رابطه همیشگی «عدم موفقیت» با پرتاب‌های فضایی!

رابطه همیشگی «عدم موفقیت» با پرتاب‌های فضایی!

گروه دانش

مرز بین موفقیت و شکست در مأموریت‌های فضایی بسیار باریک است. وقتی در یکی از مأموریت‌های یاد شده، جزیی‌‌ترین اتفاق طبق برنامه پیش نرود، خسارت‌های جبران‌ناپذیر مالی و جانی به بار می‌آید.

در این مطلب، نگاهی خواهیم داشت به پرتاب راکت ناموفق در تاریخ که توسط دوربین‌‌ها ضبط شده‌اند.

ماشین تست ونگارد ۳

۶ دسامبر ۱۹۵۷

در سال ۱۹۵۷ میلادی، رقابت پرتاب راکت‌‌ها به فضا بین آمریکا و روسیه بالا گرفته بود و این دو سعی می‌کردند به اولین کشوری تبدیل شوند که موفق می‌شود خودش را به فضا برساند. بعد از آن‌که روسیه اولین ماهواره‌ خود را در اکتبر ۱۹۵۷ به فضا فرستاد، ایالات متحده تصمیم گرفت چند ماه بعد، نخستین ماهواره‌ خود را به فضا ارسال کند. این پرتاب یکی از اولین پرتاب‌های ناموفق تاریخ به شمار می‌رود که علی‌رغم تبلیغات زیاد راه به جایی نبرد و تنها چند لحظه پس از آغاز به شکست انجامید.

تایتان ۱

۱۲ دسامبر ۱۹۵۹

راکت‌ تایتان نیروی هوایی آمریکا یکی از اساسی‌‌ترین پروژه‌های راکتی ایالات متحده از سال ۱۹۵۹ تا ۲۰۰۵ بود، اما اولین پرتاب‌های این راکت با شکست‌های پیاپی روبه‌رو شد. تنها ۴ ثانیه پس از شروع پرواز راکت تایتان ۱، انفجار در موتور آن شکل گرفت و تایتان ۱ به یک گلوله آتشین غول پیکر بدل شد. این حادثه خسارت جانی در بر نداشت.

شاتل فضایی چلنجر

۲۸ ژانویه ۱۹۸۶

شاتل فضایی چلنجر ناسا در حال انجام دهمین سفر خود به فضا بود که ۷۳ ثانیه پس از صعود، منفجر شد. شاتل فضایی قرار بود ۶ فضانورد را از مدار زمین خارج کند و به علت حضور «کریستا مک‌اولیف» که از وی به عنوان اولین معلم در فضا یاد می‌شد، کودکان زیادی در سرتاسر آمریکا در حال تماشای زنده‌ پرتاب شاتل فضایی چلنجر بودند. این فاجعه تأثیرات عمیقی در آمریکا بر جای گذاشت و هر ۶ فضانورد حاضر در شاتل چلنجر جان خود را از دست دادند. انفجار شاتل فضایی چلنجر به خاطر بروز نقص فنی در حلقه‌ چنبری (O-ring) رخ داد که برای آب و هوای سرد آن زمان طراحی نشده بود.

تایتان ۹۳۴D–

۱۸ آپریل ۱۹۸۶

شروع سال ۱۹۸۶ برای ایالات متحده‌ آمریکا بسیار دشوار و سخت بود. سالی که با فاجعه‌ شاتل فضایی چلنجر آغاز شد و در ماه آوریل با انفجار تایتان ۹۳۴D– همراه شد که یکی از بزرگ‌ترین فجایع فضایی تاریخ محسوب می‌شود. تنها چند ثانیه پس از شروع پرتاب، راکت و ماهواره‌ KH-9 که به آن متصل شده بود خود را در میان شعله‌های آتش یافتند. این بار به جای حلقه‌های چنبری، مشکل از اتصالات ضعیفی بود که قطعات شتاب‌دهنده راکت را به یکدیگر متصل می‌کردند.

راکت چینی CZ-3B

۱۵ فوریه ۱۹۹۶

ایالات متحده تنها کشوری نبود که در آن دوران با انفجار راکت‌‌ها دست و پنجه نرم می‌کرد و چین هم سهم خود را در فجایع فضایی تاریخ به خوبی ادا کرده است. انفجار راکت چینی لانگ مارچ CZ-3B یکی از این اتفاقات است که تنها چند ثانیه پس از شروع پرواز رخ می‌دهد؛ در واقع راکت از مسیر خود منحرف می‌شود تا به جای آن‌که از مدار زمین خارج شود، در یک شهر کوچک در سیچوآن سقوط کند. این فاجعه منجر به کشته شدن صد‌‌ها انسان شد.

