خروج از لیست سیاه مالی جهان در پی پیوستن به FATF

خروج از لیست سیاه مالی جهان در پی پیوستن به FATF

گروه تجارت- مجتبی قدیری

هفته جاری مجلس شورای اسلامی پس از گذشت تقریباً ۴ ماه، لایحه پیوستن ایران به «کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم» را به عنوان آخرین لایحه از لوایح چهارگانه FATFتصویب کرد.۱۴۳ نماینده مجلس از مجموع ۲۷۱ نماینده حاضر با این استدلال که با تصویب این لایحه در مجلس، یکی از اصلی‌‌ترین بهانه‌ها برای عدم همکاری مالی با ایران در سطح جهانی برداشته می‌شود، موافقت خود را با تصویب CFT اعلام کردند. به اعتقاد فعالان بخش خصوصی، قرار نگرفتن ایران در فهرست کشورهای مورد قبول FATF به کاهش قابل‌ توجه مراودات مالی با ایران منجر می‌شود. نمایندگان پارلمان بخش خصوصی متفق‌القول معتقدند در شرایط فعلی تصویب الزامات FATF باعث می‌شود تا ایران در جبهه مخالف با اتحادیه اروپا که در ماه‌های اخیر تلاش حایز اهمیتی برای حفظ برجام داشته است، قرار نگیرد و از طرفی به دنیا ثابت می‌کند که مراوده مالی با ایران پرخطر نیست.

قبول FATF نشانه انطباق‌پذیری ایران با ترم‌های بین‌المللی است

حسین‌سلیمی، عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران: ما با تصویب لایحه CFT و پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) مطابقت‌پذیری خود با قوانین و ترم‌های بین‌المللی را اعلام کرده‌ایم و بزرگ‌‌ترین بهانه نظام بانکی بین‌المللی برای همکاری نکردن با ایران را از بین برده‌ایم. چرا که تداوم همکاری‌های برجامی با اروپا فقط با قبول FATF امکان‌پذیر بود. فعالیت در محیط بین‌المللی بدون قبول و اجرای قوانین مربوط به آن امکان‌پذیر نیست، برای مثال یک شرکت هواپیمایی ایرانی نمی‌تواند در حمل‌ونقل هوایی دنیا فعالیت کند اما قوانین انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) را قبول نداشته باشد بر همین اساس فعالیت مالی با دیگر کشور‌ها نیز جز با قبول و اجرای قوانین این حوزه امکان‌پذیر نیست و ما نمی‌توانیم این قوانین را قبول نکنیم مگر این‌که کلاً داد و ستدی با دنیای بیرون نداشته باشیم. فعلاً نظام بانکداری بین‌المللی تأیید گروه ویژه اقدام مالی (FATF) را چراغ سبز برای همکاری با بانک‌ها می‌داند و برای انتقال پول و استفاده از سوئیفت رعایت استانداردهای FATF اجباری است و ما هم اگر قبول نکنیم قادر به‌کار با بانک‌های خارجی نخواهیم بود. با وجود تحریم‌های بانکی، پیوستن به FATF چه کمکی به ایران خواهد کرد؟ این اقدام لازمه همکاری‌های بانکی پس از لغو تحریم‌هاست و اگر این لوایح را امضا نمی‌کردیم حتی با رفع تحریم‌های بانکی نیز نمی‌توانستیم با بانک‌های خارجی همکاری کنیم جدای از این‌، سفرای اتریش و انگلیس هم صراحتاً به بخش خصوصی اعلام کردند بدون قبول‌FATF، راهی برای ادامه برجام وجود ندارد.

FATF می‌تواند تا حدی شفافیت را به وجود آورد

محسن‌حاجی‌بابا، نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران: پیوستن ایران به FATF در شرایط فعلی ‌الزامی به نظر می‌رسد و در صورت عدم تصویب این لایحه، ارتباطات مالی ایران با دنیا محدودتر می‌شد و قطعاً روی اقتصاد تأثیر منفی داشت. مشکل اقتصاد کشور تنها FATF نیست و باید اقدامات دیگری در کنار تسهیل روابط مالی بین‌المللی انجام شود، اقتصاد ایران شفاف نیست و شفافیت در کنار مدیریت عاقلانه نیاز امروز اقتصاد ایران است. الحاق به کنوانسیون‌‌ها برای تسهیل ارتباطات مالی یک روی سکه و بحث مشکلات داخلی اقتصاد روی دیگر آن است، مهم‌ترین مشکل، نبود شفافیت در اقتصاد است؛ FATF می‌تواند تا حدی شفافیت را به وجود آورد اما مجریان باید تعهد به اجرا داشته باشند.

