراتژیکی که از آن برخوردار هستیم استفاده کنیم و درآمد قابل‌توجهى از انجام عملیات ترانزیت داشته باشیم.

 

ظرفیت ترانزیت ایران ۲۰میلیون تن است نه ۹میلیون

محمود‌امتی، نایب‌رییس انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان‌رضوی گفت: ایران ظرفیت ۲۰میلیون تن ترانزیت دارد در حالی‌که اکنون روی رقم ۹میلیون تن متوقف‌شده است. در حالی‌که جدید‌ترین آمار ارایه‌شده از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای نشان می‌دهد که ترانزیت ایران در سالی که گذشت توانست رشد خود را تثبیت کرده و در قیاس با سال قبل آماری قابل‌قبول به ثبت برساند اما فعالان ترانزیت در کشور نظر دیگری دارند. براساس جدید‌ترین گزارش ترانزیتی سازمان راهداری در ۱۲ ماه سال ۹۶ بیش از ۹میلیون‌و۲۰۰ هزار تن کالا از ۳۲ مرز فعال زمینی و آبی کشور جابه‌جاشده که در قیاس با سال ۹۵ افزایش ۱۹ درصدی را نشان می‌دهد. در همین راستا امتی نایب‌رییس انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی در پاسخ به این سؤال که آیا واقعاً ترانزیت ایران توانسته است نسبت به سال گذشته به این رشد برسد، گفت: برای محاسبه میزان پیشرفت ترانزیت کشور لازم است مقوله‌های مختلفی را در کنار هم بررسی کرده و بعد حکم بر کاهش یا افزایش داد. این فعال حمل‌ونقلی ادامه داد: دوم این‌که ما در سال ۹۵ کاهش ترانزیت داشتیم و آیا مقایسه آمار ترانزیتی آن هم با ارقام سالی که در آن شاهد کاهش چشمگیری از ترانزیت کشور هستیم درست است؟ وی تصریح کرد: اگر به سال‌های ۹۲ و ۹۴ بازگردیم شاهد رشد افزایش ترانزیت ایران هستیم و ارقام فعلی باید با آن سال‌ها و همچنین رشد افزایش ترانزیت در مسیرهای رقیب مقایسه شود.

امتی با طرح این سؤال که آیا باید به ۹میلیون تن ترانزیت در سال راضی باشیم؟ ادامه داد: ایران ظرفیت ۲۰میلیون تن ترانزیت دارد در حالی‌که اکنون روی رقم ۹میلیون تن متوقف‌شده است.

 

ایران ممتاز‌ترین موقعیت ترانزیتی منطقه را دارد

فریده‌فیروزفر (تبریزی) کارشناس صنعت حمل‌ونقل

 

 

 

 

نبود خطوط راه‌آهن در نقاط مختلف کشور، فقدان بزرگراه‌هایی در سطح استانداردهای بین‌المللى، نبود ناوگان حمل‌ونقل توانمند و به روز، به‌خصوص یخچالی و نبود انبار وهانگارهای مجهز از نظر سیستم‌های تخلیه و بارگیری، فقدان بنادر خشک و لجستیک و هزینه‌های گزاف بندری عملاً امکان استفاده از پتانسیل‌های موجود به‌طور کامل غیرممکن کرده است.

مهم‌ترین مشکلات و معضلات پیش‌رو در صنعت حمل‌ونقل را باید در موارد زیر دانست:

 – ضعف در مدیریت کلان در عدم توجه به داشتن به برنامه هدفمند و قابل اجرا

 – عدم ترسیم استراتژی‌ها و برنامه‌های ساختاری و بلندمدت به منظور حمایت از صنعت حمل‌ونقل

 ضعف مطالعاتی و تحقیقاتی و سیاست‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل

 ضعف قوانین و مقررات لازم برای عملکرد یکپارچه شرکت‌های حمل‌ونقل

 – خودوانهادگی حمل‌ونقل تحت عنوان خصوصی‌سازی و در پی آن کناره‌گیری دولت از نقش خویش در حمایت و هدایت از این صنعت.

