مشکوکم به تو!

فراز و فرود ناگهانی شاخص کل بورس مشکوکم به تو! گروه بانک، بیمه، بورس- افزایش نزدیک به ۴۵ درصدی شاخص کل بورس، اتفاقی بی‌سابقه طی یک ماه گذشته بود؛ آن هم در شرایطی که همین الان هم کشور در وضعیت تحریم و به زعم برخی بزرگان در شرایط جنگی قرار دارد! تا چند هفته دیگر […]

فراز و فرود ناگهانی شاخص کل بورس

مشکوکم به تو!

گروه بانک، بیمه، بورس- افزایش نزدیک به ۴۵ درصدی شاخص کل بورس، اتفاقی بی‌سابقه طی یک ماه گذشته بود؛ آن هم در شرایطی که همین الان هم کشور در وضعیت تحریم و به زعم برخی بزرگان در شرایط جنگی قرار دارد! تا چند هفته دیگر دور بعدی تحریم‌های یک جانبه آمریکا بر علیه نظام جمهوری اسلامی نیز آغاز می‌شود و قطعاً با وضعیت فعلی می‌توان گفت که باید راهکاری مطمئن برای آن پیدا کرد. در چنین شرایطی شاخص بورس طی یکم ماه گذشته روند صعودی را در پیش گرفت تا تعجب کارشناسان را در پی داشته باشد. سؤال این بود که چگونه در این شرایط شاخص بورس نزدیک رشد افسانه‌ای را بر جا گذاشته است؟

رشد بورس با کمک پتروشیمی‌ها

همانطور که گفته شد هنوز دور بعدی تحریم‌های آمریکا شروع نشده و تبع آن صنایع نفت، گاز و پتروشیمی هدف تحریم‌ها قرار نگرفته‌اند. کارشناسان یکی از دلایل رشد بورس را کمک شایان توجه پتروشیمی‌ها به بورس می‌دانند. رشدی که بی‌شک کمک کرد تا شاخص بورس قله‌های متعددی را فتح و شاخص کل رکوردهای پیاپی را در ماه گذشته بشکند.

رشد بورس به کمک نقدینگی

از طرف دیگر کارشناسان یکی دیگر از دلایل اصلی رشد شاخص بورس را هجوم نقدینگی به آن می‌دانند. نقدینگی کشور طی ماه گذشته رقم قابل توجه ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان را پشت سر گذاشت که قطعاً ورود تنها بخشی از آن می‌توانست شاخص کل را تکانی اساسی دهد. کارشناسان انتظار دارند که با ورود نقدینگی به بورس شاخص کل تا پایان امسال رقم افسانه‌ای ۲۰۰ هزار واحدی را هم پشت سر بگذارد. در همین ارتباط، مهدی‌طحانی، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: دو عامل «رشد حجم نقدینگی» و همچنین «انتظارات تورمی» از مهم‌ترین دلایل رشد شاخص بورس طی ماه گذشته بوده‌اند. حجم نقدینگی در جامعه به علت سود بالای بانکی به شدت افزایش یافته به‌طوری که حتی از تولید ناخالص داخلی نیز جلو زده است؛ بدین‌ترتیب، این نقدینگی‌ها روانه بازارهای مختلف شده و آنها را دچار نوسان می‌کند که بر این اساس، ابتدا به سراغ بازار ارز و سکه رفت و سپس روانه بخش مسکن، خودرو و بورس شد. همچنین عامل دیگر رشد بازار سرمایه، تورم انتظاری در جامعه است. انتظار مردم این است که در ماه‌های آتی میزان تورم افزایش یابد؛ بر این اساس به دنبال آن هستند تا از طریق سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف، قدرت خرید پول خود را حفظ کنند که از جمله حضور در بورس است.

