نبود چشم انداز روشن درباره ساخت و ساز مسکن

بخش ساخت و ساز دوباره به کما می‌رود؟! نبود چشم انداز روشن درباره ساخت و ساز مسکن  رامین شاهی- ظاهراً بخش ساخت و ساز را می‌توان بعد از کشاورزی از بومی‌‌ترین و درون‌زا‌ترین حوزه‌های تولیدی کشور نامید اما متأسفانه در دو الی ۳ ماه اخیر و به دلیل ر‌ها شدن فنر تورمی نقدینگی و رشد […]

بخش ساخت و ساز دوباره به کما می‌رود؟!

نبود چشم انداز روشن درباره ساخت و ساز مسکن

 رامین شاهی- ظاهراً بخش ساخت و ساز را می‌توان بعد از کشاورزی از بومی‌‌ترین و درون‌زا‌ترین حوزه‌های تولیدی کشور نامید اما متأسفانه در دو الی ۳ ماه اخیر و به دلیل ر‌ها شدن فنر تورمی نقدینگی و رشد قیمت ارز و به تبع آن قیمت مصالح ساختمانی و دستمزد کارگران، شاهد افزایش بهای ساخت و ساز بوده‌ایم. موضوعی که خود منجر به افزایش رکود در بخش ساخت و ساز و کاهش اشتغالزایی‌های مستقیم در این حوزه خواهد شد. از سویی دیگر و به عقیده خیلی از مشاورین املاک و پیمانکاران ساختمانی، وضعیت بازار املاک در رکود به سر می‌برد. هر چند برخی دیگر از مشاورین و کارشناسان عقیده دارند این وضعیت رکود نیست و بازار به جایگاه اصلی خود بازخواهد گشت ولی در حال حاضر شاهد کاهش تعداد معاملات نسبت به سال‌های گذشته هستیم و این در حالیست که خبرهای روزهای اخیر به نظر وضع را بدتر خواهد کرد و این سؤال دوباره به ذهن‌ها متبادر می‌شود که آیا بخش ساخت و ساز دوباره به کما می‌رود؟!

افزایش دو برابری هزینه‌های ساخت و ساز در کشور

رییس کمیته نظام فنی و مهندسی ساختمان مجلس از افزایش دو برابری هزینه‌های ساخت و ساز در کشور خبر داد.

فرج‌ا…‌رجبی با اشاره به افزایش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش چشمگیر هزینه ساخت مسکن در کشور، گفت: در شرایط کنونی براساس آمارهای اعلامی مسؤولان و متولیان این حوزه، هزینه ساخت و ساز مسکن در کشور حدوداً دو برابر شده است. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی ادامه‌داد: افزایش قیمت ساخت و ساز مسکن در کشور نشأت گرفته از بالا رفتن نرخ ارز و افزایش قیمت مصالح به ویژه قیمت آهن است و این بخش‌ها بر تشدید قیمت‌های مسکن تأثیر گذاشته است. وی ادامه‌داد: به نظر من دولت باید در حوزه مسکن به ویژه تأمین مسکن اقشار متوسط، میزان تسهیلات مسکن، میزان عرضه و تقاضا، نرخ و مدت تسهیلات بانکی سیاست‌های روشنی را دنبال کند. رجبی گفت: در شرایط کنونی با نبود سیاست‌ها و مدیریت دولت، فقدان نگاه و چشم‌انداز روشن درباره آینده مسکن، عدم حمایت از بخش مسکن، نمی‌توان فضای مناسبی را برای آینده بازار مسکن در سال آینده متصور بود. این نماینده مردم در مجلس دهم گفت: دولت باید به بخش مسکن به عنوان یک راهبرد اساسی در حوزه ملی نگاه کرده و تمام وزارتخانه‌های اقتصادی و بانک مرکزی با این رویکرد فعالیت کنند، در غیر این صورت ضمن تداوم تلاطمات بازار مسکن، نمی‌توان اشتغال کافی را در این حوزه ایجاد کرد. رییس کمیته نظام فنی و مهندسی ساختمان مجلس تصریح‌کرد: قطعاً باید شکوفایی و توسعه بخش مسکن به یک مطالبه عمومی تبدیل شود، اما امروز این مسأله از دستور کار دولت خارج شده و جزو اولویت‌های دستگاه‌ها نیست.

