حذف دلار از مبادلات فی‌مابین تلاش ایران، روسیه و ترکیه برای ایجاد سوئیفت مستقل توافق ارزی مناقصه‌مزایده‌ـ گروه بازرگانی به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران توافق ارزی اخیر میان ایران، روسیه و ترکیه می‌تواند راهگشای مبادلات تجاری باشد اما به شرطی که سازوکار اجرایی آن به‌طور شفاف از سوی دولت‌های هر ۳ کشور تعیین شود. فعالان […]
حذف دلار از مبادلات فی‌مابین
تلاش ایران، روسیه و ترکیه برای ایجاد سوئیفت مستقل توافق ارزی
مناقصه‌مزایده‌ـ گروه بازرگانی
به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران توافق ارزی اخیر میان ایران، روسیه و ترکیه می‌تواند راهگشای مبادلات تجاری باشد اما به شرطی که سازوکار اجرایی آن به‌طور شفاف از سوی دولت‌های هر ۳ کشور تعیین شود. فعالان بخش خصوصی خواستار توجه دولت به نظر بخش خصوصی در چگونگی اجرای این توافق هستند. به اعتقاد تحلیلگران، در شرایطی که هر ۳ این کشورها با تحریم‌های آمریکا مواجه شده‌اند، همکاری آنها پیام معناداری برای آمریکا و واکنش به یک‌جانبه‌گرایی این کشور در دنیاست. مهم‌ترین دستاوردهای اقتصادی نشست تهران، توافق برای حذف دلار از مبادلات تجاری میان ایران، ترکیه و روسیه بود؛ توافقی که با حضور سران ۳ کشور و پس از برگزاری جلسات متعدد اعلام شد. براساس مذاکرات صورت گرفته مقرر شد تا فروش نفت، خرید کالاهای اساسی و مبادلات بانکی میان ۳ کشور با استفاده از پول‌های ملی انجام شود. در این روش، نیازی به ارز ثالث مانند دلار آمریکا و یورو برای تسویه مبادلات ارزی وجود ندارد؛ ضمن این‌که با به کارگیری این روش، خرید، نقل و انتقالات و تبادلات مالی به نظام بانکی هدایت شده و ریسک عملیات تجار دو کشور به حداقل خواهد رسید. پیش از این در دهه نخست قرن بیستم کشورهای آسیای جنوب‌شرقی در قالب پیمان منطقه‌ای موسوم به «آ.سه.آن» براساس طرح «چیانگ مای» که آغازگر پیمان‌های دوجانبه ارزی در جهان به شمار می‌رود، با هدف کاهش اثرات پول‌های پرقدرت جهانی در اقتصاد این کشورها، مبادلات تجاری خود را به این روش آغاز کردند. اجرای چنین توافقی بر فعالیت تجاری بخش خصوصی هر ۳ کشور اثرگذار خواهد بود. پایگاه خبری اتاق ایران در گفت‌وگو با فعالان اقتصادی مرتبط با روسیه و ترکیه، به بررسی توافق اخیر پرداخته است.
توافق جدید، محرک اقتصادی
هادی تیزهوش تابان، رییس اتاق ایران و روسیه تأکیدکرد: توافق ارزی صورت گرفته محرک صادراتی خوبی برای فعالان اقتصادی هر ۳ کشور است. وی با اشاره به توافقنامه اوراسیا میان کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان معتقد است توافق ارزی ایران، ترکیه و روسیه راه ورود ایران به بازارهای اوراسیا را که با تعرفه پایین تجارت برای فعالان اقتصادی کشور همراه است، هموار می‌کند.