ادعای تخلف در بورس

اما افزایش ۴۵ درصدی شاخص کل بورس طی یک ماه اخیر چیزی نبود که تعجب‌برانگیز نباشد و به زعم نماینده تهران مشکوک بوده است. پروانه‌مافی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در نامه به وزیر اطلاعات از آنچه وی افزایش مشکوک شاخص کل بورس خواند، ابراز تعجب کرد و از علوی خواست تا به آن توجه ویژه‌ای کند. در متن این نامه آمده است: «با توجه به نوسانات غیرمنطقی و مشکوک بازار بورس اوراق بهادار و تخلفات صورت گرفته در این حوزه لازم است جنابعالی در اسرع وقت با استفاده از کارشناسان خبره، معاملان انجام گرفته در روزهای اخیر بازار بورس را رصد کرده و تخلفات و جرایم احتمالی را پیگیری نمایید.»

پاسخ سازمان بورس

این نماینده مجلس بدون ارایه مستندی از وزیر اطلاعات خواسته بود تا در اسرع وقت با استفاده از کارشناسان خبره، معاملات روزهای اخیر را بررسی و جرایم و تخلفات احتمالی را اعلام کند؛ مسأله‌ای باعث پاسخ محسن‌خدابخش، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس شد. وی گفت: «سؤال اینجاست که درصورت چنین ادعایی، چرا نامه به صورت محرمانه به وزیر اطلاعات داده نشده است؟ همچنین با علنی شدن نامه، چرا مصادیق تخلفات اعلام نشده است؟ با توجه به این‌که نظارت‌ها بر بازار سرمایه آنلاین بوده و درصورت وجود مسایلی مرتبط به تخلفات به مرجع قانونی اعلام می‌شود و طرح چنین مسایلی دور از انصاف است. سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه و حافظ منافع سهامداران این موضوع را پیگیری می‌کند و سازمان بورس حاضر است به هر مرجعی، اطلاعات و جزییات معاملات همه روز‌ها و هفته‌ها را ارایه دهد. بازار سرمایه تنها بازار شفافی است که همه ابعاد و جزییات و اطلاعات آن شفاف و قابل دسترس است.»

بورس زیر ذره‌بین قوه قضاییه

داستان اما از جایی جالب شد که پای قوه قضاییه به میان آمد. دادستان تهران در گفت‌وگویی که با مسؤولان بورس داشت، تمام دغدغه‌ ماه‌های اخیر فعالان بازار سرمایه را در قالب دغدغه‌هایی از سوی دادستانی کل کشور مطرح کرد. در این نشست رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، معاون حقوقی سازمان بورس و مدیرعامل بورس کالا حضور داشتند و پاسخگوی سؤالات دادستان تهران و دیگر حاضران این نشست بودند. عباس‌جعفری‌دولت‌آبادی در این جلسه گفت که ما در برخی پرونده‌ها مانند پرونده پتروشیمی مشاهده کردیم کالاهایی در بورس کالا عرضه اما برخی رانت‌‌ها موجب شد که این کالا‌ها در بازار آزاد فروخته شود و نه تنها مشکل حل نشد بلکه گرانفروشی سنگینی در اقلام پلاستیک رخ داد. واقعاً نقش واقعی بورس در جذب این نقدینگی چیست؟ آیا سازمان بورس می‌تواند این نقدینگی را مدیریت کند؟ آیا سازمان بورس در انجام وظایف نظارتی‌اش موفق بوده است؟ چون برخی معتقدند در بورس هم مافیا وجود دارد یعنی یک دفعه برخی سهام شرکت را بالا یا پایین می‌آورند که مشکلاتی ایجاد می‌کند.

سقوط ۶ هزار واحدی در یک روز!

اما در اولین روز هفته شاخص کل با ریزشی عجیب روبه‌رو شد و طی یک روز کاری سقوط ۶ هزار واحدی را تجربه کرد! اتفاقی که بیش از پیش مشکوک بودن شاخص بورس را رقم زد و این که چگونه حقوقی‌های بازار در یک روز توانستند باعث عجیب‌‌ترین سقوط شاخص کل بورس شوند. دیروز هم شاخص کل با ریزش ۱۰۸ واحدی مواجه بود تا روند سقوط بورس البته با شیب معقول‌تر ادامه یابد.

حال باید منتظر ماند و دید که آیا بورس هر آنچه طی ماه گذشته به دست آورده را از دست می‌دهد یا این‌که دوباره قبای سبز به تن بورس برمی‌گردد.