امکان پرواز اقتصادی با اجرای چند راهکار

امکان پرواز اقتصادی با اجرای چند راهکار   گروه اقتصاد کلان- اقتصاد کشور علی‌رغم ورود به چالش‌های خارجی در مرحله پوست‌اندازی است، به گونه‌ای که صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است که اقتصاد ایران تا سال ۲۰۲۱ پانزدهمین اقتصاد جهان خواهد شد، اما باید توجه داشت همه این پیش‌بینی‌ها بدون عملکرد واقعی و حل مشکلات […]

امکان پرواز اقتصادی با اجرای چند راهکار

 

گروه اقتصاد کلان- اقتصاد کشور علی‌رغم ورود به چالش‌های خارجی در مرحله پوست‌اندازی است، به گونه‌ای که صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده است که اقتصاد ایران تا سال ۲۰۲۱ پانزدهمین اقتصاد جهان خواهد شد، اما باید توجه داشت همه این پیش‌بینی‌ها بدون عملکرد واقعی و حل مشکلات تولید امکان‌پذیر نخواهد شد. در عین حال در حالی همه مسؤولان دولتی بانگ حمایت از تولید داخل را سر داده‌اند که عملکرد بسیاری از آنها مغایر با ماهیت چنین شعاری است. کار به جایی رسیده که متأسفانه برخی با ابزاری‌کردن این شعار، به ایجاد حفره‌هایی پرداخته‌اند که از این وضعیت، تاکنون چیزی جز رانت در نیامده است.

تولید در ایران، گرفتار در شرایط خود تحریمی!

عباسعلی متوسلیان؛ عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران

کشور شرایط متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته تجربه می‌کند و طبعاً تولید داخل نیز وارد شرایط خاصی شده است. از یک سو تحریم‌های خارجی و غم‌انگیز‌تر از سوی دیگر چالش بزرگی به‌ اسم «خودتحریمی» در داخل! امروز در حالی همه مسؤولان دولتی بانگ حمایت از تولید داخل را سر داده‌اند که عملکرد بسیاری از آنها مغایر با ماهیت چنین شعاری است. کار به جایی رسیده که متأسفانه برخی با ابزاری‌کردن این شعار، به ایجاد حفره‌هایی پرداخته‌اند که از این وضعیت، تاکنون چیزی جز رانت درنیامده است. در حالت بهتر هم تاکنون هیچ مدیر و مسؤولی برنامه عملیاتی خود را که تفاوت بارزی با آنچه تا پیش از این در دستور کار داشته‌، برای حمایت از کالای داخلی نه‌تنها به افکار عمومی، بلکه در مواجهه با خط مقدم تولید در کشور، ارایه نداده است. نگارنده و بسیاری از فعالان در حوزه تولید و صنعت، سال‌هاست مانند بیش‌تر هم‌سلکان خود با وجود تمام موانع، خاک تولید را سرمه چشم خویش کرده‌ایم و در مقاطع جنگ و تحریم، اجازه نداده‌ایم که چرخ صنعت بیارامد و چراغ خانه کارگری خاموش شود. همه این سال‌ها به‌عنوان یک مسؤول تشکلی بر سر میز مذاکره با مسؤولان نشسته‌ایم و صرفاً راهکار تسهیل کار و رفع موانع را از میان تفاهم و گفت‌وگو جسته‌ایم. امروز دیگر نایی برای شکوه نمانده است؛ نه این‌که ما از کار درمانده باشیم، شما خود به نیکی شاهد بوده‌اید که همیشه پای کار بوده و مانده‌ایم؛ امروز اگر استراتژی بخش خصوصی بر محور مقابله با شرایط تحریم‌های جدید تدوین شده است، در حقیقت نباید و نمی‌توانیم استراتژی دومی برای خودتحریمی تهیه کنیم. پرسش قطعی پس از خواندن این متون لابد این است که چه خودتحریمی؟! بنده صرفاً از حوزه فعالیت و تخصصی خود از جایگاه یک مقام صنفی سخن می‌گویم. امروز «بحران آب» برای همه نه امری انتزاعی، بلکه پدیده‌ای ملموس است. نغمه‌های جدال آب از گوشه و کنار در حال شنیده ‌شدن است. زعمای خردمند قوم در این مرحله درصدد مدیریت مدرن منابع آبی برآمدند.