ضرورت تعیین سازوکار اجرایی
در شرایطی که ۳ کشور ایران، ترکیه و روسیه تصمیم به تشکیل مثلث ارزی میان خود گرفته‌اند، فعالان اقتصادی معتقدند باید سازوکار اجرایی این توافق به‌درستی اندیشیده شود. اسدا… عسگراولادی، رییس اتاق ایران و چین معتقد است: اقتصاد ایران، ترکیه و روسیه ارتباط تنگاتنگی با دلار و استفاده از آن در مبادلات تجاری دارد؛ اما به این معنی نیست که دلار از مبادلات اقتصادی حذف شدنی نیست. وی در عین حال معتقد است باید سازوکار اجرایی این توافق به درستی اتخاذ شود. عسگراولادی تأکیدکرد: زمانی که دولت‌‌ها در منطقه تصمیم می‌گیرند دلار را از مبادلات تجاری خود حذف کنند، باید به این سؤال پاسخ دهند که از این به بعد قرار است مبادلات چگونه صورت بگیرد. وی افزود: این «چگونه» انجام شدن خیلی مهم است. ما همین الان هم با افغانستان یا روسیه مبادله تهاتری داریم. طبیعتاً در این بده و بستان‌ها وقتی مابه‌التفاوتی برای پرداخت نباشد، مشکلی پیش نخواهد آمد؛ اما وقتی به فرض در این شیوه مبادله طرفین مکلف به پرداخت مابه‌التفاوت هستند، این مابه‌التفاوت قرار است بر چه مبنایی و براساس کدام واحد پولی محاسبه شود؟
مشورت با بخش خصوصی
فاطمه مقیمی، عضو هیأت رییسه اتاق ایران و روسیه و رییس اتاق ایران و گرجستان با تأکید بر توافق صورت گرفته گفت: شکی نیست که توافق‌های جمعی همیشه به نفع اقتصاد کشورها خواهد بود و توافق ارزی میان ایران، ترکیه و روسیه در منطقه، برای هر ۳ کشور منافع اقتصادی به همراه دارد. به اعتقاد وی توافق صورت گرفته فارغ از بحث اقتصادی، فرصت خوبی برای قدرت‌نمایی ایران در سطح منطقه در زمینه توانایی اجماع‌سازی است. مقیمی تأکیدکرد: در شرایطی که ۳ کشور ایران، ترکیه و روسیه به دلیل اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا شرایط اقتصادی سختی را در پیش‌ِرو دارند، این توافق ارزی ۳ جانبه می‌تواند نقش حایز اهمیتی در مواجه با تحریم‌های آمریکا و دورزدن این تحریم‌ها ایفا کند. به این شرط که آنچه میان سران کشورها توافق می‌شود، اجرایی شود. ما قبلاً هم مشابه این توافقات را داشتیم. حدود یک سال پیش با تشکیل کمیسیون اقتصادی میان ایران و ترکیه با هدف رفع موانع تجاری، همین پیشنهاد داده شد تا به جای استفاده از دلار یا یورو، ریال و لیر در مبالات اقتصادی دو کشور جایگزین شود. کما این‌که در رابطه با روسیه هم این پیشنهاد داده شد تا پول ملی جایگزین دلار یا یورو در مبادلات طرفین اقتصادی کشورها باشد؛ اما متأسفانه هیچ‌کدام از این بحث‌‌ها اجرایی نشد. عضو هیأت رییسه اتاق ایران و روسیه پیشنهاد داد تا قبل از این‌که مسؤولان بانک مرکزی بخواهند در دیدار با رییس کل بانک مرکزی روسیه، مذاکرات و توافقات مربوطه را پیگیری کنند، حتماً طی برگزاری نشستی با فعالان بخش خصوصی، نظرات این بخش را درباره نحوه اجرایی شدن این توافق و عواملی که باعث می‌شود تا تجارت برای فعالان اقتصادی مقرون به صرفه باشد، جویا شوند.