ایرفورس دلتا ۲

۱۷ ژانویه ۱۹۹۷

نیروی هوایی آمریکا وقتی در حال پرتاب راکت بی‌سرنشین دلتا ۲ بود برنامه‌های زیادی در سر می‌پروراند. این راکت ۵۵ میلیون دلاری حامل ماهواره‌ مسیریاب GPS-II به ارزش ۴۰ میلیون دلار بود که یکی از اولین ماهواره‌های GPS نسل دوم محسوب می‌شد و قرار بود به فضا ارسال شود. این راکت و ماهواره‌ای که حمل می‌کرد تنها ۱۳ ثانیه پس از شروع پرواز منفجر شدند.

تایتان ۴

۱۲ آگوست ۱۹۹۸

راکت تایتان ۴ آخرین مدل تایتان محسوب می‌شد که توسط نیروی هوایی آمریکا به فضا ارسال شد. در واقع این راکت‌‌ها در سال ۲۰۰۵ به‌طورکلی کنار رفتند، اما ارسال این راکت یکی از بزرگ‌ترین خسارت‌های تاریخ پرتاب به فضا را رقم زد. تنها چند لحظه پس از شروع پرواز، تایتان ۴ تبدیل به یک گلوله‌ آتشین شد و همراه با ماهواره‌ جاسوسی که حمل می‌کرد، منفجر شدند. این ماهواره‌ جاسوسی یکی از ابزار‌های مهم نظامی کشور آمریکا محسوب می‌شد و خسارتی که این مأموریت ناموفق روی دست آمریکا گذاشت بیش از یک میلیارد دلار بود.

پروتون-M

۲ جولای ۲۰۱۳

راکت روسی پروتون ۳ ماهواره‌ مهم جهت‌یابی را برای سیستم GLONASS حمل می‌کرد، اما این راکت و ماهواره‌هایی که حمل می‌کرد هرگز به فضا نرسیدند. چند ثانیه بعد از شروع پرواز، راکت در جهتی اشتباه حرکت کرد و سپس در مسیر مخالف با برخورد به زمین منفجر شد.

آنتارس ۱۳۰

۲۸ اکتبر ۲۰۱۴

شرکت Orbital Sciences آماده بود تا نسخه‌ جدید راکت آنتارس خود را تحت عنوان آنتارس ۱۳۰ به فضا ارسال کند که این پرتاب با موفقیت همراه نشد. تنها چند ثانیه پس از شروع پرتاب، راکت یک انفجار بزرگ را ایجاد کرد و سپس به زمین برخورد کرد. آنتارس ۱۳۰ در حال حمل یک فضاپیمای بدون سرنشین CRS-3 بود که مایحتاج فضانوردان در ایستگاه فضایی را حمل می‌کرد. دلیل این فاجعه استفاده‌ این شرکت از موتور‌های مرمت شده‌ ساخت شوروی بود که در دهه‌ ۷۰ میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت. یک ایراد در تولید موتور و همچنین نگهداری ضعیف موتور از اصلی‌‌ترین دلایل این پرتاب ناموفق به شمار می‌روند.

راکت MOMO-2

۳۰ ژوئن ۲۰۱۸

Interstellar Technology نمونه‌ ژاپنی شرکت معروف اسپیس ایکس محسوب می‌شود. این شرکت اولین کمپانی خصوصی در ژاپن است که سودای ارسال راکت به فضا را در سر می‌پروراند. دو آزمایش ابتدایی این شرکت با موفقیت همراه نشد. راکت اول MOMO-1 تنها ۶۶ ثانیه پس از شروع پرواز منفجر شد و راکت دوم سرنوشت به مراتب بدتری داشت و تنها پس از گذشت ۴ ثانیه تبدیل به یک گلوله‌ آتشین شد. علی‌رغم این شکست‌‌ها کمپانی ژاپنی اعلام کرده که با انگیزه‌ای بیش‌تر به دنبال ساخت راکت MOMO-3 است تا بتواند آن را به مدار زمین ارسال کند.

اسپیس ایکس

چندین مرتبه!

اسپیس ایکس که از سال ۲۰۰۲ فعالیت خود را آغاز کرده یک هدف مشخص داشته و آن هم پایین آوردن هزینه فعالیت‌های فضایی با استفاده از راکت‌های چندبار مصرف است که در طول سالیان با پستی‌ها و بلندی‌های بسیاری همراه بوده است.

منابع :

DigitalTrends

Digiato

———-