این را اضافه کنید که اگر تولیدکننده داخل از مواد اولیه داخلی بهره‌مند نشود، چطور می‌توان در بحث اقتصاد مقاومتی و توجه به تولید داخل تحریم‌ها را بی‌اثر کرد، وقتی در داخل دچار خودتحریمی هستیم؟ همه شاهد بوده‌اید که این مشکلات را به همراه راهکارهای آن بار‌ها با شما در میان نهاده‌ایم و متأسفانه تاکنون گشایشی حاصل نشده است، به ‌جز تسکین‌های کوتاه‌مدت. پیشنهاد شد برای توازن میان عرضه و تقاضا، سیستم رگولاتوری با مشارکت همه گروه‌های ذی‌نفع از جمله نمایندگان بخش دولتی تشکیل شود، اما هنوز چندان جدی گرفته نشده است. انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی‌وی‌سی اخیراً نامه‌ای به معاون اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرد که در آن ۳ راهکار زیر پیشنهاد داده شده بود:

۱- جلب حمایت پتروشیمی‌‌ها و بورس کالا برای رعایت کف عرضه مواد‌اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان لوله و اتصالات پی‌وی‌سی با عنایت به فصل مصرف

۲- ممنوعیت بیش از ۱۰ درصد به‌عنوان سقف رقابتی قیمت‌ها

۳- ایجاد سازوکاری کارآمد برای اطمینان از دسترسی تولیدکنندگان به مواد‌اولیه مورد نیاز

راه‌های پیش روی اقتصاد ایران از دید بلومبرگ

بلومبرگ به مقامات ایرانی برای بهبود وضعیت اقتصادی ۵ توصیه کرد.

عقب‌نشینی قابل انتظار دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا از برجام باعث شده است تا تهدیدهایی متوجه اقتصاد این کشور شود. از دید اقتصاددانان و کارشناسان اما راه‌حل‌هایی برای به حداقل رساندن آسیب‌‌ها وجود دارد:

کاستن از سیاست‌های کنترل ارزی سختگیرانه

بانک مرکزی ایران اخیراً اعلام کرده است تعیین قیمت ارز مبادله‌ای را به بازار خواهد سپرد، هر چند نرخ ارز تخصیص یافته به دارو و کالاهای اساسی را خود تعیین خواهد کرد. این تغییری در سیستم قبلی است که از ماه فروردین به اجرا گذاشته شد و سعی شد جلوی مبادلات سوداگرانه و سودجویانه گرفته شود.

یکی دیگر از برنامه‌ها، تضمین بانک مرکزی به مردم برای سپرده‌های ارزی خود و پرداخت اصل و سود این سپرده‌ها به همان ارز یا نرخ رقابتی ریالی است.

تسهیل مبادلات با دوستان

کشورهای نظیر ترکیه، روسیه و چین به احتمال بسیار زیاد بازار ایران را کاملاً ترک نخواهند کرد و به مقامات توصیه می‌شود توافق‌نامه‌هایی با این کشور‌ها برای مبادله با ایران به ارز‌های یکدیگر امضا کنند.

پرداختن به مشکلات نظام بانکی

سیستم استقراضی ایران در بحران است چرا که وام‌های معوق و سرمایه‌گذاری سنگین در دارایی‌های با قدرت نقدشوندگی پایین نظیر مسکن آن را با مشکلاتی مواجه کرده است. بانک مرکزی ایران تاکنون صد‌ها میلیون دلار برای نجات برخی مؤسسات مالی هزینه کرده است. در زمان رفع تحریم‌ها در سال ۲۰۱۵ مشخص شد که نظام بانکداری در ایران فاصله زیادی از بانکداری جهانی دارد و همین می‌تواند بدون در نظر گرفتن تحریم‌ها مانع اتصال آن به بانکداری جهانی شود.

نیازی نیست دولت همه کاره باشد

بخش خصوصی ایران نیاز به آزادی بیش‌تری دارد. دولت باید تجارت و مالکیت بر بنگاه‌های اقتصادی را در سریع‌‌ترین زمان ممکن به بخش خصوصی واگذار کند که کارایی بیش‌تری دارد.

رسیدن به اجماع در سیاست‌گذاری

سیاست‌هایی نظیر کنترل ارزی به دلیل آن‌که نیازمند انگیزه سیاسی هستند راحت‌تر به مرحله اجرا در می‌آیند، اما تغییرات عمیق‌تر و اصلاحات ساختاری نیازمند رسیدن به اجماع دستگاه‌های مختلف حکومتی و اراده برای تغییر است.