خرید هواپیماهای دست اول شرقی یا دست دوم غربی؟!

بررسی اولویت‌های صنعت هوایی در خلأ امکان خرید ایرباس و بوئینگ خرید هواپیماهای دست اول شرقی یا دست دوم غربی؟! گروه راه و شهرسازی- فضای پس از امضای برجام این امکان را فراهم کرده بود تا صنعت هوایی ایران به عنوان بخشی که پس از نزدیک به ۴ دهه تحریم، توان اتصال به بازارهای جهانی […]

بررسی اولویت‌های صنعت هوایی در خلأ امکان خرید ایرباس و بوئینگ

خرید هواپیماهای دست اول شرقی یا دست دوم غربی؟!

گروه راه و شهرسازی- فضای پس از امضای برجام این امکان را فراهم کرده بود تا صنعت هوایی ایران به عنوان بخشی که پس از نزدیک به ۴ دهه تحریم، توان اتصال به بازارهای جهانی را پیدا کرده بود؛ صنعتی که پس از انقلاب با تحریم‌های یک جانبه آمریکا عملاً نمی‌توانست به بازارهای دسته اول راه پیدا کند و برای حضور در بازار خرید هواپیماهای نو باید برای مدتی بسیار طولانی صبر می‌کرد، لذا پس از برجام برای نخستین بار بعد از دوره‌ای بسیار طولانی توانست مقابل هواپیماسازان بزرگی مانند بوئینگ و ایرباس بنشیند و از دل این مذاکرات قرارداد خرید ۲۰۰ فروند هواپیمای جدید برای ایران‌ایر، ۶۰ هواپیمای جدید برای آسمان و تعدادی توافقنامه خرید هواپیمای جدید برای دیگر ایرلاین‌های ایرانی بیرون آمد. با وجود این‌که در ابتدا امید بسیار زیادی به نهایی شدن این توافق‌‌ها وجود داشت، سنگ‌اندازی‌های سیاسی و اقتصادی دولت آمریکا، عملاً امکان اجرایی شدن این طرح‌ها را از بین برد. حال نگاه بخش هوایی کشور ضمن تولید در داخل، خرید هواپیماهای دست دوم در داخل و نیز گزینه‌های خرید هواپیماهای مسافربری شرقی از جمله روسی و اوکراینی است.

چشم سوخو و آنتونوف به بازار ایران

در این میان یکی از مدیران شرکت آنتونوف اوکراین چند روز قبل ابراز امیدواری کرده بود که بتوان روی بازار ایران به عنوان یک گزینه قابل توجه حساب کرد. در چند ماه گذشته نیز صحبت از خرید هواپیمای مسافری سوخو ۱۰۰ روسیه برای تعدادی از ایرلاین‌های ایران مطرح بوده که البته هنوز به قرارداد نهایی نرسیده است. این شرکت به ایران وعده داده که اگر تعداد سفارش‌های خود را بالا ببرد، سوخو با تغییر در خط تولید خود میزان قطعات آمریکایی استفاده شده در هواپیماهایش را به زیر ۱۰ درصد می‌رساند و به این ترتیب با دور زدن تحریم‌ها، امکان فروش هواپیما به ایران را پیدا می‌کند. با وجود آن‌که هنوز هیچ یک از مقامات ایرانی نسبت به خرید هواپیماهای اوکراینی، واکنشی نشان نداده‌اند.

اول هواپیماهای دست دوم، بعد گزینه‌های شرقی

معاون سابق سازمان هواپیمایی معتقد است در شرایطی که بار دیگر آمریکا به دنبال افزایش فشارهای بین‌المللی علیه ایران در صنعت هوایی است، ایرلاین‌های ایرانی می‌توانند با استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود در بازار نیازهای خود را برطرف کنند. علیرضا‌منظری اظهار‌کرد: در سال‌های پس از اجرایی شدن برجام ایرلاین‌های ما این توانایی را پیدا کردند که بار دیگر با بازارهای بین‌المللی تماس مستقیم برقرار کنند و از دل آن چند قرارداد خرید هواپیما نیز به امضا رسید. با این وجود و به دلیل خروج ترامپ از برجام مشکلات جدیدی به وجود آمده که باید برای آنها راه‌حل پیدا کرد. وی ادامه داد: در حالی که فعلاً شرکت‌های هواپیماساز بزرگ مانند بوئینگ و ایرباس امکان فروش مستقیم هواپیماهای خود به ما را ندارند، شرکت‌های ایرانی باید تمام گزینه‌های موجود در بازار را بررسی کرده و با هدف برطرف کردن نیازهای ناوگان ایران نسبت به خرید هواپیماهای جدید اقدام کنند.