جای خالی چین در توافق ارزی
عبدا… مهاجر دارابی دیگر عضو هیأت رییسه اتاق ایران و روسیه و رییس اتاق مازندران معتقد است: در شرایط فعلی، چاره‌ای جز انجام این توافق نبود. وی افزود: هرچند فعالان بخش خصوصی از آینده روابط اقتصادی با همتایان خود در روسیه و ترکیه مطمئن نیستند، اما باور دارند که این توافق ارزی و تشکیل مثلت سه‌گانه ارزی از هیچ بهتر است. به اعتقاد وی، هرچند نمی‌توان با اطمینان گفت این توافق ارزی تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه ۳ کشور را به کلی خنثی خواهد کرد، اما انتظار می‌رود در شرایطی که این کشورها با بحران اقتصادی مواجه هستند، فشارهای اقتصادی کمرنگ‌تر شود. مهاجر دارابی پیشنهادی هم دارد. وی با اشاره به حجم مبادلات اقتصادی میان ایران و چین گفت: دو کشور ۴۰ سال پیش حجم تجاری ۱۱۸ میلیون دلاری داشتند که این رقم در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۳۷میلیارد دلار رسیده است. بنابراین با توجه به ارزش مبادلات دو طرف، در صورتی‌که چین هم به توافق ارزی اخیر میان ایران، روسیه و ترکیه بپیوندد، می‌توانیم شاهد تغییر تعادل قدرت در منطقه و بی‌اثر شدن تحریم‌ها باشیم. عضو هیأت رییسه اتاق ایران و روسیه با تأکید این نکته که مکانیزم اجرایی این توافق باید شفاف بین دولت‌‌ها و همچنین فعالان اقتصادی ترسیم شود، گفت: نباید همه چیز را صرفاً به ادبیات شفاهی محدود کنیم و بخواهیم که طرف مقابل براساس همین ادبیات شفاهی برای ما کار کند.
ضرورت ایجاد سوئیفت مستقل برای اجرای توافق ارزی
جلال ابراهیمی، دبیرکل اتاق ایران و ترکیه و مدیر مرکز مطالعات ایران و ترکیه هم معتقد است مثلث ارزی ایران، روسیه و ترکیه باید با اضافه شدن چین به مربعی تبدیل شود تا مبادلات به‌صورت متقابل بین این۴ کشور در منطقه انجام شود. وی افزود: توافق صورت گرفته، تفاهمنامه جدیدی نیست و از سال۲۰۱۴ دولت‌‌ها تلاش می‌کنند تا دلار را از مبادلات اقتصادی خود حذف کنند. اما زیرساخت‌های اجرایی برای توسعه این روابط در شرایط فعلی باید به درستی اندیشیده شود. ابراهیمی توضیح‌داد: در حال حاضر اتحادیه اروپا نگران اقتصاد ترکیه است که هرگونه نوسانی در این کشور از بابت تفاضل قیمت بین لیر با یورو یا دلار اتفاق بیفتند، منجر به آشفتگی اقتصادی در اروپا شود. دلیل هم روشن است. در حال حاضر بیش‌ترین خرید ترکیه از اروپا با یورو انجام می‌شود اما پرداخت این کشور به بانک جهانی به صورت دلار است. از طرفی پرداختی‌های خرید نفت و گاز هم توسط این کشور به دلار است. وی افزود: تفاضل قیمتی میان ریال و دلار از یک طرف و لیر و دلار از طرف دیگر به یک اندازه نیست که اگر بود می‌توانستیم مطمئن باشیم مشکی در مبادلات اقتصادی به وجود نخواهد آمد. ابراهیمی در همین زمینه پیشنهاد می‌دهد تا دولت‌‌ها با ایجاد یک مرکز مشترک، تفاضل قیمتی که بین پول‌های ملی وجود دارد رصد کنند. منظور وی از ایجاد این مرکز نه تأسیس بانک مشترک، بلکه ایجاد سوئیفتی مستقل است که مبادلات تجاری بین کشورها را پیگیری و با اعلام پایه قیمتی برای مبادلات اقتصادی، فعالان بتوانند سازوکار فعالیت خود را براساس آن پیش ببرند و به عنوان مبنا، قیمت نهایی را روزانه اعلام کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.