مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تأکید کرد ضرورت نگاه مدیریتی و کلان به مخاطرات زمین‌شناسی گروه معدن وزمین- مخاطرات زمین‌شناختی پدیده‌های طبیعی هستند که به دلیل فرایندهای درونی یا بیرونی زمین ممکن است اتفاق بیافتد. برخی از پدیده‌های طبیعی می‌توانند به دلیل عملکرد توام پدیده‌های درونی و بیرونی زمین روی دهد، مانند […]
مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تأکید کرد
ضرورت نگاه مدیریتی و کلان به مخاطرات زمین‌شناسی
گروه معدن وزمین- مخاطرات زمین‌شناختی پدیده‌های طبیعی هستند که به دلیل فرایندهای درونی یا بیرونی زمین ممکن است اتفاق بیافتد. برخی از پدیده‌های طبیعی می‌توانند به دلیل عملکرد توام پدیده‌های درونی و بیرونی زمین روی دهد، مانند روان‌شدگی ماسه و زمین‌لغزه که می‌توانند حاصل اثرات ثانوی زمین‌لرزه، بارندگی و موج باشند. مخاطرات زمین‌شناسی شامل: زمین‌لرزه ، زمین‌لغزش، گل‌فشان، روان‌شدگی ماسه، فرونشست و… می‌باشد.
این درحالی است که ایران به دلیل دارا بودن مخاطراتی چون زمین‌لغزش، زلزله، خشکسالی و ریزگرد‌ها سومین کشور در معرض مخاطرات زمین‌شناسی در دنیا می‌باشد.
در این باره رضاشهبازی، مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درباره نگاه مدیریتی و کلان سازمان متبوع خود به انواع مخاطرات زمین‌شناسی از جمله فرونشست، زمین‌لرزه و گسل، گردوغبار، تغییر اقلیم و… براساس قواعد جهانی و استاندارد و همچنین تجربه‌های پیشین می‌گوید و به این نظر تأکید دارد که براساس یک سازوکار اساسی هر مخاطره از ۳ جنبه پدیده‌شناسی، پایش روند تغییرات و هشدارهای به موقع و در نهایت مواجهه، مقابله و سازگاری باید بررسی شود تا بتوان به خوبی آن را مدیریت کرد.
شهبازی با بیان این‌که ساختار دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور نیز به گونه‌ای ایجاد شده که به‌طور تقریبی هر ۳بخش را دربر می‌گیرد، گفت: برای شناسایی بخش‌های مختلف یک پدیده و عوامل شکل‌دهنده آن باید در ابتدا به پدیده‌شناسی و شناسایی موضوع بپردازیم.
به گفته وی، برای مثال باید بدانیم پدیده فرونشست تحت‌تأثیر چه عواملی به وجود می‌آید، فرایند آن چیست و سازوکار عملکرد آن به چه صورت است و از سوی در نظر داشته باشیم که بحث فرونشست تنها با یک یا چند عامل از جمله اطلاعات پیزومتری دشت‌‌ها و داده‌های سنجنش از دور قابل شناسایی نیست و در کنار این داده‌ها باید ساختار رسوب‌شناسی آبخوان، ویژگی‌های هیدروژئولوژیکی و مهندسی منطقه را نیز مطالعه کنیم.
مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، با بیان این‌که شناسایی صحیح یک پدیده ما را به سمت دو نوع اطلاعات و داده‌های سطحی و زیرسطحی سوق می‌دهد، خاطرنشان شد: در نهایت تلفیق و پایش این اطلاعات در طول زمان منجر به پی بردن به چیستی یک پدیده می‌شود و ما به چگونگی عملکرد یک پدیده پی می‌بریم و پس از آشنایی با فرایندهای آن در طول زمان اقدام به پایش پدیده و توجه به روند گسترش آن خواهیم کرد.
شهبازی، ارایه راهکارهای مدیریتی و مهندسی پس از شناسایی کامل یک پدیده را جهت برخورد مناسب با آن به عنوان ورود به مرحله سوم یاد کرد و گفت: در این زمان نسبت به کنترل و جلوگیری از گسترش پدیده اقدام می‌کنیم و به موازات آن برای عبور از دوره بحران برنامه سازگاری و کاهش اثرات در دستور کار قرار خواهد گرفت.
