کارمزد بانک‌ها از تراکنش‌های الکترونیک چقدر است؟

کارمزد بانک‌ها از تراکنش‌های الکترونیک چقدر است؟ گروه بانک، بیمه، بورس- تراکنش بانکی مشتریان؛ امری که اگر برای مردم آبی ندارد اما برای بانک‌ها نان دارد! با پیشرفت بانکداری در کشور و ورود کارت بانکی شاهد تحول عظیمی در بانکداری کشور بودیم. دیگر از صف‌های چندصد متری پشت گیشه بانک‌ها خبری نیست و بسیاری از […]

کارمزد بانک‌ها از تراکنش‌های الکترونیک چقدر است؟

گروه بانک، بیمه، بورس- تراکنش بانکی مشتریان؛ امری که اگر برای مردم آبی ندارد اما برای بانک‌ها نان دارد! با پیشرفت بانکداری در کشور و ورود کارت بانکی شاهد تحول عظیمی در بانکداری کشور بودیم. دیگر از صف‌های چندصد متری پشت گیشه بانک‌ها خبری نیست و بسیاری از مردم کارهای بانکی خود را از پشت عابر بانک‌ها و یا دستگاه پوز مغازه‌ها انجام می‌دهند. بحث اصلی اکنون بر سر درآمد سرشار بانک‌ها از دستگاه‌های پوز است، دستگاه‌هایی که بعضاً به‌طور اجاره در اختیار فروشندگان قرار گرفته تا آنها با استفاده از این دستگاه وجوه غیرنقدی مردم را جمع‌آوری کنند.

آمار جالب شاپرک

طبق گزارش اقتصادی اخیر شاپرک(شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی)، بانک‌ها به ازای هر ۱۰ هزار تومان تراکنش خرید در آذرماه امسال به صورت میانگین بیش از ۱۲ تومان کارمزد پرداخت کرده‌اند. همچنین میزان کارمزد پرداختی از سوی بانک‌های پذیرنده با احتساب هزینه اجاره دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی به مبلغی بیش از ۲۶ تومان افزایش می‌یابد. این گزارش نشان می‌دهد میزان اجاره‌بهای هر ابزار کارتخوان فروشگاهی منجر به افزایش میزان کارمزد پرداختی در بانک‌ها شده است. از همین رو به بانک‌ها پیشنهاد کرده تا بخشی از هزینه‌های اجاره و نگهداری ابزارهای کارتخوان خود را از پذیرندگانی که گردش موجودی کافی به جهت تأمین هزینه‌های بانک ندارند، دریافت کرده و امتیاز تقبل هزینه‌های اجاره و نگهداری ابزارهای کارتخوان را فقط برای پذیرندگانی که از گردش موجودی کافی برخوردارند در نظر بگیرند. طبق گزارش شاپرک در آذرماه میزان کارمزد پرداختی بانک‌های پذیرنده به ازای هر ۱۰ هزار تومان مبلغ خرید ۱۶٫۲۰ درصد بیش از آبان‌ماه بوده است. در اصل طی این دوره زمانی بانک‌های پذیرنده بیش‌تر از ماه گذشته کارمزد پرداخت کرده‌اند.

کم‌ترین و بیش‌ترین کارمزد

شاپرک در گزارش اقتصادی آذرماه خود اعلام کرده که در میان بانک‌های پذیرنده، بانک صنعت و معدن در حدود ۳ تومان (بدون احتساب اجاره دستگاه‌های کارتخوان) از هر ۱۰ هزار تومان مبلغ جذب‌شده را به عنوان کارمزد پرداخت کرده است و بانک خاورمیانه بیش از ۲۵ تومان به ازای هر ۱۰ هزار تومان مبلغ جذب شده از سوی این بانک را به عنوان کارمزد پرداخت کرده است. مقایسه این دو بانک نشان می‌دهد که بانک صنعت و معدن کم‌ترین میزان کارمزد و بانک خاورمیانه بیش‌ترین میزان کارمزد را پرداخت کرده است. با توجه به این‌که عامل مؤثر در پرداخت کارمزد تراکنش‌های خرید، هم تعداد تراکنش‌‌ها و هم بازه مبلغی تراکنش‌‌ها هستند، به نظر می‌رسد بانک‌هایی که نسبت کم‌تر کارمزد به ازای هر ۱۰ هزار تومان تراکنش را داشته‌اند، متوسط مبلغ بالاتری به ازای هر تراکنش نسبت به سایر بانک‌ها را تجربه کرده‌اند یا به عبارتی مبلغ تراکنش بیش‌تری به ازای تعداد تراکنش مشابه با سایر بانک‌ها از پذیرندگان خود دریافت کرده‌اند. همچنین از آنجا که برای تراکنش‌های خرید کارمزد توسط بانک پذیرنده پرداخت می‌شود شاخص انتخاب شده به منظور ارایه این اطلاعات شاخص میزان کارمزد پرداخت‌شده بانک پذیرنده به ازای هر ۱۰ هزار تومان مبلغ تراکنش پذیرش شده است.

