فلز روی در ابزار‌های برنزی ساخته دست بشر ۵۰۰۰ سال پیش یافت شده است. این فلز دو هزار سال است که به‌عنوان یکی از عناصر تشکیل‌دهنده برنج در اروپا و آسیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قرن دهم میلادی سکه‌هایی از ناحیه زاوار هندوستان ضرب شده است. براساس مشاهدات باستان‌شناسان از قرن چهارم به بعد […]
فلز روی در ابزار‌های برنزی ساخته دست بشر ۵۰۰۰ سال پیش یافت شده است. این فلز دو هزار سال است که به‌عنوان یکی از عناصر تشکیل‌دهنده برنج در اروپا و آسیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قرن دهم میلادی سکه‌هایی از ناحیه زاوار هندوستان ضرب شده است. براساس مشاهدات باستان‌شناسان از قرن چهارم به بعد مقدار زیادی روی در زاوار تولید و مورد استفاده قرار گرفته است. در خلال قرن‌های هفدهم و هجدهم تختال روی از آسیا به مقصد بازارهای اروپا صادر می‌شد.
در یونان باستان نیز از این فلز استفاده می‌شده به‌طوری که مجسمه‌ای از جنس روی در ترانسیلوانیا یافت شده که جزو قدیمی‌‌ترین قطعاتی است که در ساخت آن روی به کار رفته است. این فلز در یونان «واپسودارگراس» یعنی (با فلز دیگر اشتباه گرفتن یا نقره کاذب) و این فلز مبهم به نظر می‌آمده و به اشتباه فلز نقره نامیده می‌شده است.
و اما آشنایی با فلز روی در ایران سابقه دیرینه داشته، چنان‌که گفته می‌شود صنعت فلزکاری در ایران سابقه ۷ هزار ساله دارد. ایرانیان باستان از پیشگامان ساخت آلیاژهای گوناگون از فلزات محسوب می‌شوند. همان‌گونه که می‌دانید مفرغ (مس، قلع و روی) اولین بار توسط ایرانیان در ناحیه لرستان ساخته شده است، برنج (مس و روی)، هفت جوش (مس، طلا، نقره، روی، سرب، قلع، آهن و جیوه یا پلاتین) سفید روی (نوعی آلیاژ که رنگ و جلای زیبایی داشته و برای ساخت ظروف به کار می‌رفته).
ریشه تاریخی استحصال فلز روی در کشور به اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۱۳۷۰ باز می‌گردد. فلز روی همراه سرب عمدتاً در منابع اکسید و سولفوری در مناطق مختلف کشور به صورت پتانسیل‌های معدنی و یا معادن متروکه به چشم می‌خورد. سابقه معدنکاری روی در ایران به دهه ۱۳۴۰ برمی‌گردد. درآن زمان مواد استخراجی یا به صورت خام و یا به صورت کنسانتره صادر می‌شد که مهم‌ترین معدن روی ایران معدن انگوران می‌باشد. متأسفانه عیار خاک معدن انگوران (زنجان) کم‌تر از ۱۰ درصد است و حدود ۹۰ درصد خاک انتقالی به کارخانه‌های فرآوری، غیرقابل مصرف است و هزینه جابه‌جایی را بر این بخش تحمیل می‌کند و درخواست فعالان این است که موضوع در محل معدن حل شود.
پیش‌بینی شده است ذخیره محدود معدن سرب و روی انگوران ۸ تا ۱۰ سال دیگر به اتمام برسد و انتظار می‌رود با فعال شدن معدن مهدی آباد، خاک مورد نیاز واحدهای تولیدکننده سرب و روی تأمین شود.
این در حالی است که صنعت روی کشور با چالش‌های زیادی مواجه شده، ولی مهم‌ترین آنها در زمینه تکنولوژی، مواداولیه و فرسودگی کارخانه‌هاست. تکنولوژی مورد استفاده در واحدهای تولید روی و فرآوری این ماده معدنی، قدیمی است و در کل بازدهی کم‌تری دارد.
بنابراین رقبایی که از تکنولوژی به‌روزتری برخوردار هستند می‌توانند علاوه بر مصرف طیف متنوعی از مواداولیه با ناخالصی‌های متفاوت، به‌دلیل هزینه عملیاتی پایین، خاک را نسبت به دیگر رقبا با نرخ بهتری بخرند.
این در حالی است که بیش از دو میلیون تن ظرفیت کنسانتره سرب و روی در کشور وجود دارد و فقط ۳۵ درصد آن فعال می‌باشد.
شرکت‌های فعال در گروه سرب و روی همواره بخش عمده‌ای از محصولات تولیدی خود را به کشورهای خارجی صادر می‌کردند که این موضوع متأثر از اعمال تحریم‌های بین‌المللی کمرنگ شد.
با توجه به ذخایر و ظرفیت‌های موجود توان عملیاتی پایین است و با ایجاد شرایط تأمین مالی خارجی (فاینانس) برای صادرات و خرید ارزان‌تر مواد اولیه، امکان صادرات فراهم می‌شود، زیرا امکان رقابت با خارجی‌‌ها در شرایط فعلی وجود ندارد.
گام نخست در توسعه صنعتی «روی»، اکتشاف و بهره‌برداری از معادن روی است. تولیدکنندگان روی همیشه در میان‌مدت و بلندمدت به دنبال اطمینان از وجود ماده معدنی برای کارخانه‌های خود هستند؛ بنابراین اکتشافات، راه‌اندازی و استخراج معادن همیشه جزیی از سرمایه‌گذاری‌های مهم آنها برای تأمین پایدار مواد‌معدنی مورد نیاز آنها است که این موضوع ترکیبی از مسایل فنی اکتشاف، مالی، اجتماعی، دولتی و… را شامل می‌شود.
اما امروزه دست‌اندرکاران صنعت روی کشور مانند دیگر صنایع کشور با نبود یا کمبود تسهیلات و اعتبارات مورد نیاز برای توسعه فعالیت‌ها و بهره‌گیری از فناوری روز به منظور استخراج و تولید محصول نهایی روبه‌رو هستند.
همچنین وضع عوارض گمرکی و مالیاتی در واردات ماده معدنی و کنسانتره از خارج کشور و نقص رویه تشویقی به منظور تأمین مواد‌معدنی خام توسط شرکت‌ها از خارج به عنوان بخشی از مشکلات این صنعت محسوب می‌شود.
این در حالی است که تازه‌‌ترین درخواست فعالان صنعت سرب و روی، خارج‌سازی آنها از سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) است؛ زیرا حجم معاملات ناچیز این بخش با فعالان پتروشیمی و فولادسازان که به‌طور میلیاردی داد و ستد دارند، برابری نمی‌کند.
به‌طور قطع می‌توان با سرمایه‌گذاری در معادن ظرفیت استخراج آنها را افزایش داد که این امر نیازمند برنامه‌ریزی بوده و با طراحی جدید، استفاده از ماشین‌آلات روز و آماده‌سازی شرایط امکان‌پذیر است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.