دور پنجم مناقصات بلوک‌های اکتشافی در پیچ ترک تشریفات

دور پنجم مناقصات بلوک‌های اکتشافی در پیچ ترک تشریفات سمیه مهدوی- طرح‌های مطالعاتی و عملیات اکتشافی از کارهای پیچیده و سختی است که علاوه بر احساس نیاز به فناوری‌های روز به جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی احتیاج مبرم دارند. برای کشف و استخراج ذخایر هیدروکربوری باید شرکت‌های برند و بین‌المللی در بازار حاضر شوند. این […]

دور پنجم مناقصات بلوک‌های اکتشافی در پیچ ترک تشریفات

سمیه مهدوی- طرح‌های مطالعاتی و عملیات اکتشافی از کارهای پیچیده و سختی است که علاوه بر احساس نیاز به فناوری‌های روز به جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی احتیاج مبرم دارند. برای کشف و استخراج ذخایر هیدروکربوری باید شرکت‌های برند و بین‌المللی در بازار حاضر شوند. این امر در مناطق فراساحلی نسبت به خشکی دشواری‌های خاص خود را دارد.

بلوک‌های اکتشافی یکی از رویکردهای اصلی شرکت ملی نفت بود که زمزمه‌های استارت آن از دی‌ماه سال ۹۵ به گوش می‌رسید. بنا بود شرکت‌های خارجی ابتدا با هزینه‌ کم‌تری مناطق اکتشافی را مطالعه کنند و اگر مطالعات مشترک به نتیجه رسید، سپس در مناقصه بلوک‌ها شرکت کنند. در وهله نخست پس از بررسی‌ها از بین بیش از ۴۰ بلوک تعریف شده، ۱۴ بلوک کاندید شدند تا در صف برگزاری مناقصه قرار بگیرند و در قالب قراردادهای جدید پیمانکار مناسب خود را انتخاب کرده و روند اجرای طرح‌ها آغاز شود.

سرنوشت ۱۴ بلوک اکتشافی

درحالی که مجری اصلی برگزاری مناقصات بلوک‌ها یعنی شرکت نفت تاکنون ۴دوره مناقصه بین‌المللی برای واگذاری بلوک‌های پیشنهادی برگزار کرده که در نهایت به انعقاد ۱۵ قرارداد به روش بیع متقابل انجامیده است. اما دور پنجم مناقصات بلوک‌های جدید در قالب قراردادی IPC سرنوشتی مبهم در پیشرو دارد. فشار تحریم‌ها باعث شده است تا قراردادهای جدید که با محوریت حضور شرکت‌های خارجی طراحی شده بود در انزوا به سر ببرند و عملاً برگزاری مناقصات را منتفی کند.

 

قرار بود در زمینه اکتشاف تفاهم‌نامه‌هایی امضا شود تا هم بخشی از کار انجام گیرد و هم شرکت‌های بین‌المللی با فضای بازار ایران آشنا شوند تا در نهایت در قالب امضای برخی از MOU‌ها طرح مطالعه مشترک با شرکت‌ها امضا ‌شود.

در همان برهه مطالعات مشترکی با شرکت‌های انی، رپسول، OMV و لوک‌اویل آغاز شد، براین اساس قرار بود تا آخر سال نیز با پتروناس و BP نیز دو مطالعه مشترک تعریف شود. درحالی که پرداخت هزینه مطالعات مشترک برعهده طرف خارجی بود و این هزینه باتوجه به ریسکی متوجه شرکت خارجی بود، باید به حداقل می‌رسید. عملاً با یک تیر دو نشان هدف گرفته می‌شد، هم اطلاعات تکمیل می‌شود و هم انتقال فناوری‌های نو، رخ می‌داد.

حال این قراردادهای ۲۰ ساله با دست شستن از حضور شرکت‌های خارجی و با توجه به این‌که این شرکت‌ها عطای حضور در مناقصات را به لقای تحریم‌ها بخشیده‌اند، در انتظار ورود شرکت‌های ایرانی با ترک تشریفات هستند تا برای همیشه پرونده مناقصه این ۱۴ بلوک را مختومه کنند.

شرکت‌های ایرانی وارد گود می‌شوند

پس از گذشت دو سال از صحبت‌های نخستین مسؤولان زمان مناقصات ۱۴بلوک اکتشافی به سال ۹۷ افتاد، اما غافل از این‌که اعمال دوباره تحریم‌ها نقشه‌ها نقش برآب کرد. هرچند می‌توان این جریان را به فال نیک گرفت و با نگاه کردن به نیمه پر لیوان امیدوار شد که سکان اصلی هدایت پروژه‌ها در دست شرکت‌های خصوصی ایرانی خواهد افتاد هرچند گزینه انتقال فناوری با شرایط حاضر به حاشیه می‌رود. سیدصالحهندی در گفت‌و‌گویی که با خبرنگار انرژی روزنامه مناقصه‌مزایده داشت، در این خصوص گفت: در نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت که اردیبهشت‌ماه امسال واگذار شد، ۱۴ بلوک اکتشافی در حضور شرکت‌های داخلی و خارجی معرفی شد و اگرچه هدف، واگذاری این بلوک‌های اکتشافی با هدف جذب سرمایه‌های خارجی بود، اما با توجه به شرایط تحریمی پیش‌آمده و عدم حضور شرکت‌های خارجی تصمیم گرفته شد تا این فرایند را با همکاری شرکتهای صاحب صلاحیت ایرانی ادامه دهیم.

واگذاری ۴ بلوک مرزی با ترک تشریفات

به گفته هندی در نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت که اردیبهشت‌ماه امسال واگذار شد، ۱۴ بلوک اکتشافی در حضور شرکت‌های داخلی و خارجی معرفی شد و اگرچه هدف، واگذاری این بلوک‌های اکتشافی با هدف جذب سرمایه‌های خارجی بود، اما با توجه به شرایط تحریمی پیش‌آمده و عدم حضور شرکت‌های خارجی تصمیم گرفته شد تا این فرایند را با همکاری شرکتهای صاحب صلاحیت ایرانی ادامه دهیم.

وی گفت: هدف از برگزاری مناقصات ۱۴بلوک اکتشافی جذب سرمایه‌گذاری خارجی بود، با توجه به تحریم‌ها شرکت‌های خارجی در مناقصات حضور پیدا نکردند. برهمین اساس ۳-۴ بلوک مرزی انتخاب شده است تا به روش مذاکره با شرکت‌های صاحب صلاحیت داخلی پروژه‌ها ظرف یک سال آینده کلید بخورند.

باتوجه به سخنان مدیر اکتشاف شرکت نفت پرونده مناقصات بلوک‌های اکتشافی درحال تبدیل شدن به ترک تشریفات است و براساس مذاکراتی که صورت گرفته به‌زودی ۴ بلوک مرزی به کنسرسیوم ایرانی واگذار خواهد شد.