فارغ از نگاه‌های ایدئولوژیک، FATF یک ضرورت است

پدرام‌سلطانی، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران: خوشبختانه تصویب لایحه CFT در مجلس نشان داد نگاه فنی و حرفه‌ای به کنوانسیون‌های بین‌المللی به نگاه سیاسی و تقابل‌های سیاسی داخلی غالب است و فعالان اقتصادی را امیدوارتر کرد تا در تداوم فعالیت‌های خود، بهانه‌ها را از بدخواهان بگیرند. انطباق مدیریت ریسک عملیات پولی و بانکی با سازوکارهای مقابله با پول‌شویی تأمین مالی تروریسم تقریباً در تمامی کشورهای دنیا به درجه‌ای رعایت می‌شود و طی ۱۰ سال گذشته پیشرفت محسوسی در انطباق با این سازوکار‌ها در کشورهای دنیا اتفاق افتاده است. حتی در کشورهایی مانند چین و روسیه که همسویی بیش‌تری باسیاست‌های ما دارند هم در این مدت پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای در انطباق قوانین و مقررات خود با FATF دارند. این نشان می‌دهد که فارغ از نگاه‌های ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک که با غرب و آمریکا وجود دارد، کشور‌ها پذیرفته‌اند که رعایت سازوکارهای FTAF و دستاوردهای پیوستن کشور‌ها به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم حیاتی است. حتی کشورهایی مانند سوریه و لبنان هم در این مسیر گام‌های ارزشمندی برداشته‌اند و خود را در چارچوب انطباق با FATF قرارداده‌اند. دستور کار مجلس و تصویب CFT به‌عنوان آخرین و البته مهم‌ترین گامی که باعث می‌شود تا ایران مجدد در لیست سیاه کارگروه ویژه اقدام مالی قرار نگیرد، از آن‌ جهت حایز اهمیت است که شبکه مالی- بانکی دنیا عدم تصویب FATF را علتی برای عدم همکاری با نظام بانکی ایران قرار ندهد. هر کسی که آشنایی مختصری با الزامات امروزی عملیات پولی و مالی با جهان و در سطح دنیا داشته باشد می‌داند که این قواعد و ضوابط در حال حاضر به الزامات ارتباطات پولی و بانکی در دنیا تبدیل ‌شده و عملاً اگر کشوری این ضروریات را نپذیرد، ادامه فعالیت را برای خودش سخت و محدود می‌کند. از این پس، اقدامات عملیاتی و اجرایی متعددی برای هماهنگی با چارچوب‌های بین‌المللی پیش روی ایران قرار دارد و باید هر چه سریع‌تر سازوکارهای رسیدگی، بانک‌های اطلاعاتی و مقررات پایین‌دستی را اصلاح کنیم.

قدمی در راه ایجاد سازوکار مالی جدید با اروپا

مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران: پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی پیش از خروج آمریکا از برجام در دستور کار قرار داشت چراکه پس از امضای برجام برای برقراری روابط بانکی با دنیا نیاز به رعایت استانداردهای بین‌المللی در سیستم پولی و بانکی خود داشتیم. با تعلیق ایران از لیست سیاه مالی جهان فرصت‌هایی برای تکمیل فرایندهای لازم و انجام اقدامات اصلاحی در مسیر شفاف‌سازی مبادلات بانکی و مبارزه عملی با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در سیستم قانونی کشور، تعیین شد. پیش از این ۳ لایحه مورد نظر FATF مورد تصویب مجلس قرار گرفته بود و باید آخرین گام نیز برداشته می‌شد تا با پیوستن به این سازوکار بین‌المللی پیش نیازهای روابط با بانک‌های غربی را فراهم کنیم. خوشبختانه مجلس شورای اسلامی به دور از فضاسازی‌های سیاسی به بررسی فنی و تخصصی این لایحه پرداخت تا اقتصاد کشور بیش از این به سیاست یارانه نپردازد و قربانی تصمیمات سیاسی نشود. با تکمیل اقدامات لازم برای پیوستن به FATF این امیدواری تقویت شده است که دیپلمات‌های فعال کشورمان در مذاکرات خود با اروپا دست پُرتری داشته باشند و بتوانند برای راه‌اندازی سازوکار مالی جدیدی با کشورهای باقی‌مانده در برجام اقدام کنند. آن‌گونه که محمدجوادظریف، وزیر امور خارجه بیان کرده است توافق‌هایی برای ایجاد مکانیزم جدید نفتی و مالی با اروپا صورت گرفته که می‌تواند به ادامه همکاری با اروپا کمک کند و به نوعی تحریم‌های جدید آمریکا را کم اثر کند.

عدم تصویب FATF ایران را در مقابل اروپا قرار می‌داد

محمدرضاانصاری، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران: بخش خصوصی و فعالان اقتصادی که از مدت‌‌ها پیش منتظر تصویب FATF بودند چراکه باور دارند که پیوستن ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم یک گام روبه‌جلو در شرایطی محسوب می‌شود که اتحادیه اروپا مدافع ایران در قبال تحریم‌هاست. این نگرانی وجود داشت که عدم تصویب FATF ایران را در مقابل جبهه اروپا قرار خواهد داد. معتقدم تصویب FATF اقدامی ارزشمند و مثبت است که موجب تعامل سازنده میان ایران و کشورهایی که قصد همکاری مالی و تجاری با کشور را دارند، می‌شود.