بازار ارز چگونه آشفته می‌شود؟

بازار ارز چگونه آشفته می‌شود؟ گروه بانک، بیمه، بورس- اوضاع اقتصادی کشور و وضعیت به هم ریخته بازار ارز و سکه، به اندازه‌ای مبهم است که تئوری‌های اقتصادی در توجیه این ‏شرایط تا حدی ساکت مانده‌اند. ‏موضوع از این که بگوییم «سوءمدیریت است» گذشته؛ کارشناسان اقتصادی به صورت یکپارچه و ‏متفق‌القول اعتقاد دارند هیچ فشار […]

بازار ارز چگونه آشفته می‌شود؟

گروه بانک، بیمه، بورس- اوضاع اقتصادی کشور و وضعیت به هم ریخته بازار ارز و سکه، به اندازه‌ای مبهم است که تئوری‌های اقتصادی در توجیه این ‏شرایط تا حدی ساکت مانده‌اند. ‏موضوع از این که بگوییم «سوءمدیریت است» گذشته؛ کارشناسان اقتصادی به صورت یکپارچه و ‏متفق‌القول اعتقاد دارند هیچ فشار خارجی، تحریم یا به‌طور کلی عامل اقتصادی دیگری نمی‌تواند قیمت دلار را به ۱۰هزار ‏تومان برساند. پس ماجرا چیست؟

گذر دلار از مرز ۱۵ هزار تومان

اوضاع اقتصادی کشور و وضعیت به هم ریخته بازار ارز و سکه، به اندازه‌ای مبهم است که تئوری‌های اقتصادی در توجیه این ‏شرایط تا حدی ساکت مانده‌اند. ‏قیمت دلار در بازار آزاد طی هفته گذشته، با جهشی خیره‌کننده و غیرقابل باور ناگهان از مرز ۱۵هزار ‏تومان نیز گذشت. نوسانات قیمت دلار به اندازه‌ای غیرطبیعی شده که حتی به تدریج میزان اثرگذاری خود در حوزه‌های اقتصادی ‏را نیز از دست داده است. اما چرا این تحولات مبهم است و چه نکاتی در اتفاقات این روز‌‌‌ها وجود دارد که تردید‌‌‌ها در مورد «اقتصادی» بودن این ماجرا‌‌‌ها ‏را بیش‌تر می‌کند؟

زمستان ۹۶، شل شدن فنر ارز!

در زمستان سال ۹۶ که قیمت دلار پس از یک ثبات نسبی در دوره ۴ساله اول دولت روحانی، به صورت غیرمنتظره ‏افزایش یافت، برخی کارشناسان اقتصادی تأکید داشتند که قیمت دلار در آن زمان واقعی نبوده و ارقامی بین ۵ تا ۵هزار و ۵۰۰ ‏تومان می‌تواند نرخ واقعی دلار باشد. این موضوع در اوایل سال ۹۶ و با نزدیک شدن به زمان خروج آمریکا از برجام و اتفاقات ‏دیگری مانند افزایش نقدینگی در کشور نیز رخ داد و کارشناسان در بیش‌ترین برآورد خود قیمت دلار را حدود ۶ هزار تومان عنوان ‏می کردند. ‏

کار از سوءمدیریت گذشته

اکنون، اما ماجرا فرق کرده و موضوع از این که بگوییم «سوءمدیریت است» گذشته؛ کارشناسان اقتصادی به صورت یکپارچه و ‏متفق‌القول اعتقاد دارند هیچ فشار خارجی، تحریم یا به‌طور کلی عامل اقتصادی دیگری نمی‌تواند قیمت دلار را به ۱۵هزار ‏تومان برساند. به بیان ساده‌تر، قیمت واقعی دلار آن چیزی نیست که امروز گفته می‌شود. به دیگر سخن، ارز پول ملی کشور تا ‏این اندازه که قیمت فعلی دلار نشان می‌دهد پایین نیامده است. بازار خود کششی دارد و در صورتی که قیمت‌ها از حد واقعی آن ‏بالاتر برود عملاً هیچ معامله اقتصادی انجام خواهد شد. ‏

عمده اطلاع‌رسانی درباره قیمت سکه و دلار در فضای مجازی و از منابع ناشناس انجام می‌شود. به‌طور مثال چند روز ‏پیش، قیمت دلار ۱۳۴۰۰ تومان اعلام شد، اما همان شب ناگهان در فضای مجازی پیچید که قیمت به ۱۳۸۰۰ تومان رسیده. سؤال ‏اینجاست که اگر قیمت‌های مذکور را بازار تعیین می‌کند، مگر بازار ارز در ساعت ۲۳:۳۰ فعال است که برای دلار نرخ ‏جدید تعیین شود؟ به بیان دیگر، بعید نیست عده‌ای به انگیزه‌های مختلف مأمور عملیات روانی و به هم زدن بازار ارز شده باشند. ‏با وضعیت فعلی، گویا وارد سیرکی شده‌ایم که در آن عملیات محیرالعقول انجام می‌شود و هر بار باید منتظر یک اتفاق غیرعادی ‏دیگر باشیم. ‏

دلار ۲۵ هزارتومانی

برخی اظهارنظر‌‌‌ها و مطالب منتقدان دولت ابهام‌آمیز است؛ به‌طور مثال یکی از روزنامه‌های اصولگرا به تازگی ‏صحبت از دلار ۲۵هزار تومانی کرده بود. این در حالی است که با وجود ادعای این روزنامه که نویسنده مطلب مذکور یک «کارشناس اقتصادی» است، براساس اطلاعات رسیده، این فرد نه تنها کارشناس اقتصادی نیست بلکه در بهترین شرایط، یک علاقه‌مند به مسایل سیاسی است. آیا چنین «گرا»‌هایی در به هم ریختن بازار مؤثر نیست؟ منتقد دولت بودن با تخریب ‏کل مملکت متفاوت است. واقعاً برخی از این دسته منتقدان و مخالفان تصور کرده‌اند با این کار، دولت روحانی را زمین می‌زنند و ‏خود، تشکیل دولت می‌دهند؟ ظاهراً این گروه، در محاسبات خود دچار یک اشتباه شده‌اند و آن این‌که چنین اقداماتی به صرف ‏مخالفت با دولت روحانی، نه دولت فعلی بلکه تمام مملکت و کشور را زمین خواهد زد. ‏