 همچنین باید توجه داشت که می‌توان اقدامات جدی زیادی را به ترتیب اولویت برای بهینه کردن صنعت حمل‌ونقل کشور و تبدیل آن به صنعتی هماورد رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی‌‌اش کرد از آن جمله:

 ایجاد سیاست‌های انبساطی در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل توسط دولت و دیگر سازمان‌هاى مرتبت.

 قدام به تأسیس بانک حمل‌ونقل. همانند سازمان تأمین اجتماعى و دیگر سازمان‌ها، . وزارت راه‌وشهرسازى با برخوردارى از بیش‌ترین سرمایه و شاغلین در این صنعت از داشتن بانک مستقل محروم می‌باشد.

 بهره‌گیرى از چگونگى پیشرفت‌های این حرفه در کشورهای موفق در این صنعت

 بهره‌گیرى از مشاورین و متخصصین در این صنعت که سال‌هاست فعال بوده و همچنان ارایه خدمات می‌کنند.

 توانمند کردن شرکت‌های حمل‌ونقل با در اختیار گذاشتن سرمایه لازم و سایر امکانات مالى و تدوین قوانین جدید.

 نو سازى ناوگان حمل، از اولیت هاى مهم است که نیازمند اصلاح قوانین مرتبط و ایجاد روابطى قابل قبول به منظور سهولت در اخذ روادید.

 

ترانزیت از جیب می‌خورد

محمدحسین لوکی عضو اتاق بازرگانی خراسان رضوی

وقتی اقتصاد ناآرام می‌شود وضعیت حمل‌ونقل و به‌تبع آن حمل‌ونقل در بخش بین‌المللی هم نمی‌تواند خوب و عالی باشد. اقتصاد نابسامان این روزها، آرزوی روان‌سازی ترانزیت، کوتاه‌‌کردن دست واسطه‌ها و کاسبان را دور از دسترس ساخته است و افزایش بی‌رویه قیمت دلار و سایر ارزهای رایج، صاحبان شرکت‌های حمل‌ونقلی و رانندگان کامیون را در بلاتکلیفی گذاشته است. طوری که باید بگوییم این روز‌ها ترانزیت قفل شده است و هیچ درآمدزایی برای شرکت‌های حمل‌ونقلی و حتی در نگاه کلان برای اقتصاد کشور ندارد. البته ترانزیت مدت‌های زیادی است که دارد از جیب می‌خورد و این روزهای ترانزیت شبیه خانواده‌ای شده است که پدر خانواده مجبور است برای تحمل مخارج سنگین خانواده از سرمایه اصلی استفاده کند. درحالی‌که از ابتدا بخش‌خصوصی این خواسته را داشت که دولت برای یک‌بار هم که شده برای زیرساخت هزینه کند و بعد منتظر بازخورد آن باشد. مثلاً در بخش ایکس‌‌ری بعد از آن‌که دولت در تجهیز زیرساخت‌های مرزی ناموفق بود خواستار آن شدیم که تجهیز مرز‌ها به ایکس‌‌ری را به بخش‌خصوصی بسپارد تا سطح سلامت و ایمنی ترانزیت در کشور بالارفته و نظام‌مند شود اما این خواسته ما محقق نشد و بهتر است بگوییم در حالی‌که دولت را برای حل مشکلات ترانزیت آماده ندیدیم برای حمایت از حضور بخش‌خصوصی هم اراده‌ای در دولتمردان مشاهده نکردیم. اداره جزیره‌ای بخش حمل‌ونقل و به‌خصوص ترانزیت و عدم نگاه سیستمی و برنامه‌ریزی هم بلای دیگری است که به جان ما افتاده است. هنوز ترانزیت کشور را دستوری و بدون برنامه اداره می‌کنند. در میانه این راه نامتلاطم و پرآشوب داستان آنجا بدتر می‌شود که می‌بینیم در دیپلماسی هم سهمی به اقتصاد داده نمی‌شود و دولتمردان پیش از آن‌که نگاه اقتصادی داشته باشند سیاسی عمل می‌کنند. این شرایط است که هزینه‌های ترانزیت را افزایش داده است و فقر در دیپلماسی را بیش‌تر کرده است. قیمت تمام‌شده حمل‌بار هم این روز‌ها مسأله‌ساز است و برای این‌که بتوانیم از عهده مخارج بر بیاییم مجبوریم دست‌به‌جیب بشویم…