خطرهای افزایش هزینه‌های ساخت و ساز

ایرج‌رهبر، عضو هیأت مدیره انبوه‌سازان تهران با اشاره به افزایش هزینه‌های ساخت و ساز گفت: ما در حال حاضر در رکود هستیم و عجیب است که در این شرایط هزینه‌های ساخت و ساز افزایش مییابد. در وضعیتی که سازندگان و سرمایه‌گذاران ملک رغبتی به ساخت و ساز آپارتمان ندارند، افزایش هزینه‌های ساخت نمی‌تواند مفید باشد. مسأله بعد قدرت خرید متقاضیان ملک است. متقاضیان خرید خانه و آپارتمان در حال حاضر قدرت خرید پایینی دارند و از تعداد معاملات ماه‌های اخیر این مسأله مشهود است. وضعیت اجاره و رهن خانه هم همینطور است. بالا رفتن هزینه‌های ساخت و ساز ملک که از سوی برخی نهادهای دولتی صورت پذیرفته است، وضعیت مسکن را خراب‌تر می‌کند. عضو هیأت مدیره انجمن انبوه‌‌سازان تهران ادامه‌داد: بالا رفتن هزینه‌های ساخت و ساز در این وضعیت رکودی به چه دلیل است؟ سازندگان ملک در حال حاضر منتظرند تکلیف آپارتمان‌های خالی‌شان مشخص شود تا بعد از فروش این واحد‌ها، به دنبال ساخت و ساز جدید ملک باشند. وقتی مشکل فروش آپارتمان‌های خالی آنها حل نشده، افزایش هزینه‌های ساخت و ساز خطرناک خواهد بود. قیمت فولاد و قیمت سیمان هم افزایش قابل توجهی داشته است. حال موارد دیگری مثل انشعابات آب و برق و همچنین بیمه را هم به این موارد اضافه کنید. افزایش این هزینه‌ها غیرمنطقی و غیراصولی است. مثلاً قرار بود هزینه بیمه در هر سال تنها یک درصد افزایش بیابد اما این هزینه ۴ درصد افزایش یافته است. وقتی قیمت ساخت و ساز ملک به این صورت افزایش پیدا کند و در عین حال قدرت خرید متقاضیان ملک هم پایین باشد، رکود بسیار زیادی وارد بخش مسکن خواهد شد.

افزایش ساخت و ساز در سال ۹۷

مدیرکل اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد: مطابق پیش‌بینی‌های کارشناسی و نشانه‌هایی که در ماه‌های اخیر از فعالیت سرمایه‌گذاران ساختمانی بروز کرده، ساخت و ساز در سال ۹۷ تا حدودی رونق گرفته بود که با افزایش قیمت‌ها مواجه شدیم.

علی‌چگنی گفت: بازار مسکن سال ۹۷ تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که مجموعه این عوامل موجب شده است همزمان با افزایش ناگهانی قیمت‌ها در بازار ملک، حجم معاملات خرید و فروش در بازار مسکن نیز دستخوش تغییر و تحول شود.

وی افزود: علی‌رغم این‌که پیش‌بینی‌ها برای بازار مسکن در سال ۹۷ حاکی از روند رو به رشد شاخص‌های مختلف بخش مسکن از جمله حجم معاملات خرید و فروش آپارتمان‌های مسکونی، قیمت و سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و ساز است اما میزان رشد هر کدام از این متغیر‌ها تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که هر کدام از این عوامل به نوبه خود جهت بازار مسکن در سال جاری را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

چگنی ادامه‌داد: در واقع میزان رشد هر کدام از این متغیر‌ها وابسته به پارامترهای درونی و بیرونی اثرگذار بر بازار ملک به خصوص متغیرهای اقتصاد کلان است. وی متغیرهای اقتصاد کلان همچون تورم عمومی، نرخ سود بانکی، رشد تولید ناخالص داخلی و قدرت خرید متقاضیان را از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر مسیر بازار مسکن در سال جاری عنوان کرد و گفت: در این میان نوسانات و تحولات سایر بازارهای اقتصادی نقش مهمی در تحولات این بخش ایفا می‌کند.

مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن، توضیح‌داد: تحولات و نوسانات بازارهای موازی به خصوص بازار طلا و ارز از مهم‌ترین عواملی است که بر جهت بازار مسکن از ابتدای سال ۹۷ تا کنون اثرگذار بوده است. این تأثیرگذاری البته بیش‌تر جنبه روانی داشته اما به شکل غیرمستقیم نیز متغیرهای بخش مسکن را در میان‌مدت و بلند‌مدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی با اشاره به تأثیر دو سویه نوسان نرخ ارز بر بازار مسکن و تحولات آن، گفت: عموماً با افزایش نرخ ارز هر چند بخشی از نقدینگی موجود در جامعه که می‌تواند جذب بازار مسکن شود به سمت بازار ارز می‌رود اما از سوی دیگر با افزایش سطح تورم در جامعه و همچنین افزایش انتظارات تورمی منجر به افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی یا همان مصالح ساختمانی می‌شود؛ مجموعه این عوامل ناشی از ایجاد انتظارات تورمی و اثرگذاری بر هزینه‌های ساخت و ساز در نهایت منجر به افزایش قیمت تمام شده و قیمت فروش واحدهای مسکونی شده و همین موضوع منجر به شکل‌گیری تورم در بازار مسکن می‌شود.

چگنی افزود: با توجه به این‌که هم‌اکنون فضای بازار مسکن فضایی مصرفی است، هر نوع افزایش نامتعارف در سطح قیمت‌ها منجر می‌شود بخشی از متقاضیان مصرفی به دلیل افت قدرت خرید از بازار ملک خارج شده و عملاً موفق به خرید مسکن نشوند؛ همین موضوع موجبات افت حجم معاملات مسکن و کاهش شیب رونق در بازار را ایجاد می‌کند.

پیش‌بینی افت محسوس در حجم معاملات خرید و فروش آپارتمان

وی تأکیدکرد: در صورت تداوم این نوسانات بازار مسکن با افت محسوس در حجم معاملات خرید و فروش آپارتمان به دلیل رشد ناگهانی در سطح قیمت‌ها مواجه می‌شود.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، خودداری از عرضه بخشی از واحدهای مسکونی آماده عرضه به بازار از سوی برخی سرمایه‌گذاران و سازندگان به امید رشد بیش‌تر قیمت‌ها را از دیگر پیامدهای این وضعیت اعلام کرد و گفت: نوسانات نرخ ارز در اواخر سال گذشته و ماه آغازین امسال، منجر به افت حجم معاملات مسکن شد و روند رونق در بازار را تضعیف کرد.

این مسؤول بخش مسکن همچنین به کاهش نرخ سود بانکی و تأثیر آن بر سایر بازارهای اقتصادی از جمله بازار مسکن اشاره کرد و گفت: با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در سال گذشته، بخشی از نقدینگی‌ها و تقاضای سرمایه‌ای به سمت بازار مسکن حرکت کرد. با این حال مطابق پیش‌بینی‌ها و روند فعلی بازار مسکن، به نظر می‌رسد بازار ساخت و ساز در سال جاری به وضعیت رونق برسد بنابراین رفتار سازندگان مسکن در این مسیر بسیار اثر بخش و مهم خواهد بود.

وی ساخت واحدهای مسکونی مصرفی، ارزان قیمت و کوچک متراژ را اولین اولویت بازار ساخت و ساز در سال جاری توصیف کرد و گفت: سازندگان باید از این پس با در نظر گرفتن الگوی تقاضای غالب خانوار‌ها اقدام به ساخت مسکن کنند.