قاچاقی از جنس خاک

قاچاقی از جنس خاک گروه زمین و معدن خاک طی مدت زمان طولانی و تحت‌تأثیر عوامل و شرایط خاصی به‌وجود می‌آید. کنش و واکنش‌های طبیعی برای تشکیل خاک بسیار به کندی صورت می‌گیرد به‌طور متوسط ۶۰۰تا ۷۰۰ سال زمان نیاز است تا یک سانتی‌متر خاک تولید شود و گاهی به‌وجود آمدن یک سانتی‌متر خاک تا […]

قاچاقی از جنس خاک

گروه زمین و معدن

خاک طی مدت زمان طولانی و تحت‌تأثیر عوامل و شرایط خاصی به‌وجود می‌آید. کنش و واکنش‌های طبیعی برای تشکیل خاک بسیار به کندی صورت می‌گیرد به‌طور متوسط ۶۰۰تا ۷۰۰ سال زمان نیاز است تا یک سانتی‌متر خاک تولید شود و گاهی به‌وجود آمدن یک سانتی‌متر خاک تا ۴ هزار سال طول می‌کشد. ایران به عنوان پرچمدار حاصلخیزی در خاورمیانه محسوب می‌شود، بازار خاک از پرسود‌ترین بازارهای دنیاست که برخی ارزش آن را بیش از هر کالای اقتصادی می‌دانند خاک به عنوان یکی از منابع ارزشمند محسوب می‌شود که متأسفانه در کشور ایران نیز طی سال‌های اخیر در ردیف بی‌توجهی همچون هوا و آب قرار گرفته است.

خاک از دو نظر دارای اهمیت می‌باشد یکی خاک اقتصادی است که برای معادن است مانند معادن آهن و فلزات سنگین؛ این خاک‌ها ارزش اقتصادی داشتند که صادرات آنها انجام می‌شد. برخی از خاک‌ها نیز هستند که ارزش اقتصادی نداشتند اما برای استحصال دریا و برای تولید اسکله به‌کار گرفته می‌شدند. خاک ایران چندسالی است که مورد تهدید است. بخشی از آن را به‌صورت قاچاق و غیرقانونی می‌فروشند و بخش دیگری هم درگیر فرسایش آبی و بادی است به‌طوری که برآوردهای رسمی که انجمن علمی خاک ایران هم برآن مهر تأیید زده حاکی از آن است که میزان فرسایش خاک در ایران حدود دومیلیارد تن در سال است؛ این میزان ۳برابر فرسایش خاک در آسیاست. متأسفانه قاچاق خاک‌ از دهه۸۰ (۱۷ سال پیش) شروع شده و همچنان ادامه دارد. خاکی که یا به صورت کیسه‌‌ای و غیررسمی از مرز‌ها خارج می‌شود یا به صورت گلدانی و کاملاً رسمی از درگاه‌های خروجی به دست کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌رسد.

 قاچاق خاک‌های مراتع و مزارع بیش‌تر از استان‌های جنوبی از جمله استان‌فارس این کشور صورت می‌گیرد.

مقصد این خاک‌های قاچاق‌شده، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌ ویژه امارات و قطر است که در امارات برای ساخت جزایر مصنوعی و در قطر برای خشک کردن دریا استفاده می‌شود. یکی از معروف‌‌ترین نمونه‌های قاچاق خاک ایران به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، مربوط به جزیره هرمز است.

این در حالی است که نمایندگان مجلس شورای‌اسلامی در تیر ماه سال‌جاری در مصوبه‌ای انتقال و فروش خاک به خارج از کشور را ممنوع کردند و برای این اقدام مجازات تعزیری وضع کردند.

براساس آن در جریان بررسی لایحه حفاظت از خاک، ماده۲۰ این لایحه را به تصویب رساندند احکام این قانون در خصوص تخریب خاک نافی اختیارات سازمان حفاظت محیط‌زیست در پیگیری جرایم مربوط به تخریب در مناطق تحت اختیار، موضوع ماده ۱۶ قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست نیست.

به موجب ماده۲۱ این لایحه که به تصویب مجلس شورای‌اسلامی رسید انتقال و فروش خاک به خارج کشور ممنوع است و مرتکب به یک یا دو مورد از مجازات تعزیری درجه ۵ محکوم می‌شود. تشخیص ماده معدنی برعهده وزارت صنعت است و برای خروج خاک معدنی از کشور اخذ مجوز توسط وزارت مذکور الزامی است.

طبق تبصره این ماده معدنی (کانی) موضوع بند(الف) ماده یک قانون اصلاح قانون معادن از حکم این ماده مستثنی است و خروج مقادیر کم خاک به منظور امور پژوهشی به خارج از کشور بنا به درخواست دانشگاه یا واحد پژوهشی با مجوز وزارت جهاد کشاورزی بلامانع است. همچنین به موجب مصوبه مجلس شورای‌اسلامی در ماده۲۲ این لایحه قوه‌قضاییه به منظور رسیدگی به جرایم موضوع این قانون نسبت به ایجاد شعب تخصصی اقدام و به جرایم مربوط خارج از نوبت رسیدگی می‌کند.

قاچاق خاک ایران به بهانه صادرات گُل!

در این زمینه حسینبشارتی، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب گفت: امیدواریم مسؤولین موضوع قاچاق خاک را جدی بگیرند چون خاک یک منبع تجدیدناپذیر و یا دیرتجدیدپذیر است و تشکیل یک سانتی‌متر از آن سال‌ها زمان می‌برد. بنابراین باید از آن حفاظت کنیم. این خاک مثل یک سفره است که همه از آن بهره می‌برند و اگر فقیر شود همه ضرر می‌کنند.

بشارتی افزود: متأسفانه ادامه قاچاق خاک ایران که از چند سال پیش شروع شده صحت دارد و طی آن یک سری افراد سودجو با بهانه‌های مختلف خاک حاصلخیز کشور را جمع‌آوری و به کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادر می‌کنند تا صرف ساخت جزایر مصنوعی شود.

وی ادامه داد: برخی به بهانه صادرات محصولات گلدانی خاک صادر می‌کنند برخی هم در پوشش سیمان این کار را انجام می‌دهند.

بشارتی بیان داشت: این برای کشور یک فاجعه است، شاید در کوتاه‌مدت اثرات این اتفاق خود را نشان ندهد اما نسل آینده به راحتی از کنار این موضوع نخواهد گذشت و ما را نخواهد بخشید.

برای صادرات خاک باید مبلغ واقعی آن گرفته شود

همچنین علی‌مریدی، مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به ارزش بالای خاک‌های معدنی کشور گفت: خاک‌های معدنی هم که برای تولید فولاد، آهن و مس استفاده می‌شود و ارزش اقتصادی بالایی دارد، در قالب صادرات و از مبادی رسمی از کشور خارج می‌شوند که با توجه به ارزش بالای این نوع خاک، صادرات آن هم به محیط‌زیست و هم به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.

مریدی با بیان این‌که خاک عنصر ارزشمندی است و برای صادرات آن هم باید مبلغ واقعی آن گرفته شود، اظهارکرد: اعتقاد من این است که باید خاک معدنی را که ارزش اقتصادی بالایی دارد در کشور به فولاد و مس تبدیل کنیم و محصول و کالای تولیدشده را از کشور صادر کنیم تا ارزش‌افزوده و فرصت‌های اشتغال آن برای کشور خودمان باشد و به عبارت ساده از خام‌فروشی خودداری کنیم.