سازمان زمین‌شناسی کشور تنها متولی رسمی و قانونی بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین
همچنین در این باره امیرشمشکی، پژوهشگر سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور ضمن ارایه پیشینه‌ای از سابقه مطرح شدن موضوع فرونشست در کشور گفت: پس از گزارش سازمان نقشه‌برداری کشور در اوایل دهه۸۰ مبنی بر تغییرات چشمگیر تراز سطح زمین در نقاطی از جنوب غرب تهران و شهریار، بررسی‌های اولیه توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مشخص کرد که کاهش تراز سطح زمین در رابطه با وقوع پدیده فرونشست در این ناحیه است.
شمشکی افزود: در ابتدا به منظور صحت‌سنجی و تعیین محدوده فرونشست با همکاری محققان دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج انگلستان و با استفاده از روش پیشرفته InSAR وجود این پدیده اثبات و محدوده آن مشخص شد و در راستای علت‌یابی رخداد پدیده فرونشست منطقه مورد نظر مطالعات سنجش از دور، تکتونیک، آبزمین‌شناسی، ژئوتکنیک و ژئوفیزیک نیز توسط سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور انجام شد.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: به دنبال آن، پس از ارایه گزارش ذکر شده، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وقت مسؤولیتی را به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مبنی بر تهیه گزارش قابل استناد محول کرد که بر همین اساس طی ۳ ماه گزارش مورد نظر به‌طور جامع و کامل همراه با مدل‌سازی، اعداد و ارقام آماری و همچنین مباحث مستند و توصیفی تهیه و منتشر شد.
وی با تأکید بر این‌که این اولین گزارش جامع فرونشست در کشور بود که با استفاده از روش InSAR به صورت پهنه‌ای نرخ فرونشست زمین را نشان می‌داد، تصریح کرد: در ادامه این روند، پس از برگزاری جلسات با سازمان‌های اجرایی و تصمیم‌گیرنده، در سال ٨٣ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وقت، مسؤولیت بررسی این پدیده و شناسایی عوامل مؤثر در شکل‌گیری آن را به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به‌طور رسمی و قانونی «تحت عنوان طرح بررسی مخاطرات ناشی از فرونشست زمین» واگذار کرد.
به گفته شمشکی به منظور بررسی جامع این پدیده، تعیین راه‌حل‌های اصلی ممانعت از گسترش آن و مشخص کردن راهبرد ادامه مطالعات درازمدت با همکاری سازمان‌های مرتبط به‌ویژه وزارت نیرو، سازمان نقشه‌برداری کشور و وزارت مسکن و شهرسازی میزان قابل ملاحظه‌ای از آمار و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و وارد محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد.
تهیه نقشه یکصدهزارم فرونشست دشت‌های ایران در سال ۱۳۹۷
شایان ذکر است، در همین زمینه آخرین نگاشت از فرونشست دشت‌های ایران در بازه زمانی ماه‌های خشک سال ۹۵ با استفاده از فناوری تداخل‌سنجی راداری و تصاویر ماهواره Sentinel-1A به همت گروه دورسنجی در مدیریت ژئومتیکس این سازمان انجام شد و نقشه مرتبط با آن در سال ۱۳۹۷ و با مقیاس یکصدهزارم منتشر شده است.
در این باره مه‌آسا‌روستا، کارشناس‌ارشد گروه دورسنجی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور ضمن اعلام این خبر با بیان این‌که در ایران به دلیل تحمل خشکسالی‌های فراوان فرونشست در بیش‌تر دشت‌های کشور مشاهده می‌شود، تصریح کرد: در سال‌های اخیر جهت پایش این پدیده از فناوری تداخل‌سنجی راداری استفاده شده که بر همین اساس تهیه یک نگاشت کلی از دشت‌های ایران ضروری به‌نظر می‌رسید تا نگاهی اجمالی به نواحی فرونشست و الگوی آن صورت گیرد.
وی نگاشت کلی فرونشست دشت‌های ایران را از دیدگاه میزان فرونشست به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرد و گفت: بیش‌تر دشت‌های ایران در نیمه غربی بالای ۷سانتی‌متر در بازه زمانی مطالعه نشست داشته‌اند و دشت‌های بخش شرقی مقادیر کم‌تری را به خود اختصاص می‌دهند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.