معاون سابق سازمان هواپیمایی با بیان این‌که یکی از گزینه‌های پیشِ‌روی شرکت‌های ایرانی در ایام تحریم خرید هواپیماهای دست دوم است، گفت: ما در سال‌های قبل نیز که فشار بین‌المللی گسترده‌ای علیه ایران برقرار بود، توانستیم تعدادی هواپیمای دست دوم وارد کشور کنیم که بسیاری از آنها کیفیت مناسب برای پرواز داشتند و همچنان در حال استفاده هستند. از این‌رو شرکت‌های ما تجربه گذشته را دارند و در فضای فعلی نیز می‌توان همچنان روی خرید هواپیماهای دست دوم فکر کرد. به گفته منظری، هر چند پیش‌بینی دقیق از آینده ناوگان ایران با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و سیاسی جهان دشوار است، اما آنچه که بیش‌ترین اهمیت را دارد، لزوم توجه به تأمین نیازهای ناوگان کشور در کوتاه‌‌ترین زمان ممکن است. نماینده سابق ایران در ایکائو در پاسخ به این سؤال که در صورت ناممکن بودن خرید هواپیماهای غربی آیا بررسی گزینه‌های شرقی امکان‌پذیر است، توضیح داد: اگر که در بازه زمانی فعلی تأمین هواپیماهای غربی ممکن نشود احتمال آن وجود دارد که در حد نیاز کوتاه‌مدت از هواپیماهای شرقی استفاده شود که البته هرگونه بهره‌گیری از آنها نیاز به بررسی استانداردهای لازم و در نظر گرفتن شرایط ناوگان کشور خواهد بود.

هیچ مذاکره‌ای میان ایرلاین‌های ایرانی و شرکت هواپیماساز آنتونوف اوکراین وجود ندارد

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرد که در حال حاضر هیچ بحث و مذاکره‌ای میان ایرلاین‌های ایرانی و شرکت هواپیماساز آنتونوف اوکراین برای خرید هواپیمای جدید وجود ندارد. مقصود‌اسعدی‌سامانی اظهار‌کرد: در حال حاضر شرکت‌های هواپیمایی ایرانی تمام گزینه‌های موجود در بازار برای تأمین ناوگان مورد نیاز خود را بررسی می‌کند، اما فعلاً شرکت هواپیماساز آنتونوف جزو این گزینه‌ها نیست و مذاکره‌ای برای خرید این هواپیما‌ها وجود ندارد. وی در پاسخ به این سؤال که در صورت نبود مذاکره برای فروش هواپیما اظهارات یکی از مدیران آنتونوف درباره نگاه مثبت‌شان به حضور در ایران در چه رابطه‌ای است، توضیح‌داد: آنتونوف پس از صحبت‌های مطرح شده درباره ساخت هواپیمای مسافربری در ایران به عنوان یکی از شرکای خارجی وارد کشور شد که نتیجه آن ساخت هواپیمای ایران ۱۴۰ بود.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی افزود: هر چند این هواپیما به مرحله‌ تولید رسید، اما با توجه به ثبت حوادث و سقوط‌هایی که در سال‌های قبل داشتیم طرح آن متوقف شده و اجرایی نمی‌شود، اما به نظر می‌رسد که با توجه به نبود استقبال لازم از سوی ایرلاین‌های ایرانی برای خرید هواپیماهای آنتونوف شاید مسؤولان این شرکت همچنان به دنبال پیگیری همان طرح‌های سابق باشند. اسعدی سامانی درباره آخرین وضعیت خرید هواپیما سوخو ۱۰۰ روسیه نیز گفت: این شرکت برای فروش هواپیماهای خود به ایران مذاکراتی داشت، اما با سد دریافت مجوز از وزارت خزانه‌داری آمریکا روبه‌رو شد. از این‌رو فعلاً تلاش‌های سوخو برای دور زدن این تحریم‌ها ادامه دارد. به گفته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، برای دورزدن تحریم‌های آمریکا سوخو برنامه دارد تا مشارکت آمریکا در قطعات هواپیمای مسافربری خود را به کم‌تر از ۱۰ درصد برساند و در صورتی‌که این امر اجرایی شود، می‌توان به خرید هواپیماهای سوخو فکر کرد. وی در پاسخ به این سؤال که آیا این تغییرات در ساختار هواپیمای سوخو از نظر ایمنی مشکل‌ساز می‌شود، نیز توضیح داد: قطعاً شرکت هواپیماساز برای فروش هواپیماهایش باید استانداردهای لازم را تأمین کرده و مجوز‌ها را دریافت کند. اگر بنا باشد ایرلاین‌های ایرانی این هواپیما را بخرند نیز سازمان هواپیمایی‌ کشوری نظارت لازم بر آن را داشته و پس از صدور مجوز این هواپیما می‌تواند در آسمان ایران پرواز کند.