بازار استارت‌آپ در انحصار شرکت‌های خصولتی

رییس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران مطرح کرد بازار استارت‌آپ در انحصار شرکت‌های خصولتی گروه تجارت- مجتبی قدیری در سال‌های گذشته رشد استارت‌آپ‌‌ها در ایران بسیار زیاد بوده است و هر روز شاهد شکل‌گیری استارت‌آپی ویژه هستیم و همین موضوع هم دلیلی شده است که بسیاری از جوانان حالا به دنبال راه‌اندازی استارت‌آپ و کسب درآمد […]

رییس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران مطرح کرد

بازار استارت‌آپ در انحصار شرکت‌های خصولتی

گروه تجارت- مجتبی قدیری

در سال‌های گذشته رشد استارت‌آپ‌‌ها در ایران بسیار زیاد بوده است و هر روز شاهد شکل‌گیری استارت‌آپی ویژه هستیم و همین موضوع هم دلیلی شده است که بسیاری از جوانان حالا به دنبال راه‌اندازی استارت‌آپ و کسب درآمد از این راه باشند. لذا باید گفت استارت‌آپ‌‌ها در کشورمان به موج تبدیل شده‌اند و همین موضوع فرصتی را برای مؤسسات به وجود آورده است که روی این موج سوار شوند و درآمد کسب کنند.

بوروکراسی‌ اداری و تصدی‌گری چالش استارت‌آپ‌ها

به اعتقاد افشین کلاهی، رییس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان ایران و رییس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق ایران الگوبرداری از استارت‌آپ‌های موفق خارجی، یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت استارت‌آپ‌‌ها در داخل کشور محسوب می‌شود. وی با بیان این موضوع که انحصار در بازار به مهم‌ترین مشکل این روزهای استارت‌آپ‌‌ها تبدیل شده است، افزود: متأسفانه بازار استارت‌آپی کشور در انحصار شرکت‌های خصولتی است که نقشی برای بخش خصوصی قائل نیستند و عرصه را برای فعالیت شرکت‌های نوپا دشوار کرده‌اند. به اعتقاد کلاهی عدم پرداخت مطالبات، فعالیت شرکت‌های استارت‌آپی را با مشکل مواجه کرده است و در شرایط فعلی اگر شرکتی بتواند با موفقیت فعالیت‌های خود را تداوم ببخشد، باید تعجب کرد. از طرفی به‌رغم این‌که مدام این بحث مطرح می‌شود که شرکت‌های استارت‌آپی تنها به بازار داخلی فکر نکنند و بازار بین‌المللی را هم در نظر بگیرند، اما به خاطر تحریم بسیاری از قرارداد‌ها با شرکت‌های خارجی لغو شده و امکان فعالیت در بازار خارجی وجود ندارد. بوروکراسی‌ اداری و تصدی‌گری در حوزه فناوری از دیگر مشکلاتی است که به عقیده رییس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق ایران باعث ایجاد چالش در حوزه استارت‌آپ‌‌ها شده است. کلاهی تصریح‌کرد: متأسفانه گاهی شاهد تمجید فعالیت‌های استارت از طرف کسانی هستیم که هیچ نقشی در موفقیت آنها ندارند و بالعکس خود آنها کسانی هستند که برای شرکت‌های استارت‌آپ مانع‌تراشی می‌کنند. وی همچنین تأکید‌کرد: اتاق ایران تا جایی که بتواند تلاش می‌کند تا از مشکلات حوزه استارت‌آپ‌‌ها کم کند، اما بعضی مشکلات خارج از توان و اراده اتاق برای حل است.

 سوء‌مدیریت، بزرگ‌‌ترین مشکل اقتصادی کشور است

آرش نجفی، نایب ‌رییس کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی ‌و پتروشیمی اتاق ایران نیز با تأکید بر ظرفیت شرکت‌های استارت‌آپی به‌ویژه در حوزه انرژی، بیان‌کرد: در طول ۱۰۰ سال گذشته خوشبختانه ظرفیت‌های نفتی کشور شناسایی شد و به‌عنوان موتور محرک برای رونق اقتصادی کشور مورد توجه قرار گرفت. به اعتقاد وی «انرژی» یکی از مهم‌ترین مزایای اقتصادی کشور محسوب می‌شود و اگر شرکت‌های استارت‌آپی در این حوزه تمرکز کنند می‌توانیم رشد قابل توجه‌ای داشته باشیم. اما متأسفانه آن‌چه در مواجه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های کشور شاهدیم سوءمدیریت است تا مدیریت کارشناسی شده. نجفی ضمن تأکید بر مدیریت نحوه فعالیت استارت‌آپ‌های موجود در حوزه انرژی به حاضران پیشنهاد داد تا حتماً موضوعات جدیدی که در حوزه انرژی مطرح می‌شود دنبال کنند و از بررسی نمونه‌های موفق خارجی غافل نشوند. علاوه بر این به اعتقاد او شرکت‌های استارت‌آپی نمی‌توانند به صورت تکی یا چند نفره وارد این حوزه شوند و باید با فعالان اصلی بازار انرژی تعامل سازنده داشته باشند تا امکان موفقیت کسب و کارشان افزایش پیدا کند. به گفته نایب ‌رییس کمیسیون انرژی، صنایع پالایشی و پتروشیمی اتاق ایران شناسایی ظرفیت‌های ایران برای تبدیل‌شدن به هاب انرژی منطقه، شیوه‌های اندازه‌گیری کاهش مصرف، مبادلات بورسی در حوزه انرژی، معاملات ثانویه اوراق انرژی، پایش نقل ‌و انتقال آب در لوله‌کشی شهری و بازنگری در انتقال آب به این شیوه از جمله موضوعاتی است که می‌تواند برای تحقیق و بررسی مورد توجه فعالان استارت‌آپی در حوزه انرژی قرار بگیرد. نجفی توصیه‌کرد: حتماً قبل از این‌که پروژه خود را بخواهند اجرا کنند، ابتدا نحوه سوددهی آن را برای حامیان تبیین و آنان را مطمئن کنند که پروژه آنها در مدت زمان مشخص به سود خواهد رسید. به گفته وی شرکت‌های استارت‌آپی باید براساس مفهوم کاری خود یعنی داشتن ایده نو همراه با سود بیش‌تر با نهاد دولتی مذاکره کنند.