بانک‌ها ۱۶۰۰ میلیارد تومان کارمزد تراکنش‌ پرداخت کردند

در همین ارتباط، رییس کانون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیردولتی از کاهش هزینه چاپ، نشر و امحای اسکناس خبر داد و گفت: روزانه ۶۰ میلیون تراکنش در نظام بانکی ایران به ثبت می‌رسد. کوروش‌پرویزیان در گفت‌و‌گو با یکی از خبرگزاری‌ها با بیان این‌که پرداخت الکترونیک، بدون شک یکی از مهم‌ترین مسایل آینده حوزه بانکداری در دنیا است، گفت: در ایران نیز اگر بخواهیم از پیشرفت‌های روز دنیا در صنعت بانکداری عقب نباشیم، باید مدل‌های درآمدی و اقتصادی مناسب را برای تأمین سرمایه لازم، برای حفظ کیفیت و ارتقای سطح خدمات تدوین و اجرا کنیم. رییس کانون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیردولتی افزود: مهم‌ترین هدفی که باید در ارایه هر خدمت جدیدی مدنظر قرارداد، کاهش هزینه و ساده‌سازی عملیات است؛ به این معنا که مردم باید در حوزه خدمات پرداخت و بانک، خدمات را آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر دریافت کنند؛ اما نکته مهم این است که کاهش هزینه‌ها نباید با صفر کردن هزینه، یکسان قلمداد شود؛ چراکه منطق اقتصاد و مصرف بارها ثابت کرده، کالا و خدمت رایگان قطعاً دچار اسراف و هدررفت خواهد شد.

کاهش هزینه‌های بانکداری

رییس کانون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیردولتی با اشاره به کاهش هزینه‌های بانکداری در کشور گفت: شکی نیست که هزینه‌های مربوط به عملیات و فرایندهایی که مردم در فعالیت‌های روزانه خود درگیر آن هستند، با ابزار‌ها و روش‌های بانکداری و پرداخت الکترونیک به ‌شدت کاهش پیدا کرده است؛ ضمن این‌که بسیار ساده‌تر و سریع‌تر هم شده و این منافع و فواید شامل حال طیف‌‌ها و کاربران متنوع و مختلفی است. میزان استفاده مشتریان شبکه بانکی اعم از اصناف، فعالان اقتصادی، نهاد‌ها و عموم مردم از ابزار‌ها و خدمات شبکه پرداخت به شدت افزایش پیدا کرده و بنا بر آمار رسمی، تعداد تراکنش‌های این شبکه در روز به مرز ۶۰ میلیون هم رسیده است. اگر اغلب جمعیت ایران را کاربران این شبکه بدانیم که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از این خدمات بهره می‌برند، بنابراین هر کدام از این کاربران، باید به‌ قدر انتفاعی که می‌برند در تأمین هزینه‌ها نیز مشارکت داشته باشند. این قاعده البته شامل حال دولت و نظام بانکی نیز می‌شود؛ چراکه به‌طور قطع با گسترش ابزارهای پرداخت الکترونیک، هزینه‌های چاپ و نشر اسکناس و البته امحای آن نیز کاهش پیدا کرده است.

رشد سرعت خدمات در کشور

پرویزیان با اشاره به ‌رایگان بودن این خدمات در اوایل ورود آن به جامعه گفت: معمولاً در دوران ابتدایی ورود فناوری به جامعه و عرضه محصول، هزینه‌های زیادی اعم از هزینه‌های زیرساختی، هزینه فروش محصولات، خدمات و کارمزدهایی که در این حوزه وجود دارد؛ به متقاضیان فناوری تحمیل می‌شود، اما پس از گذر زمان و با افزایش استفاده‌کنندگان انتظار می‌رود هزینه‌ها کاهش پیدا کند. زمانی که تلفن همراه به کشور ما آمد، قیمت آن فوق‌العاده بالا بود و در سبد هزینه‌های خانوار به‌ سختی جا می‌گرفت، ولی زمانی که رقیب پیدا شد و زیرساخت جایگزین به وجود آمد، این هزینه‌ها کاهش پیدا کرد و مردم توانستند با رقم بسیار پایین‌تری به این فناوری دسترسی پیدا کنند. همه ما زمانی را به خاطر داریم که مردم در صف می‌ایستادند و سیم‌کارت، با قیمت ۵۰۰ هزار تومان پیش‌خرید می‌کردند تا بتوانند چند ماه بعد خط خود را دریافت کنند؛ اما اکنون به ‌سرعت و در عرض چند ساعت و با پرداخت حداکثر ۵۰ هزار تومان هر کسی می‌تواند به سیم‌کارت دسترسی داشته باشد.

انتظار مردم از دستگاه‌های الکترونیک

پارسیان ادامه‌داد: دستگاه‌های پرداخت الکترونیک باید بتوانند در استراتژی‌های راهبری خود، کاهش هزینه و ساده‌سازی بیش‌تر را برای خواسته‌های مردم در نظر بگیرند؛ ولی این اهداف با تعریف یک مدل درآمد- هزینه منطقی و اقتصادی قابل تحقق است و به همین خاطر هم پیشنهاد مهم بانک‌ها، اصلاح نظام کارمزدی در این حوزه است. شبکه بانکی کشور طی نیمه نخست امسال حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان فقط بابت کارمزد تراکنش‌های خرید، پرداخت کرده است و این هزینه فشار زیادی به بانک‌ها وارد می‌کند.