شوخیه مگه پول بگیری و نخونی!

نگاهی به حواشی لب‌خوانی حمید هیراد در کنسرت شوخیه مگه پول بگیری و نخونی! گروه اجتماعی- پول می‌دهند تا صدای خواننده محبوبشان را گوش کنند؛ پول می‌دهند تا برنامه‌ای زنده را با صدایی زنده ببینند و بشنوند اما مانعی بزرگ بر سر راه علاقه‌مندان هنر موسیقی وجود دارد: پلی‌بک یا همان لب‌خوانی! در روزگاری که […]

نگاهی به حواشی لب‌خوانی حمید هیراد در کنسرت

شوخیه مگه پول بگیری و نخونی!

گروه اجتماعی- پول می‌دهند تا صدای خواننده محبوبشان را گوش کنند؛ پول می‌دهند تا برنامه‌ای زنده را با صدایی زنده ببینند و بشنوند اما مانعی بزرگ بر سر راه علاقه‌مندان هنر موسیقی وجود دارد: پلی‌بک یا همان لب‌خوانی! در روزگاری که کوچک‌ترین حرکات خواننده در موبایل‌ها ثبت می‌شود، برخی‌ها همچنان به پلی‌‌بک یا لب‌خوانی علاقه دارند. «پلی‌بک» (PlayBack) نوعی اجراست که در آن صدای خواننده پخش می‌شود و صرفاً خواننده با آهنگ ضبط شده همخوانی می‌کند یا حتی لب می‌زند.

علل لب‌خوانی

اجرای لب‌خوانی در ایران البته پدیده تازه‌ای نیست و سال‌ها است که علاقه‌مندان موسیقی باید تاوان عدم توان برخی خوانندگان را برای اجرای زنده بپردازند. خوانندگانی که به دلایلی همچون استرس زنده خواندن، عدم توانایی جسمی برای اجرای کنسرت یک و نیم ساعته و… از سیستم پلی‌بک استفاده می‌کنند و حاضر نیستند آبروی خود را جلوی طرفدارانشان به خطر بیندازند.

جای خالی ساز در اجرای زنده

البته این تمام ماجرا نیست و بسیاری از خوانندگان حتی برای این‌که دستمزد کم‌تری به نوازندگان بپردازند، موسیقی زنده را نیز بیخیال می‌شوند! برخی اخبار از عدم اجرای زنده گروه‌های موسیقی در کنسرت‌هایشان در پایتخت و برخی شهرستان‌ها حکایت دارد. در این کنسرت‌‌ها جای خالی برخی یا بیش‌تر ساز‌ها دیده شده اما صدای این سازها ‌شنیده می‌شده و در مقابل خواننده‌ روی صداهای ضبط شده، اجرا می‌کرده است.

خوانندگان غیرحرفه‌ای

این در حالی است که خوانندگان حساس پاپ و راک که از سابقه طولانی برخوردارند و همچنین به‌طور ویژه گروه‌های سنتی، باید پیش از اجرا، ساعت‌‌ها به تنظیم صدا و همچنین میزان صدای هر ساز و اجرای آزمایشی برخی قطعات بپردازند؛ امری که ظاهراً بسیاری از خوانندگان جوان پاپ و راک قائل به آن با این جزیی‌نگری برانگیخته از حرفه‌ای‌گری نیستند.

توصیه به علاقه‌مندان موسیقی

حال باید به آنهایی که پیگیر حوزه موسیقی هستند؛ به ویژه آنهایی که برای اجراهای زنده بلیت خریداری می‌کنند، توصیه کرد که پیش از خرید بلیت صدهزار تومانیِ هر کنسرتی، به جزییات این کنسرت و آنهایی که برای اجرای زنده روی صحنه ظاهر خواهند شد، توجه بیش‌تری داشته باشند که با چنین سوءاستفاده‌هایی آسیب ندیده و به جای اجرای زنده، نوار گوش نکنند! توجه به لیست موزیک‌های هر کنسرت و همچنین پیگیری ترکیب نوازندگان هر کنسرت و ‌تمرکز نداشتن صرف بر خواننده کمک می‌کند تا مخاطب موسیقی متضرر نشود و متأسفانه این امر مهم توسط بخش وسیعی از اهالی موسیقی رعایت نمی‌شود.

حمید هیراد؛ از سرقت اشعار تا پلی‌بک

آخرین نمونه این نوع لب‌خوانی مربوط به حمیدهیراد بوده است. واحد نظارت و ارزشیابی دفتر موسیقی وزارت ارشاد با بررسی فیلم کنسرت حمید هیراد، لب زدن (پلی‌بک) این خواننده را تأیید و وی را به اجرای یک کنسرت رایگان در شیراز محکوم کرد. ماجرای لو رفتن پلی‌بک‌خوانی حمیدهیراد به برگزاری کنسرتی در تیرماه امسال در شیراز باز می‌گردد. بعد از آن با سیل انتقادات از این خواننده، وی از اصحاب رسانه دعوت کرد تا در کنسرت بعدی‌اش حضور پیدا کنند تا مشخص شود وی پلی‌بک‌خوانی نمی‌کند و اجرای زنده دارد. وی در زمان اجرای این کنسرت تلاش کرد تا به همه حضار بفهماند که اجراهایش زنده است! ولی این موضوع چیزی از حجم انتقاد‌‌ها کم نکرد، به خصوص این‌که این خواننده جوان کمی قبل‌تر از سوی ترانه‌سرا‌‌ها به دزدی ادبی محکوم شده بود. شاعران و ترانه‌سرایان با مطابقت اشعاری که هیراد مدعی بود خودش سراینده آنهاست با شعر‌های اصلی، نشان دادند که وی با کلاژ آثار دیگران، اشعاری را سرهم کرده و خوانده است.

با تمام این تفاسیر می‌توان رد پای مزایده جیب و مناقصه خواننده را مشاهده کرد. جایی که از یک طرف علاقه‌مندان به هنر ده‌ها هزار تومان از جیبشان هزینه می‌کنند تا جایی در سالن کنسرت داشته باشند و از طرف دیگر خوانندگانی که با کم‌فروشی در خواندن مناقصه می‌گذارند تا فقط شبی را برای کسب درآمد سپری کنند.