حمایت، عامل اصلی موفقیت استارت‌آپ‌هاست

ایمان نجفی، مشاور دبیر ستاد انرژی معاونت علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری عامل اصلی موفقیت استارت‌آپ‌‌ها را در دیگر کشورهای پیشرفته، حمایت از آنها عنوان کرد که این حمایت تنها به مسایل مالی محدود نیست. وی همچنین تأکید‌کرد: در همه کشورهای پیشرفته و حتی آمریکا که مهد استارت‌آپ‌‌ها معرفی می‌شود، شاخص موفقیت کسب‌وکارهای موفق نوپا از کل اقتصاد در بهترین حالت ۱۰ درصد است. از طرفی شکل‌گیری ۵۰ درصد از استارت‌آپ‌‌ها مبتنی بر نیازی است که بازار دارد و این نیاز را دولت‌‌ها عمدتاً تعیین می‌کنند. بنابراین نمی‌توان مدعی عدم دخالت دولت در این حوزه شد. مشاور دبیر ستاد انرژی معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری بیان‌کرد: استارت‌آپ‌‌ها در بازار فعلی اگر نگاه بین‌المللی نداشته باشند به‌هیچ‌وجه به سود نمی‌رسند و تنها هزینه‌های کسب‌وکار خود را بالاتر می‌برند. به گفته نجفی اولویت معاونت علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری هم حمایت از پروژه‌های بین‌المللی است. مشاور دبیر ستاد انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تدوین طرحی در مرکز فناوری انرژی معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری خبر داد که متمرکز بر تحریم‌های پیشِ‌رو و تأثیراتی است که این تحریم‌ها بر صنعت انرژی کشور دارند و در همین طرح سازوکار دور زدن تحریم‌ها توسط استارت‌آپ‌های فعال در حوزه انرژی و کمک به اقتصاد کشور در شرایط بحرانی تعریف شده است. وی همچنین پیشنهاد داد تا فعالان کسب‌وکارهای نوپا، برای طرح‌های خود ساختاری تعریف کنند که همه ذی‌نفعان در آن مشارکت داشته باشند و از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی که نقش اساسی در ارایه ایده به صاحبان کسب‌ وکار دارند مشورت بگیرند. در ادامه سعیدپاک‌سرشت، مدیر پژوهش‌ و فناوری شرکت ملی گاز ایران گفت: موفقیت استارت‌آپ‌‌ها در بازار کار واقعی است و دولت‌‌ها باید در قالب ساماندهی فعالیت‌ها و قوانین، کسب وکارهای نوپا را توسعه دهند و از آنان حمایت کنند. اما تعامل میان فعالان کسب‌وکار و دولت باید دوطرفه باشد تا شاهد نتایج مثبت باشیم.

نگاه بدبینانه دولت، مهم‌ترین مشکل فعالان استارت‌آپی است

حضور نمایندگان وزارت نیرو و همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نشست «تجربه جهانی استارت‌آپ‌‌‌ها در حوزه انرژی»‌، به حاضران که عمدتاً اعضای هیأت مدیره شرکت‌های استارت‌آپی فعال در حوزه انرژی بودند این فرصت را داد تا مهم‌ترین مشکلات خود را مطرح کنند. آنها همچنین برای حل این مشکل پیشنهاداتی مطرح کردند که مورد استقبال مسؤولان جلسه قرار گرفت. نگاه همراه با شک و تردید دولت به فعالیت استارت‌آپ‌‌ها در کشور مهم‌ترین گلایه‌ای بود که از سوی حاضران مطرح شد. همچنین فعالان استارت‌آپی اظهار کردند دولت انتظار دارد تا یک کسب‌ و کار نوپا در ایران مشابه استارت‌آپ‌هایی که در کشورهای پیشرفته راه‌اندازی شده، سودآور باشند و هر انتظاری که مسؤولان دارند، برآورده کنند. عدم تعریف دقیق و توافق نظر درباره مفهوم استارت‌آپ‌‌ها و فعالیت آنها در کشور، عدم اطلاعات دقیق و ضعف در ارتباط با ذی‌نفعان، مناقصه گذاشتن طرح‌هایی که از سوی فعالان استارت‌آپ‌ به دولت ارایه می‌شود، کنترل فعالیت استارت‌آپ‌‌ها به جای تعامل با فعالان این حوزه و عدم ثبات در بازار از جمله مشکلاتی بود که حاضران در نشست به آنها اشاره کردند. همچنین پیشنهاد شد تا کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق ایران با همکاری اتاق‌های بازرگانی در استان‌ها و با هدف حمایت از استارت‌آپ‌ها، اطلاعات این کسب‌وکارهای نوپا را به صورت یکپارچه جمع‌آوری کند. ضرورت ورود شرکت‌ها به اکوسیستم استارت‌آپی و معرفی نمونه‌های موفق جهانی استارت‌آپ‌ در حوزه انرژی از دیگر موضوعاتی بود که توسط دو نفر از حاضران نشست در قالب پاور پوینتی به آنها پرداخته شد.